Ene artzain-etxolak - Euskaltzaindia

naiz, enemail xumean eta gehiagoko ahalik edo kargurik gabe,
gure apez-arteko eta kristau-maileko biltzarre ta elkarrizketa
guzietan: gure kultura orokorra dugula, Euskal Herri guzikoa,
den bezalakoa, eliza-mailean ere herri-mailean bezala,
hots nahastekatua bainan, orokorki, euskal kultura. Beraz gure
Elizak ere, gure Euskal Elizak, hortarik beretik hobe duela
jokatzea: ez batere euskara nabastekatu eta baxtarta batekin
bainan euskaraz, ahalgerik gabe eta buma gorarik abal bezenbat,
hori delakotz gurea. Halere, beti atea idekiz besteeri
ere, euskara ez dakiteneri, eta xantza bat utziz beti gure artean
kanpotiarrari, bainan hunek ere indar bat eginen duelakoan,
nun bizi den ikusiz, hots, Euskal Herri bete betean.
Zer indar mota eska erdaldun batzu berekin dauzkan
euskaldunari, haurretarik haste? Gure kantua lehenik, hori da
denek errexkienik onartzen dutena eta maite, ederrez eta atseginez
bederen eta bihotzeko atea aurkitzen baitu gure kantuak.
Irisarrin, gehixago ere ardietsi izan dut: katixima ondoan
meza prestatzeak egiten ginituen haurrekin, euskarazko
meza, bixtan dena, irakurgaiak eta xedeak haurrek berek, hots
Aiherran bezala. Ainitz erhi altxatzen baitziren, aldizkatu behar
zen. Baina baziren haur erdaldun batzu, guti baina bazireno
Hala-nola errientaren semea. Hari ere zerbait utzi nabi
bainion irakurtzeko besteen artean, erraiten nion, harek erdaraz
irakur zezala berea. Ezetz! Harek eginen zuela euskaraz
eta bazezakeen, ez baitzen xoroa batere. Nik orduan baldintza
bat emanen nion, kondizionetan, ikastekotan ontsa zer
erran nahi zuen berak euskaraz irakurtzen zuenak. Otoitzeko
xede batentzat berdin egiten ginuen. Eta balinbazen euskaraz
konpreni eta irakur etzezakeen beste erdaldun irakurlerik, erdaraz
eginaraziko nion berea, baten gatik (hots, elebitasuna
bizian bezala elizan ere). Bainan euskarazko irakurgaiak euskaldun
haurreri bereri, zakiteneri, itzul arazten nizkien erdarala,
euskara ez zakitenendako, ez nihaur izanez arteko itzultzale
bainan Irisarriko haurrak berak bilakatuz beren erdaldunen
eskolatzaile. Orai ez dakit gehiago hango berri, ez bainaiz
han, hau erakutsi nahi izan dut bakarrik, ene ustez Euskal
kristauari zor dioguna gure Euskal Elizetan: beti Euskara
gogoan izan, printzipioz eta ofizialki, eta abalaz elizako jen-
298