25.04.2013 Views

1,40 MB

1,40 MB

1,40 MB

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Jep Agreiter: Iu ne sun nia a öna<br />

che les frabiches vëgni privatisades.<br />

I paurs à pö ensciö le dërt da les<br />

anüzé y al ne mëss nia ester che<br />

ares donti de proprieté, deache sce<br />

an à en iade la proprieté, spo àn<br />

inće poscibilitês da fà, da vëne.<br />

Le prigo da speculaziun è. La<br />

realté è chëra che i scioldi tira, y<br />

adora o tert èl zacai co i adora y<br />

sce t'as la poscibilité, vëneste. Les<br />

clausoles n'arati iu nia series, belo<br />

mâ chëra che le Comun à le dërt<br />

de prelaziun. Le Comun n'à mai<br />

le scioldo che en talian pîta por na<br />

üćia y pal lü slüt sànse avisa che sce<br />

al va alania, spo saràl la comisciun<br />

co dà pro. Sce al n'è degünes d'atres<br />

poscibilitês, spo vëgnel vonü.<br />

Georg Frenner: Emprömadedöt<br />

Jep Agreiter de Brach<br />

Georg Frenner de Pinćia,<br />

sorastant dla Lia dai Paurs de<br />

Mareo<br />

mëssun dì che chi co à fat sö les<br />

frabiches è io i paurs, co les à fates<br />

sö por i debojügns. Les üćes n'è mai<br />

gnüdes motüdes a cataster, porchël<br />

èl gran ora che al vëgni fat, por che<br />

i paurs ài inće en dërt lassora, che<br />

ai pòi s'les dorteré sö. Chël podêi<br />

sambën inće fà fina śën, mo sce<br />

önn damana dô en contribut por<br />

dorteré la frabica, mëssel mostré sö<br />

che ara è söa, y chël vara mâ sce ara<br />

è portada ete a cataster.<br />

Speculaziun pòl dagnora ester,<br />

mo al vën pö motü clausoles. Les<br />

frabiches mëss gnì tacades al lü y<br />

por destaché na frabica da en lü,<br />

mëss döt passé tres comisciuns<br />

desvalies, al n'è nia tan saorì.<br />

Laprò èl le Comun co à en dërt de<br />

Controi tles secundes ćiases<br />

Con la lege provinziala nr. 121 dai<br />

11 de mà 1995 vëgnel regolé avisa<br />

la materia dal afité ia les secundes<br />

ćiases, mo empò èl val' proprietars<br />

co ne se tin nia ales regoles. Aladô<br />

dla lege soradita, po les secundes<br />

ćiases gnì afitades ia a terzi tres<br />

contrat de afit por nia plü co cater<br />

iadi al ann, laprò ne pòn nia fà<br />

retlam dal frabicat en afit tres<br />

n'ativité de promoziun comerziala.<br />

Al è da capì che les secundes ćiases<br />

co vën afitades ia "a fosch" è en dann<br />

por les strotöres dal post, por nosta<br />

jont, porchël se damanâ trec belo da<br />

agn che al gness controlé plü avisa.<br />

Cösc è śën inće sozedü, y al è bel<br />

avisa gnü ciafé val' "biesces rosses".<br />

Sön iniziativa dl'Assoziaziun<br />

Turistica d'Al Plan y dal Comun<br />

de Mareo èl gnü tut pröms<br />

provedimonć. Ai pröms de<br />

novëmber dal ann passé è düć i<br />

proprietars de secundes ćiases gnüs<br />

enformês tres na cherta che les<br />

forzes dal ordinn ess fat controi tal<br />

dagnì. Y ensciö èl inće gnü fat. An<br />

à fat controi con dui sistems paralei.<br />

Da öna na pert àn anüzé l'internet<br />

desco fontana d'enformaziun.<br />

L'Assoziaziun Turistica à<br />

verifiché te internet sce al gnea a<br />

prelaziun sce önn ô vëne y emplü èl<br />

la clausola che la destinaziun dles<br />

frabiches ne po nia gnì müdada,<br />

porchël ne vëighi nia le gran prigo<br />

che al vëgni speculé.<br />

Berto Kastlunger: Io, iu vëighi<br />

dërt che al vëgni fat ensciö,<br />

ensciö po le paur comedé y fà. Ia<br />

en Comun ne sàn nia en bel dé ći<br />

regoles che al vën motü. Enlò vàl<br />

magari plü saorì a perde. En cunt<br />

dles frabiches arati iu che chi dal<br />

Parch Natural messass ester en<br />

momont plü morjì y lascé fà les<br />

frabiches en pü' atramonter co<br />

desche ares è gnüdes fates dan<br />

200 agn. Speculaziun podèssel<br />

bën ester, mo les condiziuns che<br />

le Comun mët sö tignarà bën en<br />

pü' zoruch la cossa. Jont da scioldi<br />

scê podess magari orëi en bel dé<br />

cumpré y se fà sö val'.<br />

Berto Kastlunger da Pliscia<br />

Afit cuntralege<br />

val' moda fat retlam o promoziun<br />

de secundes ćiases. Laprò èl gnü<br />

mené fora a campiun domandes ai<br />

proprietars, olache an se desmostrâ<br />

enteressês da tó en afit en te' cuatier.<br />

I resultać de cöstes enrescides ti è<br />

gnüs menês ennant ai Carabiniers,<br />

co à spo podü fà d'atres verifiches.<br />

D'invern à i Carabiniers inće fat<br />

controi söle post. Sides dal internet<br />

co dai controi èl gnü confermé<br />

le sospet y al è gnü ciafé fora en<br />

valgügn caji olache la lege n'è nia<br />

gnüda respetada. I responsabli à<br />

lascé alessëi che al gnarà fat d'atri<br />

controi inće dertan isté.<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!