14.06.2013 Views

Scarica la pubblicazione in formato .pdf - Veneto Agricoltura

Scarica la pubblicazione in formato .pdf - Veneto Agricoltura

Scarica la pubblicazione in formato .pdf - Veneto Agricoltura

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

INDICE<br />

INTRODUZIONE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9<br />

PARTE I: IL FENOMENO DELL’INVECCHIAMENTO NELLA CONDUZIONE AZIENDALE . . .15<br />

1. I conduttori agricoli nell’Unione Europea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17<br />

2. Il contesto italiano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21<br />

3. La struttura produttiva ed economica di fronte al processo di senilizzazione dell’agricoltura veneta .31<br />

3.1 Le dimensioni aziendali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42<br />

3.2 Il sistema di conduzione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44<br />

3.3 La manodopera aziendale, il volume di <strong>la</strong>voro e <strong>la</strong> meccanizzazione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48<br />

3.4 L’uso del suolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />

3.5 Gli allevamenti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65<br />

3.6 Altre notizie strutturali ed economiche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68<br />

PARTE II: IL RICAMBIO GENERAZIONALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81<br />

4. La situazione nazionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83<br />

5. La situazione nel<strong>la</strong> Regione <strong>Veneto</strong> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84<br />

5.1 Le dimensioni aziendali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84<br />

5.2 Il sistema di conduzione aziendale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86<br />

5.3 La ripartizione del<strong>la</strong> superficie aziendale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87<br />

5.4 Il volume di <strong>la</strong>voro aziendale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />

5.5 La pluriattività aziendale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89<br />

5.6 Gli allevamenti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89<br />

5.7 Il ricorso al credito agrario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90<br />

5.8 Il grado di specializzazione economica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96<br />

5.9 Aziende con solo il conduttore ultrac<strong>in</strong>quantac<strong>in</strong>quenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />

6. Effetti e conseguenze <strong>in</strong> assenza di ricambio generazionale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98<br />

PARTE III: EVOLUZIONE DELLE AZIENDE AGRICOLE NEL PERIODO 1990 – 2000 . . . . . 111<br />

7. Analisi evolutiva delle aziende agricole del <strong>Veneto</strong> presenti sia al 4° Censimento generale<br />

dell’<strong>Agricoltura</strong> 1990 che al 5° Censimento generale dell’<strong>Agricoltura</strong> 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . 113<br />

8. Considerazioni conclusive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120<br />

APPENDICE: LE POLITICHE E LA NORMATIVA IN ESSERE PER I GIOVANI AGRICOLTORI . . 123<br />

9. La politica comunitaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125<br />

9.1 Il Rego<strong>la</strong>mento CE 950/97 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132<br />

9.2 Il Rego<strong>la</strong>mento CEE 1257/99 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134<br />

Indice

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!