Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Modelonan riba portada: Vinshently Bonovasia, Jurnick Merced<br />
Digital version<br />
Òktober 2014<br />
Komunikashon:<br />
93% ta lenguahe di kurpa i 7% so ta palabra!!!<br />
E tambe ta papia; kiko e ta bisa? \\ Webu, wòrtel òf kòfi?<br />
\\ Respetá i balorá bo mama! \\ Promé impreshon ta konta!<br />
\\ Skuchadó òf Papiadó? \\ Kiko bo paña ta bisa di bo? \\<br />
Braille: komuniká sin bista \\ Star Update: Aubrey America
2<br />
3<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine página<br />
Nazjirah Bito<br />
Shurayne Fenny<br />
Mundu di<br />
komunikashon,<br />
algu asombrante!<br />
E tambe ta papia;<br />
kiko e ta bisa?<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Angelo Engelhart<br />
Brianna-Gwenn Martis<br />
Ebony-Gwenn Martis<br />
Janella Mook<br />
Skucha, lesa, papia, pensa i mira, tur ta forma<br />
parti di komunikashon. Sientífikonan a<br />
deskubrí ku un hende ta skucha un promedio<br />
di 125-250 palabra i pensa un promedio<br />
di 1000-3000 palabra pa minüt. Wow! Nunka<br />
mi no a para ketu na esaki! Komunikashon<br />
riba su mes ta un arte. Sea bo ta komuniká<br />
ku palabra, bo kurpa, seña òf na e manera<br />
digital, tur ta atkerí un sierto konosementu i<br />
kreatividat pa bo por hasié bon.<br />
rá ku tempu ku nos antepasadonan tabata<br />
supla kachu i biaha dianan, simannan asta<br />
lunanan largu pa hiba un notisia importante!<br />
Ha! Wèl ami sigur lo sinta yen di antisipashon<br />
pa mira futuro desaroyonan den e<br />
mundu di media i teknologia i pa mira kon<br />
komunikashon lo bira kada dia mas fásil,<br />
dibertido i lihé! Dushi yu!<br />
Cheyenne Felizie<br />
Arelies Knight<br />
Interesante ta ku nos métodonan di komunikashon<br />
a amplia hopi! Mundu kompletu<br />
ta na altura djis 5 minüt despues ku un katástrofe<br />
asotá un pais. Danki na entre otro<br />
Internèt. Esaki ta un rèkòrt di tempu kompa-<br />
Jefka Mar<strong>th</strong>a-Alberto<br />
Zaerick Mar<strong>th</strong>a<br />
Kevin Begina<br />
Diana Leander<br />
Trisha Passial<br />
Thalia Kiridongo<br />
> Publikadó<br />
Fundashon Ban Komuniká<br />
> Kordinashon i diseño gráfiko<br />
Passaat Graphic & Web Design:<br />
Monique Rosalina /<br />
Gabriëlla Alberto<br />
T: 5999 - 465 7266<br />
E: 4you-<strong>th</strong>@passaatdesign.com<br />
> Portrèt riba portada<br />
CW photography: Carlo Wallé<br />
T: 5999 - 465 7465<br />
> Hefe di redakshon<br />
Practical Business Solutions:<br />
Jefka Mar<strong>th</strong>a-Alberto /<br />
Vinanshely Bonovasia /<br />
Sidalina Bleeker<br />
T: 5999 - 465-2519<br />
> Aviso<br />
Monique Rosalina, T: 465 7266<br />
E: 4you-<strong>th</strong>@passaatdesign.com<br />
> Imprenta: Hi-Printing<br />
> Kantidat: 6.000 ehemplar<br />
> Publikashon: 10x pa aña<br />
> Facebook:<br />
4 YOU-TH MAGAZINE<br />
> Finansiadó pa e edishon <strong>#1</strong><br />
Ministerio di Enseñansa, Siensia<br />
Kultura i Deporte<br />
> E tambe ta papia. E ta komuniká i por<br />
bisa hopi. Kiko e ta bisa? Lenguahe korporal<br />
ta papia sin usa palabra òf seña, ekspresando<br />
sintimentu i aktitut. Lenguahe korporal ta<br />
konsistí di postura, moveshon di kabes, ekspreshon<br />
di kara, “eye contact” i gestonan.<br />
“Persuasion: The Art of Influencing People”,<br />
komunikashon ta konsistí pa 93% di lenguahe<br />
korporal i únikamente 7% di palabra.<br />
Lenguahe korporal ta di importansha den<br />
komunikashon i tambe den tur tipo di relashon.<br />
Lenguahe korporal por revelá hopi<br />
tokante sintimentu di un persona pa otro.<br />
Tambe e ta relevante den e área profeshonal,<br />
“Business body language”. Na momentu<br />
di solisitá, e miembro di maneho di un<br />
kompania/e persona ku ta hasi entrevista ku<br />
bo ta opservá i saka hopi for di e kandidato<br />
a base di lenguahe korporal.<br />
> Ehersisio:<br />
P’esei ta sumamente importante pa nos ta<br />
konsiente di kiko nos ta komuniká na otronan<br />
ku nos lenguahe korporal. Otro punto<br />
importante ta ku lenguahe korporal no ta<br />
nifiká meskos den tur kultura.<br />
1. Determiná kiko e lenguahe korporal<br />
di e personanan riba e potrèt aki ta<br />
bisa bo.<br />
2. Saka afó kua mensahe abo ta risibí<br />
a base di e lenguahe korporal di<br />
kada persona.<br />
3. Determiná kua influensha e mensahe<br />
aki tin riba bo.<br />
4. Evaluá bo mes i ripití paso 1 te ku 3.<br />
Segun James Borg ku ta e outor di e buki<br />
Janella Mook
54 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
4<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Webu, wòrtel<br />
òf kòfi?<br />
> Den nos bida diario nos ta haña nos konfrontá<br />
ku situashonnan ku por kambia nos. Pero ken<br />
abo ta realmente?<br />
"Don't judge a book<br />
by its cover"<br />
Respetá i balorá bo mama!<br />
Un tata den su afan pa siña su yu un lès di bida spiritual, a<br />
drenta su kushina i buta awa herebé. Promé el a pone un wòrtel<br />
