'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
'Norantz'datu-basea: Aurkezpena eta aditz komunztadurako datuak
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
artxibo-00685841, version 1 - 6 Apr 2012<br />
ehala ikus daiteke erantzun<strong>eta</strong>n erdiak (502/1.003) ez direla xedatua zen moldea erabiliz<br />
eratu. Kasu garbiena ‘approcher’ <strong>aditz</strong>a zeukaten elizitazio perpaus<strong>eta</strong>n (B29, B58, B65,<br />
B67) agertzen da. Hai<strong>eta</strong>n hiztun gehientsuenek ez dute osagai datiborik erabili<br />
erantzun<strong>eta</strong>n, haren ordez lekuzko kasu bat edo mediatiboa enplegatu baitute. Horrela, lau<br />
elizitazio perpaus hau<strong>eta</strong>ko 236 erantzun<strong>eta</strong>n 215 kasutan perpausek ez dute pertsona<br />
komunztadura datiboa egiten den ikusteko paradarik ematen. Neurri batean, adierazgarria<br />
da, halere, gelditzen diren 21 perpaus<strong>eta</strong>n bihi batean ere komunztadura datiborik ez dela<br />
egin ikustea. 20 ‘Parler’ <strong>aditz</strong>a duten elizitazio perpaus<strong>eta</strong>ko erantzunak desberdinak dira,<br />
baina paradigma gutxiago erabili<strong>eta</strong>n franko nahasiak, <strong>eta</strong>, gure ustez, ez beti nahi bezain<br />
fidagarriak. Paradigma arrunt<strong>eta</strong>n gauzak nahikoa argi dira: orduan, gehien<strong>eta</strong>n, mintzatu<br />
(edo elestatu) <strong>aditz</strong>a erabili dute hiztun gehienek, subjektua absolutiboan izanik, <strong>eta</strong> beste<br />
argumentua datiboan (ikus, adibidez, B57). Ordea, paradigma markatu<strong>eta</strong>ra pasatzean,<br />
hiztun batzuek hitz egin bezalako NORK-NORI <strong>aditz</strong> bat erabiltzen dute, edo ‘mintzatu’<br />
atxikiz ere, haren erregimena aldatzen dute. Bestalde, guztiz segurtatu gabea baitute hiztun<br />
askok komunztadura egitura hau, arras zaila da erantzun<strong>eta</strong>n adizkeren kasu morfologia<br />
jakitea. Har ditzagun bi adibide, nahiko desberdinak.<br />
Ikus dezagun, lehenik, zaharren taldeko BELU hiztunak (orain Euskal Herrian hirian<br />
bizi, <strong>eta</strong> luzaz Euskal Herritik kanpo bizi izana) ‘mintzatu’ <strong>aditz</strong>a jokaturik eman dituen<br />
erantzunak:<br />
B57: Zuri mintzo naiz.<br />
B59: Leeno egun guziez mintzatzen nauzun.<br />
B60: Denbora h<strong>eta</strong>n gauza hoitaz usu mintzatzen zinautan.<br />
B61: Fiteei mintzatu nitzauzu.<br />
B63: Beñatek nahi du zuri mintza nain.<br />
B64: Nahi nuen eni mintzo zindain.<br />
B66: Goxokio mintza zite eni!<br />
B128: Orduan eni mintzatu bazine, emanen nautzuen diru pitta bat.<br />
B130: Egun hartan urrea ofreitu banautzun, eni ere beste gisalat mintzatuko zinen.<br />
B132: Zuri ere egun guziez mintzatzen bainintz, egia jakin nezake.<br />
B134: Bihar holako ostaturat gomitatzen baininduzun, beste gisalat mintzo nitazke.<br />
20<br />
Ohartzekoa da, bestalde, datiboa erabiltzen duten 21 kasu<strong>eta</strong>n, hamalau +70 urteko taldekoen artean<br />
agertzen direla.<br />
30
Change language