2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info
2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info
2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
auditi, aRricxva, finansebi #01(109), <strong>2009</strong><br />
cvlileba, geopolitikuri riskebis cvlileba,<br />
regulirebadi fasebis cvlileba, saerTaSoriso<br />
bazarze finansuri krizisis Sedegebi.<br />
riT gamoirCeva wlevandeli es dokumenti misi<br />
winamorbedebisgan? saqarTvelos mecnierebaTa<br />
erovnuli akademiis wevr-korespondentis, ekonomikis<br />
mecnierebaTa doqtoris, profesor lado papavas azriT,<br />
Cans am dokumentis avtorebma ixelmZRvaneles SoTa<br />
rusTavelis frTosani gamonaTqvamiT: `grZeli sityva<br />
mokled iTqmis, Sairia amad kargio~. misi TqmiT, es<br />
dokumenti aris `Sairi~; marTalia, mTlad kargi vera,<br />
magram mainc `Sairia~ Tun<strong>da</strong>c imiT, rom sul ramdenime,<br />
maT Soris, sxva<strong>da</strong>sxva kanonebi<strong>da</strong>n Tu<br />
saxelmZRvaneloebi<strong>da</strong>n cnobil <strong>da</strong> imavdroulad,<br />
arafrismTqmel wina<strong>da</strong>debas Seicavs. samwuxarod, TviTon<br />
<strong>da</strong>dgenilebis teqsts parlamentis saitze jerac<br />
ver naxavT, xolo erovnuli bankis saitze 15 ianvramde<br />
iyo ganTavsebuli 2008 <strong>wlis</strong> oqtombriT<br />
<strong>da</strong>TariRebuli <strong>da</strong>dgenilebis proeqti, Tanmxleb<br />
ganmartebiT baraTTan erTad. proeqtis teqsti<br />
gaumarTavi gaxl<strong>da</strong>T, masSi raRac kuriozul Canawerebsac<br />
ixilavdiT (im instrumentebis CamonaTvals, romelsac<br />
seb-i <strong>2009</strong> wels gamoiyenebs, moyvebo<strong>da</strong>: `<strong>2009</strong> <strong>wlis</strong><br />
ganmavlobaSi aseT riskebs, ZiriTa<strong>da</strong>d, warmoadgens...~,<br />
rac wina teqstTan aranairad mibmuli ar iyo). es<br />
iyo araseriozulad momzadebuli teqsti. papava<br />
xazgasmiT aRniSnavs, rom erovnul bankSi Zalian bevri<br />
profesionali muSaobs, xolo aseTi teqsti aris<br />
Seuracxyofa TviTon erovnuli bankis, rogorc<br />
institutis avtoritetisa <strong>da</strong> maT Soris, iq momuSave<br />
profesionalebisa.<br />
`saqarTvelos <strong>2009</strong> <strong>wlis</strong> <strong>fulad</strong>-<strong>sakredito</strong> <strong>da</strong><br />
<strong>savaluto</strong> <strong>politikis</strong> <strong>ZiriTadi</strong> mimarTulebebze~<br />
seriozulad saubari arc Rirs, imitom rom am<br />
dokumentSi saerTod araferi weria. aq yvelaze mTavari<br />
<strong>info</strong>rmacia aris is, Tu ra instrumentebs gamoiyenebs<br />
seb-i <strong>2009</strong> wels. magram riTi gansxvavdeba es<br />
instrumentebi 2008 wels gamoyenebuli<br />
instrumentebisagan? romelia axali instrumenti?<br />
ratom es <strong>da</strong> ara sxva instrumentebi? araferia naTqvami,<br />
gacvliTi kursis formireba rogor reJimSi un<strong>da</strong><br />
gagrZeldes. es dokumenti aranair <strong>info</strong>rmacias ar<br />
iZleva <strong>da</strong> iseTi zogadi, praqtikulad arafrismTqmeli<br />
Canaweria, SeiZleba iTqvas, rom masSi arc aranairi<br />
valdebuleba ar aris <strong>da</strong>fiqsirebuli seb-is mxri<strong>da</strong>n,<br />
Tu ra un<strong>da</strong> gaakeTos <strong>2009</strong> wels.<br />
saerTod, lado papavas Secdomad miaCnia, rogora<strong>da</strong>c<br />
mzaddeba xolme seb-is es dokumenti 1995 wli<strong>da</strong>n,<br />
mas mere, rac miRebulia organuli kanoni `erovnuli<br />
bankis Sesaxeb~. arcerTxel parlaments seriozuli<br />
dokumenti <strong>fulad</strong>-<strong>sakredito</strong> <strong>politikis</strong> Sesaxeb ar<br />
<strong>da</strong>umtkicebia. yovelTvis iyo Zalian mcire formatiani<br />
`moTxroba~, romelic <strong>da</strong>dgenilebis formas iReb<strong>da</strong>.<br />
saintereso is aris, rom amis Sesaxeb xSirad kritikac<br />
gamoiTqmebo<strong>da</strong> seb-is xelmZRvanelobis misamarTiT<br />
<strong>da</strong> papava aq ixsenebs 2007 wels, rodesac seb-is<br />
prezidents roman gociriZes parlamentSi misive<br />
