Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Liburna kerkon historine<br />
ne gjirin e vlores<br />
Një ekspeditë e përbashkët italo-shqiptare ka<br />
filluar punën në Gjiun e Vlores Orikumi është<br />
një baze e mirë për të eksploruar gadishullin e<br />
Karaburunit i cili mbyll nga krahu perëndimor gjirin<br />
e Vlorës. Gadishulli i Karaburunit është me i madhi i<br />
bregdetit shqiptar me gjatësi 16 km dhe gjerësi maksimale<br />
4,5 km. Bregu perëndimor i Karaburunit është<br />
spektakolar me gjire dhe plazhe të vogla e të izoluara,<br />
me ujëra të thella dhe shumë të pastër. Në veri të gadishullit<br />
gjendet shpella detare e Haxhi Alisë (lundërtar<br />
ulqinak i shek. XVII). Kjo është shpella më e madhe<br />
detare e Shqipërisë. Plazhet kryesore të Karaburunit<br />
janë ato të Dafinës dhe Grames.<br />
Këto janë plazhe të izoluara të cilat mund të arrihen<br />
vetëm me rrugë detare. Pranë plazhit të Grames gjendet<br />
shpella e Skllevërve, e cila në kohën antike shfrytëzohej<br />
për nxjerrjen e gurit nga ana e skllevërve. Në faqet<br />
e plazhit të Grames shfaqen gjithashtu mbishkrime antike,<br />
të cilat mendohet se janë shkruar nga lundërtarët e<br />
ndryshëm që kane kaluar aty. Ekspedita do të fokusohet<br />
kryesisht në zonën nënujore të Gjiut, ku fshihet një pjesë<br />
e historisë së lashtë. Drejtori i parqeve arkeologjike<br />
Amantia-Orik, u shpreh për se “ideja për të filluar këtë<br />
ekspeditë, u hodh gjatë një vizite që zhvilloi ditët e fundit<br />
në këtë park, një ekspeditë e drejtuar nga Adrian<br />
Anastasi, drejtor i arkeologjisë nënujore Durrës dhe<br />
Xhulian Volpe, rektor i Universitetit të Foxhias (Itali),<br />
të cilët realizuan një rikonjicion të sitit arkeologjik<br />
Orik, në kuadrin e projektit “Liburnia”, që ka nisur të<br />
zbatohet në bregdetin jugor të Shqipërisë”.<br />
“Liburna” ose arkeologjia shqiptare e nënujit, është<br />
një projekt kombëtar, i cili është përfshirë në marrëveshjet<br />
2007-2010 me qeverinë italiane. Ai ka si objektiv<br />
studimin e bregdetit shqiptar dhe ndërtimin e hartës arkeologjike<br />
të tij. Pjesë e punës së projektit është edhe<br />
një kërkim i realizuar para pak javësh në zonën nënujore<br />
të Porto Palermos, ku u zbuluan objekte qeramike të<br />
shekullit IV dhe u realizua zonifikimi i plotë i kësaj pjese<br />
të bregdetit”,. Sipas tij, një nga fazat më interesante të<br />
projektit, është eksplorimi i Gjirit të Vlorës dhe Treportit,<br />
ku puna do të përqendrohet në zonën nënujore të tij.<br />
Projekti ka si objektiv studimin e bregdetit shqiptar<br />
dhe ndërtimin e hartës arkeologjike të tij. Pjesë e punës<br />
nojshin në pjesën e jugut të gadishullit italian. Përveç<br />
këtyre kishte edhe fise të tjera. Ky fenomen shpjegohet<br />
vetëm me përbamjen dhe natyrën e vendit ku banonin.<br />
Dëshmi e ilirëve në tempullin e Delphit: Prof Kelmendi<br />
sjell një të dhënë të Herododtit. Herodoti thote se<br />
atat patën mesue edhe tempullin e Delphit. Prezencën<br />
e shqiptarëve në rranxe të Akropolit të Athinës(Plaka<br />
lagjja ma e vjetër e këtij qyteti) e çojnë në kohna shumë<br />
të vjetra dhe mbështesin në një varg të Thuqidhidhit ku<br />
ban fjalë për një popullatë barbare me rranjet t’Akropolit<br />
