Ene artzain-etxolak - Euskaltzaindia

tsalde batez Larrarteko auzoan gora osatu ginuen Okindeitik
Dorrea eta Kaminorainokoa, Gerezieta eta Lekome ezkerretik
zein hurbil ginituen ikasiz eta agurtuz.
Hor laburzkan eta puntaz punta sailkatzen ditudanek
hartu zuten halere iduri baino gehiago denbora, Bettigazteenerainokoan.
Eguberri pasatu-ta erran zautan Arbeletchek:
«Badituk oraino elizako kargudun eta laguntzaile onak
ezagutzekoak gure herriko girixtinoetan. Ez ginen segur laburzkan
abiatu beste aratsalde batez, beheiti alde Janbattitteneko
Amespil jaun andereak agurtuz, Itzuli Onan eta Lassustean
mintzo bat eginez, Hazketako alderat Arbeletche eta
biak. Alabainan, gu Abittuenerat orduko iluna! Ez nuena nik
Abittuenekoa Jean Hiriart-Urruty bikari jeneral gaia, enekin
apeztua eta ezin ahantzizko adixkide-mina! Hau ez dut segur
behin kondatu ene adiskideeri bainan doala hemen halere.
Abittuenean bazuten amatxi xaharra, ene apez lagun horren
etxeko amatxia, 95 urtetan arras pixkor zagoena eta burua beti
xuxen. Sartu ginen tupustez, batere jo gabe kanpotik zuzen
zuzena Abittueneko sukaldean. Eta joan, hau ohargabean, Arbeletche
supazterrean zagoen amatxiri «kuku» eginez. Gaixoa
orduan harritu, ez baiginituen sartzean ikusiak. «Kuku»
hari, hau zuen xoil xoilik ihardetsi amatxik: «Bainan, nundik
sartu ziizte?» Arraillant eta jostagin hutsa zen Arbeletche eta
amatxik bigarren aldikotz galdea egitean, heian nundik sartuak
ginen, erakusten dio, petik gora, laratzari goiti ... ximinea
xilo beltza, erranez: «Hortik»! Irri egin ginion Arbeletchen
ateraldi frikunari, irri egin amatxi gaixoaren bizkar, bainan
ez zen partida bururatua.
Etxeko berriak, Abittuenekoak, Jean apeza nun zen, ni
nintzala bikario berria, Jeanen laguna, eta beharrenak pasaturik,
ez ginuen ilunaren gatik luzatzerik. Beste aldi batez goizago
etorriko ginela hitzemanik, hartu ginuen etxerako alderdia
eta abiatu ate alderat. Bainan amatxik, Arbeletchen joaiteko
agur hartan, erakusten dio, petik gora, ximineako laratza
eta zilo beltza, erranez: «Etzireztea hortik joaiten, jin bidetik?»
Gure irri zaflak! Badut ustea Xoriteiranoko ilun beltza
argitu zaukula Abittueneko amatxiren erreferak.
221