Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Studiante na mi propio isla!<br />
E eksperiensia di Steven Beepat aki na Kòrsou<br />
> Awendia tur studiante tin e posibilidat pa por studia aki na Kòrsou<br />
mes, ora nan kaba skol sekundario! Un soño ku a bira realidat pa hopi<br />
mayor i studiante. Pero kon e proseso ta hinká den otro? E diferensha<br />
ta grandi kompará ku VSBO, HAVO i VWO? E aktitut di studiantenan<br />
ta otro? E lèsnan ta mas kompliká? 4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> a entrevistá un hóben ku<br />
a kaba skol sekundario na aña 2012 i ku a kuminsá su estudio na UNA<br />
(University of Curaçao) pa haña kontesta riba e preguntanan aki i pa<br />
sa ki su eksperensia ta. Ku hopi orguyo el a konta<br />
nos tokante di su estudio i su skol.<br />
Steven Beepat ta un hóben di 19 aña i e ta den su promé aña di e<br />
estudio “Bouwkunde”. El a skohe pa studia na Kòrsou pa motibu ku<br />
su famia ta biba akinan i e no ta mira dikon e mester bai Hulanda pa<br />
studia “Bouwkunde” si e por hasi su estudio aki mes.<br />
Steven a skohe e estudio di “Bouwkunde” komo ku e ta algu ku e<br />
gusta i banda di esei e tin algun konosementu kaba di e estudio. El<br />
a splika ku e studiantenan di “Bouwkunde” tin nan propio edifisio<br />
inkluso un laboratorio i “studie ruimte” (ku kòmpiuter). Na su opinion<br />
esaki sigur ta fasilitá e studiantenan: “Bo ta yega tur kaminda<br />
fásil i lihé.” Ademas e ta di opinion ku: “Den e promé aña bo ta haña<br />
hopi informashon i lo bo sinti bo mes mané di pròp ku informashon.<br />
E lèsnan ta otro fo’i skol sekundario; e meta ta pa yuda bo i prepará<br />
bo pa bo tèntamennan. Bo mester por traha independientemente;<br />
abo tin ku hasi tur kos, bo tin ku sòru pa studia e materia i bo por<br />
hasi pregunta den lès, si tin algu ku bo no a komprondé.” Steven ta<br />
konsehá tur studiante pa no warda te lastu momentu pa siña: “Siña<br />
fo’i trempan, paga bon tinu durante di lès!! Hasi bon uzo di e “studie<br />
ruimte” tur dia pa pasa dor di e materia ku a keda tratá den lès!”<br />
E estudio ta ofres’é masha hopi mes i e tin entre otro algun materia<br />
teorétiko manera “Wiskunde”, “Bouwfysica”, “Communicatieve Vaardigheden”,<br />
“Grond Mechanica”, “Theoretische Mechanica” i “Bouwme<strong>th</strong>odiek”.<br />
“Bouwme<strong>th</strong>odiek” i “Bouwfysika” ta Steven su vaknan<br />
favorito. Pero e estudio no tin teoria so, e tin tareanan práktiko<br />
tambe manera investigashon di tera den laboratorio. Fuera di e estudio<br />
Steven ta haña e ambiente na skol hopi dushi.<br />
Finansiá bo estudio ku<br />
Stichting Studiefinanciering Curaçao!<br />
> Bo ke sigui studia pero mama i papa no tin sufisiente sèn pa finansiá<br />
bo estudio? Stichting Studiefinanciering Curaçao (SSC) tei pa yuda bo!<br />
Finansiamentu di estudio pa studiantenan<br />
di SBO, HBO i WO<br />
For di aña eskolar 2006/2007 SSC a introdusí<br />
un sistema di finansiamentu di estudio nobo<br />
pa tur studiante ku ke sigui un estudio rekonosé<br />
via un instituto di estudio na Kòrsou òf<br />
na Ulanda. Esaki no ta konta pa studiantenan<br />
ku tin finansiamentu promé ku 2006.<br />
E finansiamentu di estudio nobo di SSC aki<br />
