31.05.2013 Views

Qershor 2009 - Gazeta rrenjet

Qershor 2009 - Gazeta rrenjet

Qershor 2009 - Gazeta rrenjet

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

pagina 5 . Anno 7 . n. 5 . Ottobre <strong>2009</strong> .<br />

Dr.jur.Emid Tedeschini lindi në Durrës në vitin<br />

1909 në nji familje të vjeter durrsake të parët<br />

e së cilës kane qenë mjekë dhe farmacista dhe<br />

në të njajtën kohe edhe me funksione diplomatike si<br />

konsuj të përgjitheshëm të Republikes së Venedikut<br />

qyshë nga vitit 1766 dhe mbas vitit 1800 si konsuj të<br />

përgjithshëm të perandorisë austro-hungareze në territorin<br />

shqiptar të perandorisë turke.<br />

I mbetun jetim në vitin 1915 u dergue në Vjene ku<br />

mbaroi shkollen fillore. Mbas saj u dergue në Goricie<br />

dhe në Trieste ku në vitin 1929 perfundoj gjimnazin<br />

klasik. Fill mbrapa shkoi për studime në Mynhen në<br />

Gjermani ku në vitin 1935 mbaroi fakultetin juridik me<br />

“Magna cum laude”. U kthye në Shqipni ku si vendbanim<br />

zgjodhi Shkodrën si nji qytet me rrajë të kulturës<br />

europrendimore. Deri në shtator 1943 punoi gjyqtar per<br />

çështje civile dhe penale ordinere. Gjatë okupimit të<br />

Shqipnisë nga trupat gjermane, qëndroi i papunë në<br />

shtëpi. Qysh nga viti 1945 ushtroi profesionin e avokatit<br />

në Shkoder derisa në vitin 1967 e hoqen për shkak<br />

te bindjeve te tija. U dërgue në Ndermarrjen Ushqimore<br />

dhe mandej në Uzinen e Telave si përkthyes i gjuhve të<br />

hueja deri sa doli në pension.<br />

Krijimtaria e tij intelktuale:<br />

Në moshën 30 vjeçare ngarkohet me përkthimin<br />

në gjuhen italiane të “Kodit Civil<br />

te Mbretnise se Shqipnise” (360 faqe),<br />

botue në vitin 1939. Po ashtu<br />

ngarkohet me përkthimin në italisht<br />

edhe të “Kodit të Tregtisë së Mbretnisë<br />

së Shqipnisë” (222 faqe), botue<br />

në vitin 1941. Fill mbas, merret<br />

me studimin e së “Drejtës Dokësore<br />

(zakonore) shqiptare” respektivisht<br />

“Kanunit të Lek Dukagjinit”, kryeveprës<br />

së patriotit martir kosovar,<br />

At Shtjefën Gjeçovit. Simbas dr.jur.<br />

Emid Tedeschinit botimi i Kanuni<br />

në vitin 1933 kishte dy të meta:<br />

-Nuk ishte sistemue simbas<br />

kritereve juridike si dhe I mungonte<br />

pjesa e dorëshkrimeve te Gjeçovit sa nji e<br />

treta e landës, kurr të publikuem.<br />

Në marrëveshtje me françeskanët në Shkodër,<br />

dr.jur. Emid Tedeschini ndërthuri dorëshkrimin e ri të<br />

Gjeçovit dhe bani kodifikimin e landës simbas kritereve<br />

juridike bashkëkohore. Botimi u ndërprè në vitin<br />

1944 kur mbas “Çlirimit”, shtypshkroja, biblioteka dhe<br />

NFìgura tè shquaraM<br />

Anthoni Athanas, ky patriot i mirë!<br />

Kur e takova për herë të parë, në prag të nëntëdhjetave,<br />

Anthoni Athanas vazhdonte ende ta<br />

menaxhonte vetë restorantin më të dashur dhe<br />

më të famshëm ndër pesë restorantet e tij, “Anthony’s<br />

pier 4”. Ishte një ditë dhjetori e vitit 1999, në prag të<br />

mijëvjeçarit të ri, kur parkuam makinën përballë restorantit<br />

të tij, dhe kur unë u mundova të kujtoja se<br />