ku ende sot ndigjohet një shqipe e gjymtueme.<br />
Bërthama e shtetit ilir: Bërthama më serioze e<br />
njei shteti Ilirian qe fisi i Ardianvet. Me autariatet, Labeatet,<br />
Liburnet, e fise të tjera, krijuan nji shtet, i cili<br />
në shekullin e IV pr Kr, u ba shtet glorioz..<br />
Kryeqyteti i këtij shteti u bë Shkodra. Për tu<br />
mbrojtur nga keltët, qysh në fillim të shekullit të IV pr.<br />
Kr, rreth bërthamës së përmendun u mbështuallën të<br />
gjithë fiset që prej Trieste e deri në Arte dhe kështu u<br />
kijua mbretnija ma e madhe e Ilirvet nden Mbretin Bardhyl.<br />
Mos ta harrojmë se ka historianë që jetën shtetnore<br />
të Ilirvet e çojnë qysh ne shekullin XII, pr. Kr. Më<br />
385 Bardhyli mundi mbretin Amintas të Maqedhonisë,<br />
ia pushtoi pjesët perëndimore të shtetit dhe detyroi të<br />
paguante haraç. Filipi i II e mundi Bardhylin dhe i pushtoi<br />
të gjitha krahinat deri në Ohër tue i aneksue në<br />
shtetin e vet. Mbas vdekjes së e Bardhylit, shumë fise u<br />
tërhoqën në jetën lokale dhe kështu filloi bjerrja fatale<br />
e Ilirvet.<br />
Dardanët: Koncepti që ka dhënë për këtë fis prof<br />
I. Kelmendi. ”Ndër fiset e Ilirvet, ma i madhi qe fisi i<br />
Dardhanevet. Vendi i tyre ishte Kosova e sodme deri në<br />
Nish dhe në Jug, në Vardarin e Sipërm deri në afrësinat<br />
e Manastirit. Kryeqyteti i Dardhanis ishte Shkupi i cili<br />
quhej atehere Skupi(Scupi). Vehej në dukje bukuria e<br />
gravet të tyre. Edhe sot ka mbete në Kosovë e në vende<br />
të tjera, kur duen të ekzaltojnë bukurinë e ndoji femre<br />
thonë: ”Qenka si Dardhane”.<br />
Jo rallë e ndien njeriu ketë krahasim në raste të<br />
tilla në Greqi, ku sigurisht ka mbete qysh prej kohnavet<br />
të lashta.<br />
Luftëtarë: Dardhanet përmenden si luftëtarë të<br />
mirë dhe rezistenca e tyre kundër maqedhonasvet e romakvet<br />
asht e ndigjueme.<br />
Detarë të zotë: Ilirët kanë qenë të zotet edhe si<br />
detar. Tregtia e grekvet në Adriatik pësonte dëme të<br />
mëdha nga kusarët etyre. Për të siguruar tregëtinë,<br />
grekët e ftuan Romën për ta qetësue Adriatikun nga<br />
iliret.<br />
Luftërat me Romen: Në vjetin 228 pr Kr u pa<br />
zbarkimi i parë i romakvet në Iliri, që sundohej asi kohe<br />
në pjesë të madhe prej mbertëreshës Teuta. Lutfa<br />
nuk përfundoi me nji a dy beteja, por zgjati ma shumë<br />
së projektit është edhe një kërkim i realizuar para pak<br />
javësh në zonën nënujore të Porto Palermos, ku u zbuluan<br />
objekte qeramike të shekullit IV dhe u realizua<br />
zonifikimi i plotë i kësaj pjese të bregdetit. një nga fazat<br />
më interesante të projektit, është eksplorimi i Triportit,<br />
Vlorës, ku puna është përqendruar në zonën nënujore<br />
të tij. Vitin ekaluar nga eksplorimi i kësaj ekspedite u<br />
nxorren nga thelluesit e detit rreth 200 objekte te cilat u<br />
inventarizuan ne Muzeun historik arkeologjik te Vlores.<br />
Specialistet italian të cilët janë kryesisht pedagogë dhe<br />
studentë të Universitetit të Foxhia, kanë si synim eksplorimin<br />
e këtyre viseve nënujore të mbetura ne gjendje<br />
të ketill për qindra vjet. Nga ky eksplorim objektet<br />
katalogohen dhe i dorëzohen muzeut më të aferim të<br />
qytetit. Ekspedita e vitit të kaluar rezultoi e suksesshme<br />