yama finansiamentu básiko i ta konsistí di:<br />
un beka básiko, un beka komplementario i<br />
un fiansa básiko. E finansiamentu básiko ta<br />
kubri e gastunan di sèn di skol, sèn pa buki i<br />
seguro. E beka básiko ta un aporte di Gobièrnu<br />
pa stimulá estudio ku bo ta haña komo<br />
fiansa te ora bo kumpli ku sierto kondishonnan.<br />
Ku otro palabra e beka básiko ta mará<br />
na prestashon.<br />
Ta ferwagt di bo mayornan ku nan ta responsabilisá<br />
pa 30% di e gastunan di estudio<br />
esensial. Dependé di e entrada di bo mayornan<br />
Gobièrnu ta supsidiá, segun un skema,<br />
CURAÇAO<br />
STEVEN NIHAILY<br />
E studiantenan di “Bouwkunde” ta uní, manera un famia. Nan<br />
ta yuda otro ku trahamentu di e diferente tarea, algu ku sigur ta<br />
kumbiní nan tur.<br />
Na final di e estudio di “Bouwkunde” bo por hasi hopi kos manera:<br />
“Bouwkundig tekenen”, kalkulá proyektonan di konstrukshon,<br />
manehá den e área di “Bouwkunde” na un ofisina di arkitekto i hopi<br />
mas. E estudio ta dura 4 aña i ora bo kaba bo lo risibí bo diploma<br />
riba nivel di “Bachelor”. Si bo skohe pa sigui studia 2 aña mas bo ta<br />
risibí bo diploma riba nivel di “Master”, na momentu ku bo gradua.<br />
Steven ta rekomendá tur hóben: “Sigui studia, pasó awendia bo no<br />
por hasi hopi sin un diploma!”<br />
Cheyenne Felicia<br />
un parti di e suma òf tur e suma. E suma ku<br />
Gobièrnu ta supsidiá èkstra pa bo mayornan,<br />
yama beka komplementario. Pa e beka komplementario<br />
ta konta e mesun kondishonnan<br />
ku pa e beka básiko. Por skohe solamente<br />
pa beka básiko i beka komplementario. E<br />
fiansa básiko no ta obligatorio. Banda di<br />
esei bo por hasi un petishon pa un èkstra<br />
finansiamentu di estudio, un finansiamentu<br />
pa bibienda i/òf un finansiamentu di estudio<br />
komplementario.<br />
COSTA RICA<br />
Aktualmente Nihaily su estudio ta bayendo hopi bon. E skolnan<br />
ta brinda Nihaily diferente opshon, manera kuantu vak e ke sigui<br />
i esei ta pone ku por ehèmpel e mes ta disidí kon lihé òf ménos<br />
lihé e por bai òf kon e ke paga su lèsnan. I komo ku bo tin e<br />
chèns di skohe, bo por kontrolá e kantidat di strès hopi mas fásil.<br />
Den Nihaily su kaso e ta gusta su estudio hopi, pasobra hopi di e<br />
vaknan tin hopi relevansia, dor ku nan ta hopi spesífiko.<br />
Tambe Nihaily gusta e pais riba su mes hopi. El a ekspresá esei<br />
asin’aki: “Costa Rica ta un pais masha dushi mes. E naturalesa<br />
ta hopi bunita, pues un pais ku ta brinda un bon alimentashon.<br />
Tambe e siudadanonan ta hopi dushi pa anda kuné.” Banda di<br />
skol, tur djasabra ora Nihaily tin tempu liber, e i su amiganan na<br />
Costa Rica ta bai kanta na un kas di ansiano. “Kanta so, nada mas.<br />
Finansiamentu di estudio pa studiantenan di HAVO i VWO<br />
Pa mayornan ku un entrada abou (ANG 50.000,- òf ménos pa aña),<br />
Gobièrnu ta kompensá, òf nos por yam’é un ayudo soshal pa kubri,<br />
e gastunan di estudio. Un kompensashon pa kubri e gastunan di<br />
estudio no ta un finansiamentu di estudio. E studiante òf e mayornan<br />
no mester paga e kompensashon aki bèk. E ta konta solamente pa<br />
studiantenan ku ta sigui un estudio na skolnan sekundario, rekonosé<br />
