Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
Malta l-aktar pajji] fl-UE li ]ied l-impjiegi bi 3.7% - MaltaRightNow.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ April, 2011<br />
Intervista 21<br />
na[dmu a[jar<br />
– il-Ma;;ur Jeffrey Curmi<br />
minn pa;na 20<br />
Minbarra t-ta[ri; nag[mlu<br />
xog[ol ta’ rutina: immorru l-<br />
Parlament kuljum u naraw <strong>li</strong><br />
jkun [ieles minn kull periklu<br />
g[ad-deputati, ni//ekkjaw ilposta<br />
u nag[mlu tiftix madwar<br />
<strong>Malta</strong> kuljum.<br />
Dan hu momentum ta’<br />
xog[ol <strong>li</strong> j[al<strong>li</strong>lek ftit [in<br />
g[al ta[ri;. I]da xorta wa[da<br />
nibqg[u attivi g[ax g[al kull<br />
xog[ol <strong>li</strong> jkollna napp<strong>li</strong>kaw<br />
kulma nafu.<br />
{a n;iblek e]empju.<br />
Ikollna [afna theddid jew<br />
o;;etti suspettu]i u f’dawn<br />
i/-/irkostanzi nu]aw l-istess<br />
pro/eduri daqs<strong>li</strong>kieku sibna<br />
bomba ta’ veru. Dan<br />
nag[mluh g[as-sigurtà tassuldat<br />
<strong>bi</strong>ex ma jittie[ed ebda<br />
riskju. Kaxxa suspettu]a ta[t<br />
vettura nittrattawha<br />
b[al<strong>li</strong>kieku hi bomba. Jekk<br />
imbag[ad inkunu nafu <strong>li</strong> ma<br />
kinitx bomba, allura nkunu<br />
[dimna fuqha u app<strong>li</strong>kajna<br />
dak kollu <strong>li</strong> nafu.<br />
Minbarra l-aspett tas-sigurtà,<br />
ka] suspettu] jg[inna nkunu<br />
a;;ornati mal-apparat tag[na.<br />
Dan inqisuh b[ala ta[ri; meta<br />
ma jkollniex opportunità g[atta[ri;<br />
proprju.<br />
It-ta[ri; tag[kom isir<br />
lokalment jew ukoll barra<br />
minn <strong>Malta</strong>^<br />
:eneralment fizzjal jintbag[at<br />
jistudja barra minn<br />
<strong>Malta</strong>. Jien studjajt mal-<br />
British Army i]da g[amilt<br />
korsijiet <strong>fl</strong>-Istati Uniti, fil-<br />
Bel;ju, <strong>fl</strong>-Olanda, <strong>fl</strong>-Italja, il-<br />
:ermanja u fi Spanja.<br />
G[andna numru ta’ nies <strong>fl</strong>-<br />
EOD <strong>li</strong> t[arr;u wkoll barra<br />
minn <strong>Malta</strong>. Dan l-a[[ar kien<br />
hemm fizzjal <strong>li</strong> studja <strong>fl</strong>-Istati<br />
Uniti.<br />
G[andna instructors <strong>li</strong><br />
jg[allmu <strong>li</strong>l membri o[rajn<br />
<strong>fl</strong>-EOD. Fl-Armata g[andna<br />
sistema kif ti//ertifika n-nies<br />
u b’hekk norganizzaw korsijiet<br />
interni <strong>li</strong> huma ta’ <strong>li</strong>vell<br />
g[o<strong>li</strong> [afna.<br />
X’investiment jew xiri ta’<br />
apparat sar minn din ittaqsima<br />
f’dawn l-a[[ar<br />
snin^<br />
{afna dra<strong>bi</strong> jkollna b]onn<br />
apparat ut<strong>li</strong> <strong>li</strong> jiswa [afna<br />
<strong>fl</strong>us. F’dawn l-a[[ar snin i]da<br />
xtrajna robot, x-ray<br />
machines, detectors u dg[ajsa<br />
tal-g[amla RHIB-dinghy. Hu<br />
veru <strong>li</strong> g[andna l-<strong>li</strong>mitazzjonijiet<br />
tag[na i]da ng[id <strong>li</strong><br />
l-affarijiet importanti kollha,<br />
<strong>li</strong> ma nistg[ux ng[addu<br />