umravlesobis warmomadgenlebi akritikebdnen, <strong>fulad</strong><strong>sakredito</strong><br />
<strong>politikis</strong> dokumenti faratina qaRaldi<br />
ariso. magram rogorc ki gociriZe seb-i<strong>da</strong>n wavi<strong>da</strong>,<br />
Semdeg aRaravis <strong>da</strong>uyenebia sakiTxi: gociriZe<br />
gavakritikeT, is wavi<strong>da</strong> <strong>da</strong> vinc movi<strong>da</strong>, iman mainc<br />
gaakeTos normaluri teqstio! ase rom, roca<br />
sWirdebaT seb-is xelmZRvanelobis mimarT<br />
politikuri zewola, maSin gaaxsendebaT, rom es ar<br />
aris dokumenti <strong>da</strong> SeiZleba gasakritikeblad<br />
gamoiyenon. samwuxarod, dRes kvlav araferi weria,<br />
kidev ufro metad, vidre ewera 2007 wels wardgenil<br />
dokumentSi, rasac papava ukusvlad, degra<strong>da</strong>ciad afasebs<br />
<strong>da</strong> miaCnia, rom aucilebelia <strong>fulad</strong>-<strong>sakredito</strong><br />
<strong>politikis</strong> <strong>ZiriTadi</strong> mimarTulebebi iyos iseTive<br />
seriozuli dokumenti, rogoric aris biujeti, mkafiod<br />
Camoyalibebuli <strong>ZiriTadi</strong> miznebiTa <strong>da</strong> amocanebiT, am<br />
miznebis miRwevis <strong>da</strong> amocanebis ga<strong>da</strong>wyvetis<br />
instrumentebiT <strong>da</strong> garkveuli valdebulebebiT,<br />
romelTa Sesruleba un<strong>da</strong> ikisros erovnulma bankma,<br />
rogorc erT-erTma wamyvanma saxelmwifo institutma.<br />
winaaRmdeg SemTxvevaSi, ubralod gaugebaria, ras<br />
amtkicebs parlamenti.<br />
roca es dokumenti parlamentSi Semodis, Semodis<br />
erovnuli bankis saxeliT <strong>da</strong> aris misi saxe. es saxe<br />
arc adre iyo di<strong>da</strong>d mimzidveli <strong>da</strong> dRes kidev ufro<br />
uaresia. ara mxolod erovnuli bankis, parlamentis<br />
saxec aris, rodesac parlamenti iRebs aseT<br />
<strong>da</strong>dgenilebas. saerTod gaugebaria, rom parlamentSi<br />
Setanil aseT `depeSaze~ vinmes mxri<strong>da</strong>n SeniSvnac ki<br />
ar gamoTqmula. es aris erovnuli banki<strong>da</strong>n `depeSa~<br />
sazogadoebas <strong>da</strong> parlaments, rom Cven varsebobTo <strong>da</strong><br />
meti araferi!<br />
qveynis <strong>fulad</strong>-<strong>sakredito</strong> <strong>politikis</strong> <strong>ZiriTadi</strong><br />
mimarTulebebis amgvari saxiT swored im mosavals<br />
vimkiT, rac lado gurgeniZem 2008 <strong>wlis</strong> gazafxulze<br />
<strong>da</strong>Tesa, rodesac warmoadgina vrceli paketi<br />
kanonproeqtebisa <strong>da</strong> iq wamyvani iyo cvlilebebi<br />
erovnuli bankis kanonSi. am cvlilebebis Sedegad<br />
kanonSi Caiwera, rom <strong>fulad</strong>-<strong>sakredito</strong> <strong>politikis</strong><br />
mTavari ganmsazRvreli aris inflacia. amdenad, erovnul<br />
banks mimarTulebebis CamoTvla ar moeTxovebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
amitomac aseTi `depeSa~ warmoadgina. Tumca, SeiZlebo<strong>da</strong><br />
am teqstis seriozulad gaSlac, vTqvaT, TviTon am<br />
dokumentSi axsna imisa, <strong>2009</strong> wels 9%-ian inflacias<br />
rom varaudoben, ra xdeba rezervebSi, ra _ gacvliT<br />
kursSi <strong>da</strong> ase Semdeg. magram es ar Caweres. am<br />
dokumentiT sazogadoeba arafriTaa <strong>info</strong>rmirebuli.<br />
es aris kanonis <strong>da</strong> konstituciis formaluri<br />
<strong>da</strong>kmayofileba.<br />
erovnuli bankis yofili prezidentis no<strong>da</strong>r<br />
javaxiSvilis SefasebiT, es dokumenti ar aris <strong>fulad</strong><strong>sakredito</strong><br />
<strong>politikis</strong> <strong>ZiriTadi</strong> mimarTulebebebi,<br />
vinai<strong>da</strong>n am dokumenti<strong>da</strong>n gaugebaria, ratom un<strong>da</strong><br />
gvqondes rwmena, rom inflacia 9%-ze gaCerdeba; Zalian<br />
cotas niSnavs imis CamonaTvali, ra instrumentebi<br />
arsebobs bunebaSi, radgan yvela instrumentis<br />
gamoyenebas erTnairi efeqti ara aqvs <strong>da</strong> konkretul<br />
situaciaSi yvela instrumentis gamoyeneba<br />
SeuZlebelic aris. javaxiSvili ironiiT <strong>da</strong>sZens:<br />
18