.San Guzepp ..- Patrun ta’ ZminijietnaSkoperta ta’ xbieha artistikatal-Gran Mastru L’Isle <strong>Adam</strong>Kitba ta’ Dominic ChetcutiChairman - Sezzjoni Ûg˙aΩag˙ G˙aqda MuΩikali L’Isle <strong>Adam</strong>F’din is-sena li fiha qed niççelebraw il-150anniversarju mit-twaqqif tal-Banda Dekana uÇittadina L’Isle <strong>Adam</strong> ser niffoka fuq il-persunatal-Gran Mastru Philippe Villiers de L’Isle <strong>Adam</strong>,partikolarment f’pittura li ©iet skoperta fis-sena2006.Din il-pittura taΩ-Ωejt fuq it-tila hija wa˙da unikatax-xorta tag˙ha f’Malta g˙aliex fil-fatt turi ra©elta’ mezza età, liebes ilbies ta’ Gran Mastru tasseklu16. Il-figura tidher liebsawkoll il-berettin li jixbah lildak li jinsab f’pajjiΩna u li kienjappartjeni lill-Gran Mastru LaVallette. Fuq l-ilbies sewdienitieg˙u, jidher ukoll is-salibabjad tradizzjonali ta’ tmienponot. Fl-idejn insibu çavettaforma ta’ salib u çurkettf’wie˙ed mis-swaba. EΩatt fuqir-ras tal-figura, insibu l-kliem:‘Philippe De Villiers, L’Isle<strong>Adam</strong>, Grand Master, Re DeRodes’, li fl-ilsien Malti tfisser‘Philippe De Villiers, L’Isle<strong>Adam</strong>, Gran Mastru ta’ Rodi’.Din ir-rappreΩentazzjonitixbah ˙afna lix-xbieha ta’L’Isle <strong>Adam</strong> fil-Kappella ta’Sant’Anna, ©ewwa Sant’An©lu u l-effi©i tieg˙u fuqil-muniti tal-Gran Mastru fi Ωmien ir-renju tieg˙u.Din ukoll probabbli g˙andha wkoll xeb˙ kbirmax-xbieha vera tal-Gran Mastru. Sfortunatamentil-pittura mhix addattata, kif ukoll turi li din saretqabel il-wasla tieg˙u u tal-Ordni Sovran Militar ta’San Ìwann f’pajjiΩna. EΩamijiet xjentifiçi urew lil-pittura hija fil-fatt antika ˙afna. Fil-fatt sarilhaukoll xi restawr fis-seklu 19 fejn it-tila re©g˙et ©ietm©ebbda u mog˙tija xi verniç. Il-Gwarniç tag˙hajikkomplimenta wkoll is-seb˙ tal-pittura, fejn huwaddekorat b’dekorazzjoni tal-epoka u ndurat b’foljitad-deheb.Il-pittura nkisbet mill-propjetarju preΩentiming˙and ra©el IngliΩ li kellux’jaqsam ma’ ˙afna djar tal-irkant fid-dinja. Dinil-persuna kellha l-kapaçità li tag˙raf o©©etti ta’kwalità. Fis-seklu 18, din il-pittura kienet tag˙melparti mill-kollezzjoni ta’ Horace Wallpole fiStrawberry Hill. Din il-kollezzjoni ©iet mibjug˙afil-21 ©urnata tal-irkant. Id-deskrizzjoni kienettg˙id hekk: ‘Portrait of Philippe Villiers de L’Isle<strong>Adam</strong>, the last Gran Master of Rhodes, which hedefended during a period oftwo years against Suleiman theMagnificent and a prodigiousarmy’- ‘Xbieha tal-GranMastru Philippe Villiers deL’Isle <strong>Adam</strong>, l-a˙˙ar GranMastru ta’ Rodi fejn iddefendadin il-Belt f’perjodu ta’ sentejnkontra Sulejman il-Manjifiku ul-Armata qawwija tieg˙u’. Ilpitturanbieg˙et g˙as-sommata’ £12.12.Noti antiki li nstabumwa˙˙lin fuq wara talpitturajg˙idu li l-artisttag˙ha huwa l-mag˙ruf pitturtas-seklu 16 Sebastiano dalPiombo. G˙alkemm l-awturori©inali u jiena ma nistg˙uxnikkonfermaw dan, in˙alluh g˙al Kritiçi tal-arti g˙aldan. Li hu çert hu li, Wallpole