Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
14 A[barijiet ta’ Barra<br />
minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.<strong>li</strong>nk.<strong>com</strong>.mt<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ April, 2011<br />
Provi <strong>li</strong> Gaddafi ppjana l-qtil ta’ /ivi<strong>li</strong><br />
Il-Qorti Krimina<strong>li</strong> internazzjona<strong>li</strong><br />
(ICC) [abbret <strong>li</strong><br />
kellha provi <strong>li</strong> l-Gvern ta’<br />
Muammar Gaddafi ppjana <strong>li</strong><br />
joqtol in-nies <strong>li</strong> jqumu kontra<br />
t-tmexxija tieg[u qabel<br />
ma bdew l-irvel<strong>li</strong>jiet lejn<br />
nofs Frar.<br />
Fil-15 ta’ Frar, ispirati<br />
minn dak <strong>li</strong> kien qed ji;ri<br />
madwarhom, il-poplu Libjan<br />
ni]el fit-toroq jipprotestaw<br />
kontra <strong>aktar</strong> minn 40 sena<br />
ta’ tmexxija minn Gaddafi.<br />
Il-forzi ta’ sigurtà ta[t ilkmand<br />
ta’ Gaddafi kienu<br />
pronti fet[u n-nar fuq ilfolol<br />
<strong>bi</strong>ex jippruvaw ira]]nu<br />
kollox partikularment fil-<br />
Punent.<br />
Il-qawwa tal-ajru mmexxija<br />
min-NATO issa qed<br />
i]]omm il-<strong>bi</strong>lan/ fil-Libja<br />
<strong>bi</strong>l<strong>li</strong> qed tevita <strong>li</strong> l-forzi ta’<br />
Gaddafi jkissru r-rewwixta <strong>li</strong><br />
ilha sejra seba’ ;img[at<br />
imma <strong>fl</strong>-istess [in mhux<br />
kapa/i <strong>li</strong> jag[tu r-reb[a <strong>li</strong>rribel<strong>li</strong>.<br />
Il-Kunsill tas-Sigurtà tan-<br />
Nazzjonijiet Uniti, <strong>li</strong> fis-17<br />
ta’ Marzu tat il-kunsens g[al<br />
attakk mill-ajru fuq il-Libja<br />
<strong>bi</strong>ex ikun evitat <strong>li</strong> t-truppi<br />
ta’ Gaddafi jattakkaw <strong>li</strong>llpopolazzjoni<br />
/ivi<strong>li</strong>, irreferiet<br />
il-ka] tal-Libja <strong>li</strong>ll-ICC, l-<br />
ewwel qorti internazzjona<strong>li</strong><br />
g[ar-reati tal-gwerra permanenti.<br />
Luis Moreno-Ocampo, ilprosekutur<br />
tal-ICC, <strong>fl</strong>-4 ta’<br />
Mejju jrid jippre]enta rapport<br />
<strong>li</strong>n-NU dwar il-ka] tal-<br />
Libja u mbag[ad mistenni<br />
jo[ro; mandati ta’ arrest.<br />
Issa f’intervista mar-<br />
Reuters, Moreno-Ocampo<br />
qal <strong>li</strong> kellu provi <strong>li</strong> wara dak<br />
<strong>li</strong> ;ara fit-Tune]ja u l-E;ittu,<br />
ir-re;im ta’ Gaddafi beda<br />
jippjana kif kien se jikkontrolla<br />
l-affarijiet jekk jinqala’<br />
l-inkwiet fil-Libja<br />
wkoll. Intqal <strong>li</strong> kien de/i] <strong>li</strong><br />
jinfeta[ in-nar fuq in-nies <strong>li</strong><br />
jipprotestaw g[al-<strong>li</strong>bertà.<br />
Issa Moreno-Ocampo jrid<br />
ikellem <strong>li</strong>l Moussa Koussa,<br />
il-Ministru g[all-Affarijiet<br />
Barranin Libjan <strong>li</strong> [arab lejn<br />
Londra.<br />
Sadattant il<strong>bi</strong>era[ kien<br />
hemm attakk mill-ajru tan-<br />
NATO kontra ]ew; vetturi<br />