për numrin e madh të objekteve nënujore që u zbuluan<br />
sidomos ato që i përkasin Treportit. Arkeologu Neritan<br />
Ceka thote se: Një qytet tjetër, prapë në Gjirin e Vlorës,<br />
më pak i njohur, por shumë i rëndësishëm, ishte dhe<br />
Triporti, i zbuluar nga Karl Paç në vitin 1904, një mur i<br />
çuditshëm që zgjatet nga kodra në drejtim të bregut.<br />
Ka ngjallur gjithmonë diskutime, pasi ishte një rrugë<br />
që lidhte qytetin e vogël në kodër me pjesën tjetër, duke<br />
menduar se ka patur një lagunë, apo mund të kishim një<br />
skelë. Gjatë gërmimeve të viteve ‘70 u sqarua se ishte<br />
një murr rrethues që jep idenë e një vendbanimi shumë<br />
të madh, një qytet të rëndësishëm. Gjiu i Vlores shquhet<br />
edhe për një veçanti të madhe. Per numrin e madh te anijeve<br />
të mbytura. Këtu gjenden anije të mbytura siç është<br />
anija Italiane “Po”, e fundosur ne vitin 1941 gjatë Luftës<br />
italo – greke. Por nje numër anijesh te tilla u eksploruan<br />
vitin shkuar nga njw grup italianësh specialistë të detit.<br />
Pritet që ekspedita e cila filloi zhytjen e saj ne Gjin e<br />
Vlorës të zere më rradhe shpellat të cilat gjenden ne kete<br />
zonë përgjatë bregdetit jugor. Keshtu per te dytin vit me<br />
rradhe ‘Liburna’ një projekt italo-shqiptar I ndërmarr nga<br />
Arkeologjia Nënujore Durrës me drejtues Adrian Anastasi<br />
dhe Prof Hoti dhe nga pala italiane Xhuliano Volpe,<br />
rektor i Universitet Foxhia –Itali. Grupi i zhytjes eshte<br />
instaluar për dy javë ne bregdetin e Radhimes dhe kryen<br />
zhytje paradite dhe ne pasdite .Interes do të shënojë dita<br />
e fundit kur do te kryhet dorëzimi i objekteve që ka mbajtur<br />
deti ne Gjin më të rendesishem të vendit.<br />
NStoriaM<br />
Una spedizione congiunta italo-albanese ha<br />
iniziato i lavori nella baia di Valona. Orikum<br />
rappresenta un’ottima base per poter esplorare<br />
la penisola di Karaburun, che delimita all’occidente<br />
la baia di Valona. La penisola di Karaburun è la più<br />
grande di tutta la costa albanese, con una lunghezza<br />
di 16 km e una larghezza massimale di 4,5 km. La riva<br />
occidentale di Karaburun è spettacolare con le sue baie<br />
e le piccole e isolate spiagge, dalle acque profonde e<br />
molto pulite. A nord della penisola si trova la caverna<br />
marina di Haxhi Alia (navigatore originario di Ulqin<br />
del XVII secolo). Rappresenta la caverna marina più<br />
grande d’Albania. Le spiagge principali di Karaburun<br />
sono quelle di Dafina e Gram. Sono delle spiagge isolate<br />
che possono essere raggiunte solo via mare. Vicino<br />
lla spiaggia di Gram si trova la caverna degli Schiavi,<br />
utilizzata nell’antichità per la raccolta delle pietre da<br />
parte degli schiavi.<br />
Sulle superfici della spiaggia di Gram è possibile<br />
vedere anche delle incisioni antiche, che si suppone<br />
siano state scritte dai diversi navigatori di passaggio lì.<br />
La spedizione si focalizzerà principalmente nella zona<br />
subacquea di Gjiu, dove si cela una parte della storia<br />
antica. Il direttore dei parchi archeologici Amantia-<br />
Orik ha dichiarato che “l’idea di intraprendere questa<br />
spedizione fu avanzata durante una visita durante i suoi<br />