den awa, despues un webu y al final el a pone sierto kantidat<br />
di pipita di kòfi. Tur e 3 elementonan aki a pasa den e proseso<br />
di awa kayente. E wòrtel a drenta duru i a sali moli i fásil pa<br />
machiká. E webu a drenta i sali ku e mesun aparensia, pero su<br />
paden a bira duru. E kòfi tabata e úniko ku a logra kambia e awa<br />
i yena e kushina ku un aroma agradabel.<br />
Si nos aplik’é den nos bida personal:<br />
> Awendia hende ta huzgá bo riba loke nan ta mira, por ehèmpel e<br />
manera ku bo ta bisti òf aktua i asta bo "bodylanguage". Mi ta bai<br />
duna bo algun tep di kon bo por presentá bo mes mas mihó.<br />
E wòrtel: ta e persona ku spiritualmente<br />
tabata fuerte para<br />
den Kristu, pero ku pruebanan<br />
di bida (e proseso di awa kayente)<br />
a batié i el a bira desanimá.<br />
E no ta hasi orashon<br />
mas, ni bishitá iglesia mas<br />
tampoko.<br />
E webu: ta e persona ku den<br />
Kristu tabata amabel i di kurason<br />
humilde. Pero, ku prueba i<br />
doló di bida (e proseso di awa<br />
kayente) a transform’é i hasié<br />
un hende di kurason duru i sin<br />
sentimentu, pero di pafó e la<br />
keda meskos.<br />
1. Un hende no ta paga tinu solamente riba palabra pero riba señal<br />
non-verbal tambe por ehèmpel bo manera di sinta, si bo ta wak un<br />
hende den su kara ora e ta papia, volumen i tono di bo stèm èts.<br />
Si bo ke mustra un hende ku bo tin interes den loke e ta papia bo<br />
mester wak e pèrsona den su kara (sin ‘staar’), no sinta ku bo man<br />
krusá, no sinta muchu stret ni muchu drumí. I sòru pa bo no papia<br />
muchu duru ni muchu abou ora ku bo ta kontando e persona algu.<br />
2. Manera ku bo ta bisti tin hopi influensia riba e manera ku un<br />
hende ta trata bo. Por ehèmpel si bo bisti deskuidá un hende lo<br />
no aserká bo fasil, e pèrsona ta haña e impreshon di keda riba un<br />
distansia.<br />
3. Purba di komportá bo na un manera respetuoso i madurá ora ku<br />
bo ta den públiko. Si bo duna respèt bo ta haña respèt bèk.<br />
4. Trata na no hala muchu atenshon, bo no mester "kom over"<br />
manera un hende drùk i ku falta di atenshon.<br />
Tenan aki ta esnan básiko, si bo ke mas tep pa sa kon presentá bo<br />
mes bo por haña riba internèt.<br />
1 di ougùstùs<br />
Carina ta un mucha muhé di 13 aña di edat. Carina ta bai un skol<br />
VSBO i awor e ta bai di dos klas. For di dia Carina a kuminsá<br />
VSBO su komportashon a kambia kompletamente. No na skol so,<br />
pero tambe huntu ku su amiganan i na kas. Carina no ta tende di<br />
su mama, e ta hasi fresku i asta yega e ekstremo di falt’é rèspèt.<br />
Aña pasá ora Carina a kuminsá na su skol nobo, el a konosé un<br />
mucha hòmber ku yama Raylison. For di dia Carina a konosé Raylison<br />
kosnan a kambia. No ta bai bon na skol mas i asta na kas<br />
Carina kier sa ku ta e ta muhé di kas. Asin’aki e kombersashon na<br />
kas ta bai ora ku Carina tin ku laba tayó.<br />
Mama: Carina ba kòrda ku bo mester laba tayó?<br />
Carina: Hachttttt, ta pa e kos aki mama a yama mi?<br />
Mama: Carina bosa bon bon ku ta abo mester laba e tayónan...<br />
Si bo lo a laba nan kaba, lo mi no tabata tin nodi di yama bo<br />
aworakí.<br />
Carina: Warda mi, mi ta laba nan akiratu. Mi ta okupá aworakí.<br />
Ántes, manera ku Carina yega kas e ta saka su kosnan for di<br />
su tas i bai mesora den kushina pa laba e tayónan promé ku e<br />
hasi tur otro kos.<br />
E kòfi: ta e persona ku meskos<br />
ku e webu i wòrtel tambe<br />
a pasa den pruebanan, pero<br />
maske bida a batié, tòg el a<br />
keda konstantemente den<br />
orashon. I apesar ku e no tabata<br />
pipita mas, tòg el a logra<br />
kambia e ambiente den kual e<br />
tabata biba i mustra su alegria.<br />
Abo awó, kua di e elementonan aki bo ta?<br />
E webu? E wòrtel? Òf e kòfi?<br />
Brianna-Gwenn Martis<br />
B Ta KeRE<br />
ns n pr skbi?<br />
Ns hobennn t komunika ku tro dn ns mes lenguahe. Pro ns<br />
abilidlidat di skbi bn Ppmentu, t bai atrs. Kk esaki t nifika? Pa<br />
motibu ku ns ta skibi i lesa den e “WhatsappTaal” un hnd su<br />
mente ta kmns lubida e manera korekto di skbi. WhatsappTaal<br />
ta e manera d skibi ora b t chat online. E meta ta pa hsi<br />
e palabranan mas kortiku posibel. hpi be adultonan no t<br />
kompronde e manera di komunika aki. Paso den nan tempu<br />
no tbt tin e posiblidat p chat ku otro i kada anja di nobo<br />
studiantenan ta kuminsa uza W’app den pruebanan di skl. aBo<br />
ta kere ns pr sigui skbi asina aki?<br />
Mama: Carinaaaa!<br />
Mama: Carinaaaaa!<br />
Carina: Ya mama??<br />
Mama: Carinaaa bin wak no!<br />
Carina: Warda!!!<br />
Mama: Carinaaaaaaa, lanta promé ku ami mester bin eiden,<br />
pasó bo sa bon bon ta kiko lo pasa si ta ami mester lanta!<br />
Mama: Carinaaa, esaki ta último biaha!<br />
Carina ta lanta for di kòmpiuter i a bai tende ta pa kiko<br />
su mama ta yam’é.<br />
3 di ougùstùs<br />
Awe ta dia ku Carina i su mama ta bai Cinemas bai wak pelíkula.<br />
Carina su mama a disidí ku e ta sali ku Carina tòg apesar ku su<br />