mi<strong>li</strong>tari ta’ Gaddafi fil-Lvant<br />
tal-belt ta’ Brega, <strong>li</strong> b[a<strong>li</strong>ssa<br />
hi /-/entru tal-;<strong>li</strong>ed bejn ilforzi<br />
ta’ Gaddafi u r-ribel<strong>li</strong>.<br />
Dan hekk kif komplew<br />
[er;in rapporti ta’ bruta<strong>li</strong>tà<br />
mit-truppi ta’ Gaddafi filbelt<br />
ta’ Misrata, it-tielet l-<br />
akbar belt Libjana fejn<br />
grupp ta’ ribel<strong>li</strong> g[adhom<br />
qed jirre]istu.<br />
Il-;<strong>li</strong>ed madwar Brega ilu<br />
sejjer g[al madwar ;img[a.<br />
I]da filwaqt <strong>li</strong> fil-passat, irribel<strong>li</strong><br />
kienu qed jirtiraw<br />
mal-ewwel attakki mit-truppi<br />
ta’ Gaddafi, dawn issa<br />
qed jirre]istu a[jar.<br />
Dan hekk kif sforzi diplomati/i<br />
ma swew g[al xejn<br />
peress <strong>li</strong> r-re;im Libjan filwaqt<br />
<strong>li</strong> qed joffri <strong>li</strong> jkun<br />
hemm elezzjonijiet [ielsa u<br />
Ribel<strong>li</strong> jarmaw rocket launcher waqt il-;<strong>li</strong>ed barra l-belt ta’ Brega. (ritratt Reuters)<br />
Kostituzzjoni g[all-<strong>pajji</strong>],<br />
Gaddafi jrid jibqa’ fil-poter.<br />
Ir-ribel<strong>li</strong> [adu wkoll spinta<br />
<strong>bi</strong>t-tag[<strong>bi</strong>ja tal-ewwel<br />
kunsinna ]ejt. It-tanker<br />
“Equator” <strong>li</strong> jista’ j;orr<br />
miljun barmil ]ejt il<strong>bi</strong>era[<br />
kien mistenni <strong>li</strong> jittrakka filport<br />
ta’ Marsa el Hariga qrib<br />
Tobruk.<br />
Dan it-tanker jista’ j;orr<br />
<strong>aktar</strong> minn 100 miljun dollaru<br />
f’]ejt u dan il-<strong>fl</strong>us mistennija<br />
jg[inu <strong>li</strong>r-ribel<strong>li</strong><br />
f’Benghazi j[allsu s-salarji<br />
kif ukoll tg[in <strong>bi</strong>ex<br />
tissa[[a[ id-dehra tag[hom<br />
b[ala Gvern potenzja<strong>li</strong>.<br />
It-tmexxija tar-ribel<strong>li</strong> qalet<br />
<strong>li</strong> l-Qatar qabel <strong>li</strong> j<strong>bi</strong>g[ i]-<br />
]ejt mill-bjar ta]-]ejt Libjani<br />
fil-Lvant tal-Libja u <strong>li</strong><br />
m’g[adhomx ta[t il-kontroll<br />
ta’ Gaddafi.<br />
Sadattant Mussa<br />
Ibrahim, il-kel<strong>li</strong>em g[arre;im<br />
Libjan, qal <strong>li</strong><br />
Gaddafi kien lest g[al<br />
kwalukwe soluzzjoni po<strong>li</strong>tika<br />
<strong>bi</strong>l-kundizzjoni <strong>li</strong><br />
Gaddafi jmexxi kollox.<br />
It-Turkija, <strong>li</strong> qed tipprova<br />
tinnegozja xi [a;a f’dan ilkun<strong>fl</strong>itt,<br />
qalet <strong>li</strong> ]-]ew;<br />
na[at g[andhom po]izzjonijiet<br />
iebsa. Hu qal <strong>li</strong> r-re;im<br />
Libjan qed jinsisti <strong>li</strong><br />
Gaddafi mhux se jwarrab<br />
filwaqt <strong>li</strong> r-ribel<strong>li</strong> qed<br />
jg[idu <strong>li</strong> qabel ikun hemm<br />
xi negozjati, Gaddafi jrid<br />
iwarrab.<br />
Tis[aq <strong>li</strong> [ajjitha<br />
tinsab f’periklu<br />
Eman al-Obeidi, il-mara<br />
