moswavlis wigni istoria
moswavlis wigni istoria
moswavlis wigni istoria
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tavi pirveli<br />
16<br />
3. asureTis omebi (msoflio imperiis<br />
Seqmnis pirveli mcdeloba)<br />
asureTi Zveli aRmosavleTis qveynebs Soris gamorCeulad militaristuli<br />
(agresiuli samxedro) saxelmwifo iyo. mas ramdenime aRmavlobis xana hqonda<br />
da yvela maTgani samxedro warmatebebTanaa dakavSirebuli.<br />
Zv.w. XIX-XVIII ss. mijnaze asureTSi mefobda SamSiadadi, romelmac mTeli<br />
CrdiloeTi mesopotamiis damorCileba SeZlo. misi gardacvalebis Semdeg<br />
babilonis mefe xamurabim asureTs jer mokavSireebi CamoaSora, Semdeg ki misi<br />
dedaqalaqi asuric daimorCila. babilonis dasustebisa da xurituli samefos,<br />
miTanis gaZlierebis Semdeg qalaqi asuri am ukanasknelma daimorCila.<br />
Zv.w. XIV saukunidan asureTis saxelmwifo kvlav gamodis saerTaSoriso asparezze<br />
da metoqeobas uwevs Zveli axlo aRmosavleTis did saxelmwifoebs – egviptes,<br />
babilons, xeTebis samefos. TuqulTininurta I-ma (Zv.w. 1244-1208 ww) Seaviwrova<br />
xeTebi da CrdiloeTiTac ilaSqra – kavkasiis mimarTulebiT. tiglaTfalasar<br />
I-ma (Zv.w. 1115-1077 ww) kidev ufro ganavrco asurelTa samflobeloebi.<br />
man asurelTagan erTaderTma miaRwia Sav zRvas da daimorCila nairis qveynebi,<br />
romelTa koaliciasac daiaenis (diaoxis, taos) mefe edga saTaveSi.<br />
Zv.w. XI-X saukuneebi mTel axlo aRmosavleTsa da xmelTaSuazRvispireTSi<br />
xalxTa didi gadaadgilebisa da politikur rukaze mniSvnelovani cvlilebebis<br />
xanaa – daeca xeTebisa da aqavelebis samefoebi, dasustda egvipte, aRmasvlas<br />
iwyeben axali xalxebi da qveynebi.<br />
Zv.w. IX-VII saukuneebSi pirvelobas asureTi eufleba. misi armia am dros<br />
uZlieresia regionSi da is TiTqmis mTel axlo aRmosavleTze batonobas aRwevs:<br />
imorCilebs babilonsa da samxreT SuamdinareTs sparseTis yuremde, israels<br />
xmelTaSuazRvispireTSi (VIII saukunis II naxevari), aviwroebs urartus samefos<br />
vanisa da urmiis tbebis midamoebSi (IX saukunis SuaxanebSi, salmanasar III-is<br />
sardlobiT da 714 wels sargon II-is meTaurobiT). Zv.w. VII saukunis pirvel naxe-<br />
asirieli meomrebi