Klik hier om die Voorgraadse Prospektus vir 2014 af te laai

2014
JY ONBEPERK
VOORGRAADSE PROSPEKTUS

BOODSKAP VAN
DIE REKTOR
Hoekom is Maties die regte plek vir jou? Dis eenvoudig: hier kry jy ’n
topopvoeding om jou op sukses in die beroepswêreld voor te berei; plus ’n
unieke studente-ervaring wat nêrens anders beskikbaar is nie.
Stellenbosch tel onder die beste universiteite wereldwyd, en het die
hoogste navorsingsuitset van alle universiteite in Suid-Afrika. Ons
het ook ’n uitstekende voorgraadse slaagsyfer, en een van die hoogste
eerstejaarsdeursetkoerse in die land.
Ons bied gehalte-onderrig, innoverende akademiese programme en
doeltreffende leergeleenthede in ’n wye reeks dissiplines. En ons staan
ons studente by om hul bes te kan lewer, onder meer deur middel van ons
Eerstejaarsakademie.
Die wêreld verander deesdae so vinnig dat studente in die toekoms in
beroepe kan beland wat nog nie eens bestaan nie. Daarom lê ons die
grondslag vir sukses deur veelsydige en aanpasbare individue te ontwikkel –
afgerond en toegerus vir ’n verskeidenheid uitdagings.
Ons bied geleenthede vir leierskapsontwikkeling, sodat ons afgestudeerdes
verantwoordelike en kritiese wêreldburgers kan wees – mense wat ’n rol kan
speel in die volhoubare ontwikkeling van ons land en vasteland; rolmodelle
wat ’n verskil kan maak aan mense se lewens.
Veeltaligheid is ’n bate – nie ’n las nie – en daarom gebruik ons Afrikaans en
Engels as onderrigtale, asook Xhosa as bykomende administratiewe taal. Ons
beskou taal as ’n instrument van bemagtiging, hoegenaamd nie ’n hindernis
nie.
Wat buitemuurse aktiwiteite betref, is Maties ook tops. Ons koor is in 2012
weer as wêreldkampioen gekroon, en ons prestasies op die sportveld is
welbekend. Jy sal die geleentheid kry om jou belangstellings na hartelus uit
te leef.
Ons moedig ons studente aan om deel te neem aan die verenigingslewe,
gemeenskapsinteraksie, leierskapsgeleenthede soos huiskomitees en die
Studenteraad, en om in te skakel by Die Matie, ons bekende studentekoerant,
asook by MFM, ons studenteradiostasie.
Om ’n Matie te wees is ’n unieke ervaring en ’n voorreg. Ek sien baie
uit daarna om julle volgende jaar as Maties op een van ons kampusse te
verwelkom!
Prof H Russel Botman

01-02
ALGEMEEN
03 Toelating en registrasie
04 Nasionale Normtoetse
05 Gelde betaalbaar
06 Beurse en lenings
07 Akademiese steun vir die eerstejaarstudent
09 Losies
10-53
FAKULTEITE
55 Sentrum vir Voornemende Studente
55 Sentrum vir Studentesake
55 Sentrum vir Studentevoorligting en -ontwikkeling
56 Biblioteek- en Inligtingsdiens
56 Kampusgesondheidsdiens
56 Sportgeneeskundediens
57 Taalsentrum
57 Kampussekuriteit
58 Kampuskaart
01 Die studentelewe
02 Taal aan die US
03-09
AANSOEKE EN TOELATING
10 AgriWetenskappe
15 Ekonomiese en Bestuurswetenskappe
22 Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe
26 Ingenieurswese
29 Krygskunde
34 Lettere en Sosiale Wetenskappe
41 Natuurwetenskappe
47 Opvoedkunde
50 Regsgeleerdheid
53 Teologie
55-58
DIENSTE
AFKORTINGS
NNT’s = Nasionale Normtoetse
NSS = Nasionale Senior Sertifikaat
VGP’s = verlengde graadprogramme
Voornemende studente se portaal:
www.maties.com
Universiteit se webwerf:
www.sun.ac.za
Opedag:
Vrydag 2 Augustus 2013 van 9:00 tot 16:30 in die Langenhoven-studentesentrum (die Neelsie)
Kom besoek ons en kyk self! Kom ontmoet ons lektore, praat met ons studente, kyk ons fasiliteite
en proe die kos by die Neelsie.
Die Universiteit het die reg om die inligting in hierdie brosjure deurlopend en soos nodig aan te pas. Dié
inligting kan dus onvolledig of verouderd wees. Die inligting vir 2014 word hier so akkuraat en uitvoerig
gegee as wat na ons beste wete teen druktyd moontlik was. Dit bly die voornemende student se verantwoordelikheid
om die gegewe inligting te bevestig. Die nuutste inligting is beskikbaar op www.maties.
com en by die telefoonnommers hieronder.

DIE
STUDENTElEwE

Die Rooiplein, die Laan, die Neelsie, MAD 2 , vensters, Victoriastraat, eikebome, sêr ...
Dit is alles deel van die leefwêreld van ’n Matie. Om ’n student aan die Universiteit Stellenbosch te wees,
gaan oor meer as net swot en graad vang. Hier vra ons wíé jy wil wees, nie net wat jy wil word nie.
Die hartklop van die kampuslewe – van werklik Matie-wees – draai om die groot verskeidenheid
aktiwiteite wat hier aangebied word: van sport en kultuur tot intellektuele en sosiale bedrywighede.
Of jy nou in ’n koshuis bly en of jy privaat woon, alle Maties deel in die gevoel van samehorigheid op
kampus. Hier maak jy lewenslange vriende met wie jy vir jare nog mee sal gesels oor jul wedervaring op
Stellenbosch.
’n Matie wil ek wees
Studente van die Universiteit Stellenbosch (en selfs soms ook die dosente!)
staan as Maties bekend. Waar dié naam vandaan kom, is ons nie meer heeltemal
seker van nie. Dalk het dit op die sportveld ontstaan, waar ons atlete
vir mekaar “ou maat” of “maatjie” gesê het, wat toe sommer na “Matie”
omgeskakel is deur hul opponente.
Dit sê iets van die gees hier op die kampus – die studentelewe, die sport, die
saam swot in die biblioteek en kuier in die Neelsie met ’n koffietjie in die
hand. Ons spog daarmee dat studente van alle kulture die Universiteit Stellenbosch
kies as dié plek om te kom studeer.
wat kan ek alles doen?
Daar is ’n groot verskeidenheid akademiese en nie-akademiese verenigings
waarby jy kan aansluit. Daar is iets vir almal! Of jy nou hou van dans, diere
of debat en of jy graag betrokke wil wees by iets geestelik, groen of gemeenskapsgeoriënteerd
– “Vind jou plek” by die Verenigingraad. Besoek gerus
www.sun.ac.za/verenigings.
Jy sal ook die kans gegun word om jou leierskap verder te ontwikkel op
verskillende terreine soos die Studenteraad, Akademiese Belangeraad, huiskomitees
en verenigings. Die Universiteit probeer om deur hierdie strukture
die studente ’n geleentheid te gee om ’n bydrae te lewer tot die bestuur van
die Universiteit.
Stellenbosch is bekend vir sy prestasies op sportgebied. Hier is uitstekende
geriewe en afrigters beskikbaar sodat jy jou volle potensiaal op die sportveld
kan ontwikkel.
Dit is vir die Universiteit belangrik dat ons in die gemeenskap ’n verskil
maak. Matie Gemeenskapsdiens (MGD) het ’n verskeidenheid van projekte
waarby jy betrokke kan raak en sodoende ander mense se lewens aanraak.
Vensters, ’n multimediavertoning, is een van die groot projekte waarby
meeste eerstejaars betrokke is.
e-Kampus, hier kom ek
Stellenbosch Universiteit word tegnologies as ’n slim instelling gereken. Dis
deels te danke aan oor die 80 hot spots waar jy Internettoegang deur middel
van radioverbinding kan verkry. Dit beteken dat jy omtrent van oral oor die
kampus toegang tot die Internet het. Hier span ons voorpunttegnologie in om
onderrig, leer en navorsing makliker en beter te maak.
As student kry jy toegang tot die kampusnetwerk en IT-stelsels vanaf die bykans
2 500 rekenaars in verskeie Rekenaargebruikerareas regoor die kampus,
of van jou koshuiskamer af.
Bring gerus jou skootrekenaar of tablette saam kampus toe. Ons rekenaarinisiatief
verseker verder dat studente skootrekenaars teen ’n laer prys kan koop
– rekenaars wat deur die Universiteit se IT-afdeling goedgekeur is en almal
Windows 7 en Office 10 Pro op het.
Deur die www.MyMaties.com -portaal, het studente toegang tot alles wat
hulle nodig het: inligting oor beurse en lenings, losies en veel meer. As jy
eers ’n student is, gebruik jy hierdie portaal elke dag vir alles van e-posse en
Webstudies tot die bespreking van etes by jou koshuis en die opspoor van
bronne in die biblioteek.
waarmee kan ons jou help?
Die Sentrum vir Studentesake koördineer bykans alle nie-akademiese aktiwiteite
op kampus. Kyk agterin hierdie brosjure onder “Dienste” vir kontakbesonderhede
(bladsy 55). Of kontak ons op Facebook (www.facebook.com/
stellenboschuniversity) en Twitter (@stellenboschuni).
1

2
TAAl AAN
DIE US
Die Universiteit Stellenbosch (US) is ’n meertalige universiteit wat
primêr Afrikaans, maar ook Engels, as onderrigmedium gebruik.
Hierbenewens maak die Universiteit voorsiening vir die ontwikkeling
van vakterminologie en kommunikasievaardighede in Xhosa. Hierdie
benadering tot taal het ten doel om meertalige gegradueerdes af te
lewer en om Afrikaans as akademiese taal te bevorder.
wat beteken dit vir jou as student?
In die klaskamer kan jy moontlik een van die volgende situasies vind:
- Jou klasse is in Afrikaans en jou onderrig-leermateriaal (behalwe
handboeke) is in Afrikaans en Engels;
- Jou klasse is in Afrikaans én in Engels en jou onderrig-leermateriaal
(behalwe handboeke) is in Afrikaans en Engels;
- Jou klasse is in Engels. Dit gebeur veral in programme of modules wat
uniek is tot die Universiteit en by die fakulteite waar studieprogramme se
eerste jaar in aparte ‘strome’ in Afrikaans én in Engels aangebied word
(parallelmediumonderrig).
In al hierdie situasies geld die volgende:
- Jy kan in óf Afrikaans óf Engels take, eksamens en toetse skryf en aan
mondelinge besprekings in die lesings deelneem.
- Behalwe in taalonderrigmodules, kan jy eksamen- en toetsvrae en opdragte
verwag in Afrikaans en in Engels.
wat vra ons van jou?
Die Universiteit vra jou om die gees van die Taalbeleid en -plan uit te leef
deur jou vaardighede in ten minste twee onderrigtale te ontwikkel, ander
taalgebruikers te respekteer en aktief deel te neem aan besprekings in die
klas.
Is daar hulp vir my met Afrikaans of Engels?
Die Universiteit se Taalsentrum (kyk agterin onder “Dienste” op bladsy 57)
gee taalondersteuning om jou akademiese taalvaardighede in Afrikaans en in
Engels te ontwikkel. Dit is belangrik dat jy gebruik maak van die geleenthede
vir taalontwikkeling wat gebied word.
Hoe weet ek in watter taal my klasse gaan wees?
Die onderskeie fakulteite se jaarboeke sit die modules van die leerprogramme
uiteen. Hierdie modules word telkens met ’n taalspesifikasie gemerk (kyk
tabel hieronder) indien ’n ander spesifikasie as die A-spesifikasie gebruik
word. Jy kan dus al voordat jy vir ’n program registreer seker maak watter
taalspesifikasie vir elke module geld. Kyk ook by www.maties.com onder
“Wat kan ek studeer?” As jy van e-registrasie (elektroniese selfregistrasie)
gebruik maak, sal jy die taalspesifikasies van die modules waarvoor jy
registreer op die registrasiestelsel vind. Wanneer ’n module in aparte strome
in Afrikaans en Engels aangebied word, kan jy self kies by watter stroom jy
wil inskakel.
Taalspesifikasie
A-spesifikasie
(Hoofsaaklik Afrikaans as
onderrigmedium)
T-spesifikasie
(Tweetalige klasse: 50%
Afrikaans en 50% Engels)
E-spesifikasie
(Engels as onderrigmedium)
A&E-spesifikasie
(Afsonderlike ‘strome’ in
Afrikaans en Engels)
jS GERIcKE-BIBlIOTEEK SE TRAPPE
Kenmerke
- Die onderrig is hoofsaaklik in Afrikaans.
- Die onderrig-leermateriaal (handboeke
uitgesluit) is sover moontlik in Afrikaans
en Engels.
- Die onderrig is ten minste 50% van die
tyd in Afrikaans.
- Die onderrig-leermateriaal (handboeke
uitgesluit) is sover moontlik in Afrikaans
en Engels.
- Die onderrig is hoofsaaklik in Engels.
- Die onderrig-leermateriaal (handboeke
uitgesluit) is sover moontlik in Engels en
Afrikaans.
- Dit kan beteken dat daar aparte klasse
is wat volledig in Afrikaans en volledig
in Engels aangebied word, of dit kan
beteken dat die klas volledig in óf Afrikaans
óf Engels aangebied word, en na
die ander taal getolk word.
Lees gerus die Universiteit se volledige Taalbeleid en -plan by www.sun.
ac.za/taal. Jy kan die “Gedragskode vir taal in die klaskamer” ook hier kry.

