15.11.2014 Views

2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info

2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info

2009 wlis fulad-sakredito da savaluto politikis ZiriTadi ... - Papava.info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

auditi, aRricxva, finansebi #01(109), <strong>2009</strong><br />

saprocento ganakveTebze zemoqmedeba <strong>da</strong> <strong>ZiriTadi</strong><br />

instrumenti iqneba fulis miwodeba, romlis<br />

meSveobiTac moxdeba inflaciis moTokva. es aris<br />

yvelaze Zlieri instrumentebi. erTi periodi repooperaciebi<br />

muSaob<strong>da</strong>, mere amoRebul iqna; kidev<br />

sxva<strong>da</strong>sxva instrumentma imuSava, magram ekonomikaze<br />

maT iseTi Zlieri efeqti ara aqvT, rogorc am or<br />

ZiriTad instruments. Sesabamisad seb-i swored amaze<br />

iRebs aqcents. Tu Seicvleba viTareba, erovnuli<br />

banki Secvlis Tavis instrumentebs.<br />

ToqmaziSvili acxadebs, rom erovnuli banki ar<br />

un<strong>da</strong> iyos kanoniT SezRuduli inflaciur<br />

maCvenebelSi, anu organuli kanoni `erovnuli bankis<br />

Sesaxeb~ un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>muSavdes. is garemoeba, rom dRes<br />

verc ze<strong>da</strong>mxedvelobis saagento <strong>da</strong> verc seb-i<br />

erTmaneTis gareSe veRar muSaoben, imazec metyvelebs,<br />

rom aucilebeli iyo seb-s hqono<strong>da</strong> Tavisi<br />

ze<strong>da</strong>mxedveloba komerciul bankebze. es ukve faqtia,<br />

romelic erovnul banksa <strong>da</strong> ze<strong>da</strong>mxedvelobas Soris<br />

<strong>da</strong>debuli memorandumi<strong>da</strong>nac Cans. memorandumi swored<br />

im xvrelis amovsebas cdilobs, romelic erovnuli<br />

bankis Sesaxeb organulma kanonma Seqmna <strong>fulad</strong><strong>sakredito</strong><br />

politikaSi. Tumca, es ar aris is, riTac<br />

SeiZleba am xvrelis amovseba, vinai<strong>da</strong>n sakiTxavia,<br />

ramdenad jdeba es memorandumi konstituciis<br />

CarCoebSi. am memorandumiT xdeba seb-is funqciebSi<br />

SeWra ze<strong>da</strong>mxedvelobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> piriqiT, seb-is SeWra<br />

ze<strong>da</strong>mxedvelobis funqciebSi. Tu es saWiro iyo, maSin<br />

ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>rRveuliyo erovnuli bankis mTlianoba.<br />

dRes vlaparakobT, rom 2 <strong>da</strong>moukidebeli struqturaa<br />

<strong>da</strong> am dros yvelaze konfidencialuri Tu yvelaze<br />

mniSvnelovani ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miReba xdeba<br />

komitetis mier, romelic jer ar viciT, ra aris,<br />

razea <strong>da</strong>Senebuli, ramdenad uflebamosilia yovelive<br />

es gaakeTos. faqtobrivad, komiteti Rebulobs iseT<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebas, rom SesaZloa erovnuli bankis sabWo<br />

mxolod faqtis winaSe <strong>da</strong>dges <strong>da</strong> masze reagireba<br />

ver moaxdinos.<br />

erovnul banks erTdroulad sami mimarTulebiT<br />

uxdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> uxdeba fiqri. erTi aris inflacia,<br />

meore _ gacvliTi kursi, romlis zemoqmedebac Zalian<br />

Zlieria komerciuli bankebis saqmianobazec <strong>da</strong><br />

inflaciazec <strong>da</strong> mesame _ komerciul bankebSi<br />

stabiluroba, rac sainvesticio garemos<br />

ganmsazRvrelia. es 3 funqcia dRes erTmaneTTan imdenad<br />

organulad aris <strong>da</strong>kavSirebuli, am globaluri<br />

finansuri krizisis pirobebSi aSkarad Cans, rom<br />

sxva<strong>da</strong>sxva institutebisaTvis misi micema ar iyo<br />

swori <strong>da</strong> racionaluri gza.<br />

ra moxdeba momavalSi, <strong>da</strong>vuSvaT, Tuki inflaciis<br />

maCvenebeli 9%-ze <strong>da</strong>bla Camova? ra, maSin erovnulma<br />

bankma un<strong>da</strong> ifiqros mis gazr<strong>da</strong>ze, radgan 9% weria?!<br />

ukve xeli aqvs Sekruli erovnul banks, imitom rom<br />

Cvens qveynebSi ryevebi Zalian maRalia, gansxvavebiT<br />

sxva qveynebisagan, romlebic stabilurobiT<br />

gamoirCevian, Tuki mxedvelobaSi ar miviRebT bolo<br />

globalur kriziss. yoveli 7-8 <strong>wlis</strong> mere gamowveuli<br />

riskebis winaSe vdgavarT. amitom kanonma ar un<strong>da</strong><br />

22<br />

SezRudos erovnuli bankis saqmianoba; is un<strong>da</strong> iyos<br />

moqnili <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebuli profesionalebze, romlebic<br />