kien jemmen dan. Fil-Kitba ta’ Wallpole stess, fuq wara tal-Pittura nsibu‘Philippe Villiers de L’Isle <strong>Adam</strong>, 43 Grand Masterdefended Rhodes for 5 months against 200,000Turks was mediator between Charles V and FrancisI & obtained the Island of Malta from the former forthe residence of his Order. He is said to die of griefon Henry VIII expelling the Knight of St. John outof England. In his tomb were inscribed these words:Here lies Virtue Victorious over fortune’ – ‘PhilippeVilliers de L’Isle <strong>Adam</strong> it-43 Gran Mastru ddefendalil Rodi g˙all-5 xhur kontra 200,000 Tork, medjaturbejn Karlu V u Fran©isku I u kiseb il-GΩejjer Maltin80Le˙en il-Komunità ÌuΩeppina tar-Rabat150 sena mit-twaqqif tal-Ewwel Banda fir-Rabat tal-Imdina
.San Guzepp ..- Patrun ta’ Zminijietnaminn tal-ewwel b˙ala residenza tal-Ordni. Humifhum li miet wara li g˙amel f’qalbu meta r-ReNeriku VIII keçça lill-Ordni mill-Ingilterra. Fuq il-Qabar tieg˙u hemm imniΩΩel: Virtù Rebbie˙a fuqil-Fortuna’.Insibu wkoll, probabbilment minn Sir JohnBoileau ‘Villiers de L’Isle by Sebastian del Piombo,bought for me at the SH sale, 1842 by Mr. Shane ofRussell Place’. ‘Bought at Ketteringham sale July1947 by Mr. Bryan Hall at Barton Turf Vicarage,Norwich’ - Villiers de L’Isle <strong>Adam</strong> xog˙ol ta’Sebastiano del Piombo, mixtri g˙alija mis-sale SH,1842 mis-Sur Shane ta’ Russell Place’. ‘Mixtrif’Ketteringham sale Lulju 1947 mis-Sur Bryan Hallf’Barton Turf Vicarage, Norwich’.Dan jikkonferma l-fatt ta’ Salvatore del Piommbob˙ala l-Artist tax-xog˙ol, imma iΩjed huwa li dinkienet tag˙mel parti mill-kollezzjoni ta’ Walpole,li missieru kien il-Prim Ministru IngliΩ, Sir RobertWalpole. F’din il-kollezzjoni nsibu xog˙lijiet ta’Rembrandt Van Rijn, Peter Paul Reubens, AnthonyVan Dyck, Frans Synders, Guido Reni, CarloMaratta, Salvatore la Rosa, Nicolas Poussin, ClaudeLorrain u Bartolomeo Esteban Murillo. Óafna minndawn ix-xog˙lijiet inkisbu mit-Tsarina Katerina IItar-Russja li llum jinsabu fl-Ermita©©.Din il-Pittura hi ta’ valur artistiku kbir g˙aliexkienet ta˙mel parti minn kollezzjoni eççellenti tal-Arti, illum tinsab f’Malta fejn il-Gran Mastru qatta’l-a˙˙ar ˙amest ijiem ta’ snin u barra li ˙allielna˙afna bini u fortifikazzjonijiet; g˙alina l-ÌuΩeppiniRabtin ˙allielna tlett affarijiet li a˙na kburin bihom:l-Istatwa MirakoluΩa u Inkurunata ta’ San ÌuΩeppix-Xi˙, l-Oratorju llum Santwarju Nazzjonali, partimill-Kunvent tal-Patrijiet Fran©iskani, u kien xieraqli l-Ewwel Banda Rabtija ©iet mog˙tija l-isemtieg˙u, l-Banda Dekana L’Isle <strong>Adam</strong>.Noti u Referenzi:Treasures of Malta - No. 36, Summer 2006, Vol. XII No. 3.Robert Attard L’Isle <strong>Adam</strong> re-discovered: an early portrait ofL’Isle <strong>Adam</strong> comes to light pages 71-71.Tom’s DeliShop 2 Civic CentreSt. Catald Square, RabatTel: 2145 0603Le˙en il-Komunità ÌuΩeppina tar-Rabat150 sena mit-twaqqif tal-Ewwel Banda fir-Rabat tal-Imdina81