komportashon no ta bon e dianan aki, komo ku e no sa ta kiko ta<br />
pasando ku Carina. Na bòrchi bùs sintá Carina su mama ta aserk’é<br />
i ta puntr’é ta kiko ta pasando kuné. Carina ta ignorá su mama i<br />
ta hinka “earpiece” den su orea, dunando e simpel mensahe ku e<br />
no ta interesá den un kombersashon. Ku un kara tristu su mama ta<br />
studi’é...<br />
Lokual ku Carina ta hasiendo ku su mama no ta nèchi. Pa kiko<br />
papia malu ku bo mama despues ku el a hasi i sakrifiká asina<br />
tantu pa bo? Chèns ta grandi ku Raylison sí no ta haña tal trato.<br />
Raylison ta un hende ku meresé mihó trato ku Carina su mama?<br />
Mama ta keda mama! No tin niun hende ku mester haña mas<br />
rèspèt ku bo mama. Ta e ta esun ku a karga bo i ku tabat’ei pa<br />
lanta bo i sostené bo kada bes ku bo a kai. Sin bo mama awe<br />
lo bo no tabata eksistí. Papia nèchi, respetá i mas importante...<br />
siña balorá bo mama, promé ku ta lat!<br />
Shurayne Fenny<br />
Trisha Passial
74 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
6<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Promé impreshon<br />
ta konta!<br />
> Nos tur sa ku e promé impreshon ku bo ta duna<br />
ta hopi importante. Speshalmente ora bo ta bai por<br />
ehèmpel un entrevista di trabou òf riba e promé<br />
dia di skol. Manera tur hende bo ke pa bo promé<br />
impreshon ta esun mihó. Pero, kon bo por hasi esei?<br />
4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> tin un par di tep espesialmente pa bo.<br />
• Lenguahe Korporal<br />
Bo lenguahe korporal (body language) semper ta duna un mensahe<br />
tokante bo mes. Por ehèmpel, si bo mannan ta krusá e ta mustra ku<br />
bo no ta habrí. E ta mustra ku bo no ta kla pa papia ni atendé ku<br />
hende fásil. Ora bo mannan ta gewon los na bo kurpa e ta mustra<br />
ku bo ta mas habrí i sosial i un hende lo aserká bo pa kombersá ku<br />
bo mas lihé.<br />
• Sonrisa<br />
Hopi importante pa bo promé impreshon ta bo sonrisa! Tur hende<br />
gusta wak un sonrisa riba un kara alegre. Si bo kara ta será e ta<br />
mustra ku bo ta rabiá i niun hende no ke papia ku un hende straño<br />
ku su kara rabiá. Sòru pa bo tin un kara alegre i sigur lo tin un hende<br />
ku lo smail bèk ku bo.<br />
• “Dress Code”<br />
Bo bistí tambe ta importante. No ta nesesario pa bo tin paña eksageradamente<br />
karu, pero algu barata i “leuk” tambe ta bon.<br />
Si bo bistí di un forma representabel tambe bo por laga un bon<br />
impreshon atras.<br />
• Personalidat Propio<br />
Sea bo mes! Por ta bo ta kere bo no ta interesante sufisiente òf porta<br />
bo ta haña bo mes straño, pero ser bo mes. Esaki ta e mihó kos ku<br />
bo por hasi. Pretendé di ta un otro persona, lo kansa bo eventualmente<br />
i un dia e bèrdat lo sali na kla. Pues, sea bo mes i nos ta<br />
garantisá ku tin hende ku lo gusta bo mané bo ta!<br />
• Sosial<br />
Sea habrí pa papia ku hende i ser un hende ku ta fásil pa papia<br />
kuné. Hasi pregunta i introdusí bo mes, maske kon nervioso bo ta.<br />
Cheyenne Felicia<br />
MUNDU DI DEPORTE<br />
Tin diferensia den e<br />
manera di komuniká<br />
ku bo mayornan,<br />
amigu òf bo yùfrou<br />
di skol?<br />
Un relashon ku bo mayornan ta diferente for di un relashon ku bo<br />
amigunan. E motibu di esaki ta simpel, mayoria bia abo i bo amigunan<br />
ta di mesun generashon. Esaki ta nifiká ku tin mas konfiansa ku<br />
otro i boso ta komprondé otro mas fásil. Komo hóbennan ku a lanta<br />
riba un isla chikí ku un dushi kultura, nos antepasadonan a sa di<br />
eduká nos for di chikí siñando nos norma i balor importante. Un di<br />
e normanan prinsipal ta ku mester respetá personanan di edat mas<br />
grandi. E siñansa ku nos a risibí serka nos antepasadonan a influensiá<br />
kondukta di hopi hóben. Na otro banda tin hóben ku no a tuma<br />
e siñansanan aki na pechu i ku ta opiná ku no mester tin diferensia<br />
den e manera di komuniká entre nan i nan mayornan, amigunan òf<br />
yùfrou di skol.<br />
Yesssssss, un djis ta fakansi atrobe despues<br />
di algun luna di trabou duru na skol! Bo a<br />
pensa algu “leuk” pa hasi kaba? Wèl no tin<br />
nada mas dushi ku keda kas i malkriá bo mes<br />
ku un dushi máskara pa kara, ku bo mes por<br />
traha na kas.<br />
E máskara pa kara tin hopi bentaha.<br />
1. E ta salú pa bo kara.<br />
2. E ta yuda duna bo kara e limpiesa nesesario.<br />
3. Si bo hasi uzo di e máskara konstante, e ta evitá<br />
ku bo ta haña pèshi no deseá na bo kara.<br />
4. E ta algu “leuk” i dushi pa bo hasi bo so na kas,<br />
òf abo ku bo amiganan huntu.<br />
Aki ta sigui un reseta pa bo traha bo propio máskara<br />
pa kara.<br />
Seña ta importante?<br />
Bo no a yega di puntra bo mes ta kon e personanan<br />
ku ta sambuyá òf hunga baseball ta komuniká<br />
ku otro? Kon e trainer ta komuniká ku su atletanan<br />
durante wega pa nan kontrinkante no rekonosé<br />
e téknikanan usá? Aki ta sigui algun ehèmpel di<br />
señalnan usá durante dos diferente deporte.<br />
Sambuyá<br />