REGISTRASIE&
TOElATING
Al ons programme is keuringsprogramme omdat groot getalle voornemende studente daarvoor aansoek
doen. Ons plek vir studente is ongelukkig beperk. Al voldoen jy dus aan die minimumvereistes van ’n
program, is dit nie ’n waarborg dat jy in die program van jou keuse ’n plek gaan kry nie.
SÓ DOEN ’N MENS AANSOEK OM TOElATING
Die Universiteit stel sy amptelike aansoekvorm in twee formate beskikbaar:
’n elektroniese aansoekvorm en ’n papieraansoekvorm.
• Aansoek met die elektroniese vorm
Baie van ons voornemende studente vind dit gerieflik om elektronies aansoek
om toelating te doen – via die Internet op die webportaal www.maties.com
onder “Aansoek” en “Doen aanlyn aansoek”. Hiervoor het jy ’n e-posadres
nodig sodat die Universiteit elektronies met jou kan korrespondeer.
• Aansoek met die papiervorm
’n Aansoekvorm kan by die navraetoonbank in die Administrasiegebou A op
Stellenbosch afgehaal word of van ons Kliëntedienssentrum aangevra word
by die nommers en adresse onder “Navrae”.
Aansoekgeld
By elektroniese aansoeke kan die aansoekgeld terselfdertyd elektronies betaal
word. By aansoeke met die papiervorm moet die vereiste aansoekgeld, wat
voor op die aansoekvorm aangedui is, die vorm per tjek of posorder vergesel,
of per depositostrokie in die geval van ’n elektroniese oordrag (kyk bladsy
5 vir bankbesonderhede; noem die eerste agt syfers van jou ID-nommer as
verwysing).
Sluitingsdatums vir aansoeke
- Programme in Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe: 31 Mei
- Programme in Regsgeleerdheid, Opvoedkunde en Ingenieurswese, asook
BA (Sportwetenskap) en BSc (Sportwetenskap): 30 Junie
- Vir BA (Visuele Kunste), BA (Drama), BA (Musiek), BMus: kyk by die
programme self
- Alle ander programme: 30 Junie, met aanvaarding van laataansoeke tot 30
September, met dien verstande dat die Universiteit die reg voorbehou om
laataansoeke vir enige program enige tyd voor 30 September te sluit
- Vir koshuisverblyf: 30 Junie
jou studentenommer
By die hantering van jou aansoek gee die Universiteit jou ’n unieke studentenommer
vir identifikasie. Hierdie nommer sal lewenslank jou studentenommer
by die Universiteit Stellenbosch wees. Wanneer jou studentenommer aan
jou bekend gemaak is, noem dit asseblief in alle toekomstige kommunikasie
met die Universiteit, wanneer jy vir beurse aansoek doen en ook wanneer jy
registreer.
Ons toelatingsvereistes
Om by die Universiteit Stellenbosch te kan studeer, moet jy:
• In besit wees van ’n Nasionale Senior Sertifikaat (NSS) soos gesertifiseer
deur Umalusi met toelating tot baccalaureusgraadstudie, wat beteken dat
jy minstens ’n vlak 4 (50%) in elk van vier skoolvakke uit die lys van
aangewese universiteitstoelatingsvakke* moet behaal
• Die Nasionale Normtoetse (NNT’s) aflê (kyk bladsy 4)
• Ook voldoen aan die program van jou keuse se spesifieke vereistes soos
aangegee by die programbeskrywing onder die betrokke fakulteit
Prestasievlak 3 4 5 6 7
% 40-49 50-59 60-69 70-79 80-100
As jy nog nie die finale NSS-eksamen geskryf het nie, gebruik jou graad
11-eindeksamenpunte as riglyn.
* Universiteitstoelatingsvakke
Besigheidstudie, Dramatiese Kunste, Ekonomie, Fisiese Wetenskappe,
Geografie, Geskiedenis, Inligtingstegnologie, Ingenieursgrafika en -ontwerp,
Landbouwetenskappe, Lewenswetenskappe, Musiek, Rekeningkunde,
Religie studie, Tale (een taal van leer en onderrig aan ’n hoëronderwysinstelling
en twee ander erkende taalvakke), Verbruikerstudie, Visuele Kunste,
Wiskunde, Wiskundige Geletterdheid.
Ou matrikulasievereistes
Vir die toelatingsvereistes volgens die ou matrikulasie-kurrikulum (tot 2007),
skakel ons Kliëntedienssentrum (kyk “Navrae” hieronder).
Studiekoste
Die benaderde studiekoste van ’n aantal verteenwoordigende programme
verskyn op bladsy 5.
SÓ REGISTREER ’N MENS AS STUDENT
Nadat jy voorwaardelik toegelaat is tot die studieprogram waarvoor jy
aansoek gedoen het, sal die Universiteit vir jou vanaf Oktober besonderhede
stuur oor wanneer jy op Stellenbosch moet aanmeld vir die Verwelkomingsprogram
en hoe om te registreer. Studente kan aan die begin van die jaar op
twee maniere registreer: elektronies deur die Internet of op die kampus self
tydens die Verwelkomingsprogram. Bywoning van die Verwelkomingsprogram
is verpligtend, aangesien jy belangrike inligting, wat van kardinale
waarde vir jou as eerstejaarstudent is, in die loop van die program ontvang.
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Posadres: Toelating, Universiteit Stellenbosch,
Privaat Sak X1, Matieland 7602
3

4
NASIONAlE
NORMTOETSE
(NNT’S)
Dit is vir alle voornemende studente aan die
Universiteit Stellenbosch (US) verpligtend om die
Nasionale Normtoetse (NNT’s, oftewel National
Benchmark Tests) te skryf. Die NNT-projek word
deur die Alternative Admissions Research Project
by die Universiteit van Kaapstad bestuur.
wat is die NNT’s?
Die NNT’s is ’n assessering vir voornemende eerstejaarstudente vir intrede
tot hoёr onderwys. Die toetse meet vaardigheidsvlakke in Akademiese
Geletterdheid, Kwantitatiewe Geletterdheid en Wiskunde, in pas met die
eise van hoёronderwysstudie. Die NNT’s bestaan uit twee toetse: (1)
die Akademiese en Kwantitatiewe Geletterdheidstoets (AQL) en (2) die
Wiskunde-toets (MAT).
wie moet die NNT’s skryf en waarom?
ALLE voorgraadse aansoekers wat as eerstejaarstudente aan die US wil
registreer. Die NNT’s verskaf bykomende inligting wat bydra tot die keuring
en plasing van studente in gewone of verlengde graadprogramme.
watter van die NNT’s moet ek skryf?
Dit word bepaal deur die toelatingsvereistes van die program waarvoor jy
aansoek doen:
- In die eerste toets word die Akademiese en Kwantitatiewe
Geletterdheidsdomeine gekombineer in een veelkeusetoets (AQL).
Aansoekers vir alle programme skryf die AQL.
- Die tweede veelkeusetoets, Wiskunde (MAT), word deur aansoekers vir
programme waarvoor Wiskunde ’n vereiste is geskryf.
wat sal dit my kos?
• Slegs AQL: R110
• AQL en MAT: R195
Aansoekers wat nie aanmeld vir hulle geregistreerde toetse nie moet wéér
registreer en betaal om die toetse te herskeduleer. Punte word nie vrygestel
tensy fooie betaal is nie.
Hoe registreer ek om te skryf?
Jy sal slegs die NNT’s kan skryf ná suksesvolle registrasie en betaling vir ’n
toetssessie. Jy kan deur die Internet registreer met ’n rekenaar of ’n selfoon.
Bespreek jou plek só
Met ’n rekenaar:
• Gaan na www.nbt.ac.za en klik op “Register to Write”.
• Volg die aanwysings.
• Nadat jy op “Submit” geklik het, sal ’n brief wat jou registrasie bevestig
(met EasyPay-strepieskode) beskikbaar wees om af te laai en uit te druk.
Met ’n selfoon:
• Gaan na die NNT-webtuiste op dieselfde manier soos na MXit of
Facebook.
• Nadat jy jou persoonlike inligting ingevoer het, kan jy jou NNTregistrasiebrief
en EasyPay-strepieskode op een van twee maniere verkry:
• Tik jou e-posadres in en die brief sal aan jou gestuur word om af te laai
en later te druk; of
• Wanneer jy toegang tot ’n rekenaar en drukker het, gaan terug na www.
nbt.ac.za, teken in met jou ID, en druk dan die brief.
Betaal só
Neem jou NNT-registrasiebrief na ’n EasyPay-betaalpunt naby jou om die
toetsfooie te betaal. Jy kan ook op die EasyPay-webtuiste (www.easypay.
co.za) betaal en jou betalingsbewys uitdruk. Om toegelaat te word om die
NNT’s te skryf, moet jy die registrasiebrief én die bewys van betaling by die
toetslokaal op die dag van die sessie toon.
Hoe laat begin die toetse en hoe lank duur dit?
• Die AQL (3 uur en 5 minute skryftyd) word tydens ’n oggendsessie
geskryf. Aansoekers moet om 7:30 op die toetsdatum aanmeld.
• Die MAT (3 uur skryftyd) word tydens die middagsessie van dieselfde dag
geskryf, met ’n kort pouse tussen die twee toetse.
wat moet ek na die toetssessie saambring?
• ID-boek, paspoort, of gesertifiseerde bewys van aansoek vir ’n Suid-
Afrikaanse ID.
• Registrasiebrief en EasyPay-betalingsbewys van toetsfooie.
• Twee HB-potlode, ’n uitveër en potloodskerpmaker.
• Middagete, indien jy albei toetse skryf.
• GEEN SAKREKENAARS, LINEALE OF WOORDEBOEKE word
toegelaat nie.
waar en wanneer kan ek die NNT’s skryf?
Besoek www.nbt.ac.za vir ’n lys met toetsdatums en toetssentra vir 2013.
waar kan ek meer inligting kry?
NNT-Kliëntedienssentrum: 021 650 3523
Webwerf: www.nbt.ac.za

VIcTORIASTRAAT
Bedrae betaalbaar op dag van registrasie
(Hierdie bedrae geld vir 2013.)
GElDE
BETAAlBAAR
- Eerste paaiement van onderriggeld R9 000
- Eerste paaiement van koshuisgeld R7 950
Studente wat in universiteitskoshuise bly, betaal dus die eerste paaiemente
van die onderriggeld én koshuisgeld (R16 950) en studente wat tuis woon of
privaat loseer, betaal nét die onderriggeldpaaiement (R9 000) by registrasie.
Versnelde prosedure vir betaling van gelde by
registrasie
By registrasie kan jy vertraging by die kassiere aansienlik verkort deur die gelde
hierbo genoem vooraf by die kassiere in te betaal, per gekruiste tjek of posorder
aan die Universiteit te stuur, of elektronies in te betaal voor of op die dag van
registrasie. By registrasie sal dit dan net nodig wees om jou studentekaart by ’n
kontrolepunt te laat aktiveer. Studente wat elektronies via die Internet registreer,
kan terselfdertyd elektronies betaal om renteheffing te voorkom.
Hoe om te betaal
Die Universiteit aanvaar verskeie maniere van betaal: aanlyn met ’n kredietkaart
(kyk webadres hieronder vir betaalwyses), kontant, gekruiste tjeks uitgemaak aan
die Universiteit Stellenbosch, elektroniese inbetalings, direkte inbetalings by die
bank, debietkaarte, gekruiste posorders en debietorders (vorm verkrygbaar by die
webadres hieronder of by mnr Davidse by 021 808 3530).
Bankbesonderhede:
ABSA Stellenbosch
Takkode 632005
Rekeningnr. 0410 204 789
Gee jou studentenommer as verwysing.
Faks die depositostrokie na me Amerika by 021 808 3739.
Jy kan die balans van die rekening, nadat die eerste paaiement by registrasie
betaal is, volgens twee stelsels betaal:
1. Volgens die debietorderstelsel betaal jy die uitstaande rekeninggelde in
sewe gelyke paaiemente (die eerste daarvan op 1 Mei).
2. As jy nie van ons debietorderstelsel gebruik wil maak nie, moet die restant
van jou studenterekening in twee paaiemente betaal word:
- Voor of op 31 Mei – 75% van die rekeninggelde wat oorbly na die
eerste paaiement met registrasie betaal is.
- Voor of op 30 September – die uitstaande balans op jou
studentegelderekening.
Betaling van gelde by registrasie deur beurs- en
leninghouers
Beurs- en/of leninggeld wat deur die Universiteit ontvang word, word
tot krediet van die betrokke student aangeteken. Indien hierdie geld, of
’n afskrif van die amptelike toekenningsbrief met aanduiding van die
toekenningsbedrag, BETYDS ontvang word en VOLDOENDE is om
die toepaslike bedrag hierbo genoem te dek, sal die versnelde prosedure
ook deur die betrokke student gevolg kan word. Dit is die student se
verantwoordelikheid om self met die beurs- of leningsinstansie te reël dat die
geld teen die dag van registrasie by die Universiteit inbetaal word.
Benaderde onderriggeld vir 2013
Hier volg ’n verteenwoordigende uittreksel uit die Universiteit se
studieprogramaanbod met die benaderde studiegeld per jaar daarby. Onthou asseblief
dat dit net benaderde syfers is om ’n aanduiding te gee van wat die studiegeld
ongeveer kan beloop. (Studiegeld styg jaarliks gemiddeld tussen 10 en 15%.)
BA 28 352
BA in Regsgeleerdheid 33 596
BMus 30 358
BA in Drama en Teaterstudie 26 946
BA in Visuele Kunste 26 971
LLB (Voorgraads) 33 686
BSc 35 382
BSc in Bosbou (1ste – 4de jaar) 31 255
BScAgric 32 685
BSc in Voedselwetenskap 33 696
BComm 27 327
BComm (Regsgeleerdheid) 34 686
BComm in Aktuariële Wetenskap 39 894
BRek (1ste – 2de jaar) 31 517
BRekLLB 35 837
BIng 38 369
BEd (Algemene Onderwys) 27 804
BTh (B in Teologie) of BDiv 28 553
MB,ChB (1ste jaar) 43 149
MB,ChB (2de – 6de jaar) 45 239
B in Arbeidsterapie 36 290
B in Spraak-Taal- en Gehoorterapie 30 906
BSc in Fisioterapie 32 545
BSc in Dieetkunde 34 636
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Beurse en Lenings: Uitbetalings
Me J Swart, tel. 021 808 4522
Kantoorure: Administrasiegebou A op Stellenbosch
Vir betaling: Ma. tot Vr. 08:00 tot 15:30
Vir navrae: Ma. tot Vr. 08:00 tot 16:30
Webwerf vir betaalwyses: www.maties.com onder “Gelde”
5

6
ElSENBURG
BEURSE EN lENINGS
Om aan ’n universiteit te studeer, is nogal duur en ’n mens moet deeglik daarvoor beplan. Die
Universiteit bied finansiële hulp aan studente wat daarvoor kwalifiseer, maar dit is in die eerste plek
jou en jou ouers se plig om toe te sien dat jy voldoende finansiële voorsiening maak voordat jou studie
begin. Vir meer besonderhede van die verskeie vorme van finansiële hulp hieronder genoem, kyk
die Universiteit se Jaarboek Deel 2 (vra een aan by tel. 021 808 9111 of laai een af van die webwerf
hieronder).
Merietebeurse vir eerstejaars
Merietebeurse word aan eerstejaars volgens hul graad 12-gemiddelde in die
volgende prestasiekategorieë toegeken:
85% tot 89,9%
90% en hoër
’n Mens kom in aanmerking vir ’n merietebeurs indien jy minstens 85%
(Lewensoriëntering uitgesluit) in die graad 12-skooleindeksamen behaal
het. Merietebeurse word as ’n persentasie van studiegeld bereken volgens ’n
glyskaal, met die kleinste korting vir die onderste kategorie (85%+) en die
grootste korting vir die boonste kategorie (90%+). Die korting vir kategorie
85% tot 89,9% sal minstens 40% wees en die volgende kategorie hoër.
Merietebeurse word outomaties toegeken, maar graad 12-leerders wat hul
skooleindeksamen buite ’n provinsiale onderwysdepartement afgelê het,
moet vir die merietebeurs aansoek doen.
Gesinsvoordele
Die Universiteit gee ’n korting van 10% op onderriggeld as drie of meer
kinders van dieselfde gesin gelyktydig aan die Universiteit studeer. Die
aansoekvorm vir korting is beskikbaar by die webwerf hieronder of die
Kliëntedienssentrum.
Sportbeurse
’n Aantal spesiale beurse is beskikbaar vir diegene wat uitmuntende
sportprestasies gelewer het. Jy kan meer inligting oor hierdie beurse by die
Direkteur: Sport, tel. 021 808 4642, kry.
Ander beurse
’n Groot aantal algemene beurse vir studie in byna enige fakulteit, asook
beurse vir studie in ’n besondere fakulteit of departement, soos beskryf in die
Jaarboek Deel 2, is beskikbaar vir studente wat akademies verdienstelik en/of
finansieel behoeftig is.
Beurslenings vir behoeftige studente
Die Universiteit bied beurslenings aan as finansiële hulp vir behoeftige
studente. Kyk die Jaarboek Deel 2.
Sluitingsdatums vir aansoeke:
- 30 Junie vir alle beurse en beurslenings deur die Universiteit
geadministreer.
- Die sluitingsdatum vir beurse van privaat maatskappye wissel.
Besonderhede verskyn in die Jaarboek Deel 2.
Let wel: Die inligting oor beurse en lenings, ook die inligting oor kategorieë
en kortings, is onderworpe aan verandering. Dus, voordat jy vir
studie registreer, moet jy dié inligting nagaan by die kontaknommers of
webadres hieronder.
Navrae en aansoeke
Webwerf: www.maties.com onder “Beurse en lenings”
Voornemende studente wat reeds aansoek om toelating gedoen het en hul
studentenommers ontvang het, kan aanlyn aansoek doen vir beurse en
lenings. Die Universiteit se Jaarboek Deel 2 is ook hier beskikbaar.
Posadres: Beurse en Lenings (Voorgraads)
Universiteit Stellenbosch
Privaat Sak X1
Matieland 7602
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 2954
E-pos: info@sun.ac.za