ç’kishte qenë ajo gjë që e kishte bërë këtë restorant të<br />

famshëm dhe ndër më të njohurit në Boston. Ishte ende<br />

herët, por Anthoni 89-vjeçar kishte mbërritur. I veshur<br />

shik, si çdo mëngjes ai kishte ndezur zjarrin dhe kishte<br />

filluar të drejtonte stafin e tij, një pjesë e madhe e të<br />

cilëve qenë emigrantë shqiptarë të pas 1990. Në më<br />

shumë se tre orë, ngjiti dhe zbriti disa herë shkallët nga<br />

zyra e tij e vogël në katin e tretë, mbushur me foto dhe<br />

suvenire të shumë viteve dhe me vështrim të merakosur<br />

kërkonte që gjithçka të ndodhej në vend për drekën<br />

që po afronte. Dukej se jeta e tij ishte e lidhur pazgjidhshmërisht<br />

me këtë restorant, ngritur 40 vjet më pare,<br />

aty ku nuk e besonte askush se do të kishte sukses.<br />

Atë ditë dhe në disa biseda gjatë vitit në vazhdim,<br />

Anthoni Athanas kishte dëshirë të kujtonte se kur ai<br />

bleu atë copë tokë, në një zonë magazinash pranë portit,<br />

ku vështirë se mund të kalonte edhe një kalimtar<br />

i humbur, shumë vetë besuan se ky ishte edhe fundi.<br />

Ai rrëfente se një miku i tij i vjetër, Kristo Thanasi, i<br />

merakosur për fatin e shokut kishte sjellë një mbasdite<br />

në atë zonë të harruar Fan Nolin. Kjo është toka që<br />

ka blerë Anthoni, i kishte thënë, jo pa dhimbje, por<br />

akoma më e dhimbshme kishte qenë përgjigjja e Fan<br />

Nolit: Anthoni nuk i ka mendtë në vend, ja kishte kthyer<br />

peshkopi i nderuar. - Ai do të humbasë por do të<br />

humbasim edhe ne.<br />

Kjo shaka që Athanasi ma tregoi në të gjitha takimet,<br />

pa menduar që ma kishte thënë herën e parë, ishte<br />

vetëm njëra anë. Atë ditë të parë, duke më shëtitur<br />

në të gjithë restorantin, më tregoi se ditën që vendosi<br />

ndërtimin e restorantit dhe bleu truallin në atë kalatë<br />

të portit thirri gruan mënjanë. I kërkoi asaj të vendoste<br />

disa dollarë në një anë dhe i tregoi se për investimin<br />

kishte vënë peng në bankë gjithë pasurinë, përfshi edhe<br />

shtëpinë.<br />

- Nëse humbisja, nuk do të më mbetej më asgjë,<br />

foli ai, pa e fshehur krenarinë për triumfin, tashmë, 40<br />

vjet më pas. - Por unë isha mësuar të rrezikoja dhe nuk<br />

më pëlqen të humbas kurrë, shtoi ai. Madje suksesi i<br />

restorantit qëndronte pikërisht tek ajo që shihej si pika<br />

e dobët e tij: një autostradë që po i ndërtohej përbri.<br />

Athanasi kujtoi se si çoi aty vëllain, me të cilin punonin<br />

prej shumë vitesh. U përpoq ta bindte se do të kishte<br />

sukses dhe një moment i kishte thënë me një gjuhë prej<br />

profetësh: ajo rrugë që po ndërtohet aty do të na sjellë<br />

mjaft klientë. Dhe në fakt ndodhi kështu. Një rrugë që<br />

kalon pranë restorantit është edhe gjetja e artë që e bëri<br />

atë mjaft të frekuentueshëm. Ishte një ditë e ftohtë, por<br />

me diell dhe nuk e di pse plakut të fisëm po i pëlqente<br />

të kujtonte atë kohë. Ai ecte dhe ndalonte në hollin e<br />

restorantit gjigand dhe dhjetëra fotografi e shohin nga<br />

muret e tij. Suvenire të katër dhjetëvjeçarëve që fare<br />

