'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
artxibo-00685841, version 1 - 6 Apr 2012<br />
Paradigma markatu<strong>eta</strong>n, berriz, hiztunek adizkerak emateko zailtasunagatik,<br />
komunztadura datiboa bera ere hunkia izan daiteke. Horrela, ohar gaitezke erabilera<br />
gutxiagoko paradigma markatu<strong>eta</strong>n, subjuntiboari dagozkion<strong>eta</strong>n adibidez, maizago<br />
agertzen dela pertsona komunztadurarik eza. Adierazgarria da adizkera hori<strong>eta</strong>n agertzen<br />
baitira pertsona komunztadura datiborik gabeko adizkerak komunztaduradunak baino<br />
kopuru handiagoan (B82, B84, B86). Gainera, kasu hori<strong>eta</strong>n ikus daiteke erlatiboki gazteen<br />
taldean zaharren taldean baino gehiagotan gertatzen dela komunztadurarik eza (oro har<br />
kontrako emaitzak ditugularik, gorago esan bezala). Morfologiako arazo horien lekuko dira<br />
zenbait erantzun<strong>eta</strong>n agertzen diren forma ohigabekoak. Adibidez, B132 elizitazio<br />
perpausa itzulirik (‘Si à vous aussi je vous parlais tous les jours, vous me diriez la vérité’),<br />
PIEPA lekukoak (+70 urtekoen taldeko hiztun zuberotarra) hauxe ihardesten du: Zük ere<br />
erran neikezadazüt egia, zuri elhesta banendi egün ooz. Apodosiaren adizkera laguntzaile<br />
ditrantsitiboan (neikezadazüt) ohi ez bezalako toki batean agerrarazten du komunztadura<br />
ergatiboaren pertsona indizea (-zü), aurrizki bezala datiboaren pertsona indizea (n-) ematen<br />
baitu (<strong>eta</strong> gero atzizki bezala bi aldiz errepikaturik: -da-…-t). Holako jokoak (indize<br />
datiboa <strong>aditz</strong> aurrizki bihurtzea) ezagunak dira euskal <strong>aditz</strong>ak denboran <strong>eta</strong> espazioan hartu<br />
dituen itxur<strong>eta</strong>n, baina ez dira ohikoak hiztun horren euskalkian, <strong>eta</strong> beste erantzun<strong>eta</strong>n<br />
hiztun berak ergatiboa agerrarazten du beti ez-oraineko adizkera ditrantsitibo<strong>eta</strong>ko aurrizki<br />
gisa, ez datiboa. Gazteen taldean paradigmen kudeatzeko zailtasuna <strong>aditz</strong> laguntzailearen<br />
hautak<strong>eta</strong>n agertzen da bereziki. Adibidez, B86 elizitazio perpausa (‘Maialen préférerait<br />
que vous me portiez des biscuits de la maison’) honela erantzuten dute gazteen taldeko<br />
AKAN <strong>eta</strong> EHEN lekukoek:<br />
AKAN: Maialenek naiago luke zuek etxeko bixkotxak ekartzea... ekar zenizkidatela... ez<br />
dakit.<br />
EHEN: Maialen naiko luke bixkotxak etxetik ekar zenidatzula.<br />
Bi gazte horiek ikastol<strong>eta</strong>ko ikasle ohiak izanik euskara batuaren paradigmen<br />
eragina agertzen da haien erantzun<strong>eta</strong>n. Haatik, aspekturik gabeko <strong>aditz</strong> lexikala<br />
aukeraturik ere (ekar), ez dute ohiko <strong>eta</strong> euskara estandarreko <strong>aditz</strong> laguntzailearen (*ezan)<br />
26
Change language