ming[ajrhom, huma filpussess<br />
tag[na.<br />
Fil-parti l-k<strong>bi</strong>ra tieg[u, l-<br />
apparat tag[na hu mfassal<br />
fuq dak u]at mill-Armata<br />
Ing<strong>li</strong>]a. Qatt mhuma<br />
<strong>bi</strong>]]ejjed kemm ikollok suldati<br />
ta[t il-kmand tieg[ek u<br />
g[alhekk di;à qed nanti/ipaw<br />
]<strong>ied</strong>a fix-xog[ol tag[na hekk<br />
kif <strong>Malta</strong> qed tipprepara<br />
g[all-Presidenza tal-Unjoni<br />
Ewropea.<br />
Kemm tqisuh perikolu]<br />
ix-xog[ol tag[kom^<br />
X’jinkwetakom fix-xog[ol<br />
de<strong>li</strong>kat <strong>li</strong> tag[mlu^<br />
Xog[olna hu perikolu]<br />
immens u kif g[edt qabel ma<br />
tistax tie[u riskji. Ner;a’<br />
ng[id <strong>li</strong> jekk ji;i ]mien meta<br />
ma tibqax tib]a’ minn dan ixxog[ol<br />
jew tg[id <strong>li</strong> mhux<br />
perikolu], allura jkun i]-<br />
]mien meta se twe;;a’ jew<br />
twe;;a’ <strong>li</strong>l [addie[or. Jekk<br />
hawn nies f’<strong>Malta</strong> <strong>li</strong> jib]g[u<br />
[afna mill-isplussiv huma<br />
a[na g[ax naraw l-effetti<br />
tieg[u. F’kull in/ident <strong>li</strong> jsir,<br />
a[na nkunu l-ewwel nies <strong>li</strong><br />
mmorru u l-a[[ar nies <strong>li</strong><br />
no[or;u miz-zona tal-periklu.<br />
Jinkwetana /ertu splussiv,<br />
relatat mal-log[ob tan-nar, <strong>li</strong><br />
tant hu sensittiv <strong>li</strong> anki jekk<br />
ma ti[ux ]ball hemm /ans <strong>li</strong><br />
jkun hemm in/ident. Xi kultant<br />
l-in/ident ma jin[oloqx<br />
mill-bn<strong>ied</strong>em; il-kundizzjonijiet<br />
tat-temp ukoll jeffettwaw<br />
l-isplussiv <strong>bi</strong>ex jisplodi.<br />
Ri/entement membri<br />
mill-EOD issej[u kemm-il<br />
darba wara splu]jonijiet ta’<br />
kmamar tan-nar u attakki<br />
vjolenti fuq <strong>bi</strong>nja tal-<br />
Gvern. Mil-lat o;;ettiv jew<br />
b’mod ;enera<strong>li</strong>, x’kienu r-<br />
ri]ultati tal-investigazzjonijiet<br />
tag[kom^<br />
Jien nemmen <strong>li</strong> xejn ma jsir<br />
ta’ xejn u, jekk kien hemm<br />
splu]joni, xi [a;a ;ara. :ie<strong>li</strong><br />
jkun ]ball tal-bn<strong>ied</strong>em u ;ie<strong>li</strong><br />
ma jkunx. Il-log[ob tan-nar<br />
hu de<strong>li</strong>kat [afna u hu splussiv<br />
sensittiv [afna. :ie<strong>li</strong> kellna<br />
ka]i meta bn<strong>ied</strong>em [a ]ball u<br />
[oloq splu]joni u ;ie<strong>li</strong> kellna<br />
t-ta[<strong>li</strong>ta tat-tnejn. Jekk ikun<br />
hemm /ertu ta[<strong>li</strong>t u l-bn<strong>ied</strong>em<br />
g[amel xi affarijiet <strong>bi</strong>ex<br />
dak it-ta[<strong>li</strong>t ikun i]jed sensittiv<br />
u allura jkun instabb<strong>li</strong>,<br />
imbag[ad il-kundizzjonijiet<br />
tat-temp se jeffettwaw.<br />
{afna dra<strong>bi</strong> naraw <strong>li</strong> l-<br />
in/ident ikun in[oloq, kemm<br />
min-na[a tal-bn<strong>ied</strong>em <strong>li</strong> jkun<br />
g[amel it-ta[<strong>li</strong>t, kif ukoll<br />
mir-reazzjonijiet tal-kimika <strong>li</strong><br />