mirë mund të konsideroheshin edhe suvenire të viteve<br />

të trazuara të SHBA. Një koleksion fantastik artistësh<br />

të Hollivudit dhe politikanësh nga e gjithë bota. Një<br />

paradë e shtatë presidentëve të fundit të SHBA, nga<br />

Xhon Kenedi, me lukun e tij të qeshur e rinor, klient i<br />

vjetër i restorantit, e deri tek Bushi e Klintoni. Nga Perandori<br />

i Japonisë Aki Hito e deri te Kancelari Gjerman<br />

Helmut Kohl.<br />

Pa harruar njerëzit më të rëndësishëm të atdheut të<br />

tij. Një album në faqet e zverdhura të të cilit qëndronin<br />

Fan Noli dhe Ramiz Alia, Sali Berisha, Rexhep Mei-<br />

dani dhe Pandeli Majko. Nuk e di sa ndenja atë ditë,<br />

por në ikje, ai më dhuroi një libër të botuar nga “Nju<br />

York Times” dhe që titullohej “Mrekullia amerikane”.<br />

Një libër në të cilin tregoheshin fatet e emigrantëve që<br />

kishin mbërritur nga vendet e tyre vetëm me plaçkat e<br />

trupit dhe në pak vite qenë shndërruar në milionerë.<br />

Disa muaj më vonë e takova sërish, tashmë në Shqipëri.<br />

Ishte në moshë të thyer, por kishte vizituar dy herë në<br />

gjashtë muaj Shqipërinë dhe Kosovën, ndihej krenar<br />

për këtë dhe i pëlqente të rrëfente. Nuk e di pse herën<br />

e fundit që e pashë kishte një ndjenjë të fortë nostalgjie.<br />

Një nostalgji që ja përforconte respekti i njerëzve dhe<br />

gjuha shqipe që dëgjonte kudo.<br />

- E di, më tha, jeta ime është e pabesueshme. Ai<br />

filloi të më kujtonte me dhimbje dhe me sens humori<br />

atë ditë të largët të vitit 1915, kur mes flakëve të luftës<br />

së parë botërore i hipur mbi një mushkë, së bashku<br />

me familjen dhe disa të afërm kishte lënë Korçën në<br />

drejtim të Pireut. I kujtohej pak ai udhëtim i largët edhe<br />

pse siç tregonte atë ditë, për shumë kohë më vonë ishte<br />

zënë me kushëririn e tij që kishin udhëtuar bashkë. Ai<br />

ende nuk e dinte nëse vërtet kishin hipur në mushka<br />

apo gomarë. Por sidoqoftë, mushka apo gomari qenë<br />

treguar bujarë. I kishin çuar refugjatët e ardhshëm deri<br />

në portin grek prej nga kishin marrë anijen për në Nju<br />

Jork. Anthoni ishte atëherë vetëm pesë vjeç.<br />

Babai i tij kishte emigruar me 1907 në SHBA, por<br />

ishte kthyer përsëri dy vjet më vonë. Tregtar i vogël,<br />

ai kishte arritur ta bënte të suksesshme një kafe që në<br />

Korçë njihet ende si kafja e bilbilave. Por duket se djali<br />

nga Trebicka kishte të tjera ambicie. Dhe nuk e kishte<br />

harruar kurrë Amerikën e magjishme, vendin ku mund<br />

të ndodhte çdo gjë. Ai u martua dhe më 1910 lindi<br />

djalin e parë, që e quajti Anthon. Pesë vjet më vonë<br />

braktisi biznesin e tij në Korçë, për t’u shpërngulur në<br />

Boston të SHBA. Atje ku kishte kaluar dy vjet në vitet<br />

1907-1909.<br />

Atëherë pesë vjeçar, Athanasi kujtonte se si mbërritën<br />

në Ellias Island, një ishull i vogël pranë Nju Jorkut<br />

ku qenë vendosur edhe zyrat e emigracionit të SHBA.<br />

Dhe ku çdo ditë mbërrinin vaporët me mijëra emigrantë,<br />

nga e gjithë Evropa, në kërkim të ëndrrës amerikane.<br />

Familja u vendos përfundimisht në Bedford, një<br />