ultimi giorni dalla spedizione guidata da Adrian Anastasi,<br />
il direttore dell’archeologia subacquea di Durazzo<br />
e Giuliano Volpe, rettore dell’Università di Foggia, che<br />
portarono alla realizzazione di una ricognizione del sito<br />
archeologico Orik, nel quadro del progetto “Liburnia”,<br />
in esecuzione lungo la costa meridionale dell’Albania”.<br />
“Liburnia”, oppure l’archeologia albanese subacquea, è<br />
un progetto nazionale incluso negli accordi 2007-2010<br />
con il governo italiano. Ha come obiettivo lo studio<br />
della costa albanese e la costruzione della sua mappa<br />
archeologica.<br />
Parte del lavoro di progettazione è la ricerca realizzata<br />
poche settimane fa nella zona subacquea di Porto<br />
Palermo, dove sono stati scoperti oggetti di ceramica<br />
del IV secolo ed è stata eseguita la piena zonificazione<br />
di questa parte della costa”. A suo avviso, una tra le<br />
fasi più interessanti del progetto è rappresentata dalle<br />
. Anno 3 . n. 4 . Ottobre 2005 . pagina 2<br />
Liburnia cerca la storia<br />
nella baia di Valona<br />
segue da pagina 1 segue da pagina 1<br />
se dy shekuj. Më 168 pr. Kr. konsulli romak Lucius<br />
Anicus kaloi si rrefe nëpër Iliri dhe pushtoi Shkodrën<br />
dhe në kalanë e saj zuni rob mbretin Gencius të cilin<br />
bashkë me të shoqen Etlevën dhe dy të bijtë e dërgoi<br />
në Romë, për të stolisur kthimin e tij trimfal. Mbas këtij<br />
suksesi Ilira u shpall provincë e Romes. Por në realitet<br />
lufta nuk pushoi aspak. Ilirët bëjshin vazhdimisht<br />
kryengritje. Sa pushonte a shtypej në njanën fishkullonte<br />
në tjetrën. Ma e njoftuna është kryengritja e kryesume<br />
prej Batos e cila qe përhap në krejt Ilirinë. Kjo<br />
lëvizje e mnerrsheme përmendet me emnin: “Bellum<br />
Batonianum (6-8 mb Kr. ). Luftërat me iliret, Romë i<br />
kanë kushtue shumë shtrenjtë si në njerëz ashtu edhe<br />
në material. As nji popull nuk i ka qëndrue fuqivet të<br />
saja aq sa i kanë rezistue Ilirët. Ma vonë kur në Ilir u<br />
stabilizua qetësia, ilirët i suallën Romë edhe shërbime<br />
të konsiderueshme. Lagjionet më të mira ajo i rekrutonte<br />
në Iliri dhe gjeneralët Ilirianë luftuan në Britani,<br />
Rhin, dhe në Eufrat.<br />
Nga katundarët Iliriane dualën edhe perandorë si:<br />
Claudius, Aurelian, Probus, Dioclecian, Maximian,<br />
Konstandini i madh.<br />
Zbulimet arkeologjike dëshmojnë: Për të mujte<br />
me formue një ide të qartë mbi qytetnimin e ilirvet nuk<br />
janë të bollshme dokumnetat e shkrueme. Por zbulimet<br />
arkeologjike në Bosnje. Dalmaci e Kroaci na apin<br />
prova binëse për qënien e një qytetërimi të naltë ndër<br />
ilirë. Për të kursyer fjalët po përmendim një pjesës nga<br />
enciclopedia Britanica”Në Bosnje, banesat e liqenit në<br />
Butmir, vorrezat e Jezerinës e të Glosinac si dhe vende<br />
të tjera kanë ruajte orendi prej guri dhe prej brini,<br />
zbukurime prej bronxi e prej hekuri, armë etj si dhe<br />
sende ma të vonshme prej argjendi, teneqeje, qelibari<br />
e madje edhe prej qelqi. Të gjitha këto na tregojnë periudhat<br />
e ndryshme të qytetërimit primitiv të Iliranvet<br />
qysh prej kohevet neolithike e këndej. Sidomos kulturat<br />
Hallstatt dhe La Tene paraqiten veçanërisht ma së miri<br />
