Joodse begraafplaats - Gemeente Amersfoort

44
CONCLUSIE
Waardering op basis van belevingsaspecten
De resten zijn gewaardeerd op criteria die
van belang zijn voor belevingswaarde, te
onderscheiden in ‘schoonheid’ en ‘herinneringswaarde’.
Schoonheid.
Ondanks dat de locatie niet direct als
begraafplaats herkend wordt, vertoont het
toch alle typerende aspecten die met
begraafplaatsen samenhangen, met rust als
voornaamste element. Het onderzoeksgebied
heeft vanaf de inrichting ervan als begraafplaats
tot op heden een lange periode met
rust gekend (met uitzondering tijdens WOII).
De overeenkomst met de begraafplaats aan
de westzijde van de Bloemendalsestraat is
groot; ooit weggestopt buiten de stad, liggen
de begraafplaatsen thans midden in de
moderne stad en vormen ze een oase van
rust in het drukke stadsleven. Het vorm
daarmee een landschapselement met een
specifieke en bijzondere kwaliteit en met
een duidelijke relatie tot de omgeving; het
bastion (hoewel enigszins geërodeerd, in
vorm nog duidelijk aanwezig), singel en
stadsmuren. Ruimtelijk gezien is de
begraafplaats medebepalend voor het landschap
aan deze zijde van de historische
binnenstad.
Herinneringswaarde.
De begraafplaats heeft niet alleen een
religieuze betekenis; de verbondenheid met
historische context is hoog; De individuen
die hier begraven zijn, waren de eerste
joodse immigranten in Amersfoort; Spaanse
en Portugese joden die na generaties van
vervolging in deze stad welkom waren.
Amersfoort nam daarmee binnen de
Nederlandse Republiek een bijzondere
positie in, ook al waren de motieven voornamelijk
voor eigen gewin; met de komst
van - en dankzij - deze joodse immigranten
kreeg het wat kwijnende Amersfoort een
enorme economische impuls. De begraafplaats
herinnert aan een opgejaagd volk
met een sterk geloof, dat zich vestigde op
een plek waar zij ‘vreemden’ waren.
Moderne begrippen als integratie en culturele
identiteit speelden toen al een grote rol.
De begraafplaats scoort op belevingsaspecten
zeer hoog. Door de zichtbaarheid
te vergroten, kan deze waarde enorm worden
verhoogd.
Waardering op basis van fysieke criteria
Deze waardestelling is op basis van de
criteria ‘gaafheid’ en ‘conservering’.
Gaafheid.
Hoewel een groot aantal graven deels is
verstoord, is de structuur en omvang van
de begraafplaats nog duidelijk aanwezig.
Buiten de verstoring van het loopgraaf zijn
de aangetroffen graven veelal intact en
compleet. Er kunnen zich op het terrein,
buiten de onderzochte delen, nog meer
(intacte) graven bevinden. De mate van
verstoring is vergelijkbaar als bij andere
onderzochte begraafplaatsen in de binnenstad.
Van de graven ontbreken alle vormen
van markering, de enige zerk is incompleet
en markeert niet langer het bijbehorende graf.
Conservering.
Het botmateriaal (en kisthout) is redelijk
geconserveerd maar kwetsbaar; met name