qytezë pranë Bostonit, ku i ati i tij hapi një dyqan të<br />

vogël ku shiste fruta dhe perime. Athanasi kujtoi se në<br />

vitin 1917 atje ishin 50 familje shqiptare nga Korça<br />

dhe Tepelena dhe shqipja dëgjohej kudo. Për më tepër<br />

gjyshja fliste vetëm shqip dhe fëmijët e ruajtën gjuhën<br />

e prindërve. Ai më rrëfeu se si një dite i ati i dha disa<br />

kuti me luleshtrydhe dhe ai filloi të trokiste derë me<br />

derë për t’i shitur ato. Ditën e parë nuk ja arriti dhe kur<br />

u kthye në shtëpi me pemët e kalbura e kishte mbytur<br />

dëshpërimi. I ati e bindi se biznesi nuk është i lehtë<br />

dhe se mbi të gjitha për të pasur sukses duhej të ishte<br />

këmbëngulës dhe i ndershëm. 80 vjet më vonë ai nuk<br />

kishte harruar asnjë prej këtyre dy parimeve që e patën<br />

ndihmuar aq shumë në jetë.<br />

Të nesërmen doli përsëri me kutitë eluleshtrydheve<br />

dhe kësaj here nuk ktheu në shtëpi asnjë. Që nga ajo<br />

ditë braktisi shkollën dhe filloi biznesin me të atin. Por<br />

dukej se djali i ri kishte plot ambicie të tjera. 15-vjeçar<br />

braktisi dyqanin e të atit dhe filloi të punonte në restorant.<br />

Ndizte zjarrin dhe bënte gjithë punët e tjera që<br />

gjithçka të ishte në rregull për mjeshtrin. Në të vërtetë,<br />

kujtonte ai, mjeshtrat ishin fanatike dhe kur gatuanin<br />

nuk donin që ne t’ju merrnim zanatin. Por ne i shihnim<br />

fshehurazi dhe kur ktheheshim në shtëpi i shkruanim<br />

formulat e tyre. Punonte në një restorant kur në Bedford<br />

nga Blendi Fevziu<br />

mbërriti kriza e viteve ‘30 dhe fabrikat e pambukut u<br />

mbyllën. Atëherë la familjen dhe u vendos në Nju Jork,<br />

ku vijoi të punonte për disa kohë në një restorant. Ishte<br />

në atë kohë, në moshën 18-vjeçare, kur pa Aleksandër<br />

Moisiun, që luante Otellon në një nga teatrot e Brodueit.<br />

Ishin po ato vite kur filloi të lexonte në Nju Jork,<br />

një gazetë të arbëreshëve të Italisë që botohej gjysmë<br />

shqip dhe gjysmë italisht. Nju Jorku duket se kishte<br />

lënë gjurmë në jetën e tij dhe formimin e tij. Kujtonte se<br />

mbrëmjeve ëndërronte gjatë të kishte biznesin e tij.<br />

Dhe nuk do të vononte shumë për ta pasur realisht.<br />

Në mes të viteve ‘30 babai i vdiq në moshën 56-vjeçare<br />

dhe ai, si djali më i madh, u kthye të kujdesej për<br />

familjen në Bedford. Tashmë kishte eksperiencë në fushën<br />

e restoranteve dhe në vitin 1937 hapi restorantin e<br />

parë në qytetin e tij. Midis dokumenteve në bibliotekën<br />

e studios, në katin e sipërm të restorantit te famshëm,<br />

Anthoni Athanas më kishte shfletuar me mburrje edhe<br />

kontratën e blerjes së restorantit të parë. Për një shumë<br />

prej 5 mijë dollarësh, duke vënë kesh vetëm 1800. Në<br />

të vërtetë ende, 50 vjet më pas, duart i dridheshin kur<br />

kujtonte se me ato 1800 dollarë të mbledhur me mjaft<br />

mundim kish nisur një biznes, i cili do t’i sillte miliona<br />

më vonë.<br />

Atëherë kisha vetëm 1800 dollarë shtoi ai, ndërsa<br />

në fillim të viteve ‘90, vetëm nga një gjyq me një firmë<br />