Po të tilla zbulime janë bamun edhe në Dlamaci e në<br />
Kroaci- slavoni.<br />
Kristainizmi tek ilirët: Prof I. Kelmendi përmend<br />
faktin se ilirët ishin ndër të parët popuj në Evropë që<br />
erdhën ne kontakt me Kristanizmin. Në vitin 53 Shën<br />
Pavli predikoi Ungjillin ndër ilirët, ndërsa 4 vjet më<br />
vonë nxënësi i tij Titus. Ne shekullin e V-VI, Durrësi<br />
dhe Nikopoli u bën qendrat më të forta të kristianizmit<br />
në Iliri Mbas tyre vinte Shkodra, Tivari. Në kohën e<br />
Justinianit Shkupi u bë kryeqyteti moral dhe administrativ<br />
i krejt Ilirisë.<br />
Studimi i prof Ibrahim Kelmendit përvijohet me<br />
principatat dhe me tej për gjenzene tone dhe ardhjet<br />
sllave ne Ballkan me periudhat e mëvonshme që zënë<br />
vend në historinë e këtij kombi të hershëm sa vet kontinenti<br />
ynë.<br />
i Dardani, i Veneti come anche i Messapi e gli Japigi,<br />
situati nella parte meridionale della penisola italiana.<br />
Oltre a queste c’erano anche altre tribù. Il fenomeno<br />
può essere spiegato solo dalla composizione e dalla natura<br />
del paese in cui abitavano.<br />
Le testimonianze degli Illiri nel tempio di Delphi:<br />
Il professor Kelmendi riporta un’informazione di<br />
Erodoto. Erodoto sosteneva che si recassero anche<br />
presso il tempio di Delphi. La presenza di albanesi nel<br />
cuore dell’Acropoli di Atene (il quartiere più antico<br />
della città) risalgono a tempi remoti e trovano sostegno<br />
in un verso di Tucidide in cui si parla di un popolo<br />
barbaro alle radici di Acropoli dov’è ancora possibile<br />
ascoltare un albanese parziale.<br />
Il nucleo dello stato Illirico: Il più autoritario nucleo<br />
di uno stato Illirico apparteneva alla tribù degli<br />
Ardiani. Assieme agli Autariati, i Labeati, i Liburni e<br />
altre tribù formarono uno stato divenuto glorioso nel IV°<br />
secolo a. C.. Scutari fu eletta capitale. Per difendersi<br />
dai Celti, fin dall’inizio del IV° secolo a. C., intorno al<br />
nucleo sopra citato si raccolsero tutte le tribù da Trieste<br />
fino ad Arte e prese così vita il più grande regno degli<br />
Illiri sotto il re Bardhyl. Ci preme ricordare che alcuni<br />
storici fanno risalire la vita statale degli Illiri al XII°<br />
secolo a. C.. Nel 385 Bardhyl sconfisse il re Aminta III<br />
di Macedonia, invase la parte occidentale dello stato<br />
costringendolo a pagare pegno. Filippo II sconfisse Bardhyl<br />
occupando tutte le regioni fino ad Ohrid, annettendole<br />
al suo stato. Dopo la morte di Bardhyl, molte tribù<br />
si ritirarono a vita locale, segnando così l’inizio della<br />
fatale caduta degli Illiri.<br />
I Dardani: Sulla tribù il professor I. Kelmendi si è<br />
così espresso: “Tra le tribù degli Illiri, la più grande era<br />
quella dei Dardani. Il loro territorio era l’odierno Kosovo<br />
fino a Nis e al sud, l’alta Vardaria fino ai dintorni di<br />
Manastiri. La capitale della Dardania era Skopje, chiamata<br />
allora Scupi. Veniva messa in risalto la bellezza<br />
delle loro donne. Resiste ancora oggi l’uso in Kosovo e<br />
in alcuni altri paesi, di dire quando si vuole esaltare la<br />
bellezza di una donna “Sembra una Dardana”. Non di<br />
rado è possibile ascoltare un simile paragone in Grecia,<br />