Ora ku bo ta bou di awa ta difísil pa komuniká, p’esei mayoria bia ta<br />
usa señalnan ku ta indiká na un otro persona si algu ta bon òf nò.<br />
Ta usa señal pa bisa OK. Tin señal tambe pa ora bo ta den peliger.<br />
Baseball<br />
Den e deporte aki ta usa señal<br />
pa e otro kontrinkante no sa<br />
ki téknika ta usa ora di bati òf<br />
picha. Aki ta sigui djis un par di<br />
ehèmpel mirando ku tin hopi.<br />
Pa roba base nan ta usa e señal<br />
aki.<br />
Kècher tambe ta hasi uzo di seña ku<br />
su picher pa indiká kiko e tin ku tira,<br />
sea ta “fast ball”, “curve ball”, “slider”<br />
òf “change up”. Un dede ta nifiká ku e<br />
picher tin ku tira “fast ball”. No ta den e<br />
deportenan aki so ta komuniká ku otro<br />
na e forma aki, pero tin diferente otro<br />
deporte mas ku ta hasi uzo di seña pa<br />
por komuniká ku otro.<br />
Pa mas informashon tokante uzo di sena den deporte bishita e siguiente wèpsaitnan: http://nl.wikipedia.org/wiki/Duiksignaal<br />
http://www.infosports.com/baseball/arch/650.htm / http://www.baseball-catcher.com/guide/signals.htm<br />
Angelo Engelhart<br />
Na final di kuenta e ta dependé ta ki relashon bo tin ku bo yùfrou di<br />
skol i mayornan. Kisas bo ta komuniká ku nan mané ta un amigu òf<br />
persona di konfiansa nan ta di bo i nan no tin niun klase di problema<br />
ku esaki.<br />
Arelies Knight<br />
Bo ta kere nos<br />
no por skibi?<br />
Nos hóbennan ta komuniká ku otro den nos mes lenguahe. Pero<br />
nos abilidat di skibi bon Papiamentu ta bai atras. Kiko esaki ta<br />
nifiká? Pa motibu ku nos ta skibi i lesa den e “WhatsappTaal” un<br />
hende su mente por kuminsá lubidá e manera korekto di skibi.<br />
“Whatsapp Taal” ta e manera di skibi ora bo ta “chat online”.<br />
E meta ta pa hasi e palabranan mas kòrtiku posibel. Hopi bia<br />
adultonan no ta komprondé e manera di komuniká aki komo<br />
ku den nan tempu no tabata tin e posibilidat pa “chat” ku otro.<br />
Lamentablemente studiantenan a kuminsá uza “Whatsapp Taal”<br />
na skol i mas ku klaro e konsekuensianan no por ta masha positivo.<br />
Abo ta kere nos por sigui skibi asin’aki?<br />
Nazjira Bito<br />
Máskara di honing ku yògùrt*<br />
Tipo di kueru: E ta pa tur tipo di kueru.<br />
Loke bo tin mester: 1. un telep di honing.<br />
2. un telep di yògùrt.<br />
Preparashon: Brua e dos ingrediente nan aki den otro i<br />
apliká e meks riba bo kara. Laga para 15 minüt i despues<br />
limpia bo kara ku un sèrbètè lou. Si bo tin kueru seku,<br />
pone un telep di honing èkstra den e meskla. Si bo tin<br />
kueru vèt, primi un tiki djus di lamunchi den e meks.<br />
*) Kòrda kòrta bo kònkòmber na slais,<br />
pa bo pone riba bo wowonan.<br />
Enjoy!<br />
Teps:<br />
• Pa kueru di kara ta vèt i/òf ku tin hopi pèshi, maskernan<br />
ku ta trahá ku lodo i klei ta e máskaranan ideal.<br />
• Pa kueru di kara ta seku, máskaranan ku ta trahá ku<br />
honing i zeta ta adekuá.<br />
• Si bo kueru di kara ta suave, máskaranan traha ku te<br />
bèrdè i Ginseng ta mas apropiá.<br />
• Mayoria di e máskaranan trahá na kas mes, mester keda<br />
10 pa 15 minüt riba bo kara. Ora bo ta bai kita e<br />
máskara, bo tin ku laba bo kara ku awa lou i apliká un<br />
tiki krema di anochi òf di dia riba bo kara.<br />
Ebony-Gwenn Martis
8<br />
9<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
skuchadó òf papiadó?<br />
*<br />
Mi por komuniká bon, pero esei ta dependé ku ken. Mi ta un<br />
hende ku por skucha i papia hopi bon, pasobra semper mi ta<br />
skucha promé i despues duna mi opinion tokante e kos ku mi<br />
a skucha.<br />
Ora di komunikashon verbal bo<br />
ta haña bo ku e papiadó i e skuchadó.<br />
E papiadó ta gusta papia i<br />
no ta tur bia e ta atento pa skucha<br />
loke otro tin di bisa. E skuchadó<br />
ta nèt kontrali E ta gusta skucha<br />
ki otronan tin di bisa pero no ta<br />
masha interesá den papia mashá.<br />
Mayoria bia e ta gusta opservá.<br />
E motibu pa Kiko e papiadó ta<br />
ketu mayoria bia ta pasó e no<br />
ta un bon skuchadó. 4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> a<br />
entrevistá algun hóben pa sa si<br />
nan ta skuchadó òf papiadó i a<br />
kuestioná nan nivel di komunikashon.<br />
Aki ta sigui un relato:<br />
*<br />
Mi ta haña ku mi por komuniká bon dependé<br />
e momentu i mi ta gusta skucha<br />
opinion di otro hende, pues mi ta un<br />
bon skuchadó.<br />
Mi por komuniká bon ku otro hende. Mi gusta interkambiá opinion<br />
i mi ta para firme tras di loke mi ta kere. No ta pasombra<br />
un hende a bisa algu ta nifiká ku ami tambe ta bisa meskos. Mi<br />
ta un bon papiadó.<br />
Ami ta kere ku mi ta un skuchadó i alabes un papiadó. Un kos sí, mi ta hasi kada<br />
un na nan midí. Mi por komuniká bon ku tur hende rònt di mi.<br />
*<br />
*<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Sigur ku si! Mi por komuniká bon<br />
komo ku mi ta gusta pasa informashon<br />
pa hende i deliberá kosnan positivo<br />
ku otronan. Dushi ta ku nan tambe<br />
ta komprondé mi; mi sa esei pasó mi<br />