AkAdemiese steun
vir die eerstejAArstudent
EERSTEjAARSAKADEMIE
Uniek aan die Universiteit Stellenbosch is die Eerstejaarsakademie (EA), ’n
inisiatief wat spesifiek fokus op sukses in die eerste jaar. Die EA behels ’n
groot verskeidenheid aktiwiteite wat doelmatig gekoördineer word. Van die
dag wat jy by die Universiteit aankom, sal jy met die EA kennis maak. Die
Verwelkomingsprogram word byvoorbeeld onder die vaandel van die EA
bestuur. Reeds in jou eerste weke op kampus sal jy vroeë assessering in al
jou modules aflê – hierdie punte word gedurende die eerste ses weke aan jou,
jou dosente en jou ouers beskikbaar gestel om vroegtydig vir jou ’n idee te
gee van hoe jy vorder en of jy hulp nodig het. Verder ondersteun die EA vele
tutoriaalprogramme wat deel sal uitmaak van baie van jou eerstejaarmodules.
Die EA gee ook elke jaar erkenning aan sy toppresteerders tydens ’n
glansryke dinee.
VERlENGDE GRAADPROGRAMME (VGP’S)
Die VGP’s is volwaardige graadprogramme wat alternatiewe akademiese
roetes vir studente bied om suksesvol te studeer. Hulle word in die
volgende fakulteite aangebied: AgriWetenskappe, Ekonomiese en
Bestuurswetenskappe, Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe,
Ingenieurswese, Lettere en Sosiale Wetenskappe en Natuurwetenskappe.
Die programme is spesifiek bedoel vir studente wat die potensiaal het om
suksesvolle akademiese loopbane te hê, maar wat nie voldoende toegerus is
vir universiteitstudie nie.
wat behels ’n VGP?
Die struktuur van ’n VGP kan van fakulteit tot fakulteit verskil, maar
oor die algemeen word die eerste akademiese jaar van die hoofstroom
se modules oor twee jaar versprei (in die geval van Natuurwetenskappe,
AgriWetenskappe en Ingenieurswese word die eerste jaar voorafgegaan
deur ’n fondasie- of basisjaar). Jou lading van hoofstroom-modules is dus
minder per jaar. Om jou studiebasis te versterk, neem jy dan bykomende of
alternatiewe fondasiemodules. Jy sal meer inligting oor die programinhoud
in die betrokke fakulteit se jaarboek kry (kyk webadres www.sun.ac.za/
university/jaarboek/indeks.htm vir die fakulteite se jaarboeke).
In die meeste gevalle sal jou eerste jaar se werk (insluitende die
fondasiemodules) teen die einde van jou tweede historiese jaar afgehandel
wees. Sodra jy hierdie twee jaar suksesvol afgehandel het, vorder jy na die
tweede hoofstroomstudiejaar (jy is dan in jou derde jaar op universiteit, maar
is amptelik in jou tweede akademiese studiejaar). Sodoende verwerf jy ’n
volwaardige graadsertifikaat van die Universiteit wat presies dieselfde is as
dié van hoofstroomstudente.
Universiteit Stellenbosch gee om vir sy eerstejaars en wil elke student
ondersteun om akademiese sukses te behaal. Bo en behalwe die dag
tot dag ondersteuning wat jy van jou dosente sal ontvang, word hulp op
verskeie maniere aangebied. Lees hieronder meer daaroor en ook oor
die oorbruggingsprogram SciMathUS.
Hoe kwalifiseer ek vir ’n VGP?
Toelating tot die VGP’s verskil van fakulteit tot fakulteit. Jy sal deur die
fakulteit in kennis gestel word as jy moontlik in aanmerking kom vir ’n
VGP. Dit is belangrik om in gedagte te hou dat toelating tot die VGP
steeds onderworpe is aan sekere minimumvereistes en keuringskriteria
(sien Jaarboeke vir hierdie minimumvereistes). Vir nadere inligting kyk
kontakbesonderhede hieronder of besoek die Sentrum vir Onderrig en Leer se
webwerf by stbweb02.stb.sun.ac.za/sol/.
ResEd-PROGRAM
Die ResEd-program is ’n omvattende inisiatief om die akademiese sukses
van studente te verhoog deur hulle te help om die oorgang van skool na
universiteit suksesvol te maak. Dit behels onder andere die organisering van
koshuise en die Privaatstudenteorganisasie (PSO) se wyke in ResEd-groepe
(klusters) om eerstejaars te ondersteun. Die vernaamste aspek is die aanwys
van senior studente as mentors vir eerstejaarstudente om hulle te help met
die aanpassing by universiteitstudie. Die program is in 2010 aansienlik
versterk met meer mentors vir eerstejaarstudente in privaat huisvesting. Die
mentors voer ook kleingroepgesprekke met eerstejaars oor ’n verskeidenheid
onderwerpe soos: die bestuur van my finansies, tydbestuur, streshantering en
hoe om die beste uit my klasse te haal.
SportEd-PROGRAM
Die SportEd-program is toegespits op eerstejaarstudente wat op provinsiale
of nasionale vlak aan sport deelneem. Dit maak gebruik van mentors om
eerstejaarstudente te help met die aanpassing by die universiteitslewe en
spesifiek hoe om die eise van akademie en sport te versoen.
AKADEMIESE GElETTERDHEID EN
TAAlVAARDIGHEID
Vir ’n beduidende persentasie studente met hoë akademiese potensiaal
hou lae vlakke van akademiese geletterdheid (akademiese lees- en
skryfvaardigheid) of onvoldoende taalvaardigheid in Afrikaans en/of
Engels ’n risiko vir die suksesvolle voltooiing van hul studies in. Die
Taalsentrum bied daarom ’n verskeidenheid van akademiese geletterdheids-
en taalvaardigheidskursusse, asook ander dienste, aan om jou hiermee te
ondersteun. Lees agterin hierdie prospektus onder “Dienste” meer hieroor.
ANDER VORME VAN STEUN
Die Sentrum vir Studentevoorligting en -ontwikkeling bied professionele
akademiese voorligting en sielkundige steun aan studente (kyk agterin onder
“Dienste”).
7

8
SciMathUS-OORBRUGGINGSPROGRAM
SciMathUS, ons jaar lange oorbruggingsprogram, bied aan opvoedkundig benadeelde leerders wat nie aan die toelatingsvereistes van universiteitsprogramme
voldoen nie, die moontlikheid om wel te kwalifiseer vir universiteitstudie. Studente kies tussen ’n Wetenskap- of Rekeningkunde-stroom.
In die Wetenskapstroom herskryf jy die graad 12-eksamen (NSS) in Wiskunde en Fisiese Wetenskappe. In die Rekeningkunde-stroom herskryf jy net die NSS
Wiskunde-eksamen. Rekeningkunde en Ekonomie word deur die Universiteit aangebied en geassesseer. Met verbeterde uitslae kan jy nou weer aansoek doen
vir universiteitstudie.
Die program is nie ’n hersieningsjaar nie. Jy word geleer om vir jouself te dink en om self verantwoordelik te wees vir wat jy leer; vaardighede broodnodig
vir sukses op universiteit. Jy sal ook hulp kry met loopbaanbeplanning. Jy betaal slegs ’n deel van die programkoste; die privaat sektor befonds die program.
Toelatingsvereistes
• Jy is tans in graad 12 of het al graad 12 geslaag.
• Jy het ten minste vier “Universiteitstoelatingsvakke” (kyk op bladsy 3).
• Jou graad 12-gemiddelde is ten minste 55% (Lewensoriëntering uitgesluit).
• Jy het ten minste 50% (vlak 4) in Afrikaans of Engels (Huistaal of
Eerste Addisionele Taal).
• Vir die Wiskunde- en Wetenskapstroom: Jy het minstens 30% (vlak
2) in Wiskunde of 80% (vlak 7) in Wiskundige Geletterdheid en 30%
(vlak 2) in Fisiese Wetenskappe.
• Vir die Wiskunde- en Rekeningkunde-stroom: Jy het minstens 30%
(vlak 2) in Wiskunde of 80% (vlak 7) in Wiskundige Geletterdheid.
• Jy moet bewys lewer dat omstandighede (finansieel, skool of huislik)
gelei het tot onderwysbenadeling.
Losies en finansiële ondersteuning is beskikbaar aan sommige studente.
SciMathUS word ook op Worcester aangebied.
Besoek ons webblad by www.imstus.sun.ac.za. Kliek op “SciMathUS”, of
skakel ons (nommer hieronder).
Navrae oor… Kontakpersoon E-posadres Telefoonnr.
SciMathUS Me Adele Pool bridging@sun.ac.za 021 808 3032
SportEd-program Me Karin Swart kj2@sun.ac.za 021 808 4585
ResEd-program Mnr Pieter Kloppers pwk@sun.ac.za 021 808 2810
Akademiese voorligting Me Elmien Strauss est@sun.ac.za 021 808 4707
Werkswinkels (akademiese en persoonlike ontwikkeling) Administratiewe assistent workshops@sun.ac.za 021 808 4703
Akademiese geletterdheid en taalvaardigheid
Verlengde graadprogramme per fakulteit
Me Nawaal Jansen nluiters@sun.ac.za 021 808 2905
AgriWetenskappe en Natuurwetenskappe Me Wilma Wagener ww@sun.ac.za 021 808 3063
Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Dr Ansie Loots aloots@sun.ac.za 021 808 4840
Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe Dr Alwyn Louw ajnlouw@sun.ac.za 021 938 9389
Ingenieurswese Mnr August Engelbrecht august@sun.ac.za 021 808 4205
Lettere en Sosiale Wetenskappe Me Anita Jonker axjonker@sun.ac.za 021 808 2081
Algemene VGP-navrae Mnr Gert Young gyoung@sun.ac.za 021 808 4937

AMAMATIES
Stellenbosse en Tygerbergse koshuislosies is báie gewild. Blyplek, veral op Stellenbosch, is redelik beperk
want die Wes-Kaap het ’n stabiele, sterk groeiende ekonomie en dis boonop so ’n mooi deel van die land
dat baie mense graag hier wil werk of aftree. En Stellenbosch is een van ons land se gewildste toeristetrekpleisters,
wat die akkommodasiedruk vererger.
Sowat 6 000 studente bly in omtrent 28 Stellenbosse Universiteitskoshuise en ander
Universiteitsblyplekke. Op die Tygerbergkampus is daar vyf koshuise wat ongeveer 1 200 studente
van die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe kan huisves. Die meeste Maties wat op
dié twee kampusse klasloop (die Universiteit het meer as 28 000 studente) moet dus sorg vir privaat
akkommodasie soos kamers of woonstelle, selfs op omliggende plekke.
Hoe om aansoek te doen
Vir koshuisverblyf moet jy die afdeling vir losiesaansoek op dieselfde vorm
invul waarmee jy aansoek om toelating tot die Universiteit doen. As jy
minderjarig is, moet jou ouers of voog die vorm invul en teken. Die finale
sluitingsdatum vir aansoeke is 30 Junie van die jaar voordat jy losies wil hê.
Só ken ons losies toe
Jou losiesaansoek word net oorweeg nadat die Universiteit jou voorwaardelik
tot ’n program toegelaat het. As jy dus vir ’n keuringsprogram aansoek
doen, noem ook ’n niekeuringsprogram in jou aansoek om toelating tot die
Universiteit sodat jy vir ’n plek in die koshuis in aanmerking kan kom.
Eerstejaarstudente word in enige Universiteitskoshuis opgeneem, waar
hulle onder die toesig van ’n inwonende hoof is, ondersteun deur senior
studentementors.
Die manier waarop koshuisplekke toegeken word, word tans deur die
Universiteitsraad heroorweeg. Die nuwe manier sal op die ondergenoemde
webwerf en by www.sun.ac.za/ssg gepubliseer word sodra dit beskikbaar is.
As jy koshuisplek kry
Die Universiteit sal jou skriftelik laat weet dat daar vir jou plek in ’n koshuis
uitgehou word. Wil jy dit aanvaar, moet jy dadelik die voorgeskrewe deposito
betaal. Daarna word ’n plek in ’n spesifieke koshuis aan jou toegeken en
word jy per brief daarvan in kennis gestel.
Die Universiteit verwag van alle eerstejaars om meer as ’n week voordat
die akademiese jaar begin al op die kampus te wees vir ’n deeglik beplande
voorligtings- en aanpassingsprogram oor jou nuwe studie-omgewing.
Eerstejaars wat in koshuise gaan bly, kan in dié tyd al daar intrek.
Elke koshuiskamer het ’n netwerkpunt wat jou onder andere toegang bied tot
die Universiteit se netwerk en daarmee saam elektroniese inligtingsbronne, die
Internet en e-leerhulpmiddels. Bring dus gerus jou eie rekenaar saam. Kyk vir
rekenaarspesifikasies by blogs.sun.ac.za/it/af/support onder ”IT-hulp vir Studente”.
wat losies min of meer kos
(Benaderde syfers vir 2013 – dubbelkamertariewe per jaar)
Vroue – R23 920
Mans – R24 420
Maaltye: Verskillende opsies (bv. 3 etes per dag, 7 dae per week – R14 040
per jaar)
Let Wel: Losiesgeld styg elke jaar met omtrent 10%. Kyk ons webwerf vir
heersende pryse.
Privaat losies
Soek jy privaat losies, besoek gerus die webadres hieronder. Alle
studente wat nie in ’n koshuis woon nie, word in een van die
Privaatstudenteorganisasie (PSO) se tien wyke ingedeel. Die PSO-wyke
word saam met koshuise in groepe (klusters) ingedeel. Vir elkeen van
hierdie klusters word ’n gebou opgerig, ’n hub, wat ’n tuiste sal wees juis vir
dagstudente. Die eerste ene, amaMaties, is reeds opgerig en nog twee word
beplan.
Sodoende kan dagstudente nou ook die voordele van die koshuislewe geniet,
soos die ondersteuning deur mentors.
Studente in die Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe val in die Osler
Tygerberg-wyk. Studente op die Stellenbosch-kampus kan ’n brief of ’n
SMS van hul PSO-wyk verwag wat hul indeling bevestig, of hulle kan op
die ondergenoemde webwerf gaan seker maak hiervan. Lidmaatskapgeld is
jaarliks betaalbaar.
Navrae
Kliëntedienssentrum, tel. 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.maties.com; kies die skakels “Verblyf” en om te kyk of jy
suksesvol was “Status van aansoek”.
9