un’eredità sicuramente dei tempi antichi.<br />
Guerrieri: I Dardani vengono nominati come ottimi<br />
guerrieri e la loro resistenza contro i macedoni e i<br />
romani è nota.<br />
Abili navigatori: Gli Illiri erano anche abili a navigare.<br />
Il commercio dei Greci nell’Adriatico subiva<br />
grandi danni per via dei loro briganti. Per rendere sicuro<br />
il commercio, i Greci invitarono Roma a liberare<br />
l’Adriatico dagli Illiri.<br />
Le guerre con Roma: Nel 228 a. C. ebbe luogo il<br />
primo sbarco dei Romani in Illiria, all’epoca dominata<br />
in gran parte dalla regina Teuta. La guerra non si con-<br />
esplorazioni della baia di Valona e di Treporto, dove<br />
il lavoro si concentrerà nella zona sottomarina. L’anno<br />
scorso come risultato dell’esplorazione di questa spedizione<br />
furono raccolti dai sommozzatori circa duecento<br />
oggetti, in seguito inventariati presso il Museo storico<br />
archeologico di Valona. Gli specialisti italiani, principalmente<br />
pedagoghi e studenti dell’Università di Foggia,<br />
hanno come obiettivo l’esplorazione di questi luoghi<br />
sottomarini fermi nello stesso stato da secoli. Dopo<br />
l’esplorazione gli oggetti vengono catalogati e consegnati<br />
al museo cittadino più vicino. La spedizione dell’anno<br />
scorso ebbe molto successo per via dell’alto numero<br />
di oggetti immersi negli abissi scoperti, in particolare<br />
quelli di Treporto. L’archeologo Neritan Ceka afferma<br />
che: Un’altra città, sempre nella baia di Valona, meno<br />
conosciuta ma di grande rilevanza è Treporto, scoperta<br />
da Karl Paç nel 1904, uno strano muro che si estende<br />
dalla collina in direzione della riva. Ha sempre nutrito<br />
discussioni, trattandosi di una via di collegamento tra la<br />
piccola città sulla collina e l’altra parte, pensando che<br />
avesse una laguna, oppure un porto.<br />
Durante gli scavi degli anni ‘70 fu chiaro che si<br />
trattasse di un muro di cinta che suggeriva l’idea di un<br />
grande luogo abitato, una città importante. La baia di<br />
Valona si distingue per un’altra particolarità: il grande<br />
numero di navi inabissate. Qui è possibile trovare navi<br />
affondate come la italiana “Po”, inabissata nel 1941<br />
durante la guerra italo - greca. Un grande numero di simili<br />
navi sono state esplorate l’anno scorso da un gruppo<br />
di italiani, specialisti del mare. Prossimamente si<br />
suppone che la spedizione, dopo aver iniziato le immersioni<br />
nella baia di Valona, visiti tutte le grotte situate<br />
sulla zona lungo la costa meridionale. In questo modo<br />
si realizzerà per il secondo anno di seguito “Liburna”,<br />
un progetto italo - albanese intrapreso dall’Archeologia<br />
Subacquea di Durazzo con a capo Adrian Anastasi e il<br />
professor Hoti e dalla rappresentanza italiana Giuliano<br />
Volpe, rettore dell’Università di Foggia. Il gruppo delle<br />
immersioni si è installato per due settimane sulla riva<br />
di Radhimi e prosegue le perlustrazioni due volte al<br />
giorno, mattina e pomeriggio. Sarà interessante l’ultimo<br />
giorno, quando ci sarà la consegna degli oggetti sottratti<br />
dal mare nella baia più importante del paese.<br />
