You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Artista Shartella Santiago di Art Is My Life:<br />
“Sigui bo instinto i hasi bo deseo realidat!”<br />
> Shartella Santiago ta un artista, ku ta traha diferente tipo di<br />
arte, mundialmente konosí. Pa esunnan ku konosé Shartella for di<br />
chikí esaki sigur lo no ta un sorpresa. For di su 8 aña ya e tabata<br />
pinta, kose paña (entre otro pa grupo di Karnaval) i hasi otro<br />
tipo di obra di man. Tambe e tabata partisipá i gana premio den<br />
kompetenshanan di pintamentu. Banda di esaki Shartella tabata<br />
soña di bira un artista i e tabata sigui vários kurso riba tereno<br />
di obra di man i arte, ku su mama tabata enkurash’ é pa hasi.<br />
Despues di tempu Shartella a terminá na<br />
Akademia di Moda (Mode Vakschool) na<br />
Kòrsou. Remarkabel tabata ku pa bo drenta<br />
e Akademia bo mester a sigui un estudio na<br />
nivel mas haltu ku Shartella tabatin. Pero e<br />
maestro di skol a keda asina impreshoná ku<br />
tur loke Shartella ya a traha na e diferente<br />
kurso ku el a sigui, ku el a disidí di dun’é e<br />
chèns pa drenta e Akademia.<br />
Ora ku Shartella tabatin 17 aña el a bai<br />
Hulanda ku e intenshon di pasa su fakansi<br />
ei, pero a resultá ku el a keda biba aya. Na<br />
Hulanda el a sigui studia na diferente Akademia<br />
di Moda, el a hasi un kurso di ‘Sierlasser’<br />
(8 dia) i un estudio di Smet (1 aña i mei);<br />
tur sobra akshon ku el a tuma tabata basa<br />
riba su propio talento i kreatividat. Banda<br />
di esaki el a sigui un estudio di ‘Visagie’ i<br />
el a traha den teatronan grandi hasiendo<br />
makiyahe.<br />
E echo ku Shartella ta e úniko hende muhé<br />
den mundu ku ta ehersé e tipo di arte aki,<br />
pues ‘Sierlasser’ i Smet, el a bira asina famá<br />
ku asta a traha un busto di dje ku ta pará na<br />
Kiev, Ukrania. I e manera kon el a kuminsá na<br />
e kurso di Smet kisas ta ainda mas remarkabel.<br />
Na un evento sosial e maestro ku ta duna<br />
e kurso di Smet tabata presente. Den kombersashon<br />
el a bisa e maestro ku e tambe<br />
por hasi e forma di arte ei. E maestro no<br />
tabata di akuerdo; pues Shartela a kuminsá<br />
sigui e kurso pa demonstr’é lo kontrario, ya<br />
ku e si tabata asina konvensí ku e por.<br />
Mirando bèk riba su karera artístiko Shartella<br />
ta konsehá hóbennan ku lo kier sigui<br />
un karera profeshonal riba tereno di arte pa:<br />
“sigui bo instinto/deseo, i hasi bo deseo bira<br />
realidat; paso ta abo so por hasi esei. Skucha<br />
bo mes!” E karakter impulsivo, motivá, determiná<br />
i ku perseveransha i un deseo propio di<br />
Shartella, a hib’é kaminda e ta awe.<br />
Despues di a biba na Europa (Hulanda i Bèlgika)<br />
pa 26 aña el a bolbe bèk su isla natal.<br />
Aworakí e tin su propio negoshi ku ta bende<br />
entre otro prenda ku e mes a traha, pero<br />
tambe otro tipo di arte. Banda di esaki e ta<br />
tuma tareanan spesífiko tambe serka kliente.<br />
I e ta representá Kòrsou den kompetenshanan<br />
den eksterior. Su ambishonnan ta grandi<br />
i den futuro sigur nos por spera mas di Shartella<br />
Santiago, pues keda pendiente!<br />
NÒMBER:<br />
Shartella Santiago<br />
FISHI:<br />
Artista riba tereno di smet, prenda, pintamentu,<br />
makiyahe, ‘body paint’ i modelahe<br />
E-MAIL:<br />
shatten8@hotmail.com<br />
SELULAR:<br />
695-8335<br />
> Shurminia Martina-Rafaël (30), nasé na Kòrsou,<br />
kasá ku Jona<strong>th</strong>an Martina, tin dos yu Joshua i Shelomi.<br />
E ta un eks miembro di hefe di redakshon di<br />
4<strong>You</strong>-<strong>th</strong> Magazine i aktualmente trahando komo ‘PR<br />
en Communicatie medewerker’ na Stichting voor<br />
Gehandicapten- en Revalidatiezorg (SGR-groep).<br />
E ta un persona amabel i ta sintié bon ora e por yuda<br />
un persona bai dilanti. E ta respetá hende i ta spera<br />
tambe di haña rèspèt. E gusta ta den ambiente<br />
sosial, pero den grupo chikí. E gusta hari i e ta hopi<br />
kreativo. E ta un persona hopi spiritual. E ta kere ku<br />
ta danki Kristu Hesus e tin tur loke e mester.<br />
Kiko bo gusta di bo trabou?<br />
‘Mi trabou ta hopi amplio. Mi ta hasi hopi kos ku mi ta gusta. Loke<br />