namdvilad arian erovnul bankSi.<br />

prognozi<br />

mixeil ToqmaziSvilis azriT, Cven mokle periodSi<br />

SegviZlia vTqvaT, ra SeiZleba moxdes <strong>da</strong> moklevadian<br />

periodze gvaqvs aqcenti aRebuli. magram saSualovadian<br />

<strong>da</strong> strategiul periodze gaTvlebis gakeTeba sakmaod<br />

Znelia. erT-erTi prognoziT, globaluri krizisi<br />

<strong>2009</strong> <strong>wlis</strong> bolomde gagrZeldeba; Sesabamisad, bankebs<br />

sazRvargareTi<strong>da</strong>n iafi kreditebis motana gauWirdebaT<br />

<strong>da</strong> ukve uWirT; Sesabamisad, isini dgebian valis<br />

ga<strong>da</strong>xdis winaSe <strong>da</strong> maT esec mZimed awveba; Sesabamisad,<br />

saqarTveloSi <strong>da</strong>nazogebi Semcirdeba <strong>da</strong> bankebi<br />

<strong>da</strong>matebiT resursebs ver moizi<strong>da</strong>ven; Sesabamisad, kidev<br />

ufro meti iqneba importis wilis zr<strong>da</strong> eqsportTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT, rac kidev ufro metad moiTxovs zewolas<br />

larze <strong>da</strong> gaiJoneba mTeli rigi <strong>savaluto</strong> rezervebi.<br />

<strong>2009</strong> weli iqneba yvelaze rTuli weliwadi, radgan<br />

am periodSi kidev ufro <strong>da</strong>iZabeba bazari, gansakuTrebiT<br />

<strong>wlis</strong> 1-l naxevarSi; Sesabamisad, komerciuli bankebis<br />

<strong>sakredito</strong> mdgomareoba mainc <strong>da</strong> mainc mniSvnelovnad<br />

ver gamoswordeba, magram Seiqmneba sastarto pozicia<br />

imisaTvis, rom momavalSi maT ekonomikaSi Suamavlis<br />

rolis Sesruleba SeZlon. mosaxleobis<br />

ga<strong>da</strong>xdisunariani moTxovnis Semcireba Seqmnis pirobebs<br />

imisaTvis, rom inflacia ar gaizardos; albaT,<br />

gaZlierdeba uaryofiTi savaWro balansi <strong>da</strong> mimdinare<br />

angariSis balansi, ris Sedega<strong>da</strong>c moxdeba kidev ufro<br />

didi zewola <strong>savaluto</strong> bazarze <strong>da</strong> Sesabamisad, ucxour<br />

valutaze moTxovna Tan<strong>da</strong>TanobiT gaizrdeba.<br />

erovnuli bankis saqmianoba kidev ufro<br />

mniSvnelovani gaxdeba im TvalsazrisiT, rom igi gaxdeba<br />

<strong>ZiriTadi</strong> RerZi imisa, saqarTveloSi iqneba Tu ara<br />

finansuri stabiluroba. investiciebis Semosvla im<br />

raodenobiT ar moxdeba, rogorc es 2007-2008 wlebSi<br />

iyo; Sesabamisad ekonomikuri aqtivoba Semcirdeba;<br />

umuSevroba, miuxe<strong>da</strong>vad ganxorcielebuli <strong>da</strong>saqmebis<br />

programebisa, realurad gaizrdeba; albaT,<br />

garkveulwilad gaizrdeba siRaribis sazRvrebic;<br />

Sesabamisad, albaT, isev warimarTeba migraciuli<br />

procesebi saqarTvelo<strong>da</strong>n. rac mTavaria, <strong>2009</strong> wli<strong>da</strong>n<br />

es recesiuli procesebi araviTar SemTxvevaSi ar<br />

ga<strong>da</strong>izrdeba krizisul viTarebaSi. <strong>2009</strong> <strong>wlis</strong> meore<br />

naxevri<strong>da</strong>n, gansakuTrebiT <strong>2009</strong> <strong>wlis</strong> bolos ukve<br />

<strong>da</strong>iwyeba aqtiuri moqmedebebi <strong>da</strong> 2010 wli<strong>da</strong>n albaT<br />

moxdeba gamosvla am winasakriziso mdgomareobi<strong>da</strong>n.<br />

ase rom, es erTi weli iqneba recesiis gagrZeleba <strong>da</strong><br />

sastarto poziciebis Seqmna, momzadeba Semdgomi<br />

aqtiurobisaTvis.<br />

es moxdeba im SemTxvevaSi, Tuki politikuri<br />

situacia ar Seicvleba <strong>da</strong> araviTar konfliqturi<br />

movlenebi ar iqneba. Tu aseTi konfliqturi<br />

movlenebi warmoiSva, maSin is myisierad aisaxeba<br />

saqarTvelos finansur sistemaze.<br />

<strong>da</strong>li CikvaiZe

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!