Iliret populli me i vjeter ne Ballkan Gli Illiri, il più antico popolo dei Balcani<br />
cluse dopo una o due battaglie, ma si protrasse per più<br />
di due secoli. Nel 168 a. C. il console romano Lucius<br />
Anicus percorse come un fulmine l’Illiria e invase Scutari,<br />
facendo prigioniero nel suo castello il re Gentius,<br />
che fu poi inviato assieme alla consorte Etleva e i due<br />
figli a Roma, per arricchire maggiormente il suo trionfale<br />
ritorno. Dopo un simile successo l’Illiria fu dichiarata<br />
provincia di Roma. Ma in realtà la guerra non terminò.<br />
Gli Illiri si ribellavano continuamente. Appena l’insurrezione<br />
cessava o veniva spenta, riprendeva da un’altra<br />
parte. La più famosa è la rivolta guidata da Bato, estesa<br />
in tutta l’Illiria. Questo grande movimento è stato nominato<br />
“Bellum Batonianum (6-8 d-C. ). Le guerre con<br />
gli Illiri sono costate a Roma care in uomini così come<br />
in materiali. Nessun popolo si è mai opposto tanto alla<br />
sua forza quanto gli Illiri. Più tardi, quando la calma<br />
regnò sull’Illiria, gli illiri resero a Roma dei notevoli<br />
servigi. Le migliori legioni venivano reclutate in Illiria<br />
e i generali Illirici combatterono in Britannia, Rhin ed<br />
Eufrate. Dalle file dei contadini illirici giunsero anche<br />
degli imperatori come Claudius, Aurelianus, Probus,<br />
Diocletanius, Maximianus, Constantinus Maximus.<br />
Le scoperte archeologiche testimoniano: Perché<br />
sia possibile formare una chiara idea sulla civiltà degli<br />
illiri non sono abbondanti le fonti scritte. Ma le scoperte<br />
archeologiche in Bosnia, Dalmazia e Croazia forniscono<br />
delle prove convincenti sull’esistenza di un’alta civiltà<br />
tra gli illiri. Per risparmiare le parole ci avvaloriamo di<br />
una parte dell’enciclopedia Britannica: “In Bosnia, le<br />
abitazioni intorno al lago di Butmir, i cimiteri di Jezerina<br />
e di Glasinac così come altri luoghi hanno conservato<br />
degli oggetti di pietra e corno, degli ornamenti di<br />
bronzo e di ferro, armi ecc così come oggetti più recenti<br />
d’argento, di rame, d’ambra e addirittura di vetro. Tutto<br />
questo ci mostra i diversi periodi della civiltà primitiva<br />
degli Illiri dai tempi neolitici in poi. In particolare<br />
le culture Hallstatt e La Tene si presentano al meglio.<br />
Simili scoperte sono state fatte anche in Dalmazia, in<br />
Croazia e Slovenia...<br />
Il cristianesimo tra gli Illiri: Il professor I. Kelmendi<br />
ricorda che gli illiri erano tra i primi popoli in<br />
Europa entrati in contatto con il Cristianesimo. Nel<br />
53 San Paolo predicò il Vangelo tra gli Illiri, seguito 4<br />
anni più tardi dal suo allievo Titus. Nel V°-VI° secolo,<br />
Durrazzo e Nicopoli divennero i più forti centri del<br />
cristianesimo in Illiria. Seguivano Scutari e Tivari. Ai<br />
tempi di Giustiniano Skopje fu eletta capitale morale e<br />
amministrativa dell’intera Illiria.<br />
Gli studi del professor Ibrahim Kelmendi proseguono<br />
con i principati e più in là con la nostra genesi e gli<br />
arrivi slavi nei Balcani nei periodi successivi, il cui<br />
posto nella storia di questa antica nazione sarà grande<br />
quanto il nostro stesso continente.
Change language