mas mi gusta di mi trabou ta pensa strategia kon pa hiba un mensahe<br />
na un grupo di hende di forma ku nan ta komprondé korektamente i<br />
asta nan por aktua danki na e mensahe aki. Mi gusta presentá dilanti<br />
di públiko, i esei tambe ta algu ku mi trabou ta permití mi hasi ora<br />
mi ta moderador òf ora mi presentá un programa di televishon.’<br />
Dikon bo a skohe e profeshon?<br />
‘Semper mi ta un hende ku ta gusta papia. Mi tabata gosa di<br />
mira hendenan ku ta hasi trabou di relashonista públiko. Tempu<br />
mi tabata mucha mi tabata papia hopi. Semper mi rapòrt tabata<br />
bini ku anotashon ku mi ta papia hopi den klas. Aparentemente e<br />
papiamentu hopi no tabata un di malu pa mi;mas bien e ta un don.<br />
Komunikashon ta un don. Tantu di persona pa persona, pero tambe<br />
pa bo por pensa kon pa komuniká ku un grupo. Pues e echo ku awe<br />
mi ta un eksperto den komunikashon ta mas ku tur kos pasobra Dios<br />
a duna mi e don ei.’<br />
Kiko ta e kos ku bo a siña di tur e añanan ku bo a traha?<br />
‘Mi a siña ku den bo trabou bo mester tin plaser. P’esei ta importante<br />
pa skohe bo profeshon bon. Skohe algu ku abo ta gusta. Bo trabou<br />
mester brinda satisfakshon riba tur tereno, no solamente e parti<br />
finansiero. Kaminda ku bo ta sinti ku e ta pèrdè su grasia bo mes<br />
mester hinka bida aden. M’a siña ku bo mester traha ku pashon.<br />
Beibel ta bisa traha den bo trabou manera ta pa Dios bo ta traha.<br />
Algu mas ku mi a siña ta: “Go <strong>th</strong>e extra mile”. Laga bo hefe, bo<br />
koleganan, bo klientenan sinti ku bo ta hasi tur loke ta den bo pa<br />
duna bon servisio i ta produktivo. Sinembargo, no hasié pa hende<br />
so, pero hasié pa bo mes. Reta bo mes, purba hasi kos ku nunka<br />
promé bo a hasi, asina bo ta tene bo mes bei.’<br />
Bo bida eskolar a kana sin problema?<br />
‘Despues di kaba VWO na Radulphus College, sin nunka a keda<br />
sinta. M’a bai studia na Hulanda. Ora mi mira bèk, kisas mi no<br />
a pensa sufisiente promé mi a tuma e paso aki. Mi tabatin hopi<br />
amiga na Hulanda i mi tabata mira esaki mi chèns pa bai i konos’é<br />
mundu. Anto ademas, mi ker a hasi algu den PR i no tabatin un<br />
estudio spesífiko aki na Kòrsou pa mi hasi. Na Hulanda ma bai hasi<br />
un estudio hopi amplio. E promé dos añanan a bai bon, i mi a asta<br />
haña mi “propedeuse”, pero mi no tabata gusta. Mi tabata sinti falta<br />
di mi famia masha hopi mes. I mi no tabata haña sufisiente riba<br />
tereno di PR i komunikashon. Mi a skohe pa regresá Kòrsou, ora mi a<br />
tende di e studio na UNA, “Management Business Communication”.<br />
Na 2010, despues di 6 aña ma finalisá mi estudio na UNA i m’a<br />
optené un diploma di “Bachelor in Business Administration”.<br />
0Ademas mi a bai kore stazje i despues mi a sigui traha. Mi a kasa<br />
tambe durante mi periodo di estudio, pues hopi kos a sosodé pareu.<br />
M’a tuma mas tempu di loke ma pensa riba mi estudio. Pero mirando<br />
bèk esei a sali mi di bon, pasobra ma hasi un estudio i mientrastantu<br />
m’a kue eksperensia relevante pa mi karera. Esei a yuda tambe ora<br />
mi tabata solisitá.’<br />
Ki mensahe bo tin pa tur hóben ku ta bai studia afó?<br />
‘Algu ku mi a siña ta ”choose your battles wisely”. Si bo ta bai studia<br />
afó bo mester ta sigur dikon bo ta hasié. Ya asina ora problema<br />
presentá bo no ta bèk, pasobra bo a skohe konsiente pa bai e<br />
bataya. Puntra bo mes, e lucha aki ta bal e la pena? Ora bo bai<br />
studia afó bo ta wòrdu konfrontá ku mundu. I hopi bia bo ke kue<br />
mundu ku dos man. Kòrda ku no ta tur loke ta lombra ta oro. E tip<br />
number 1: No bai tras di loke ta duna bo satisfakshon temporal, pero<br />
buska un goso duradero. No gasta sèn pa loko, no keda sin bai lès<br />
pasobra bo mester a bai un fiesta, skohe bo amistatnan konsiente<br />
i si bo tin un namorado(a) laga boso relashon ta basá riba rèspèt,<br />
amor i dominio propio. Anto nunka no ta di mas bisa ku Dios mester<br />
ta na promé lugá den bo bida. Sin Dios nos no por logra nada. Ora<br />
bo ta bo so bo no sa ki rumbo bo kue, no stèns riba hende, stèns<br />
riba Dios!’<br />
19<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página