Libjana <strong>li</strong> da[let f’lukanda fi<br />
Trip<strong>li</strong> mim<strong>li</strong>ja ;urna<strong>li</strong>sti barranin,<br />
beix tg[idilhom kif sfat<br />
imsawta u stuprata mit-truppi<br />
ta’ Gaddafi ix-xahar <strong>li</strong><br />
g[adda, m’g[adhiex arrestata<br />
i]da qalet <strong>li</strong> [ajjitha kienet<br />
f’periklu.<br />
Hi qalet dan f’kollegament<br />
ma’ programm fuq is-CNN.<br />
Hi [e;;et <strong>li</strong>ll-organizzazzjonijeit<br />
favur id-drittijiet talbn<strong>ied</strong>em<br />
<strong>bi</strong>ex jg[inuha. Hi<br />
qalet <strong>li</strong> minkejja <strong>li</strong> ma kinitx<br />
mi]muma <strong>aktar</strong> mill-forzi tassigurtà,<br />
kien hemm g[assa<br />
kontinwa mag[ha u kienet letteralment<br />
osta;;. Hi qalet <strong>li</strong><br />
jekk ter;a’ tmur g[and il-<br />
;urna<strong>li</strong>sti u tg[idilhom x’qed<br />
ji;ri fi Trip<strong>li</strong>, kienet se tintefa’<br />
f’[abs u qatt ma ter;a’<br />
to[ro; jekk mhux tinqatel.<br />
Hi rrakkuntat ukoll ilkalvarju<br />
<strong>li</strong> minnu g[addiet<br />
meta kienet stuprata.<br />
Al-Obeidi qalet <strong>li</strong> issa<br />
kienet qed tg[ix ma’ o[ta fi<br />
Trip<strong>li</strong> i]da meta tipprova<br />
to[ro; mid-dar ikun hemm<br />
uffi/ja<strong>li</strong> g[assa. Hi qalet <strong>li</strong><br />
t<strong>li</strong>et dar<strong>bi</strong>et kienet mi]muma<br />
mir-re;im. L-ewwel darba fillukanda,<br />
it-tieni darba meta l-<br />
;img[a <strong>li</strong> g[addiet ippruvat<br />
ta[rab lejn it-Tune]ija u t-<br />
tielet darba nhar il-{add.<br />
Hi qalet <strong>li</strong> minkejja t-theddid<br />
<strong>li</strong> sarilha, l-<strong>aktar</strong> [a;a<br />
importanti g[a<strong>li</strong>ha kienet <strong>li</strong><br />
le[inha jinstema’ madwar iddinja<br />
u n-nies ikunu jafu<br />
x’;ara u x’qed ji;ri.<br />
Hi sa[qet <strong>li</strong> l-poplu Libjan<br />
kien poplu pa/ifiku u <strong>li</strong> dawk<br />
<strong>li</strong> qed jirribellaw kontra<br />
Gaddafi ma kinux membri talal-Qaeda.<br />
Hi qalet <strong>li</strong> kull ma<br />
kien qed jitlob il-poplu Libjan<br />
kien il-<strong>li</strong>bertà u d-dinjità u d-<br />
drittijiet ba]i/i tal-bn<strong>ied</strong>em <strong>li</strong><br />
g[al dawn is-snin kollha kien<br />
mi/[ud minnhom.<br />
Missierha qal <strong>li</strong> hu kien<br />
g[adu ma tkel<strong>li</strong>mx mag[ha u<br />
appella <strong>li</strong>ll-komunità internazzjona<strong>li</strong><br />
<strong>bi</strong>ex jg[inu <strong>li</strong>l <strong>bi</strong>ntu.<br />
Meqrud 30 fil-mija<br />
tal-mi<strong>li</strong>tar Libjan<br />
Il-Brigadier :eneral Mark<br />
Van Uhm, f’konferenza tala[barijiet<br />
tan-NATO l<strong>bi</strong>era[,<br />
qal <strong>li</strong> s’issa <strong>fl</strong>-attakki mill-ajru<br />
<strong>li</strong> saru fuq il-Libja hu stmat <strong>li</strong><br />
kwa]i terz tal-makna mi<strong>li</strong>tari<br />
ta’ Gaddafi nqerdet.