ta haña hopi ‘’feedback’’positivo serka<br />
nan. Mi sa di mi mes ku mi ta gusta<br />
papia hopi, pero mi ta hasi esaki na e<br />
momentu adekuá. Na un manera positivo<br />
mi ta gusta duna “feedback” tambe<br />
na otronan.<br />
Ami personalmente ta haña ku mi ta<br />
papia komprendibel. Si mi tin ku splika<br />
bo algu lo mi hasié manera ku ami ta<br />
kere ta bon. Tin ora, por ta den mi<br />
emoshon, mi tin e tendensia di papia<br />
un tiki inkomprendibel, komo ku mi ta<br />
papia mas lihé posibel. Mi ta mas un<br />
skuchadó, ku ta duna opinion despues.<br />
*<br />
*<br />
Mi ta haña ku mi ta un hende ku ta komuniká bon ku otro hende.<br />
I mi ta un persona ku ta skucha i papia. Den mi kaso, mi sa bon<br />
ki ora mi por uza e "Whatsapp taal” i ki ora mi mester hasi bon<br />
uzo di e manera di skibi korekto, sin importá kua idioma.<br />
Mi ta mas bien un persona ku ta skucha. Mi ta skucha mas<br />
mihó ku Ruwendy, mi ruman. Tambe mi por komuniká hopi<br />
bon ku otro persona.<br />
Ami ta kere mi un skuchadó i un papiadó.<br />
Pero tur 2 na nan midi. Mi por komuniká<br />
bon ku tur hende rònt di mi.<br />
Mi ta un hende ku gusta papia i mi ta<br />
papia hopi. Palabra pa ami ta nifiká hopi i<br />
tur kos mi ta solushoná ku palabra. Mi ta<br />
un mucha hopi “hyper” tambe.<br />
*<br />
*<br />
*<br />
*<br />
John Wick 23 òktober '14<br />
A walk among The Tombstones 30 òktober '14<br />
Interstellar 6 novèmber '14<br />
Dumb and Dumber To 13 novèmber '14<br />
Ouija 23 òktober '14<br />
* *<br />
Love Thy Neighbour 23 òktober '14<br />
Trash 30 òktober '14<br />
Mi sa sigur ku mi ta komuniká bon i hende ta komprondé<br />
lokual ku mi kier men masha lihé mes. Ademas mi ta un hende<br />
ku ta gusta skucha. Mi ta haña ku mi ta komuniká bon, ounke<br />
tin biaha ora mi ta entusiasmá, hende ta bisa mi ku mi ta papia<br />
lihé. Mi ta haña ku mi ta tantu skuchadó komo papiadó, aunke<br />
papiadó mas tantu. Mi ta un papiadó, pasó mi ta ekspresá mi<br />
mes mas dor di papia i skuchadó pasó mi tei ora mi amigunan<br />
mester di hende pa skucha nan.<br />
Mi no ta haña ku mi por komuniká<br />
bon ni malu, mi ta haña ku mi ta nèt<br />
entre nan dos, pasó no ta tur bia mi<br />
ta komuniká manera mester ta, pero e<br />
kosnan ku mester komuniká sigur mi<br />
ta hasi. I mi ta haña ku mi ta un skuchadó<br />
plùs papiadó.<br />
Big Hero 6 6 novèmber '14<br />
Proksimo edishon ta<br />
sali 17 novèmber 2014!<br />
Sigui nos riba facebook pa e delaster notisia!<br />
facebook.com/4you<strong>th</strong>magazine<br />
* E entrevistanan aki ta tumá na aña 2013, pues e edad menshoná nota korekto.
LetS Go<br />
foR It!<br />
Fashion shoot<br />
Fashion shoot<br />
Ready foR<br />
youR date?<br />
MODELO: qUEENA NICHOLSON<br />
& JUENDRIC BOELDAK<br />
FOTóGRAFO: CARLO WALLE<br />
ESTILISTA: VINANSHELY BONOVASIA<br />
PAñA MUCHA MUHé I<br />
MUCHA HòMBER: MULTIBRAND<br />
SAPATU I ASESORIO: VIA UNO<br />
KU KOPERASHON DI: OMUNDO
12<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
Kiko bo paña ta bisa di bo?<br />
Bo bistí por bisa hopi di bo personalidat, e ta<br />
duna un persona un impreshon di bo. Analisá si<br />
loke bo ta bisti ta kuadra ku bo mes i e okashon,<br />
pasó promé ku bo habri bo bokaya bo bistí a bisa<br />
tur kos. Sigui e stapnan di e “quiz” pa bo sa!<br />
1. Bo sa sigui e stailnan ku ta na moda?<br />
A. Sigur, mi ta gusta buska nan riba Internèt òf den revista.<br />
B. Nò, mi ta bisti loke ta keda mi bon.<br />
C. Dependé, e paña mester mustra mi kurpa.<br />
Tin dos manera pa hasié,<br />
kua ta mihó?<br />
Situashon:<br />
Lisa a sali skol pa bai kas. Pa otro siman e tin hopi tarea di skol pa entregá. Lisa a traha un<br />
bon skema i a kaba ku tur e tareanan na tempu. Ta un djabièrnè hopi laf na kas. Lisa a mira<br />
riba Internèt ku e pelíkula ku e tabata ke wak a yega Movies. Wikènt pasá manera semper,<br />
mama a duna Lisa “zakgeld”. Lisa a disidí ku e ta warda e sèn. Sigun Mama ainda Lisa tin<br />
tarea pa kaba i probablemente e no tadi akuerdo ku e idea pa laga Lisa bai Movies.<br />
Kon Lisa ta hasi puntra mama i kombensé di su idea pa e por haña pèrmit pa bai Movies?<br />
Meta: haña pèrmit pa bai Movies<br />
13<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
2. Ki sorto di i kuantu asesorio bo ta uza?<br />
A. Dependé, mi ta kombin’é ku mi tas di marka e ta<br />
keda bon sigur.<br />
B. Ménos ku ta posibel, djis oloshi i renchi di orea.<br />
C. Tur kos, mi gusta oloshi, kadena, renchi<br />
na orea i di mes na mi dedenan tambe.<br />
3. Un blusa ku djins (jeans) ta:<br />
A. Loke mi ta bisti tur dia, mi ta gust’é.<br />
B. Keda bon, pero no pa tur okashon.<br />
C. Loke nunka mi ta bisti,<br />
e ta muchu simpel.<br />
7. Ki tipo di sapatu bo ta kombiná ku bo paña?<br />
A. No ta importá, esun ku ta pas mi ta kumpr’é,<br />
maske mañan mi no por kana mas.<br />
B. Un ku ta kómodo, e mester ta kuadra ku mi paña tambe.<br />
C. Mi no ta kere niun hende ta bai wak mi pia anochi.<br />