të hebreje humba afro 200 milionë dollarë. Natyrisht<br />

ato u zëvendësuan përsëri më vonë. Por me sa dukej<br />

Restoranti i parë qe me fat për shqiptarin ambicioz. Pak<br />

kohë më vonë ai bleu një ndërtesë pranë që deri atë ditë<br />

kishte qenë kinema dhe e bëri parking. Vendosi ajrin e<br />

kondicionuar ndër të parët në qytet, filloi publicitetin<br />

në gazetë dhe restoranti mori famë për gatimin dhe mikpritjen.<br />

Më 1940, kur dukej se biznesi i tij qe vënë në<br />

vijë, u martua me një vajzë shqiptare nga Stratoberdha,<br />

e lindur në SHBA. Me të pati katër djem dhe asnjeri<br />

prej tyre nuk fliste, së paku deri atë moment shqip.<br />

Kam frikë se atë moment, kur vdekja i qe afruar dhe ai<br />

e ndiente mirë se ishin vitet e fundit të tij, ky ishte edhe<br />

pengu i madh i Athanasit.<br />

- E di, - më tha - ata nuk kanë pasur një baba aq të<br />

mirë sa e kisha unë. Restoranti i bizneseve u bë i pari<br />

për familjen Athanasi. Më 1945 hapi restorantin e dytë<br />

dhe më pas edhe dy të tjerë. Ai kishte katër restorante<br />

më 1960, kur bleu një nga kalatat e portit të dikurshëm<br />

të Bostonit dhe vendosi të ndërtojë aty restorantin që i<br />

dha më shumë famë dhe natyrisht para se kushdo tjetër.<br />

“Anthony’s pier 4” përfundoi me 1962 dhe ai u ndërtua<br />

i gjithi në stilin kolonial. E di se cila është ajo gjë që<br />

më ka motivuar në jetë dhe më ka bërë të ndihem mirë,<br />

më pyeti?<br />

- Biznesi, ju përgjigja pa mendje, i bindur se<br />

mbarëvajtja e tij ka një dimension të rëndësishëm në<br />

jetën e një amerikani.<br />

- Jo djalë, ma ktheu me një toskërishte të vjetër<br />

si të dalë nga kushedi ç’libra të vjetër të rilindasve.<br />

Komuniteti Shqiptar dhe të ndjerit pjesë e tij. Më tregoi<br />

se ishte vetëm dhjetë vjeç kur shqiptarët që banonin në<br />

Bedford, u mblodhën së bashku në kishë për pashkë.<br />

Ai u lidh fort me komunitetin shqiptar dhe që nga ajo<br />

ditë e largët e vitit 1920, nuk reshti së punuari për atë<br />

komunitet. Madje gjëja më e vështirë e jetës së tij kishte<br />

qenë gjithnjë që të sqaronte se është shqiptar dhe<br />

vetëm shqiptar. Se emri i tij nuk ka të bëjë me Greqinë<br />

dhe se kisha ortodokse shqiptare është e ndarë nga ajo<br />

greke. Nuk e di a ja kishte arritur kësaj. Shumë vite më<br />

vonë, kur ai nuk ishte më tashmë, ndërsa i kërkova një<br />

taksije të më ndalonte atje, shoferi foli qetë: ah, resto-<br />

studjuesit françeskanë u zhgatrruen.<br />

Per fat Emid Tedeschini kishte nji<br />

kopje të dorëshkrimit të punës së tij<br />

studimore dhe materjali nuk humbi.<br />

Njenën kopje ia kerkoi Universiteti<br />

Tiranes si materjal studimi. Në kuadrin<br />

e nji studimi juridik-historik të<br />

tij mbi të “Drejtën Zakonore Shqiptare”<br />

ka botue gjatë viteve 1963-1965<br />

në revistën juridike “Drejtësia Popullore”<br />

të Ministrisë së Drejtësisë katër<br />

artikuj-studimor, të cilët mandej u<br />

ndërprenë jo per shkak të tij. Keto<br />

artikuj studimor do ti ripublikoj në<br />

të ardhmen.<br />

Mbas nji pune shumëvjeçare<br />