dor di Gobièrnu Insular di Kòrsou, aki na Kòrsou.<br />
E kompensashon ta kubri: sèn pa skol, te un máksimo di ANG. 2.400,-<br />
pa aña (dependiente di e entrada di e mayornan); buki i material, pa<br />
skol un suma di ANG 800,- pa aña (entrada di mayornan mester ta<br />
No muchu leu fo’i kas!<br />
E eksperensha di Nihaily Maduro na Costa Rica<br />
> Ataaaa!! Aña eskolar 2013 ta bai kaba. Bo a pensa kaba unda bo<br />
ta bai studia; Hulanda òf Merka? Òf kisas bo a pensa pa bai studia<br />
den region, pero bo no ta sigur di esei ainda? Awèl, laga mi duna bo<br />
un tiki mas informashon a base di e eksperensia di Nihaily Maduro.<br />
Nihaily Maduro ta un hóben di 20 aña ku a skohe pa bai studia na Costa Rica. El a gradua<br />
aña pasá na Maria Immaculata Lyceum, un skol riba nivel di HAVO/VWO. Kisas, lo bo ta<br />
puntra bo mes: kon bin Nihaily a disidí di bai studia na Costa Rica?<br />
Komo kontesta riba e pregunta aki Nihaily a duna 3 motibu. E promé motibu tabata, ku<br />
un par di aña pasá tabatin un anochi di informashon kaminda un universidat na Costa<br />
Rica a bin duna informashon na Kòrsou. Despues di esei Nihaily su gana pa bai studia na<br />
Costa Rica a bira mas grandi. E di dos motibu tabata, ku tanten Nihaily tabata buska mas<br />
informashon tokante studia na Costa Rica el a bin será konosí ku un sikólogo i dòkter ku<br />
tambe a studia na Costa Rica. E sikólogo i e dòkter a konta Nihaily di nan eksperensia i<br />
nan a dun’é hopi tep ku a yud’é hopi bon. E di tres motibu tin di haber ku un prima di<br />
Nihaily ku tambe a studia na Costa Rica un par di aña pasá. El a yuda Nihaily tambe ku<br />
kaminda pa keda i otro kosnan ku ta nesesario den preparashon pa bai studia afó. Loke<br />
tambe ta importante pa Nihaily por logra studia na Costa Rica ta un beka. No tabata difísil<br />
pa Nihaily yega na su beka, debí ku nèt den e temporada ku Nihaily a kuminsá prepará su<br />
papelnan p’e bai studia na Costa Rica, SSC a kuminsá ku e plan pa bai studia den region.<br />
Pues nèt na un bon momentu; esaki a pone ku Nihaily a apliká pa e beka i keda kla<br />
relativamente lihé.<br />
Mi ta muchu okupá bibando mi dushi bida”, Nihaily a laga sa.<br />
Nihaily a finalisá ku un mensahe pa nos hóbennan ku ta bisa:<br />
“Studia loke bo ta gusta, no pa e sèn òf pasó nan a bisabo hasi<br />
esei. Pasobra no tin un kos ku mi gusta mas ku ta mi estudio mes,<br />
anto esei ta pasobra mi ta hañando i siñando kosnan ku ta interesá<br />
mi. Esei ta hasi mi añanan di estudio un periodo sin strès.”<br />
Hariendo Nihaily ta sigui bisa: “Ora mi mama puntra mi, ku mi tin<br />
strès pa ku siman di tèntamen, mi kontesta ta NÒ. I esei ta dor ku<br />
mi ta gusta loke mi ta hasi, i e no ta un obligashon!”<br />
Hóben, bo a mira kon studia den region tambe por ta dushi i fásil?<br />
Tuma Nihaily su konseho, i lo bo wak kon dushi i fásil bo estudio<br />
lo bai i kon eksitoso lo bo bira, meskos ku Nihaily.<br />
mas abou ku ANG 50.000,- pa aña). Ta paga e kompensashon den 10<br />
luna i ta prolongá esaki kada aña eskolar segun resultadonan positivo<br />
di prestashon di e studiante.<br />
Pa mas informashon bishitá: www.ssc.an<br />
Ebony-Gwenn Martis<br />
Brianna-Gwenn Martis<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página 7