10
FAKULTEIT
AGRIwETENSKAPPE
grondkundige
veeproduksiebestuurder
voedselwetenskaplike
EN VELE MEER...

PROGRAMGIDS
Bewaringsekologie
BScBewEkol*
Bosbou- en houtwetenskappe
BScBosb*
Diereproduksiestelsels
BScAgric*
landbou-ekonomie en -bestuur
BScAgric*
BAgricAdmin*
landbouproduksie en -bestuur (Elsenburg)
BAgric
Opleiding in Landbou-, bosbou- en bewaringsekologie
Die grootste uitdagings wêreldwyd is om voedsel aan ’n vinnig
groeiende getal mense op aarde te voorsien; om toe te sien dat voedsel en
voedselbronne veilig en onbesoedel is en om die omgewing só te gebruik en
te bestuur dat dit behoue sal bly vir die nageslag.
Die Fakulteit AgriWetenskappe speel reeds vir 90 jaar ’n kernrol in
dié groot uitdaging. Ons lei kundiges vir die landboubedryf op in elk
van die vier breë bedryfsvelde van die arbeidsmark, naamlik plant-,
grond- en bewaringswetenskappe, diereproduksiestelsels, voedsel- en
wynproduksiestelsels, landbou-ekonomie en -bestuur en, in samewerking
met die Kaapse Instituut vir Landbou-opleiding: Elsenburg, ook in
toegepaste landbouproduksie en -bestuur. Met ons onderrigprogramme
fokus ons daarop om studente met die teoretiese, tegnologiese, praktiese en
generiese vaardighede toe te rus wat noodsaaklik is vir veilige en volhoubare
vesel- en voedselproduksie en voedselsekuriteit. Ons afgestudeerde studente
is goed toegerus om kreatiewe en probleemoplossende benaderings te volg
om die komplekse en uitdagende landboustelsels te bestuur.
Die Universiteit Stellenbosch is die enigste universiteit in Suid-Afrika wat
volledige voorgraadse programme in bewaringsekologie, wingerd- en
wynkunde en in bosbou en houtwetenskappe aanbied. Hierdie programme
is alombekend in Afrika en studente van al ons buurlande, van verder uit
Afrika, Europa en selfs Suid-Amerika, kom hierheen vir opleiding. Die
opleiding is wetenskaplik van aard, maar ook praktykgerig. Reeds van die
eerste jaar af neem studente deel aan ekskursies, praktiese besoeke en toere
na bedryfsomgewings.
Plant- en grondwetenskappe
BScAgric*
Voedsel- en wynproduksiestelsels
BScVoedselwet*
BScAgric in Wingerd- en Wynkunde of in Wynkunde
Gespesialiseerd*
* Hierdie programme word ook as verlengde graadprogramme
(VGP’s) aangebied. Kyk verder aan en bladsy 7.
’n Agriwetenskappe-graad beteken jy beskik oor ’n kwalifikasie waarmee jy op nasionale en internasionale
vlak kan saampraat. Jy sal deel wees van ’n span kundiges wat hoog in aanvraag is in Suid-Afrika,
in Afrika en in die res van die wêreld. Daar is ’n verskeidenheid van uitdagende beroepsgeleenthede in
die landbou-, bosbou- en bewaringsbedrywe wat op jou wag — van die mees praktiese tot hoogs tegnologiese
beroepe. Verskeie bestuursaspekte, soos dié van menslike hulpbronne, van finansies, van plante
en diere, van toerusting en van die omgewing word ook ingesluit. Afgestudeerde studente kan kies
om in die natuur, in laboratoriums of in sake-omgewings te werk. Die suksesse van ons afgestudeerde
studente in die arbeidsmark is welbekend en vele van ons graduandi beklee reeds vroeg in hul loopbane
belangrike bestuursposisies of vervul leierskapsrolle in hul onderskeie spesialisgebiede.
Elkeen van ons opleidingsprogramme lei tot ’n baccalaureusgraad wat jou
toerus om feitlik enige beroep van jou keuse in die grotere bedryfsveld
suksesvol aan te pak. Ná die verwerwing van ’n baccalaureusgraad kan jy
jou deur nagraadse studie verder bekwaam. Jy kan jou loopbaangeleenthede
aansienlik verbreed deur opeenvolgend ’n magister- en later selfs ’n
doktorsgraad in een van die spesialiteitsvelde van die onderrigprogramme te
verwerf onder die leiding van een of meer van ons wêreldklasnavorsers.
Ons noem by elke program die nagraadse kwalifikasies wat daarop kan
volg. Na ons vierjarige baccalaureusgrade kan jy direk voortgaan met
’n magistergraad, maar na ’n driejarige baccalaureus studeer jy eers ’n
honneursgraad of ’n nagraadse diploma.
Versterk jou akademiese basis
Party voornemende studente vind dit moeilik om hul potensiaal te bereik. Dit
kan wees as gevolg van vele redes, insluitende ontoereikende skoolopleiding.
Indien jy so ’n student is, of indien jy graag jou akademiese grondslag wil
versterk om seker te maak dat jy suksesvol studeer, kan jy dit dalk oorweeg
om ’n verlengde graadprogram te doen.
Verlengde graadprogramme (VGP's)
In die Fakulteit AgriWetenskappe bestaan twee verskillende tipes verlengde
graadprogramme.
As jy die programme BAgricAdmin in Agri-ondernemingsbestuur, die
BScAgric in Landbou-ekonomiese Analise en -bestuur of die BScBosb
in Houtprodukkunde wil studeer, word die eerstejaarswerk oor twee jaar
versprei. In hierdie twee jaar neem jy hulpmodules aanvullend tot die gewone
eerstejaarswerk. As jy hierdie twee jaar van die verlengde graadprogram met
11

12
sukses afgelê het, voltooi jy die res van die graadprogram sonder bykomende
hulp en binne die normale oorblywende tyd (gewoonlik twee of drie jaar).
In al die ander studierigtings behels die VGP ’n ekstra studiejaar met
fondasiemodules voordat jy met jou hoofstroommodules begin. Lees ook die
algemene inligting oor akademiese steun op bladsye 7-8.
BEwARINGSEKOlOGIE
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6
BScBewEkol
Wil jy eendag in jou werk die wêreld se bewaringsuitdagings aanpak?
Hierdie unieke program, met nadruk op sosiaal-ekologiese sisteme, rus
jou toe vir ’n groot verskeidenheid loopbane in bewaringsekologie. Jy
kan kies tussen loopbane in omgewing-impakassessering en -monitering
(landelik en varswater), restourasie-ekologie, wildplaasbestuur, ekotoerisme,
gemeenskap-gebaseerde natuurlike hulpbronbestuur en omgewingsbewuste,
volhoubare produksie in landbou en bosbou (insluitend organiese
plantbestuur), bewaringsbeplanning en navorsing in bewaringsbiologie.
Die vierjarige program skop af met modules in Biologie, Chemie, Geoomgewingswetenskap,
Rekenaarvaardigheid en Wiskunde. In jou tweede
jaar bestudeer jy vakke wat te make het met natuurbewaring, biodiversiteit en
toegepaste wetenskappe, soos Geografiese Inligtingelsels (GIS), Biometrie en
Mikrobiologie, en in jou derde jaar word aandag geskenk aan Bewaringsekologie,
Biodiversiteit en Ekologie, en jy kan Grondkunde, Omgewingsosiologie of
Genetika kies. In jou vierde jaar integreer jy al hierdie kennis en word daar op die
groot en brandende kwessies in natuurbewaring gefokus.
Boonop kry jy van die begin af eerstehandse ervaring in ons praktiese klasse.
In jou vierde jaar het jy ’n keuse om jou eie, omvattende bewaringsplan
vir ’n wildsplaas, ’n wildreservaat of ’n natuurgebied op te stel of om ’n
navorsingsprojek oor ’n voorafbepaalde bewaringsaak te lei. Jy kan ook uit
spesialisonderwerpe soos insekbewaringsbiologie kies. As gevolg van die
uitwissingskrisis is sulke gespesialiseerde kundigheid deesdae wêreldwyd al hoe
meer in aanvraag.
Nagraadse programme
- MScBewEkol en PhD of DSc in Bewaringsekologie
BOSBOU- EN HOUTwETENSKAPPE
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
Vir die rigting bosbou- en natuurlike hulpbronwetenskappe, ook:
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6
Vir die rigting hout- en houtprodukkunde, ook:
• Wiskunde 6
• Fisiese Wetenskappe 5
BSc in Bosbou (BScBosb)
In hierdie vierjarige program kan jy tussen twee studierigtings kies, naamlik
Bosbou- en Natuurlike Hulpbronwetenskappe of Hout- en Houtprodukkunde.
Bosbou- en natuurlike hulpbronwetenskappe: Hierdie rigting handel oor
bosse, woude, plantasies en ander boom-gebaseerde landgebruikstelsels.
Die studieprogram stel jou bekend aan die hele bosbou- en houtprodukte-
waardeketting, soos die kweek en inoesting van bome, die bestuur van
plantasies en sosio-ekonomiese en bewaringsaspekte. Die program
skop af met modules in Biologie, Chemie, Geo-omgewingswetenskap,
Rekenaarvaardigheid en Wiskunde saam met ’n module in Boskunde. Vanaf
die tweede studiejaar bestudeer jy die basiese toegepaste wetenskappe soos
Grondkunde en Biometrie en in die derde en vierde studiejaar neem jy
verskeie modules in Boskunde wat kulmineer in ’n oorkoepelende bosboubestuursplan.
Hout- en houtprodukkunde: Hierdie rigting kan gesien word as ’n
ingenieursprogram met ’n verskil, aangesien 51% van die modules deur die
Fakulteit Ingenieurswese aangebied word (40% is houtprodukkundemodules,
7% is uit die natuurwetenskappe en 2% is uit ander studievelde). Kennis
van houtprodukkunde word gekombineer met modules soos Gehaltebestuur,
Bedryfsergonomie, Omgewingsingenieurswese en Ondernemingsontwerp om
’n graad te skep wat gesogte leiers vir die bosbou-omgewing oplewer.
Aangesien daar ’n tekort aan opgeleide kundiges in hierdie studieveld is, is baie beurse
beskikbaar: in 2010 het 70% van ons voorgraadse studente volle beurse ontvang!
Studente wat hierdie program voltooi, volg meestal loopbane as bosboukundige
of houtkundige bestuurders. Daar is ook geleenthede as omgewingsbeplanners,
konsultante, kontrakteurs, entrepreneurs, voorligters en navorsers.
Nagraadse programme
- MScBosb, PhD (Bosb) of DScBosb in Bosbou en Houtwetenskappe
- Nagraadse Diploma in Bosbou en Houtwetenskappe vir studente wat ’n
driejarige baccalaureus verwerf het en toegang tot die MScBosb wil verkry
DIEREPRODUKSIESTElSElS
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6
BScAgric
Hierdie program integreer kennis van die ekologie, biochemie, fisiologie,
voeding, teling, produksie en produkkwaliteit van veeproduksiestelsels.
Dit dek ook die bestuur van veeproduksiestelsels vir verhoogde produksie
en produksie-doeltreffendheid op ’n omgewingsvriendelike en ekonomies
doeltreffende manier. In die breër bedryfsveld van diereproduksiestelsels
is daar ’n keuse van studierigtings: jy kan suiwer veekundige wetenskappe
neem of jy kan veekundige wetenskappe volgens jou belangstelling
kombineer met onder andere agronomie, akwakultuur, bewaringsekologie of
landbou-ekonomie.
As jy een van hierdie rigtings volg, word jy voorberei vir ’n loopbaan
as konsultant, entrepreneur, bestuurder, tegnikus, voorligter of
produksiebestuurder in veekunde en in veekundeverwante bedrywe (soos
dierevoeding, vleiskunde, dierefisiologie, dierereproduksie en diereteling) of
in die akwakultuurbedryf of as vee- of wildboer.
Nagraadse programme
- MScAgric (Veekunde of Akwakultuur), PhD of DSc in
Diereproduksiestelsels
- Nagraadse Diploma in Diereproduksiestelsels (Veekunde of Akwakultuur)
lANDBOU-EKONOMIE EN -BESTUUR
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6

BScAgric or BAgricAdmin
Hierdie program vestig vaardighede in die gebruik van landbouekonomiese
en -bestuurstegnieke onder voornemende landbou-ekonome
en bestuurskundiges in die openbare en privaat sektor. Om in alle landbouekonomie
en bestuursbehoeftes te voorsien, is dié program saamgestel
uit vier verbandhoudende studierigtings, elkeen met ’n toepaslike
graadkwalifikasie: landbou-ekonomiese analise (BScAgric), landbouekonomiese
analise en -bestuur (BScAgric), voedselverwerkingsbestuur
(BScAgric) en agri-ondernemingsbestuur (BAgricAdmin).
BScAgric-studierigtings (4 jaar)
Beroepe waaruit afgestudeerde studente kan kies, sluit in navorsers in makroekonomiese
ontleding (impakbepaling en ontwerp van landbou- en voedselbeleid),
landbou-ekonome by finansiële instellings of bemarkingsorganisasies
(waardasies, risiko ontledings, sakeplanne, kontantvloei), asook bestuurders
en spesialiste by organisasies in die openbare sektor of by internasionale
organisasies in ekonomiese ontwikkeling (bv. die Wêreldbank). Die splinternuwe
fokusgebied voedselverwerkingsbestuur kombineer Landbou-Ekonomie met
geselekteerde Voedselwetenskap-modules. Die doel hiermee is om studente
as bestuurders met ’n deeglike insig in voedselverwerking op te lei sodat hulle
voedselverwerkingsondernemings effektief kan bestuur. Hierdie kwalifikasie kan
selfs primêre produsente in staat stel om hul eie rouprodukte te verwerk.
BAgricAdmin-studierigting (3 jaar)
Studente wat Agri-ondernemingsbestuur volg, kan geleenthede aangryp as
produksie-, bemarking-, aankope- en algemene bestuurders in organisasies
wat landbou-insette verskaf, landbouverwerking doen en landbou-in- en
-uitvoere doen. Handelsbanke en ander finansiële instellings bied ook opsies
vir landbou-ekonome. Dié werk behels o.a. lewensvatbaarheidstudies en die
opstel en evaluasie van sakeplanne en kontantvloeibeplanning.
Nagraadse programme
- Na BScAgric volg MScAgric, PhD of DSc in Landbou-ekonomie en
-bestuur
- Na BAgricAdmin volg HonsBAgricAdmin, MAgricAdmin, PhD of DSc in
Landbou-ekonomie en -bestuur
lANDBOUPRODUKSIE EN -BESTUUR (ElSENBURG)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4 of Wiskundige Geletterdheid 5
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Lewenswetenskappe 4 OF
Landbouwetenskappe 4
BAgric
Hierdie graadprogram word in samewerking met die Kaapse Instituut vir
Landbou-opleiding: Elsenburg aangebied. Die studente woon in op die
Elsenburgkampus en ontvang al hul opleiding daar. Vir meer inligting hieroor
en oor die koste van die program, skakel die Instituut by tel. 021 808 5451.
Hierdie program in toegepaste landbouproduksie en -bestuur is praktykgerig,
maar verskaf terselfdertyd wetenskaplike kennis om te voorsien in die
behoeftes en uitdagings van die moderne landbou. Daar word gefokus
op die ekonomiese en tegniese bestuur van kommersiële boerderye en
landbouverwante produksiestelsels. Jy kan volgens jou belangstelling
twee hoofrigtings kies uit ’n groot aantal studierigtings wat bestaan uit
kombinasies van agritoerisme, agronomie, diereproduksie (groot- en
kleinvee), entomologie, groenteverbouing, kelderbestuur, pomologie,
voorligting, wingerd- en wynkunde. Jy neem ook ʼn verskeidenheid basiese en
ondersteunende modules soos Grondkunde en Gewasbeskerming.
By afstudering sal jy goed voorbereid wees vir bestuursposte in ’n groot
verskeidenheid landboubedryfstakke. Jy sal ook in staat wees om toe te tree
tot ’n beroep in enige dissipline soos navorsing, voorligting of onderwys en
opleiding.
PlANT- EN GRONDwETENSKAPPE
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6
Vir die rigting grond- en waterbestuur soos bo, MAAR:
• Wiskunde 6
BScAgric
Die vierjarige program in plant- en grondwetenskappe dek opleiding in
akkerbou-, weidings- en groentegewasse, aromatiese plante, sagtevrugte,
sitrus, fynbos en wingerd. Kennis van biochemie, grondkunde, landbouekonomie,
genetika, entomologie, nematologie, plantpatologie, biometrie en
gewasproduksie word geïntegreer tot ’n sinvolle geheel.
In dié program is daar drie studierigtings waaruit jy kan kies.
Gewasproduksie: In hierdie studierigting kry jy opleiding in die verbouing
en kwaliteitsbestuur van, onder andere, akkerbougewasse, sagtevrugte, sitrus,
fynbos, wingerde en kweekhuisgewasse.
Gewasbeskerming en -teling: Hierdie studierigting lei jou op as kundige
in gewasbeskerming (entomologiese en nematologiese plae, plantsiektes en
hulle bestryding) en genetiese gewasverbetering (teling en manipulering).
Grond- en waterbestuur (met Grondkunde en Chemie as hoofvakke):
Hierdie studierigting maak van jou ’n kundige wat die aard, belang en
bestuur van grond en water by gewasproduksie verstaan.
Met een van hierdie studierigtings is jy voorbereid vir ’n verskeidenheid
van loopbane in die landboubedryf of in landbouverwante bedrywe, soos
konsultant, entrepreneur, bestuurder, voorligter, tegnikus en navorser.
Nagraadse programme
- Na BScAgric volg MSc of MScAgric, PhD of DSc in Agronomie,
Entomologie, Genetika, Grondkunde, Hortologie, Plantpatologie of
Wingerdkunde
- MSc in Plantpatologie vir studente met ’n onderbou in die
natuurwetenskappe soos HonsBSc
- MSc in Toegepaste Plantfisiologie vir studente met ’n toepaslike BSc-
graad met hoofvakke soos Botanie, Biochemie, Plantbiotegnologie en
Genetika
VOEDSEl- EN wYNPRODUKSIESTElSElS
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 55% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Lewenswetenskappe 4 OF
Fisiese Wetenskappe 3 en Landbouwetenskappe 6
Hierdie bedryfsveld word onderverdeel in twee studierigtings, naamlik
voedselproduksiestelsels waarin ’n BSc in Voedselwetenskap (BScVoedselwet)
verwerf kan word en wynproduksiestelsels waarin die BScAgric-graad in
Wingerd- en Wynkunde of in Wynkunde Gespesialiseerd verwerf kan word.
BSc in Voedselwetenskap (BScVoedselwet)
Indien jy oor probleemoplossingsvaardighede en kreatiewe vermoëns beskik en ’n
sterk belangstelling het in die wetenskap van voedsel, is dit die program vir jou!
Hierdie vierjarige program lei studente op om rou materiale te omskep in die
innoverende, veilige, voedsame en smaaklike voedselprodukte beskikbaar in
13

