Download - Ghaqda Muzikali L'Isle Adam

.San Guzepp ..- Patrun ta’ ZminijietnaRestawr tal-Istatwatal-VeronikaKitba ta’ Joseph SultanaL-a˙˙ar statwa li rrestawrajt fis-sett antik talistatwili jinsabu fl-oratorju tal-Arçikonfraternitàta’ San ÌuΩepp, hija l-Veronika. Din l-istatwa fermantika li g˙andha mal-mija u tletin sena, in˙admetmill-istatwarju mag˙ruf Karlu Darmanin fl-1880. Dinkienet ˙adet post vara o˙ra aktar qadima li ma nafuxmin kien ˙adimha. Il-Veronika hija xog˙ol barokk filkartapestab’espressjoni ta’ ˙lewwa liema b˙ala, l-istiluniku ta’ Karlu Darmanin. Óa©ali s’issa ma iltqajtx mag˙ha flistatwio˙ra tal-Veronika hijal-mant li fuqu hemm ix-xbiehatal-wiçç ta’ Kristu. Huwa partimill-velu tag˙ha li dan jibqa’nieΩel minn fuq ir-ras g˙allispallau jibqa’ sejjer g˙all-idejnix-xellugija, filwaqt li l-idejnil-leminija qieg˙da turi l-ikonatal-wiçç ta’ Kristu. Ûgur li huwastil ˙elu u uniku kif jaf ja˙demKarlu Darmanin.Il-kundizzjoni ta’ dinl-istatwa kienet ferm ˙aΩinaspeçjalment fejn tid˙ol iΩ-Ωebg˙atag˙ha. Dan kien ja˙ti g˙altindif ˙aΩin biΩ-Ωejt u l-pitroljuli sfortunatament kienet saretta’ drawwa kull sena fejn ˙allietimpatt ˙aΩin fuq is-sett talistatwitag˙na. Infatti l-g˙ajnejnsbie˙ tal-˙©ie© li g˙andha, kelli napplika kimika biexstajt inne˙˙i l-kwantità ta’ Ωejt u verniçi li akkumulawmaΩ-Ωmien fejn kien qieg˙ed jag˙ti dehra kera ˙afnalil figura tal-Veronika. Dan ma ja˙ti ˙add g˙alih ˙liefg˙al nuqqas ta’ tag˙rif fejn tid˙ol il-priservazzjonifix-xog˙ol tal-karta pesta. Din il-mentalità sfortunatalaqtet kull ra˙al u post fejn isiru dawn il-purçisjonijietfejn anke da˙let id-drawwa li dawn l-istatwi jing˙atawir-reΩina, li fit-teorija tar-restawr modern dan mhuxaççettabli. Nifhem li s-sitwazzjoni ta’ dak iΩ-Ωmienkienet li jxarrbu l-fjuri biex jibqg˙u friski u fl-istess˙in jerru u jeqirdu l-baΩi u l-anima tal-istatwa, fejnkonna wasalna fi stat li s-sett ferm antik hu wie˙edmill-isba˙ li g˙andha f’Malta konna ˙a nitilfuh fi ftittaΩ-Ωmien qasir.Le˙en il-Komunità ÌuΩeppina tar-Rabat150 sena mit-twaqqif tal-Ewwel Banda fir-Rabat tal-ImdinaFir-restawr tieg˙i fuq il-Veronika, uΩajt it-teknika l-antika li nirestawraha bilgessodi Bologna u l-kolla iΩda dan kelli napplikah fejnkien waqa’ jew fejn kien hemm nieqsa r-reΩina biss,billi din ma stajtx inne˙˙iha g˙al kollox g˙ax kienetmqabbda sew mall-karta pesta, g˙alhekk kont nag˙melaktar ˙sara milli ©id. B’kumbinazzjoni l-istatwa makellix ˙afna minn din il-kwalità ta’ ˙sara b˙al ma kellur-Redentur, g˙alhekk ma kellixg˙alfejn nuΩa ˙afna minn din ilproçedura.Fl-arti u fir-regola tarrestawr,int obbligat tkunfidil kemm jista’ jkun lejnl-ori©inaliltà tal-istatwarju li˙adimha, fil-panni©© tal-libsadan stajt nag˙mlu billi nikxef ilpartijietfejn waqg˙et ir-reΩinau niskopri l-kulur ori©inalitag˙ha, iΩda fil-karna©jon danstajt nag˙mlu aktar b’façilitàg˙ax reΩina ma kinietxapplikata. G˙alhekk kxift ilkulurli ˙oloq l-istatwarju KarluDarmanin jew xi alliev tieg˙uu b’hekk stajt inkun fidil aktarlejn il-kulur ori©inali tieg˙u.Fejn hemm ix-xbiha tal-wiçç ta’Kristu, dan naddaftu u ffriskajtubiex b’hekk Ωammejt il-wiççori©inali li kien g˙amel il-mibki u qatt minsi l-artistKarmenu Azzopardi l-g˙alliem tieg˙i fl-arti.Din kienet biçça xog˙ol o˙ra li jien ˙dimt g˙al qalbiu ˙ri©t sodisfatt b˙al kumplament tal-istatwi l-o˙ra.Minn hawn nixtieq nirringrazzja l-Arçikonfraternitàta’ San ÌuΩepp tal-fiduçja li re©g˙u urew fija, tas-Sindku Alexander Craus tal-interess li ˙a f’dan ilpro©ett,fejn iffinanzja personalment l-ispejjeΩ kollhafuq dan il-pro©ett, u l-Komunità Fran©iskana talpaçenzjali ˙adu bija fejn jien fil-kunvent tag˙hom˙dimt ix-xog˙ol kollu fuq din l-istatwa ferm artistika.B’dan ir-restawr ©iet salvata statwa o˙ra f’dan is-settantik li l-Arçikonfraternità g˙andha fis-sede tag˙hab’hekk tkun tista’ tibqa’ tidgawda mill-©enerazzjonita’ warajna b˙al ma qeg˙din ingawduha a˙na llum.83