Manera Korekto<br />
– Mi tin mag di bai Movies?<br />
– Mi a kaba ku tur mi tareanan di skol pa otro<br />
siman i mi a spar mi “zakgeld” pa mi por<br />
kumpra karchi kuné.<br />
Resultado: Hopi chèns ku bo ta haña pèrmit pa<br />
bai Movies.<br />
Manera Robes<br />
– Mi ke bai Movies awe!<br />
– Mi no tin nada di hasi tòg i no ta ku bo sèn<br />
mi ta bai tampoko!<br />
Resultado: Hopi chèns ku bo ta keda sin haña pèrmit<br />
pa bai Movies. I ku ademas bo ta haña straf.<br />
Konklushon:<br />
dor di usa e palabranan<br />
korekto, bo<br />
tin mas chèns pa bo<br />
logra bo meta.<br />
E bida di un studiante ku a bai<br />
studia afo ta enserá mas ku bai<br />
skol i kushina pa bo mes. Tambe<br />
bo tin ku siña lanta trempan sea<br />
weer ta bon of eta malu, sin mama<br />
i sin tata ku tei pa kompañabu.<br />
Apesar di esei tin mas kambio ku<br />
ta presentá den bo bida ku por ta<br />
bo no ta para ketu na dje na promé<br />
instante. Por ehempel, bo tin<br />
ku siña konosé i adapta bo mes<br />
na un skol nobo (MBO/HBO/WO).<br />
Un di e diferenshanan ora bo kuminsa<br />
bo estudio na bo skol nobo<br />
ta; e uso di teknologianan moderno<br />
den enseñansa.<br />
4. Bo pañanan ta lusi pasobra?<br />
A. Nan ta di marka i karu.<br />
B. Semper mi ta uza kolónan ku ta resaltá.<br />
C. Nan ta keda nèt na kurpa.<br />
5. Ora bo ta bai kumpra paña<br />
bo ta paga tinu riba?<br />
A. Preis, si e no ta kosta hopi mi no ta bai kuné.<br />
B. E propósito, mester para mi nèchi<br />
i ta kuadra ku e okashon.<br />
C. Mi kurpa, mi mester mustra “hot” den dje.<br />
6. Den bo kashi, mayoria paña tin:<br />
A. Koló pretu, blanku i krèm.<br />
B. Kolónan alegre ku ta kuadra bon.<br />
C. Kolónan bibu, ya ora mi<br />
yega tur hende sa ku mi tei.<br />
E skol ku ami ta bai, i hopi MBO/<br />
HBO/WO mas, ta hasi hopi uzo di<br />
teknologia nan nobo i enseñansa<br />
den un forma ku ami no tabata<br />
konosé ahinda. Pues den un lès e<br />
dosente por bisa diripiente: “Tur<br />
hende saka telefon! Download tal<br />
i tal app, nos ta bai hasi un wega!”<br />
Ku e wega ei, e dosente por splika<br />
8. Ki sorto di paña bo ta gusta mas?<br />
A. Kua ku ta, basta e ta na moda.<br />
B. E paña no mester ta bulgar i e kolónan<br />
mester pas ku mi.<br />
C. Mas e paña mustra i saka, mas “hot”<br />
mi ta sinti mi.<br />
9. Ki stail ta klòp mas ku bo?<br />
A. Klásiko<br />
B. Romántiko<br />
C. Diva òf Macho<br />
Chèk bo resultado riba página 14!<br />
NEWS FROM<br />
HOLLAND<br />
e lès di e dia ei na un manera agradabel<br />
ku bo ta kapta hopi mas lihe.<br />
Algu otro ku tambe ta nobo pa ami,<br />
ta ku no ta dosente ta kontrolá e<br />
pruebanan. Nan ta hinke den un<br />
aparato ku ta ‘scan’ bo kontestanan<br />
i saka e resultado. Despues<br />
di 5 minut ku tur hende a kaba di<br />
traha e prueba, e resultadonan ta<br />
subi online. Di e mesun manera ei<br />
ta kontrola ‘verslag’ tambe. Asina<br />
un dosente por haña sa fasil si bo<br />
a kopia informashon di un website<br />
sin kambié den bo mes palabranan.<br />
Algu ku tambe ta otro den e<br />
Shurayne Fenny<br />
enseñansa na un estudio di MBO/<br />
HBO/WO ta lèsnan i pruebanan<br />
online. Pues ta posibel pa sigui<br />
sierto lèsnan na kas mes. Algu<br />
masha agradabel di esei ta ku bo<br />
por sigui bo lèsnan manera bo mes<br />
por. I ora di traha prueba online,<br />
bo por skohé pa traha e prueba<br />
kaminda bo ke i ora ku bo ke.<br />
Pues, e kambionan aki tin un<br />
efekto positivo riba por ehempel<br />
bo motivashon pa siña komo e ta<br />
un sistema nobo. Esei no ta nifika<br />
ku e lo ta fasil. Pero ku tempu lo<br />
bo kustumbra!<br />
‘Sociale Vormingsplicht a yuda mi tambe!!’<br />
Marvin Martina, no djis un kantante!<br />
> Un hóben di 26 aña ku ya kaba tin su CD di tambú.<br />
Impreshonante no? 4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> a entrevista Marvin Martina<br />
pa konosé un tiki mas di aserka.<br />
Ken ta Marvin Martina?<br />
Un hóben, yu di Kòrsou ku tin hopi talento riba tereno di drama,<br />
kanto i baile. Mi por deskribí mi karakter komo un no masha fuerte,<br />
pero serio sí.<br />
Kiko bo dia ta konsistí di dje?<br />
Mi ta traha komo boluntario na sentro di bario. Anochi mi ta bai skol<br />
OSBOD kaminda mi ta studiando Trabou Sosial Pedagógiko nivel 4.<br />
Pa den futuro mi lo ke yuda komunidat mas i yuda guia e muchanan.<br />
Mi ta mira e nesesidat.<br />
Kon bin bo ta inskribí na Sociale Vormingsplicht (SVP)?<br />
Despues ku m’a kaba klas 6 na Kolegio Iris Bruining, mi a bai Pierre<br />
Lauffeur i a slag pa VSBO. Pa motibunan personal mi no por a sigui<br />
ku mi estudio. Na 2005 mi a inskribí pa e programa piloto di SVP.<br />
Na komienso e tabata duru pasó no tabata manera mi skol di ántes.<br />
Einan lèsnan ta kuminsá 8 or’ di mainta i kaba 5 or’ di atardi.<br />
Unda bo ta mira bo mes aki 5 aña?<br />
Ku un bon trabou i komo un parlamentario trahando na bienestar<br />
di pueblo di Kòrsou.<br />
(Advertorial)<br />