dr.jur. Emid Tedeschini perfundoi ne vitin 1955 të parin<br />

fjalor anglisht-shqip me 25 mij sakje, me mënyrën<br />

e të shqiptuemit, me pjesë shtojce gramatikore gjithsejt<br />

1229 faqe të daktilografueme. Njenën kopje e ka marrë<br />

Universiteti si “materjal studimi”. Pak ma vone Universiteti<br />

botoi fjalorin e parë anglisht-shqip me vetem 18<br />

mijë fjalë, pa mënyren e shqiptimit dhe shtesat grama-<br />

ranti i Anthonit, grekut, po e di, e di.<br />

Kisha ka qenë edhe vendi që na ka lidhur së pari<br />

me komunitetin e sqaronte ai. Aty kishte njohur për<br />

herë të parë një ditë pashke, Fan Nolin. Njeriun që<br />

do ta respektonte dhe nderonte gjithë jetën. Djalë i<br />

ri, ai u lidh shpejt me Vatrën dhe Diellin. U bë mik i<br />

Konicës dhe sidomos i Fan Nolit. I kujtonte të dy me<br />

admirim edhe pse Fan Nolin e kish njohur më mirë.<br />

Konica vdiq shpejt dhe ai kujtonte se si e varrosën në<br />

Boston, kujtonte fjalimin e mrekullueshëm të Fan Nolit<br />

dhe ditët e majit 1995, kur së bashku me disa shqiptarë<br />

të tjerë përcollën eshtrat e tij për në Tiranë. Nuk<br />

e di nëse e kish vuajtur faktin se pavarësisht se ç’kish<br />

bërë për komunitetin shqiptar, atdheu ja kish mbyllur<br />

dyert keq. Që nga ikja e largët e 1915, vetëm në 1989,<br />

plot 74 vjet më pas, qe kthyer në Shqipëri. Në vitin<br />

1968, kur bëheshin festimet për 500 vjetorin e vdekjes<br />

së Skënderbeut pati trokitur për herë të parë në derën e<br />

Ambasadës Shqiptare në Paris. Kërkoi një vizë për në<br />

Shqipëri, por kur mësuan lidhjen e tij me Vatrën nuk i<br />

hapen as derën.<br />

Një herë tjetër i ra gjatë ziles së Ambasadës Shqiptare<br />

në Romë, por nga ana tjetër nuk mori përgjigje,<br />

pasi mësuan se vinte nga diaspora e SHBA. Rasti e solli<br />

të vizitonte Shqipërinë vetëm me 1989, kur linjat e fanatizmit<br />

politik ishin zbutur dhe dukej se në atdhe po<br />

frynte një erë e re. Ai kujtonte se shumë miq të tij ishin<br />

kundër kësaj vizite dhe se kishin frikë për fatin e tij.<br />

Mbërriti në një Shqipëri të qetë dhe gjëja e parë që i<br />

ra në sy qe se njerëzit ishin veçanërisht të kujdesshëm,<br />

flisnin pak dhe ju largoheshin të huajve. Në Hotel Dajti<br />

e pritën mirë dhe njëra nga punonjëset e shërbimit, i<br />

dha me vete një hudhër kur iku. Vizitoi Korçën, por nuk<br />

mundi të shkojë në Trebickë, fshati i lindjes së babait.<br />

Humbi kështu rastin të vizitonte fshatin që nuk e kishte<br />

parë kurrë. Më pas u kthye edhe pesë herë të tjera në<br />

Shqipëri. Ajo që bisedonim bashkë ishte e fundit.<br />

Nuk u pamë më asnjëherë. Deri në ditë të vitit<br />

2005, kur erdhi lajmi se kish ndërruar jetë. Ishte 95<br />

vjeç dhe po linte pas një histori suksesi. Nuk e di pse<br />

ndjeva një keqardhje të thellë atë ditë. Besova se mund<br />

ta ndjente çdo shqiptar që do ta njihte historinë e tij<br />

dhe që hallakatjet e pas vitit 1990 i kishin lënë së paku<br />

një emigrant në familje. Shkruajta një artikull që e<br />

titullova: Athanasi, një shqiptar i mirë! A ishte vërtet i<br />