;raw mhux wa[idhom i]da<br />
min[abba t-ta[<strong>li</strong>t sensittiv.<br />
Din narawha f’kull ka] <strong>li</strong><br />
se[[ <strong>fl</strong>-a[[ar xhur meta rajna<br />
ftit minn dawn i]-]ew; elementi.<br />
Meta sse[[ splu]joni ta’<br />
natura krimina<strong>li</strong>, kif ;ara<br />
dan l-a[[ar f’<strong>Malta</strong>, u kif<br />
ji;ri <strong>aktar</strong> sikwit barra<br />
minn <strong>Malta</strong>, kemm qed<br />
ikunu intel<strong>li</strong>;enti jew<br />
Xog[ol il-membri tal-EOD hu perikolu] [afna u g[alhekk it-ta[ri; kontinwu hu importanti<br />
sofistikati dawn l-atti krimina<strong>li</strong>^<br />
Ming[ajr ma nag[mel referenza<br />
g[al xi ka]i loka<strong>li</strong> <strong>li</strong><br />
g[adhom ta[t st[arri; mill-<br />
Pu<strong>li</strong>zija, jista’ jing[ad <strong>li</strong> l-<br />
isplussiv m’hemmx b]onn <strong>li</strong><br />
jkun intel<strong>li</strong>;enti g[ax <strong>bi</strong>ddiversi<br />
tipi ta’ splussiv <strong>li</strong><br />
hawn (kemm dak manifatturat<br />
kummer/jalment f’fabbriki<br />
u dak mag[mul b<strong>li</strong>dejn)<br />
hemm materjal tajjeb<br />
<strong>bi</strong>ex it-tnejn ikunu effettivi.<br />
Hekk kif it-teknolo;ija <strong>fl</strong>g[amla<br />
tal-isplussivi qed tin<strong>bi</strong>del,<br />
il-[idma tal-Improvised<br />
Explosive Devices matul issnin<br />
ma n<strong>bi</strong>d<strong>li</strong>tx wisq.<br />
Ba]ikament, meta mag[mul<br />
b’mod semp<strong>li</strong>/i, l-isplussiv<br />
hu dejjem effettiv.<br />
Kif tistrie[u wara xi<br />
splu]joni ta’ kamra tan-nar<br />
<strong>li</strong> tkun [al<strong>li</strong>et il-vittmi^<br />
Ikollkom g[ajnuna psikolo;ika^<br />
Fil-FAM, is-suldati kollha<br />
g[andhom kemm ta<strong>bi</strong>b kif<br />
ukoll kappillan mi<strong>li</strong>tari <strong>li</strong><br />
jg[inu [afna fejn hemm<br />
b]onn g[ajnuna medika jew<br />
spiritwa<strong>li</strong> b[ala parti millwelfare<br />
tag[na.<br />
Ma’ dan insemmi wkoll<br />
inizjattiva tas-servizzi mal-<br />
Fundazzjoni Richmond <strong>li</strong> jipprovdu<br />
anki spe/ja<strong>li</strong>sti g[al<br />
g[ajnuna psikolo;ika. Biss<br />
a[na fostna stess drajna sew<br />
<strong>li</strong>l xulxin u [si<strong>bi</strong>jietna<br />
no[or;uhom fil-bera[.<br />
Nitkellem g[a<strong>li</strong>ja, jien personalment<br />
immur nog[dos<br />
jew nipprattika xi passatemp<br />
ie[or <strong>bi</strong>ex ninsa.<br />
Kemm itikom sodisfazzjon<br />
dan ix-xog[ol u x’tixtiequ<br />
taraw jitjieb fil-[idma<br />
imprezzabb<strong>li</strong> tag[kom^<br />
Dan ix-xog[ol jag[tina sodisfazzjon<br />
k<strong>bi</strong>r. In-nies jistaqsuni<br />
kif nag[mel dan ixxog[ol.<br />
Nag[mlu u ma ng[ixx<br />
ming[ajru! Ma nimma;inanix<br />
nag[mel xog[ol ie[or g[ax<br />
permezz ta’ xog[<strong>li</strong> qed nag[ti<br />
servizz; jien u s[a<strong>bi</strong> nag[mlu<br />
xog[ol <strong>li</strong> mhux kul[add ikun<br />
irid jag[mlu. Qed nag[mlu<br />
xog[ol ta’ riskju u ta’ periklu<br />
u meta ntemmu xi <strong>bi</strong>//a<br />
