PRAKTIESE TEOLOGIE 1

Tussen die waardesisteme van samelewings kom daar dikwels verskillende en
selfs kontrasterende waardes voor.
1.3.5.2. Norms.
Norms verwys na gedragsreëls of –voorskrifte wat gedrag in spesifieke
situasies rig en reël. Algemene en abstrakte waardes kry in spesifieke norms
‘n konkrete beslag. Norms word verdeel in formele, geskrewe norms en
informele, ongeskrewe norms.
• Formele, geskrewe norms.
o dit sluit aspekte soos wette, regulasies, ordonnansies, statute,
konstitusies en reglemente in.
o dit word aan bepaalde organisasies soos ‘n staat, kollege,
maatskappy of ‘n tennisklub verbind.
o sommige geskrewe norme geld vir die hele samelewing soos,
byvoorbeeld ‘n land se grondwet terwyl ander byvoorbeeld net
op die lede van ‘n tennisklub van toepassing is.
• Informele, ongeskrewe norms.
o dit verwys na aspekte soos mores, “folkways”, gewoontes,
gebruike, tradisie, konvensie, etiket en modes wat spontaan
ontstaan.
o dit is dikwels van korte duur en nie alle lede binne ‘n koepel
1.3.6 Legitimiteit
kultuur voel ewe sterk daaroor nie.
Vir ‘n norm, geskrewe of ongeskrewe, om doeltreffend te wees, moet dit
legitiem wees. Legitimiteit verwys na die mate waarin die lede van die groep of
gemeenskap die norm as bindend vir hulle gedrag aanvaar. In die opsig is die
legitimiteit van ongeskrewe norme dikwels swakker as die van geskrewe
norme. Ook die legitimiteit van geskrewe norms soos wette wat deur sommige
lede van die groep as onregverdig beskou word, is dikwels in gevaar.
Wetgewing oor byvoorbeeld dobbelary, owerspel, pornografie, dwelmmisbruik
13