Ku kiko SVP a yuda bo pa ta e persona ku bo ta<br />
aworakí?<br />
SVP a siña mi karga responsabilidat, fiha riba e metanan ku mi tin<br />
mi dilanti, disiplina, òrdu, i puntualidat.<br />
Loke mi ke duna e hóbennan di nos isla komo konseho ta:<br />
1. Ora bo tin un meta bai pe.<br />
2. Keda konsiente di lokual ku bo bisa.<br />
3. Biba ku loke bo tin.<br />
Pa mas informashon por yama nos na:<br />
Formashon Sosial Obligatorio,<br />
Scharlooweg 102, tel.: 465-0249
14<br />
15<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
For di 2 di Sèptèmber<br />
último Kòrsou konosé un<br />
organisashon nobo: Curaçao<br />
Innovation & Technology<br />
Institute (CITI). Meta di CITI ta<br />
pa traha riba proyektonan di<br />
inovashon i teknologia.<br />
Curaçao Innovation &<br />
Technology Institute<br />
(CITI)<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine página<br />
Pa e hubentut en general CITI<br />
ta ofresé entre otro e konsepto<br />
‘FABLAB’, (fabrication lab). Fablab<br />
ta un laboratorio konsentrá riba<br />
fabrikashon digital:<br />
» 3D printers<br />
» Diferente kurso pa hóbennan<br />
siña diferente tema manera<br />
medionan di komunikashon i<br />
hopi mas.<br />
> Mi ta manda boso mi karta komo ku mi tin un amiga ku<br />
mi a konosé via “Facebook” ku mi ta haña super “leuk”. Na<br />
vários okashon nos a traha sita, pero kada bes e ta kanselá.<br />
Mi amigunan ta bisa mi ku e profil no ta algu real, pero mi<br />
no ta tende di nan no. Ya mi a entusiasmá i imaginá tur sorto<br />
di kos dushi ku mi amiga. E ta un dushi persona ku tur dia<br />
mi por kòmbersá dushi kuné. Por fabor yuda mi.<br />
Mi ta kontentu di por yuda bo ku bo problema.<br />
Mi ke enkurashá bo pa bo no pèrdè kurashi.<br />
Pero, mi no ke tapa solo ku un dede tampoko.<br />
Mayoria bia sa pasa ku e hende nan ku no ke<br />
topa bo ta pasobra nan no tabata kompletamente<br />
sinsero ku bo. Papia kuné i splik’é kon<br />
importante su amistat ta pa bo. Tur kos lo kana<br />
bon!<br />
Heeyyyy, great ku un mucha hòmber a skibi<br />
nos e biaha aki! Pa mi ta un plaser atrobe pa<br />
kontestá boso kartanan! Shana a bisa tur kos<br />
kaba. “Dating” riba Internèt no ta manera nos<br />
ta pens’é, pero si bo mester di mas informashon<br />
bo por busk’é den nos edishonnan anterior.<br />
MTV tambe tin un seri ku yama Catfish,<br />
kisas e por yuda bo. Bo por wak e via <strong>You</strong>tube.<br />
E sintimentu aki ta lokual ta bini dilanti serka mayoria hóben. Un di<br />
e motibunan prinsipal i komun ta e echo ku bo mayornan no tei. Ni<br />
maske kuantu nan por ta kansa bo tin bia, tòg lo bo bai sinti nan falta.<br />
Pero bo no mester pèrdè for di bista ku bo ta bai pa bo mes bon. No<br />
desviá for di riba e kaminda. Anto kòrda ku Kòrsou su brasanan ta<br />
hanchu habri pa bo. Bai p’e, bo por!<br />
www.citi.cw :: fb.com/citi.cw :: +599.9.738.6299<br />
Mayoria A<br />
* prikbord<br />
Kiko bo paña ta bisa di bo?<br />
Kontestanan di e Kues<br />
STòP! Moda ta algu temporal, no ta tur loke ta na moda semper<br />
bo tambe mester tin. Kuminsá wak mas loke ta kuadra ku bo personalidat.<br />
Kòrda ku e promé impreshon ta bisa hopi di bo.<br />
Mayoria B<br />
Bunita, bo konosé bo mes asina bon ku nada no tin influensia<br />
riba bo. Sigui asina, pasobra tin un diferensia entre moda i stail<br />
anto si bo sa esei semper lo bo keda bon.<br />
Mayoria C<br />
Eror! E paña no mester ta sunú pa e keda bo sèksi, ni bo no<br />
mester tin e paña di mas “hòt” pa bo disfrutá. Tin paña ku no ta<br />
karu, pero al final tòg ta keda hopi nèchi. Kòrda ku stail ta permanente.<br />
éksito.<br />
> E emisora di silensio: Kon bida ta sin zonido?<br />
Hóben, bo a yega di sinta pensa kon bo bida lo ta sin<br />
por tende niun zonido? Òf kon bo bida lo ta sin por<br />
saka niun zonido? Awèl 4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> magazine a entrevistá<br />
Janesca An<strong>th</strong>ony, un hóben di 21 aña di edat,<br />
sumamente talentoso, ku a pasa den hopi kos den su<br />
bida. Apesar di esei nunka el a entregá. Pues, pone<br />
bon atenshon i sigui lesa.<br />
E kuminsamentu<br />
Janesca a nanse na Hulanda. Di su rumannan e ta mas grandi.<br />
Ora Janesca a nanse, e tabata un beibi normal, manera mayoria.<br />
Úniko kos diferente na Janesca tabata ku e no por a tende ni papia.<br />
Janesca a nanse surdu muda. Niun hende no tabata sa kiko a kousa<br />
e desabilidat akí. Ku 2 aña Janesca a bin biba Kòrsou. Ora Janesca a<br />
bira un tiki mas grandi, el a hañá un aparato pa oido. Janesca a sigui<br />
krese i el a bai un skol spesial. Semper Janesca tabata hopi habrí<br />
pa siña kosnan nobo i p’esei semper e tabata bai skol hopi alegre i<br />
e tabata siña ku hopi smak. Aktualmente Janesca ta bayendo AGO.<br />
Komuniká<br />
Pero kon Janesca ta komuniká? Janesca a siña komuniká pa medio di<br />
lenga di seña, na Hulandes “Gebarentaal”. Janesca i su mama a siña<br />
e lenga di seña aki na Hulanda na un organisashon. Asin’aki Janesca<br />