14
supermarkte. Jy word geleer om kennis van die fundamentele wetenskappe
soos chemie, biochemie, fisika, wiskunde en mikrobiologie toe te pas in
voedselprosessering, -preservering, -verpakking en -produkontwikkeling.
Tydens die studiejare is daar noue kontak met die Suid-Afrikaanse
voedselindustrie deur gereelde fabrieksbesoeke en verpligte
praktykopleiding. Hierdeur maak jy kennis met ʼn wye verskeidenheid aspekte
van die voedselwetenskapstudierigting.
Studente wat die graad BScVoedselwet verwerf, kan aangestel word
as innoverende produkontwikkelaars, of as bestuurders van verskeie
afdelings in voedselmaatskappye, soos produksie, produkontwikkeling,
kwaliteitskontrole, navorsing en ontwikkeling, en tegnies. Hulle kan ook
as navorsers by tersiêre- en navorsingsinstitute werk of entrepreneurs word
en, nadat ondervinding opgedoen is, konsultante vir die voedselbedryf.
Stellenbosch Universiteit se voedselwetenskaplikes is wêreldwyd gesog.
Nagraadse programme
- MScVoedselwet, PhD (Voedselwet) of DScVoedselwet
BScAgric in Wingerd- en Wynkunde of in Wynkunde
Gespesialiseerd
Hierdie program dek die studierigting wynproduksiestelsels en leer jou
van die wingerdstok, sy struktuur en hoe om die plant wetenskaplik te
manipuleer. So leer jy om, in harmonie met die omgewing, volhoubare
produkte te ontwikkel wat gebruik kan word om unieke wyne te produseer.
Verder doen jy ’n deeglike kennis op van die chemiese en biologiese prosesse
wat by die maak van wyn- en brandewynprodukte betrokke is. Studente
spandeer ’n groot gedeelte van hul graad in diensleer en internskappe. Só
kry hulle vroeg reeds werksondervinding, blootstelling aan die industrie en
kennis oor hulle uitgesoekte professionele werksomgewing.
Studente in dié rigting word voorberei vir ’n betrekking in die wyn- en
verwante industrieë onder andere as wynmakers, wingerdkundiges,
wingerdtelers, wynanaliste, produksiebestuurders, bemarkers, tegnici,
konsultante of as entrepreneurs.
Nagraadse programme
- HonsBSc, MScAgric (Wingerd- en Wynkunde), PhD of DSc in
Wingerdkunde, Wynkunde of Wynbiotegnologie
- Nagraadse Diploma in Wingerd- en Wynkunde vir studente wat nie
’n BScAgric verwerf het nie en toegang tot die MScAgric wil kry
(onderworpe aan akkreditasie)
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.sun.ac.za/agric

FAKULTEIT
EKONOMIESE &
BESTUURSwETENSKAPPE
marknavosrer
belggingsanalis
finansiële risikobestuurder
EN VELE MEER...
15

16
PROGRAMGIDS
Breë graadprogramme met verskeie beroepsfokusse
(Wye keuse van fokusareas in hierdie programme)
BComm
BComm (Bestuurswetenskappe)
BComm (Ekonomiese Wetenskappe)
BComm (Wiskundige Wetenskappe)
BComm (Bestuurswetenskappe) (Verlengde Graadprogram)*
Graadprogramme vir professionele registrasie
BRek
BComm (Aktuariële Wetenskap)
BComm (Bestuursrekeningkunde)
In vandag se wêreld is rekenaartegnologie ’n belangrike hulpmiddel. Daarom
rus ons al ons studente toe met toepaslike rekenaarvaardighede en kennis van
inligtingstelsels. Rekenaarondersteunde leer word in al ons modules gebruik.
Ons akademiese geboue het op strategiese plekke radionetwerkverbinding
waar jy met jou eie rekenaar toegang tot die Universiteit se stelsel kan kry
terwyl rekenaarkiosks beskikbaar is vir vinnige toegang tussen klasse tot die
stelsel, jou e-pos en die Internet. Fharga, ons rekenaargebruikersarea met 450
rekenaars, gee jou heel week 24 uur per dag toegang.
Ons vier breë programme gee jou ’n grondige agtergrond in ekonomiese,
bestuurs- of wiskundige wetenskappe met ’n ruim keuse van beroepsfokusse,
waarvan sommige kan lei tot sertifisering of registrasie by die relevante
beroepsliggame. Ons bied ook vyf graadprogramme aan wat jou voorberei
om vir ’n professionele beroep te registreer en wat nasionale en internasionale
erkenning geniet. Laastens bied ons twee programme aan met ’n regsfokus.
Al ons baccalaureusgrade kan lei tot nagraadse studie, wat
verdere spesialisasie beteken. Ons gee ’n kort beskrywing van die
baccalaureusgraadprogramme hier. As jy meer wil weet oor hulle leerplanne,
raadpleeg ons Fakulteit se Jaarboekdeel, Deel 10, by www.sun.ac.za/
university/jaarboek/indeks.htm.
Lees oor ons verlengde graadprogram (VGP), een van ons breë
graadprogramme.
Taal van onderrig
Die eerste jaar van al ons programme word in Afrikaans en in Engels
aangebied (A&E-spesifikasie of parallelmediumonderrig; kyk bladsy 2).
Met die uitsondering van een program, die BComm (Bestuurswetenskappe),
word alle programme in die opvolgende jare net in Afrikaans (A-spesifikasie)
aangebied. Vir hierdie programme stel ons minimum toelatingsvereistes vir
Afrikaans én Engels. Slegs studente wat die BComm (Bestuurswetenskappe)program
volg, kan hul klasse in Afrikaans of in Engels bywoon tot in hul
finale jaar van studie. Studente wat van hierdie program oorskakel na een
van ons ander programme sal noodwendig tweede- en derdejaarsmodules in
Afrikaans moet volg.
Minimum taalvereistes
• Afrikaans Huistaal 4 (50%) OF Engels Huistaal 4 (50%)
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 (60%) OF Afrikaans Eerste Addisionele
Taal 5 (60%)
Voornemende studente wat ALBEI bogenoemde taalvakke op matriekvlak
geneem het, maar wie se punte vir EEN van die vakke nie aan die minimum
vereiste voldoen nie, kan tot ’n program toegelaat word op voorwaarde dat
hulle in dié taal minstens ’n 3 in die NSS behaal het. Hierdie studente is ook
BComm (Finansiële Rekeningkunde)
BComm (Psig) (Bedryfsielkunde)
Graadprogramme met ’n regsfokus
BRekLLB
BComm (Regsgeleerdheid)
* Lees meer oor verlengde graadprogramme hieronder en
op bladsy 7.
Suid-Afrika se sakewêreld het ’n groot behoefte aan mense wat idees en vaardighede saam kan inspan
om dinge te laat gebeur. Al ons programme het ’n sterk finansiële en bestuursinvalshoek en is gerig op
die ontwikkeling van kwantitatiewe vermoëns. So help ons voornemende sakeleiers om die bestuurs- en
finansiële besluitnemingsvaardighede te ontwikkel om in Suid-Afrika en die internasionale mark te kan
kompeteer.
verplig om die modules Taalontwikkeling 114 en 144 in die swakker taal vir
die eerste jaar op universiteit by te neem en te slaag. Slegs wanneer hulle
hierdie modules slaag, kan hulle aangaan met tweedejaarstudie.
Voornemende studente wat SLEGS EEN van die twee taalvakke op
matriekvlak geneem het (en wat in hierdie vak aan die taalvereiste voldoen)
kan toegang tot ’n program verkry deur die US se Taalplasingstoets af te lê in
die afwesige taalvak en daarvoor minstens ’n 40 te behaal. Hierdie studente is
ook verplig om die modules Taalontwikkeling 114 en 144 in die swakker taal
vir die eerste jaar op universiteit by te neem en te slaag. Slegs wanneer hulle
hierdie modules slaag, kan hulle aangaan met tweedejaarstudie.
Keuring
Ons programme is in groot aanvraag en ons kapasiteit is beperk. Daarom is al
die Fakulteit se programme keuringsprogramme. Dit beteken dat al voldoen
jy aan die minimum toelatingsvereistes van ’n betrokke program, jy nie
noodwendig toelating tot daardie program sal kry nie.
Aansoeke om toelating moet die Universiteit voor 30 Junie bereik om in
aanmerking te kom vir die eerste keuringsrondte. Laat aansoeke sal nog aanvaar
word tot en met 30 September. Voorlopige keuring word op grond van jou graad
11-eindeksamenresultate gedoen. Meer besonderhede oor die keuringsprosedure
is op die Fakulteit se webblad by www.sun.ac.za/ems beskikbaar.
Nagraadse programme
Alle voorgraadse programme in die Fakulteit kan opgevolg word met
honneurs, magister- en doktorale programme.
BREË GRAADPROGRAMME MET VERSKEIE
BEROEPSFOKUSSE
Die vier breë programme bied jou die geleentheid om jou eie keuse uit te
oefen oor watter studievelde jy op wil fokus. So ’n fokusarea bepaal watter
beroep jy eendag gaan volg.
As jy nog onseker is oor die presiese rigting waarin jy in die ekonomiese en
bestuurswetenskappe wil studeer, skryf in vir die BComm, want dit gee vir
jou die wydste keuse moontlik. Die BComm (Wiskundige Wetenskappe) is
die breë program met die skerpste fokus, maar jy kan altyd na jou eerste jaar
oorslaan na een van die ander breë programme
Die breë programme het min of meer dieselfde vakke vir die eerste jaar. Dit
beteken dat jy na jou eerste jaar van studie, op grond van jou blootstelling
aan die studievelde van ekonomiese en bestuurswetenskappe, meer vryheid
het om van graadprogram te verander en om vakkombinasies van jou eie
keuse te volg vanaf die tweede jaar.

BComm
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5*
Indien jy Wiskunde 114 en 144 EN/OF Rekenaarwetenskap 114 en
144 as universiteitsvakke wil neem, dan:
• Wiskunde 6
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes voldoen nie, kyk “Taal van
onderrig” hierbo.
Hierdie program maak van jou ’n kundige wat in die privaat en die
owerheidsektore waarde kan toevoeg op die terreine van ekonomiese denke
en die bestuur van ondernemings en van openbare instansies, insluitende
finansiële bestuur en die bestuur van menslike hulpbronne.
Die BComm-program is die breedste program wat die Fakulteit aanbied en gee
vir studente die grootste vrye keuse van verskillende hoofvakke. ’n Mens kan
eintlik jou eie leerplan saamstel en selfs ’n vak uit die Fakulteit Lettere en Sosiale
Wetenskappe insluit. Voornemende studente wat onseker is oor watter fokusareas
hulle vanaf die tweede jaar wil neem, word aangeraai om vir hierdie program te
registreer. Kyk hieronder vir die fokusareas wat hierdie program aanbied.
BELEGGINGSBESTUUR
Beleggingsbestuur rus jou toe met die teoretiese en praktiese kennis om
besluite rakende die bestuur, koop en verkoop van onder andere aandele-,
effekte-, eiendom- en geldmarksekuriteite te maak. Die program is gebaseer
op die internasionale “Chartered Financial Analyst”-leerplan, wat beskou
word as een van die mees gesogte kwalifikasies in die beleggingsbedryf
wêreldwyd. Moontlike loopbane sluit in dié van beleggingsanalis,
portefeuljebestuurder, aandelemakelaar en -handelaar.
FINANSIËLE BEPLANNING
Hierdie praktykgerigte fokusarea rus jou toe vir die suksesvolle toetrede tot
’n beroep as finansiële adviseur in jou eie onderneming, of in die bankwese,
versekerings- en ander bedrywe. Die leerplan is spesiaal saamgestel sodat
jy na verwerwing van jou BComm-graad vir die Nagraadse Diploma in
Finansiële Beplanning kan inskryf. Studente wat hierdie diplomaprogram
suksesvol voltooi, verkry toegang tot die toelatingseksamen vir die
internasionaal erkende kwalifikasie “Certified Financial Planner” (CFP).
LANDBOU-EKONOMIE
Hierdie fokusarea lei voornemende entrepreneurs en werknemers vir die
landboubesigheidsektor op. Werksgeleenthede sluit in algemene bestuur,
finansiële bestuur en logistieke bestuur by die lewering van landbou-insette
en -dienste, by die verwerking en verspreiding van landbouprodukte, en by
landboufinansiering. Die integrasie van boerderybedrywighede met ander
marksektore, soos byvoorbeeld toerisme, bied verdere werksgeleenthede.
OPENBARE EN ONTWIKKELINGSBESTUUR
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Openbare en Ontwikkelingsbestuur
’n Deeglike kennis van openbare en ontwikkelingsbestuur is noodsaaklik
vir uiteenlopende beroepe in die openbare sektor (nasionale, provinsiale
en munisipale administrasies), die vrywillige, ontwikkelings-, sake-
en mediasektore. Moontlike beroepe in genoemde sektore is dié van
algemene bestuurder of hoof- uitvoerende beampte, strategiese bestuurder,
finansiële bestuurder, personeelbestuurder, projek- en programbestuurder,
ontwikkelingsbeplanner, ontwikkelingsbestuurder, gemeenskapsontwikkelaar,
of ’n spesialis in beleids- en bestuursnavorsing en bestuurskonsultasie.
BComm (Bestuurswetenskappe)
Hierdie program word in aparte Afrikaanse en Engelse klasse onderrig tot in
die finale jaar (A&E-spesifikasie).
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF
Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5 OF
Engels Huistaal 4 OF
Engels Eerste Addisionele Taal 5
Indien jy Wiskunde 114 en 144 EN/OF Rekenaarwetenskap 114 en
144 as universiteitsvakke wil neem, dan:
• Wiskunde 6
Hierdie is die graadprogram vir studente wat seker is dat hulle op ’n loopbaan
in ’n bestuursveld wil fokus. Vir die BComm (Bestuurswetenskappe) is die
lys van modules wat jy in die verskillende fokusareas kan volg effens nouer
gedefinieer as vir die BComm. Die hoofvakke waaruit jy kan kies in jou
tweede en derde jaar is beperk tot: Bedryfsielkunde, Bemarkingsbestuur,
Entrepreneurskap en Innovasiebestuur, Ekonomie, Informasiestelselbestuur,
Finansiële Bestuur, Finansiële Rekeningkunde (slegs tot 2e jaar),
Kwantitatiewe Bestuur, Logistieke Bestuur en Vervoerekonomie.
Hierdie program is die ENIGSTE een waar jy tot in jou finale jaar in Engels
of in Afrikaans – volgens jou eie keuse – kan klasloop.
Wees versigtig: As jy nie ten minste 40% vir Afrikaans op skool behaal het nie
(veral Engelssprekende studente moet hierop let), maak seker dat jy heeltemal
tevrede is met die BComm (Bestuurswetenskappe)-program se vakke. Studente
wat nie aan die minimum Afrikaanse taalvereiste voldoen nie (kyk “Taal van
onderrig” hierbo), sal nie na ander programme kan oorskakel nie.
Die fokusarea wat jy kies, sal jou uiteindelike beroep bepaal. Lees hieronder
verder oor die verskillende fokusareas wat in hierdie program aangebied
word en die beroepsrigtings waarheen dit kan lei.
BEMARKINGSBESTUUR
In die hedendaagse sakewêreld is bemarking waarskynlik een van die
belangrikste take in enige onderneming. Daagliks het individue en
ondernemings met verskeie bemarkingsaksies soos produkbesluite,
prysbepaling, verspreiding van sowel produkte of dienste as die
bekendstelling of bewusmaking daarvan te doen. Moontlike loopbane is
bemarkings-, verkoops-, kliënte- en reklamebestuurder.
ENTREPRENEURSKAP EN INNOVASIEBESTUUR
Dié fokusarea oriënteer studente om nie net na werksekuriteit in die formele
sektor te strewe nie, maar ook om ’n eie onderneming in die toekoms te
oorweeg. Gevolglik word studente in staat gestel om werksgeleenthede vir
hulself en ander te skep. Die opleiding stel studente egter ook in staat om
kreatiewe bydraes tot ander, reeds gevestigde ondernemings te maak.
FINANSIËLE BESTUUR
Hierdie fokusarea konsentreer op drie belangrike vraagstukke wat die
uiteindelike voorspoed van enige onderneming bepaal, naamlik “Waar
kry ons geld om die onderneming mee te finansier?”, “Hoe gebruik ons
die geld?” en “Hoe verdeel ons die wins?” Die ‘gesondheid’ van die
onderneming word dan bepaal met behulp van verhoudingsgetalle. Of jy
nou ’n eie onderneming oorweeg of vir ’n groot maatskappy wil werk, ’n
goeie kennis van finansiële bestuur is noodsaaklik vir die sukses van enige
onderneming.
INFORMASIESTELSELBESTUUR
Namate die globale ekonomiese stelsel al hoe meer kennisgebaseerd word, en
rekenaargedrewe kennistegnologie al hoe meer kompleks, word die bestuur
van informasie in organisasies ook al hoe meer ingewikkeld – maar óók
al hoe meer ’n kritiese voorwaarde vir kompeterende voorsprong. Hierdie
fokusarea rus mense toe om die vinnig ontwikkelende kennistegnologie te
kan integreer met die bedryf van die onderneming om sodoende aan die eise
van produktiwiteit, effektiwiteit en (soms) innovasie te voldoen.
KWANTITATIEWE BESTUUR
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Statistiek
Het jy al ooit gewonder hoe vrae soos die volgende beantwoord word: Wat is
die goedkoopste manier (of roete) om nuwe voertuie vanaf verskeie hawens
na motorhandelaars te vervoer? Watter salarisprogram moet ’n maatskappy
aankoop indien sy opsies verskil in prys, gebruikersondersteuning en
gebruikersvriendelikheid? Hoe kan die kwaliteit van diens of ’n vervaardigde
17