xog[ol de<strong>li</strong>kata, in[ossu sodisfazzjon<br />
k<strong>bi</strong>r.<br />
Meta ni;bru katavru millba[ar,<br />
ma tafx x’sodisfazzjon<br />
nie[du meta naraw il-qraba<br />
tieg[u jistrie[u. Issa veru<br />
jkunu sabuh mejjet u jkunu<br />
mdejqin i]da meta n[ares<br />
lejhom, g[alkemm ma jkellmunix,<br />
narahom sodisfatti <strong>li</strong><br />
sabu <strong>li</strong>ll-g[a]i] tag[hom.<br />
Sfortunatament ikollna ka]i<br />
meta ma jirnexxilniex insibu<br />
nies <strong>li</strong> kienu g[erqu u l-qraba<br />
tag[hom jibqg[u ddispja/uti<br />
g[al g[omorhom.<br />
L-istess f’kamra tan-nar,<br />
jekk jirnexxilna no[or;u <strong>li</strong>l xi<br />
[add [aj minnha, ikun tant<br />
a[jar. Anki jekk il-persuna<br />
tinstab mejta, u a[na jiddispja/ina,<br />
il-qraba tal-inqas<br />
jistg[u jidfnu <strong>li</strong>ll-ma[bub<br />
tag[hom.<br />
Dwar il-[idma tag[na, qatt<br />
ma tista’ tkun sodisfatt jew<br />
kuntent dejjem jew mija filmija.<br />
Xog[olna mhux wie[ed<br />
ta’ kwantità u g[alhekk<br />
erbg[a min-nies kapa/i<br />
ja[dmu daqs 40 ru[.<br />
Hawnhekk jien inqisni fortunat<br />
[afna <strong>bi</strong>l-kwa<strong>li</strong>tà ta’<br />
suldati <strong>li</strong> huma stazzjonati<br />
mag[na, g[ax it-teamwork<br />
hu l-<strong>aktar</strong> [a;a importanti<br />
fostna. Tne[[i dik millkwadru,<br />
allura jkollok b]onn<br />
<strong>aktar</strong> nies <strong>bi</strong>ex ta[dem. Jien<br />
tal-opinjoni <strong>li</strong> meta tqis <strong>li</strong> fostna<br />
[add ma ji;bed g[a<strong>li</strong>h,<br />
a[na tal-EOD nag[mlu l-<br />
mirak<strong>li</strong> [dejn [addie[or!<br />
F’dawn l-a[[ar sena u<br />
nofs, kellna nies <strong>li</strong> l-[in kollu<br />
g[addejjin kwa]i <strong>li</strong>ving-in<br />
fil-ba]i tag[na. :ie<strong>li</strong> g[amilna<br />
;img[at s[a[ ma nersqu<br />
lejn id-dar. Suldat <strong>fl</strong>-EOD<br />
qed ja[dem mhux <strong>bi</strong>ex i;ib<br />
<strong>bi</strong>ss ir-ri]ultat i]da <strong>bi</strong>ex jg[in<br />
<strong>li</strong>l sie[bu.<br />
Dawk is-suldati <strong>li</strong> jkollhom<br />
esperjenza fil-log[ob tan-nar,<br />
illum il-;urnata g[andhom<br />
opportunità jkunu stazzjonati<br />
mag[na <strong>fl</strong>-EOD. Il-kontribut<br />
potenzja<strong>li</strong> tag[hom fis-sezzjoni<br />
tag[na jg[in [afna fissigurtà<br />
ta’ s[abhom u <strong>bi</strong>ex<br />
ilkoll nag[tu sehem a[jar<br />
b’dak <strong>li</strong> nag[mlu. Dawn innies<br />
huma importanti immens<br />
kemm g[as-sigurtà tal-membri<br />
pre]enti fis-sezzjoni kif<br />
ukoll <strong>bi</strong>ex jag[tu kontribut<br />
a[jar.<br />
{a;a o[ra, <strong>li</strong> wie[ed<br />
jag[mel ]ball, hi xi [a;a<br />
umana u a[na kapa/i nie[du<br />
]ball b[al [addie[or i]da l-<br />
importanti hu <strong>li</strong> wara<br />
nitg[allmu lkoll minn dawn<br />
in-nuqqasijiet. G[alhekk l-<br />
g[ajnuna minn apparat <strong>li</strong><br />
jista’ jkollna permezz ta’<br />
budget akbar, tg[in mhux ftit,<br />
il-[idma tag[na.