por komuniká ku hende ku tambe por komprondé e lenga akí.<br />
Braille: komuniká sin bista<br />
E alfabèt braille a bin di Louis Braille, un mener siegu, kende a pèrdè<br />
su bista na edat di tres aña. Braille ta un alfabèt spesial ku hende<br />
siegu ku ta uza pa lesa i skibi. Na 1829 Louis a perfekshoná e alfabèt<br />
di manera ku e por a keda uzá pa otro persona. Pero, ta te na 1854<br />
nan a aseptá braille komo un alfabèt ofisial.<br />
Fundashon Pro Bista ta un fundashon pa hende (práktikamente) siegu<br />
òf hende ku nan bista ya ta hopi malu. Aki nan ta yuda e pashèntnan<br />
aseptá e realidat i biba un bida mas normal posibel. Bo por<br />
inskribí si bo tin entre 0 pa 120 aña di edat. Aki na Kòrsou nos tin<br />
un biblioteka ku buki di braille. Na Fundashon Pro Bista tambe tin e<br />
posibilidat pa fia e bukinan aki.<br />
Nazjirah Bito<br />
Opstákulonan<br />
Naturalmente den bida tin opstákulonan ku bo mester vense.<br />
Janesca a hañ’é den situashonnan, kaminda muchanan tabata tent’é<br />
pasobra e ta otro for di nan. Pero, nunka e situashonnan aki no<br />
a pone Janesca entregá. Al kontrario, e situashonnan aki a hasi<br />
Janesca mas fuerte.<br />
Talento i hòbi<br />
Apesar ku Janesca tin un desabilidat, e ta un hóben sumamente<br />
talentoso. Janesca gusta baila. Janesca a yega di partisipá den<br />
Curastars i ei el a gana un premio spesial. Banda di esei, Janesca<br />
gusta landa, sali i bai The Movies. Pues, Janesca gusta pasa ratunan<br />
alegre (have fun) i apesar di su desabilidat e ta disfrutá di bida.<br />
Aktualmente Janesca ta baila den un grupo di gaita.<br />
Futuro<br />
Janesca su meta pa den futuro ta pa bai studia den eksterior i<br />
profeshonalisá su mes den idiomanan. Janesca ta un hóben ku ke<br />
siña un tiki di tur kos, pues un hóben ku lo bai ta hopi eksitoso<br />
den bida.<br />
Pa konkluí, un desabilidat ni niun otro problema no mester stroba bo<br />
di ta un pèrsona eksitoso ku ta disfrutá di bida. Janesca a pasa den<br />
hopi difikultat, pero awor ta disfrutando di e dushi solo den su bida.<br />
Mi ta haña ku 4 <strong>You</strong>-<strong>th</strong> magazine ta<br />
un revista hopi bon i edukativo.<br />
Ebony-Gwenn Martis
16<br />
4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />
> Ántes ora bo tende di e mundu di beyesa i pasarela ta e sekso<br />
femenino tabata dominá. Pero awor no mas. Aktualmente, hopi ta e<br />
personanan maskulino ku ta dunando un tremendo aporte pa nos<br />
reinanan i modelonan lusi ‘a lo mejor’! Sera konosí ku Aubrey America<br />
i su pashon pa beyesa!<br />
Nòmber: Aubrey C. America<br />
Edat: 37 aña<br />
Funshon: Sekretario IBFF<br />
Status sivil: Soltero<br />
Facebook: Aubrey America<br />
Menshoná 5 karakterístika di bo mes<br />
Super fèrfelu, determiná, detayista, stima mi mes i<br />
analista.<br />
Kiko bo ta gusta mas di bo karakter i kiko bo ta<br />
gusta ménos?<br />
Loke mi ta gusta ta mi “ferfeluheid”, pasó e ta pone<br />
mi mira e kosnan otro for di otro hende. Loke ku mi<br />
gusta ménos ta ku mi por bolbe dil ku un hende ku<br />
faya ku mi. Semper bo ta kore e riesgo ku e persona<br />
ei por bolbe faya!<br />
Kon bin bo a kuminsá ku e mundu di beyesa?<br />
E historia ta basta largu! Pa hasié kòrtiku, loke a pone<br />
mi kuminsá ta e echo ku mi stima mira damanan lusí<br />
bunita i mi gusta e adrenalina di sertámen di Beyesa.<br />
Kua ta e estudionan ku bo a sigui pa bo a yega<br />
asina leu den e mundu di beyesa?<br />
Mi tin'é komo un don di Dios, sinembargo m’a bai spesialisá<br />
mi mes na Venezuela na un agensia ku yama<br />
Rita’s i tambe m’a haña kurso serka Carmen Faneyte.<br />
Kiko tur bo tin ku hasi den un dia di trabou?<br />
Mi tin e enkargo di prepará tur e damanan, tantu lokal<br />
komo internashonal. Mi ta makiyadó di e organisashon<br />
i mi ta produktor di tur e shownan tambe.<br />
Kua ta e partinan positivo i esnan ménos positivo<br />
den bo trabou?<br />
Positivo i dushi ta pa mira kon hopi dama ta hari<br />
na momento ku nan tin un korona. Esei ta ilushon<br />
di kada dama i esei ta yena mi ku mas amor pa mi<br />
trabou. Ménos positivo ku nunka ora e damanan pèrdè<br />
nan no ta wak ku (kisas en parte) ta serka nan<br />
mes e fayo a sinta. Semper nan ta kulpa esun ku a<br />
prepará nan.<br />
Kua ta e konkursonan ku bo ta organisá?<br />
Miss Curacao Teenager, ya pa 10 aña kaba; Couture<br />
Line, kual ta un show di moda, ya pa 8 aña kaba; i<br />
Silhouette Plus, kual ta un show spesial pa Plus Size,<br />
esaki mi ta hasi ya pa 2 aña.<br />
Bo sa duna kursonan individual? Dikon sí/ nò?<br />
Mi ta yuda manehá e agensia Models huntu ku Tessa<br />
Thijm i Carlton Jansen ku e meta pa kuminsá prepará<br />
damita i hobensitunan. Kurso individual no fásil komo<br />
ku e ta hopi karu.<br />
Hot question<br />
Kiko ta hasi un modelo sèksi pa abo?<br />
Su mirada. Si e ta un persona ku un mirada penetrante<br />
e tin ménos di bisa i portanan ta habri muchu mas<br />
fásil p’e.