18
produk gemeet word? Hoeveel tellers moet die bank gebruik om die kliënte
gelukkig te hou?
Kwantitatiewe bestuur behels die bou van wiskundige modelle om probleme
soos hierbo op te los. Die aard van die probleem bepaal die tipe model
wat gebou word. Oplossings vir hierdie modelle word met behulp van
die rekenaar verkry, getoets en dan op die oorspronklike probleem van
toepassing gemaak.
Kwantitatiewebestuurspraktisyns kan as private konsultante optree. So
nie mag hulle vind dat banke en finansieringsmaatskappye soos ABSA,
Sanlam en Old Mutual, produksieaanlegte en fabrieke, hoofkantore van
groot kettingwinkels (soos Shoprite Checkers, Pep Stores, Woolworths),
logistieke besighede, staatsdepartemente of semi-staatsorganisasies
(soos die Departement van Waterwese en Bosbou, of Transnet filiale) en
navorsingsinstansies soos die WNNR, gretig is om hulle in diens te neem.
LOGISTIEKE BESTUUR
Om in ’n kompeterende omgewing te oorleef, moet besighede hul
produkte winsgewend kan vervaardig, versprei en verkoop. Globalisering
het noodwendig tot gevolg dat kliënte geografies soms ver is van waar
die produkte vervaardig word. Logistieke operasionele aktiwiteite (bv.
oorlandvervoer, verskeping, verpakking, materiaalhantering en opberging)
word ingespan om hierdie geografiese skeiding te oorbrug en te verseker
dat kliënte koste-effektief voorsien kan word met die regte produkte, by
die bestemde plek, op die verlangde tyd, in die regte verpakking. Ander
belangrike logistieke aktiwiteite is aankope, kontraktering, koördinering,
voorraadbestuur, kommunikasie en die skedulering van aktiwiteite of
bestellings.
Hierdie fokusarea rus jou toe vir logistieke werk in die besigheidswêreld met
kundigheid en vaardighede soos holisties geïntegreerde denke, begrip vir
operasionele uitdagings, kommunikasie, samewerking, etiek en bedrewenheid
in die gebruik van inligtingstegnologie.
Verskeie uitdagende logistieke werksgeleenthede bestaan in die openbare sektor
en privaat besighede wêreldwyd. Vanaf die grootste motorvervaardiger tot die
kleinste produsent en enige onderneming wat produkte koop en/of verkoop,
het behoefte aan logistiekvaardige mense wat logistieke aktiwiteite plaaslik,
nasionaal en internasionaal kan beplan, organiseer en beheer. Diensorganisasies
(bv. hospitale en restaurante) maak ook gebruik van logistieke aktiwiteite.
MENSLIKE HULPBRONBESTUUR
Verpligtend vanaf eerste jaar: Bedryfsielkunde
Hierdie fokusarea berei studente voor vir ’n loopbaan in die bestuur
van menslike hulpbronne in organisasies. In Suid Afrika bestaan daar ’n
dringende behoefte aan persone wat menslike hulpbronne doeltreffend
kan bestuur ten einde die organisatoriese doelwitte te bereik. ’n BComm
met hierdie fokusarea kan lei tot nie-statutêre registrasie as “Human
Resource Practitioner” by die South African Board for People Practices
(SABPP). Moontlike loopbane is menslike hulpbronbestuurder,
marknavorser, opleiding- en ontwikkelingsbestuurder, konsultant en
arbeidsverhoudingebestuurder. (Vir statutêre registrasie as Psigometris of
om Bedryfsielkundige te word, kyk ons program BComm (Psig) onder
“Graadprogramme vir professionele registrasie”.)
BComm (Ekonomiese Wetenskappe)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5*
Indien jy Wiskunde 114 en 144 EN/OF Rekenaarwetenskap 114 en
144 as universiteitsvakke wil neem, dan:
• Wiskunde 6
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes voldoen nie, kyk “Taal van
onderrig” hierbo.
Hierdie program fokus feitlik uitsluitlik op ekonomie. Weens die
belangrikheid van statistiek vir die ontwikkeling van hoëvlak- ekonomiese
ontleding, is Statistiek of Wiskundige Statistiek tot op tweedejaarsvlak ook ’n
voorgeskrewe vak in hierdie program.
Studente wat belangstel om byvoorbeeld as ’n ekonomiese of finansiële
analis of konsultant te werk, moet vir hierdie graadprogram inskryf. Die
fokusarea wat jy kies, sal jou uiteindelike beroep bepaal. Lees hieronder oor
die fokusareas wat in hierdie program aangebied word en die beroepsrigtings
waarheen dit kan lei.
EKONOMIE
Verpligte vak vanaf eerste jaar vir ekonometrici en finansiële sektor: Wiskunde
Ekonomie kan met ander modules kombineer word om meer spesifiek te
konsentreer op areas soos ekonometrici, die finansiële sektor of ekonomiese
en bestuurskonsultante. Die finansiële sektor bied goeie loopbaangeleenthede
vir diegene wat ekonomie as fokusarea kies. So ’n persoon sal tipies werk as
’n ekonomiese of finansiële analis. ’n Verdere loopbaanopsie is ekonomiese
of bestuurskonsultante. Studente met ’n sterk kwantitatiewe agtergrond en
aanvoeling kan as ekonometrici in die finansiële sektor, openbare sektor of
aan ’n navorsingsinstansie werksaam wees.
VERVOEREKONOMIE
Dit is moeilik om te dink aan enige produk of mens wat nie vervoer nodig
het nie. Die oneweredige verspreiding van aktiwiteite – dink maar aan
werk, woon en ontspanning – bring mee dat feitlik alle persone en goedere
vervoer moet word. Hierdie vervoer lei egter tot verskeie kwessies soos
kongestie op die paaie en in stede, omgewingsbesoedeling, ’n tekort aan
nuwe infrastruktuur, asook die ontstaan van moordende mededinging en
monopolieë in die vervoersektor.
As vervoerekonoom gebruik jy vaardighede soos die vooruitskatting van vraag
(byvoorbeeld die aantal ritte en die keuse van die vervoervorms) en aanbod
(kapasiteit van nuwe vervoervorms) en die bestudering van metodes van
finansiering van onderhoud, verbetering en uitbreiding van vervoernetwerke
(soos tolgelde en padgebruikersheffings) om die vervoerprobleme op te los.
Wat werksgeleenthede betref, tree vervoerekonome dikwels op as konsultante
vir die verskillende owerheidsinstansies en die private sektor.
BComm (Wiskundige Wetenskappe)
Minimum taalvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 6
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes voldoen nie, kyk “Taal van
Onderrig” hierbo.
Hierdie program het ’n skerper fokus op Wiskunde en Wiskundige
Statistiek wat verpligtend is tot in die tweede jaar. In die derde jaar moet
jy ten minste een van Finansiële Risikobestuur, Operasionele Navorsing,
Rekenaarwetenskap of Wiskundige Statistiek volg. Indien jy belang stel om
byvoorbeeld ’n finansiële risikobestuurder of portefeuljebestuurder te word,
of om kwantitatiewe oplossings vir byvoorbeeld bestuursprobleme te vind,
raai ons jou aan om hierdie program te volg.
Die fokusarea wat jy kies, sal jou uiteindelike beroep bepaal. Lees
hieronder oor die fokusareas wat in hierdie program aangebied word en die
beroepsrigtings waarheen dit kan lei.
FINANSIËLE RISIKOBESTUUR
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Wiskunde
Persone met opleiding in Finansiële Risikobestuur, Wiskundige Statistiek en
Finansiële Wiskunde word in diens geneem deur groot finansiële instellings
as finansiële en kwantitatiewe analiste soos finansiële risikobestuurders,
portefeuljebestuurders en finansiële-instrumenthandelaars.

OPERASIONELE NAVORSING
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Wiskunde
Operasionele Navorsing beantwoord vrae soos: Hoe moet ek as
fabrieksbestuurder voorraadvlakke in my pakstoor bestuur sodat ek aan
onsekere aanvraag kan voldoen sonder om te veel geld aan die opberging
van voorraad te bestee? Waar moet ek as stadsbeplanner oorweeg om
nuwe fasiliteite (soos skole, poskantore en biblioteke) in ’n dorp te plaas
sodat dit vir die meeste mense binne bereikbare afstand is? Hoe kan ek as
vloerbestuurder ’n doeltreffende produksieskedule vir ’n fabriek opstel? Hoe
kan ek as finansiële beleggingsbestuurder ’n beleggingsportefeulje opstel wat
verwagte opbrengs maksimeer, maar risiko op aanvaarbare vlakke hou?
Die slagspreuk van operasionele navorsing is “The Science of Better”. ’n
Operasionele navorser maak voorstelle vir die verbetering van praktiese
situasies soos hierbo gebaseer op deeglike wiskundige, statistiese en
rekenaarmatige analises van regte-wêreld probleme.
Ons afgestudeerde studente werk by banke en versekeringsmaatskappye
(soos ABSA of Sanlam), by aanlegte in die vervaardigingsindustrie (soos
fabrieke, saagmeule of depots), by kettingwinkels (soos Pep Stores,
Checkers of Woolworths), by staatsdepartemente of semi-staatsorganisasies
(soos die Dept. van Waterwese en Bosbou, of die Transnet filiale), by
navorsingsinstansies (soos die WNNR), of as private konsultante.
REKENAARWETENSKAP
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Wiskunde en Rekenaarwetenskap
Hierdie fokusarea lei jou op as ’n gegradueerde met ’n breë kennis van
rekenaarwetenskap en die besigheidswêreld. Dit stel jou in staat om
suksesvol ’n beroep in enige omgewing as programmeerder te aanvaar.
Die toepassing van informasietegnologie in die besigheidswêreld sal in
die toekoms al meer belangrik word ten einde maatskappye effektief en
produktief te kan bestuur.
WISKUNDIGE STATISTIEK
Verpligte vak vanaf eerste jaar: Wiskunde
As gevolg van die inligtingsontploffing word besluite al hoe meer op grond
van groot hoeveelhede data geneem. Persone met opleiding in wiskundigstatistiese
teorie en prosedures en die gepaardgaande rekenaarvaardighede
is daarom in groot aanvraag in die nasionale en internasionale korporatiewe
sake-, navorsing- en owerheidsektore. Hulle word onder andere aangestel
as statistici, data-ontginners, databestuurders en statistiese analiste in
bemarkings-, inligtings- en bestuursafdelings van hierdie sektore.
BComm (Bestuurswetenskappe) (Verlengde
Graadprogram)
Hierdie vierjarige program word in aparte Afrikaanse en Engelse klasse
onderrig tot in die finale jaar (A&E-spesifikasie).
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 4
• Afrikaans Huistaal 4 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5 OF
Engels Huistaal 4 OF Engels Eerste Addisionele Taal 5
Studente wat aan al die vereistes van hierdie vierjarige BComm-program
voldoen, kan gekeur en op grond van ’n individuele onderhoud toegelaat
word. Die program is ontwerp om die oorgang van skool na universiteit te
vergemaklik en sodoende die student se kanse op sukses te verhoog. Die
eerste jaar beoog om studente se onderbou te verbeter deur die aanbied van
ekstra modules, soos byvoorbeeld Wiskunde. Studente is verplig om die
hulpmodules te slaag voordat hulle na die tweede studiejaar kan vorder. Na
hierdie jaar kan hulle dan die werklas van die daaropvolgende jare makliker
hanteer. Sommige van die eerstejaarmodules word oor twee jaar versprei.
Inname is beperk tot 100 studente. Vir meer inligting hieroor, skakel gerus
mnr Young by 021 808 4937 of per e-pos by gyoung@sun.ac.za (of me
Daniels by 021 808 4837 en ndaniels@sun.ac.za).
Let wel: Net soos by die driejarige BComm (Bestuurswetenskappe) is hier­
die program se vakke ook beperk. Die vakke wat in hierdie program geneem
kan word se klasse word in Engels en in Afrikaans apart aangebied.
Studente kan nie van hierdie program na ander programme oorskakel nie.
Die fokusarea wat jy kies, sal jou uiteindelike beroep bepaal. Lees onder
BComm (Bestuurswetenskappe) oor die hoofvakke en fokusareas wat ook in
hierdie program aangebied word en die beroepsrigtings waarheen dit kan lei.
GRAADPROGRAMME VIR PROFESSIONElE
REGISTRASIE
Oorweeg een van ons beroepsgerigte programme as jy ’n aktuaris, ’n
bedryfsielkundige of ’n rekenmeester wil word. Indien jy ’n professionele
rekenmeester wil word, kan jy kies tussen die programme BRek, BComm
(Bestuursrekeningkunde) en BComm (Finansiële Rekeningkunde).
Onderworpe aan sekere beperkings, is dit moontlik om tydens jou studie
tussen hierdie programme oor te skakel, of selfs na een van die breë
graadprogramme indien jy besef dat rekeningkunde jou nie geval nie.
BRek
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 70% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 6 OF
Wiskunde 5 én Rekeningkunde 6
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes voldoen nie, kyk dan “Taal
van onderrig” hierbo.
Die BRek-graad word hoog aangeslaan en word geag as van die mees
gesogte voorgraadse opleiding as jy eendag ’n professionele rekenmeester
wil word. As ’n geoktrooieerde rekenmeester kan jy maatskappye se
finansiële state ouditeer, ’n werk wat statutêre beskerming geniet, en is jy ook
vir heelwat ander werk in aanvraag, byvoorbeeld as finansiële bestuurder,
bestuursrekenmeester of belastingkundige. ‘Statutêre beskerming’ beteken
daar is ’n wet wat bepaal dat sekere maatskappye se boeke geouditeer moet
word en dat net spesifieke professies dit mag doen.
Opleiding van geoktrooieerde rekenmeesters
Jy kan die internasionaal erkende, professionele, rekeningkundige
kwalifikasie van Geoktrooieerde Rekenmeester (GR) behaal deur
die eksamens van die Suid-Afrikaanse Instituut van Geoktrooieerde
Rekenmeesters (SAIGR) en/of die Independent Regulatory Board for
Auditors (IRBA), met hoofkantoor in Johannesburg, te slaag en deur verder
te voldoen aan hul gestelde vereistes vir praktiese ervaring. Die leerplan
van die SAIGR is daarop gerig om kandidate voor te berei in Finansiële
Rekeningkunde, Ouditkunde, Belasting, Bestuursrekeningkunde en
aanverwante dissiplines, sodat hulle as geoktrooieerde rekenmeesters in die
privaat en openbare sektore kan funksioneer.
Ons BRek-graad geniet die erkenning van die SAIGR. Dit beteken dat as
jy by hierdie Universiteit die graad BRek en daarna die graad HonsBRek
verwerf, kan jy inskryf vir die eerste deel van die professionele eksamen van
die SAIGR. Om jou hierop voor te berei, omvat die leerplanne van die BRek-
en die HonsBRek-graadprogramme die leerplan van die SAIGR.
BComm (Aktuariële Wetenskap)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 70% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 7
• Afrikaans Huistaal 5 OF Engels Huistaal 5
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan hierdie taalvereiste voldoen nie, kyk “Taal van onderrig”
bladsy 16.
Hierdie program is die eerste stap in die opleiding van aktuarisse. Aktuarisse
kan beskryf word as onafhanklike vakkundiges wat finansiële risiko’s en
onvoorsiene gebeurlikhede kan ontleed en in ’n model weergee. Hulle kan
19

