JG 18 nr 1 - Reynaertgenootschap

16
nemen. Strijdbaar steekt hij zijn buik vooruit om zo strak rechtop te staan en een
stoere en grotere indruk te maken.
Het volgende plaatje (afb. 3) toont ons de angstige hazengrootvader Slapoor, die
dreigend met de lat zwaaiend de landweg afrent op zoek naar zijn kleinkinderen.
We zien hier, zoals ook op de vorige plaatjes, een tekenfilmontwerper aan het werk
die het creëren van beweging op een plaatje volledig beheerst: de haas vliegt als
het ware over de pagina.
Nog treffender is de suggestie van snelheid op het volgende plaatje (afb. 4).
Reinaard, die door de alarmkreten van de ekster door vele dieren ontdekt is, snelt
als een wervelwind over het bospad. Hier zien we ook reeds eekhoorn Knaagstaart
die alles vanuit de bomen kan volgen en verder in het verhaal de plaats van
Reinaards voorlopige burcht zal doorseinen. De diagonaal geplaatste, massieve,
donker ingekleurde boom is de ideale achtergrond om de vos scherp en dominant
op de voorgrond te zetten.
Hoger schreven we al dat in Hitlers’ Derde Rijk de nieuwe tekenfilms volledig in
het teken van de propaganda moesten staan. Het volgende plaatje (afb. 5) illustreert
dit. De scène speelt zich af in de radiocommandopost waar de vraag om hulp
aan de wespenkoningin wordt doorgestuurd. De staalhelmen, ook die op de kast,
zijn Duitse Wehrmachthelmen. Voor de gelegenheid zijn ze getooid met egelstekels,
het nieuwe wapen van koning Stekelatus III. De tekenfilm Der Störenfried, waaruit
deze plaatjes komen, kwam ook, zoals reeds vermeld, in roulatie onder de propagandistische
titel Einigkeit macht Stark.
Op het volgende plaatje (afb. 6) zien we een bij – in luchtmachtuniform en met het
verzegelde telegram van de radiocommandopost in de hand – landen aan de rand
van het vliegveld. De koerier wordt door de commandant, een hogere officier met
rode streep op zijn broek, opgewacht. De commandant laat de eskaders jachtbijen
zich klaar maken voor het vertrek.
De militaristische teneur van het boek en zeker van de illustraties komt nog sterker
tot uiting op het volgende plaatje (afb. 7). Gedirigeerd door de boven de oprukkende
compagnie vliegende ekster trekken de met snelle pas en volgens strakke
discipline marcherende egels, met opper-egel Snorbaard aan het hoofd, ten strijde
tegen Reinaard. Het valt op dat dit prenten zijn die ook gefunctioneerd hebben in
een tekenfilm: we zien de compagnie zo voorbij marcheren.
Reinaard, nog niets vermoedend, loert (afb. 8) door de tralies naar het wenende
haasje dat hij wil gaan roosteren voor zijn middagmaal. De bijl en het hakblok staan
al klaar om Witje te vierendelen. Ook op dit intimistische plaatje, waar hij geen
beweging moet uitbeelden, weet Hans Held weer fraai de dreigende sfeer en
gevoelsnuances van deze scène te vatten.
Op hetzelfde moment waren de gevorderde wespeneskaders ook al opgestegen
en vliegen ze in formatie naar het woud voor de aanval op de vos (afb. 9). Als amateurpiloot
en kennis van Göring was Hans Held zeker goed thuis in de wereld van
de Luftwaffe. Hij heeft op de Luftwaffe-vliegvelden, de in V-vormige formatie vliegende
stuka’s, meermaals gezien en ze als inspiratiebron voor dit plaatje gebruikt.
Ondertussen hebben de egels zich rond Reinaards schuilplaats opgesteld en is
de installatie van de slingerplank klaar. Op het volgende plaatje (afb. 10) wordt de
eerste egel weggeschoten en staan de volgende klaar. Snorbaard staat er lachend
bij maar hij lacht te vroeg.
Op het voorlaatste plaatje (afb. 11) zien we de aanval van de wespen op Reinaard.
Hoe was deze scène in de tekenfilm Der Störenfried uitgewerkt? Dat kunnen we
Tiecelijn, 18, 2005