tillë. Sot mund të përgjigjem pa asnjë hezitim, PO. Në<br />

një botë të mbushur me retorikë patriotizmi, ai ishte<br />

nga ata të paktët njerëz që për 90 vjet me radhë kishte<br />

qenë një patriot i mirë. Pa e kuptuar, pa e ditur, pa u<br />

turbulluar nga suksesi i tij amerikan. Kishte qenë një<br />

patriot që atë moment, kur 5 vjeçar, kishte hipur në<br />

një gomar apo mushkë për të udhëtuar nga Korça drejt<br />

Pireut e më pas SHBA. E kish mbartur patriotizmin me<br />

vete. Nuk e kish dashur për votë, për kredo, për karrierë<br />

apo për t’u evidentuar diku. E kish pasur thjesht<br />

një dimension të jetës së tij, një nevojë të atdheut të<br />

munguar. Atdheut që e kish parë vetëm pesë herë në<br />

90 vjet. Më pak se shumë shtete të tjera të botës që<br />

kish vizituar, por që s’e kish harruar kurrë. Më shumë<br />

se kushdo tjetër ai reflektonte atë thënie të Xhon Kenedit,<br />

presidentit që e kish njohur dhe dashur aq shumë:<br />

“Mos pyet kurrë se ç’ka bërë atdheu për ty, por thuaj<br />

se ç’ke bërë ti për atdheun”. Kam bindjen, se nëse në<br />

momentet e fundit të jetës dikush do t’ia kishte bërë<br />

këtë pyetje, ai kish plot për t’i thënë. Kam bindjen se<br />

ai kish bërë gjithçka, duke qenë një nga rastet e fundit,<br />

kur suksesi, largësia, mungesa e kontaktit dhe mëria<br />

politike e atdheut, nuk ja kish zbehur dashurinë për të.<br />

Zoti dhëntë që më shumë njerëz të kenë pasionin dhe<br />

përkushtimin e tij…<br />

Miqtë e Amerikës-Miqtë e Bill Klintonit dhurojnë Gjak në Kosovë<br />

Jetëshkrim i nji juristi shqiptar:<br />

Dr.jur. Emid Tedeschini (1909-1989)<br />

nga Paul Tedeschini<br />

tikore. Mandej dr.jur. Emid Tedeschini shfletoi faqe për<br />

faqe te gjitha volumet e enciklopedive Mayer dhe Treccani<br />

ku mblodhi të gjithë terminologjinë juridike latine<br />

dhe perpiloi të parin “Lexicon te terminologjisë juridike<br />

latine” me 4500 skaje të spjegueme në gjuhen<br />

gjermane (mbeti dorëshkrim). Ka ba nji përkthim nga<br />

gjermanishtja prej 300 faqesh dorëshkrim të së “Drejtes<br />

Romake”, që i ka sherbye fakultetit juridik Tirane.<br />

Ma vonë ka përkthye nga italishtja kryevepren e<br />

Makjavelit “Il pricipe” (mbeti dorëshkrim). Gjatë periudhës<br />

së krijimtarise së tij dr.jur. Emid Tedeschini<br />

ka ba shume studime per Universitetin e Tiranës dhe<br />

si njohës i shumë gjuhve të hueja, perfshi këtu edhe<br />

rusishten, ka ba përkthime për ministrì të ndryshme<br />

edhe materjale mbi të Drejten Nderkombëtare dhe në<br />

veçanti mbi të Drejtën Gjermane dhe te Drejten Krahasuese.<br />

Po ashtu ka ba reçensione rreth studimeve të<br />

studjuesve kosovarë dhe të huej mbi të Drejtën Zakonore<br />

Shqiptare. Mbi vlerat e dr.jur.Emid Tedeschinit ka<br />

shkrue Dr.Prof.Ismet Elezi në librin e tij “Mendimi juridik<br />

shqiptar” -Tiranë 1999, kapitulli XVI - “E Drejta<br />

Zakonore Shqiptare”, faqe 93-95:<br />

«…Emid Tedeschini, mbetet nje shkencëtar i<br />

shquar shqiptar, një erudit i madh, poliglot dhe<br />

punëtor i palodhur i shkencës».

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!