20
die risiko’s opweeg en die resultate in finansiële
terme verduidelik. Hierdie werk het direk te
doen met die bestuur van bates en laste (soos
beleggings en lenings), en die gepaardgaande
risiko’s.
Opleiding van aktuarisse
Om as Aktuaris te kwalifiseer (“Fellow of the
Actuarial Society of South Africa”) moet jy al
vyftien eksamens van die beroepsliggaam slaag en
ook gepaste werksondervinding opdoen.
Die verwerwing van die grade BComm en
HonsBComm in Aktuariële Wetenskap aan
hierdie Universiteit, mag lei tot vrystelling van
verskeie eksterne eksamens van die genoemde
beroepsliggaam. Om vrystelling vir ’n gegewe
vak te verkry, moet jy ’n bevredigende punt in die
ooreenstemmende universiteitsvak behaal. Hierdie
programme berei jou ook deeglik voor vir van die
ander eksterne eksamens waarvoor vrystelling nie
beskikbaar is nie.
Die leerplan vir hierdie programme lê nie net
klem op die aktuariële, statistiese en wiskundige
vaardighede wat vir die aktuariële eksamens
voorgeskryf is nie, maar ook op die vermoë om
finansiële en ekonomiese data te interpreteer en
te benut. Dit sal jou in staat stel om ’n sleutelrol
te speel in die bestuur van enige onderneming of
organisasie.
BComm (Bestuursrekeningkunde)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en
MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
(sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans
Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes
voldoen nie, kyk “Taal van onderrig”
bladsy 16.
Dié program help jou om eendag te kwalifiseer
as ’n geoktrooieerde bestuursrekenmeester.
Met hierdie kwalifikasie kan jy as ’n
bestuursrekenmeester of as ’n finansiële
bestuurder werk. As bestuursrekenmeester sal jy
byvoorbeeld betrokke wees by kostestudies oor
die ontwikkeling van nuwe produkte en deelneem
aan besluite oor nuwe investeringsmoontlikhede.
Opleiding van geoktrooieerde
bestuursrekenmeesters
Die internasionaal erkende professionele
rekeningkundige kwalifikasie van Geoktrooieerde
Bestuursrekenmeester word behaal deur die
eksamens van die Geoktrooieerde Instituut
van Bestuursrekenmeesters (CIMA), met die
hoofkantoor in Londen, te slaag en voorts te
voldoen aan hul gestelde norme vir praktiese
ervaring. Die leerplan van CIMA lê nie net klem
op die verwerwing van die finansiële vaardighede
wat verwag sou word by ’n rekenmeester nie,
maar ook op die vermoë om finansiële inligting te
interpreteer en te gebruik ten einde ’n sleutelrol
te speel in die bestuur van enige onderneming of
organisasie.
Die graadprogram BComm (Bestuursrekeningkunde)
soos deur hierdie Universiteit aangebied,
geniet erkenning van CIMA. Die gevolg is dat
as jy hierdie kwalifikasie by die Universiteit
Stellenbosch verwerf, jy tans vrygestel word van
minstens sewe van CIMA se vyftien eksamens.
As jy verder ook ’n HonsBComm (Bestuursrekeningkunde)
sou verwerf, sal jy tans van minstens
nege van CIMA se vyftien eksamens vrygestel
word (na CIMA se goeddunke).
BComm (Finansiële Rekeningkunde)
(ACCA)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en
MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
(sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans
Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes
voldoen nie, kyk “Taal van onderrig”
bladsy 16.
Hierdie program is spesifiek gerig op die
beroep van die geoktrooieerde gesertifiseerde
rekenmeester. Met hierdie ACCA-kwalifikasie
sal jy hoofsaaklik betrokke wees by die finansiële
bestuur van ’n organisasie waar jou kennis
van finansiële rekeningkunde, ouditkunde,
bestuursrekeningkunde en belasting nuttig sal wees.
Opleiding van gesertifiseerde
rekenmeesters
Die internasionaal erkende professionele
rekeningkundige kwalifikasie van Geoktrooieerde
Gesertifiseerde Rekenmeester word behaal deur
die eksamens van die Geoktrooieerde Assosiasie
van Gesertifiseerde Rekenmeesters (ACCA), met
hoofkantoor in Londen, te slaag en ook te voldoen
aan hul gestelde norme vir praktiese ervaring.
Die leerplan van die ACCA is gerig op die
voorbereiding van finansiële state, ouditering en
die verskaffing van belasting- en besigheidsadvies
in die privaat en openbare sektor.
Die graad BComm (Finansiële Rekeningkunde),
soos deur hierdie Universiteit aangebied, geniet
erkenning van die ACCA. Die gevolg is dat as jy
die graad BComm (Finansiële Rekeningkunde)
aan hierdie Universiteit behaal, jy tans vrygestel
word van nege van die ACCA se veertien vakke
(na ACCA se goeddunke). Lees meer oor ACCA
by www.accaglobal.com.
BComm (Psig)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en
MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
(sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4*
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans
Eerste Addisionele Taal 5*
* Indien jy nie aan albei hierdie taalvereistes
voldoen nie, kyk “Taal van onderrig”
bladsy 16.
Hierdie program lei jou op vir ’n loopbaan
in die bestuur van menslike hulpbronne in
organisasies. Deur die BComm (Psig) op te volg
met ’n HonsBComm (Psig) en ’n ses maande
internskap, en dan ’n professionele raadseksamen
suksesvol af te lê, kan jy statutêr registreer by
die Health Professions Council of South Africa
(HPCSA) as Psigometris (in onafhanklike
praktyk). Na voltooiing van die MComm
(Psig)-program, ’n 12 maande internskap en die
aflegging van die professionele raadseksamen vir
bedryfsielkundiges kan jy statutêr registreer by die
HPCSA as Bedryfsielkundige.
Opleiding van psigometriste
Vanaf 1 Januarie 2006 geld ’n nuwe opleidings-
model waarvolgens ’n mens kwalifiseer vir
registrasie as Psigometris. Hiervoor moet jy eers
vier jaar studeer in sielkunde deur die BComm
(Psig) en die HonsBComm (Psig) suksesvol te
voltooi. Daarna moet jy ’n internskap van ses
maande doen, wat bestaan uit praktiese werk
onder die supervisie van ’n geregistreerde
sielkundige by ’n onderneming. Hierdie praktiese
opleiding doen jy in psigometriese assessering.
Na afloop van die praktiese werk, lê jy die
professionele raadseksamen, opgestel deur die
“Psychometrics Committee of the Professional
Board for Psychology”, af. Jy moet dit met ’n
gemiddelde prestasie van ten minste 70% slaag.
GRAADPROGRAMME MET ’N
REGSFOKUS
Keuring
Hierdie twee programme is ook onderworpe
aan keuring, maar die keuringsproses word
deur die Fakulteit Regsgeleerdheid hanteer.
Kyk “Algemene toelatingsinligting” op bls. 51
hieroor.
BRekLLB
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en
MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 70%
(sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 6 OF
Wiskunde 5 en Rekeningkunde 6
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans
Eerste Addisionele Taal 5
• Kyk “Algemene toelatingsinligting en keuring”
op bladsy 51

Dié program lei jou in die eerste plek op om as geoktrooieerde rekenmeester
te kwalifiseer (kyk “Opleiding van geoktrooieerde rekenmeesters” by “BRek”
hierbo). In die tweede plek word jy toegerus met geskikte kennis en insig wat
in die regswetenskappe vereis word met die oog op ’n moontlike loopbaan
in die regte. ’n Voordeel van die program is dat die BRek- en die LLBkwalifikasies
in vyf jaar behaal kan word, wat minstens een jaar minder is as
soortgelyke programme – en dit sonder om standaarde te verlaag.
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Wiskunde 5
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5
• Kyk “Algemene toelatingsinligting en keuring” op bladsy 51
BComm (Regsgeleerdheid)
Dié program is beroepsgerig. Dit word na voltooiing aangevul deur die
toepaslike deel van die LLB-program en, waar toepaslik, die aflê van
professionele toelatingseksamens. In hierdie program bestudeer jy beide
regsvakke en vakke vanuit die ekonomiese en bestuurswetenskappe.
Na afloop van die program kan jy of verder in die regsrigting of in jou
hoofvak (van die ekonomiese en bestuurswetenskappe) studeer. Hiermee
kry ’n mens ’n gesogte breër onderbou en dieper begrip van hoe regsreëls
by die samelewing in die algemeen inpas. Jy kry ook vaardighede van
’n ekonomiese en bestuursaard en ’n breër algemene kennis as wat jy
met die gewone vierjarige LLB-program sou kry. Kyk ook by BComm
(Regsgeleerdheid) onder die Fakulteit Regsgeleerdheid.
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf vir BComm-programme: www.sun.ac.za/economy/
Webwerf vir programme met ’n regsfokus: law.sun.ac.za
21

22
FAKULTEIT
GENEESKUNDE EN
GESONDHEIDSwETENSKAPPE
algemene praktisyn
fisioterapeut
EN VELE MEER...

PROGRAMGIDS
B in Arbeidsterapie
BSc in Dieetkunde
BSc in Fisioterapie*
B in Spraak-Taal- en Gehoorterapie
MB,ChB*
Studente op die Tygerbergkampus, waar die Fakulteit Geneeskunde
en Gesondheidswetenskappe gehuisves word, geniet ’n omvattende
studentgesentreerde ondersteuningstelsel wat onder andere bestaan uit die
Eerstejaarsakademie, tutor- en mentorondersteuning deur senior studente,
en die akademiese fokus in koshuise (die ResEd-inisiatief). ’n Ervare
span akademici en ondersteuningspersoneel hou hul oog en hand op die
akademiese vordering en algemene welstand van al ons studente. Buiten
uitstekende onderrig in goed toegeruste fasiliteite, kry studente waardevolle
praktiese ervaring deurdat hulle reeds vroeg in hul studies ondervinding met
pasiënte en gemeenskappe opdoen.
Die Fakulteit se strewe dat die samestelling van die studente ’n weerspieëling
van die demografiese profiel van die land sal wees, maak van hierdie kampus
’n ware multikulturele tuiste. Die kampus bied ’n taalvriendelike omgewing
wat verskillende taalgroepe akkommodeer. (Kyk “Onderrigtaal” verder aan.)
Toegang tot voorgraadse programme in die geneeskunde en
gesondheidswetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch is
onderworpe aan ’n gestruktureerde keuringsproses. Studentegetalle in die
Gesondheidswetenskappe word beperk deur regulasies van die Raad vir
Gesondheidsberoepe; die gesondheidsdienste en die universiteit se beskikbare
infrastruktuur en begroting; asook die hoë eise van die programme, wat
gewoonlik net suksesvol deurloop word deur kandidate wat bogemiddeld op
skool presteer het.
Onderrigtaal
Al die klasse van hierdie Fakulteit se programme word volgens die
T-spesifikasie (kyk ook bladsy 2) tweetalig in Afrikaans én in Engels
aangebied (dubbelmediumonderrig). Dit beteken dat elke taal min of meer
50% van die tyd gebruik word. Taalondersteunende onderrig is beskikbaar.
Aansoek en keuring
• Aansoeke sluit 31 Mei elke jaar
• By aansoek sal inligting oor die Nasionale Normtoetse (National
Benchmark Tests) aan jou gestuur word (kyk bladsy 4)
• Kandidate word gekeur op grond van akademiese skoolprestasie (45%
van die keuringspunt), prestasie in die Nasionale Normtoetse (30% van
die keuringspunt) asook nie-akademiese prestasies op hoërskool (graad
10 tot 12) behaal vir onder andere leierskap, sport, kultuurbedrywighede,
gemeenskapsdiens en veeltaligheid (25% van die keuringspunt)
• Kandidate met akademiese agterstande en wat potensiaal toon kan
gekeur word vir toelating tot die verlengde graadprogramme (VGP’s)
van MB,ChB en BSc in Fisioterapie. Die VGP’s bied toepaslike,
ondersteunende modules oor ’n periode van twee jaar; dus word een
jaar toegevoeg tot die duurte van die program
* Hierdie programme word ook as verlengde graadprogramme
(VGP’s) aangebied. Kyk “Aansoek en keuring”
hieronder en op bladsy 7.
Gegradueerdes in die geneeskunde en gesondheidswetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch is nasionaal
en internasionaal bekend vir hulle etiese gesindheid, kultuur van omgee en hoëkwaliteitgesondheidsorg
aan hulle kliënte, pasiënte en gemeenskappe.
B in Arbeidsterapie
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 50%
• Wiskunde 3
• Lewenswetenskappe 4
• Afrikaans en Fisiese Wetenskappe as skoolvakke word sterk aanbeveel
- Omtrent 50 kandidate word gekeur in die jaar wat studie voorafgaan.
Kyk “Aansoek en keuring”.
- Vir onderrigtaal, kyk langsaan.
Arbeidsterapie is ’n dinamiese en opwindende beroep. Hierdie program rus
jou toe met kennis en vaardighede om kliënte van alle ouderdomsgroepe
met ontwikkelingsagterstande, verskillende siektetoestande en funksionele
beperkings te assesseer. Aktiwiteite word as intervensiemedium gebruik. Die
intervensieprogramme word ontwerp vir aanwending in tuisomgewings en
gemeenskappe om optimale deelname van die persoon of persone aan die
aktiwiteite van die daaglikse lewe te verkry. Hierdie intervensieprogramme
rehabiliteer en voorkom funksionele probleme, en bevorder die algehele
gesondheidstoestand van persone.
As arbeidsterapeut sal jy jou kliënte holisties benader en, met inagneming
van die fisiese, sielkundige, sosiale en emosionele aspekte, insette op
alle areas van hul daaglikse funksionering – wat selfversorging, werk
en vryetydsbesteding insluit – lewer. Wat kinders betref is hulle ‘werk’
om te speel en daarom bestaan hulle intervensieprogramme uit spel- en
skoolverwante aktiwiteite.
Indirekte arbeidsterapiedienste sluit onder andere in raad wat jy aan
onderwysers, werkgewers, gesinslede en versorgers kan gee waardeur hulle kan
bydra om persone se deelname aan die aktiwiteite van die lewe te verbeter, en
die bestuur van aktiwiteitsprogramme wat vir groepe persone in fasiliteite en
die gemeenskap aangebied word om gesonde lewenstyle te bevorder.
Opleiding van arbeidsterapeute
Die program duur vier jaar. Die eerste jaar van die program word hoofsaaklik
op Stellenbosch gevolg, en die verdere jare by die Tygerbergkampus. Die
program behels ’n studie van Arbeidsterapie (teorie en praktyk), Sielkunde,
Sosiologie, Spesiale Fisika, Bedryfsielkunde, Biologie, Anatomie, Fisiologie,
Patologie vir Aanvullende Gesondheidsberoepe, Epidemiologie en Statistiek.
Na afloop van hierdie program volg ʼn gemeenskapsdiensjaar, waarna jy sal
kan registreer as Arbeidsterapeut by die Raad vir Gesondheidsberoepe van
Suid-Afrika.
Daar is beroepsmoontlikhede vir arbeidsterapeute in hospitale, eie privaat
praktyke, gemeenskapsklinieke, industrieë, hoofstroomskole en skole vir
23

24
leerders met spesiale behoeftes, rehabilitasiesentra en spesiale eenhede (bv.
die spinaaleenheid), aftree-oorde en versekeringsmaatskappye.
BSc in Dieetkunde
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 50%
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Lewenswetenskappe 4
• Afrikaans as skoolvak word sterk aanbeveel
- Omtrent 35 kandidate word gekeur in die jaar wat studie voorafgaan.
Kyk “Aansoek en keuring” op bladsy 23.
- Vir onderrigtaal, kyk bladsy 23.
Hierdie program lei dieetkundiges op wat oor die wetenskaplike kennis,
vaardighede en gesindhede beskik om selfstandig te kan funksioneer
op die gebied van terapeutiese voeding, gemeenskapsvoeding en
voedseldiensbestuur.
Opleiding van dieetkundiges
Die program duur vier jaar en word vanaf die eerste studiejaar op die
Tygerbergkampus aangebied.
Eerste jaar: Chemie vir Gesondheidswetenskappe, Lewensvorme en -funksies
van Kliniese Belang, Voeding, Voedsel, Geneeskundige Mikrobiologie,
Fisiologiese Biochemie, Voedingstatusbepaling en Gesondheid in Konteks.
Tweede jaar: Fisiologie, Anatomie, Sielkunde vir Gesondheidswetenskappe,
Gemeenskapsvoeding, Voedselproduksie en -sisteme, Toegepaste
Voedselwetenskap, Terapeutiese Voeding, Voeding in die Lewensiklus,
Gesondheidsopvoeding, Etiek en Menseregte en Praktykopleiding.
Derde jaar: Terapeutiese Voeding, Gemeenskapsvoeding, Bestuursbeginsels,
Navorsingsmetodiek, Biostatistiek en Epidemiologie, Etiek en Menseregte,
en Praktykopleiding.
Vierde jaar: Voedseldiensbestuur, Terapeutiese Voeding, Gemeenskapsvoeding,
34 weke van internskap (praktykopleiding) en ’n navorsingsprojek.
Na afloop van hierdie vierjarige program volg ʼn gemeenskapsdiensjaar,
waarna jy sal kan registreer as Dieetkundige by die Raad vir
Gesondheidsberoepe van Suid-Afrika.
Afgestudeerdes het verskeie beroepskeuses in terapeutiese dieetkunde,
gemeenskapsvoeding en die voedsel en farmaseutiese industrie. Hulle kan
ook werk as navorsers, as dosente in die akademie, of as voedingskonsultante
in privaat praktyke.
BSc in Fisioterapie
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Lewenswetenskappe 4
• Afrikaans as skoolvak word sterk aanbeveel
- Omtrent 55 kandidate word gekeur in die jaar wat studie voorafgaan.
Kyk “Aansoek en keuring” op bladsy 23.
- Vir onderrigtaal, kyk bladsy 23.
Hierdie program lei professionele fisioterapeute op om oor die nodige
kennis, vaardighede en gesindhede te beskik om probleme met gewrigte,
spiere en senuwee te behandel deur fisiese tegnieke te gebruik om genesing
te bevorder. Benewens tegnologies gevorderde metodes soos elektroterapie
en hidroterapie word manuele tegnieke (bv. massering, mobilisasie en
manipulasie), oefenterapie, bewegingsontleding en bewegingsheropleiding
tot volle funksionele herstel, ook as behandelingsmodaliteite gebruik.
Omvattende gesondheidsorg aan die gemeenskap lê klem op voorkoming,
genesing en rehabilitasie. Fisioterapeute werk sowel selfstandig as in
spanverband in die gesondheidsektor. Hul help pasiënte van alle ouderdomme
om disfunksies te oorkom en van siektes of beserings te herstel; hulle help
selfs gesonde mense om hul prestasievermoë te verbeter.
Opleiding van fisioterapeute
Die program duur vier jaar en dek die volgende vakke: Lewensvorme
en Funksies van Kliniese Belang; Chemie vir Gesondheidswetenskappe;
Persoonlike en Professionele Ontwikkeling; Gesondheid in Konteks;
Sielkunde; Anatomie; Fisiologie; Patologie; Anatomiese Patologie;
Fisioterapiewetenskap; Toegepaste Fisioterapie; Kliniese Fisioterapie;
Navorsingsmetodiek en Fisioterapiepraktykvoering.
Na afloop van die program volg ’n gemeenskapsdiensjaar, waarna jy sal kan
registreer as Fisioterapeut by die Raad vir Gesondheidsberoepe van Suid-Afrika.
Enkele van ’n wye reeks beroepskeuses wat oorweeg kan word is fisioterapie
in hospitale, privaat praktyke, gemeenskapsklinieke, die industrie, skole vir
gestremdes, rehabilitasiesentrums, spesiale eenhede (bv. spinaaleenheid) en
sportklubs.
B in Spraak-Taal- en Gehoorterapie
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 50%
• Afrikaans (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• ’n Derde taal word sterk aanbeveel
• Fisiese Wetenskappe en Lewenswetenskappe as skoolvakke word
aanbeveel
Nuwe toelatingsvereistes vir studie in 2016:
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Ten minste 2 van die volgende 3 tale: Afrikaans en/of Engels en/of ʼn
derde taal (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 5
• Fisiese Wetenskappe of Lewenswetenskappe 4
- Omtrent 30 kandidate word gekeur in die jaar wat studie voorafgaan.
Kyk “Aansoek en keuring” op bladsy 23.
- Vir onderrigtaal, kyk bladsy 23.
Hierdie program lei spraak-taalterapeute op met die toepaslike kennis en
vaardighede om persone met kommunikasieafwykings te kan hanteer.
Die student word toegerus om die volgende professionele funksies te
vervul: die voorkoming, identifisering, evaluering, diagnosering en
behandeling van kommunikasieafwykings; kliënt- en gesinsgesentreerde
berading en die begeleiding, onderrig en opleiding van ander kundiges
of relevante lekepersone; konsultasie en navorsing op die gebied van
kommunikasieafwykings en die bestuur van programme voorsien
deur spraak-taalterapeute aan kliënte met kommunikasieafwykings
in gesondheids-, opvoedkundige en privaat kontekste. Ten einde die
bogenoemde funksies optimaal in die veeltalige Suid-Afrikaanse konteks te
kan verrig, word van studente verwag om vaardigheid te ontwikkel in ten
minste twee tale, asook Gebaretaal.
Opleiding van spraak-taalterapeute
Die program duur vier jaar en dek die volle omvang van spraak-, taal-, stem-,
gehoor- vlotheid-, voedings- en slukafwykings wat voorkom in die veld
van kommunikasiepatologie. Die gehoorterapie-inhoud sluit aspekte van
oudiologiese praktyk in, soos basiese suiwertoon- en spraakoudiometrie,
immittansie-oudiometrie en rehabilitasie.
By gehoorgebreke val die klem op die hantering en rehabilitasie van
kinders en adolessente met kommunikasieafwykings wat veroorsaak word
deur gehoorverlies. Studente ontvang opleiding in basiese Gebaretaal ter
ondersteuning van rehabilitasie.

Die eerste en tweede jaar van die program word op die Stellenboschkampus
aangebied, maar studente bestee ten minste een dag per week op die
Tygerbergkampus. Hiervoor word busvervoer deur die Afdeling Spraak-Taal
en Gehoorterapie gereël. Die derde en vierde jaar van die program word op
die Tygerbergkampus aangebied. Studente voltooi hul kliniese opleiding by
goedgekeurde instansies in die Wes Kaap.
Hoofvakke: Spraakheelkunde, Kliniese Spraakheelkunde, Sielkunde en
Algemene Taalwetenskap.
Ander modules: Anatomie, Neuro-anatomie en Kliniese Neurologie waarvan
die inhoud aangepas word volgens die behoeftes van die beroep. Xhosa of
Afrikaanse Taalverwerwing (soos bepaal deur taalvaardigheidstoetse) is ’n
verpligte eerstejaarsvak wat die struktuur en sisteem van die taal aan die
studente bekendstel. Kliniese modules bied geleenthede vir studente om
toepaslike kliniese vaardighede in spesifieke kontekste te verwerf onder die
toesig van gekwalifiseerde terapeute. Kliniese opleiding vind plaas in hospitale,
skole, gespesialiseerde skole, gemeenskapsgesondheidsdienssentrums en
klinieke. Daar word ’n hoë premie op kommunikasie- en interpersoonlike
vaardighede geplaas. In die tweede en derde jaar word studente se Xhosataalvaardighede
daarom verder ontwikkel sodat hulle met kliënte en versorgers
in kliniese omgewings kan kommunikeer.
Na afloop van hierdie program volg ʼn gemeenskapsdiensjaar, waarna jy sal
kan registreer as Spraak-Taalterapeut by die Raad vir Gesondheidsberoepe
van Suid-Afrika.
Daar is werksgeleenthede vir spraak-taalterapeute in die openbare-, privaat-
en nie-regeringsektore asook in die akademie. Graduandi kan registreer
by die Raad vir Gesondheidsberoepe van Suid-Afrika en werk bekom in
hospitale, klinieke, skole of gespesialiseerde skole.
MB,ChB
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 70%
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Lewenswetenskappe 4
• Afrikaans en Engels as skoolvakke word sterk aanbeveel
- Omtrent 235 kandidate word gekeur in die jaar wat studie voorafgaan.
Kyk “Aansoek en keuring” op bladsy 23.
- Vir onderrigtaal, kyk bladsy 23.
Die doel van hierdie program is om pas afgestudeerde Stellenbosch-dokters
te lewer wat oor die kennis, vaardighede en gesindhede beskik om gedurende
die twee internskapjare die beskikbare geleenthede optimaal te benut en
om na afloop daarvan selfstandig in die primêre gesondheidsektor te kan
funksioneer, en wat die vermoë en insig verwerf het om persoonlik en
professioneel verder te kan ontwikkel.
Opleiding van mediese dokters
Die program strek oor ses jaar en bestaan uit drie fases.
Fase een: Die grootste gedeelte van die eerste jaar word bestee aan ’n
onderbou deur natuurwetenskappe soos Biologie en Chemie in die konteks
van die gesondheidswetenskappe; die basiese aspekte van gesondheid en
persoonlike en professionele ontwikkeling te bestudeer. Die beginsels wat die
versteuring van liggaamsfunksies tydens siekte en die behandeling daarvan
onderlê, word ook gedek.
Fase twee (kliniese geneeskunde): In hierdie fase, wat vanaf die tweede jaar
tot die einde van die eerste semester van die vyfde jaar strek, word die teoretiese
en praktiese aspekte van die normale struktuur en funksie van die verskillende
orgaansisteme en siektes daarvan op ’n geïntegreerde manier bestudeer. Reeds
vanaf die tweede semester van die tweede jaar al kry studente eerstehandse
ervaring in die behandeling van pasiënte in die kliniese rotasiemodules.
Fase drie (kliniese konsolidasie): In die laaste drie semesters (ook bekend
as die studentinternskap) vind geen verdere formele teoretiese opleiding plaas
nie, maar vind alle opleiding in die kliniese omgewing plaas.
Na afloop van hierdie ses jaar volg twee jaar internskap en dan die
gemeenskapsdiensjaar, waarna jy sal kan registreer as Onafhanklike
Praktisyn by die Raad vir Gesondheidsberoepe van Suid-Afrika.
’n Groot verskeidenheid beroepskeuses kan uitgeoefen word, byvoorbeeld in
privaat praktyke, hospitale of ander mediese instansies, in verskeie staats- of
semistaatsinstellings, in navorsing, in akademiese geneeskunde of in die
privaat sektor soos by versekeringsmaatskappye of die farmaseutiese bedryf.
Nagraadse studie vir ’n navorsingsloopbaan of spesialisasie in enige kliniese
rigting is verdere aantreklike opsies.
Navrae
Aansoeke om toelating:
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.maties.com
Fakulteitsbeampte (Stellenboschkampus):
Tel.: 021 808 4842
Keuringsbeampte (Dieetkunde, Arbeids-, Fisio- en Spraak-Taal- en
Gehoorterapie):
Me Cindi de Doncker
Tel.: 021 938 9533
E-pos: cnm@sun.ac.za
Keuringsbeampte (MB,ChB-program):
Me Erina van Wyk
Tel.: 021 938 9203
E-pos: phvw@sun.ac.za
Nasionale Normtoetse:
Tel.: 021 650 3523
Webwerf: www.nbt.ac.za
25

26
FAKULTEIT professionele ingenieur
INGENIEURSwESE
Konsultant
navorser
projekbestuurder
EN VELE MEER...

PROGRAMGIDS
BIng (Bedryfs)
BIng (Chemies)
BIng (Elektries en Elektronies)
BIng (Meganies)
BIng (Megatronies)
BIng (Siviel)
Ingenieurswese bied uitstekende loopbane vir mans en vroue. Professionele ingenieurs is in die eerste
plek gemoeid met die vooruitgang van tegnologie deur innovasie, kreatiwiteit en verandering. Hul werk
vereis oorspronklike denke en ’n goeie oordeelsvermoë, en fokus op mense en tegnologie.
Die vierjarige Baccalaureus in die Ingenieurswese-programme (BIng) rus
jou toe met ’n breë kennisbasis. Al die studente neem dieselfde vakke in
die eerste jaar en begin dan in hul tweede jaar spesialiseer in die rigting
waarin hulle verder wil studeer. In die eerste twee jaar word ’n fondament
van wiskunde en die natuur- en ingenieurswetenskappe gelê, en in die
derde en vierde jaar leer jy hoe om jou kennis toe te pas om tegniese en
besigheidsgeleenthede te ontgin. Met die breë kennisbasis van die BIng
kan gegradueerdes ’n groot verskeidenheid betrekkings volstaan in die
ingenieursbedryf én daarbuite. Hulle is dikwels entrepreneurs en stig en
bestuur hul eie maatskappye.
Die BIng-programme is deur die Suid-Afrikaanse Raad vir Ingenieurswese
(ECSA) geakkrediteer vir registrasie van ons gegradueerdes as Professionele
Ingenieurs na verwerwing van toepaslike ondervinding in die praktyk.
Ingevolge die Washington Accord word programme wat deur die Suid-
Afrikaanse Raad vir Ingenieurswese geakkrediteer word in verskeie lande
in die wêreld erken, soos byvoorbeeld Australië, Kanada, Nieu-Seeland, die
Verenigde Koninkryk en die Verenigde State van Amerika.
Op nagraadse vlak bied die Fakulteit ’n groot verskeidenheid programme aan
tot op die vlak van Doktor in die Ingenieurswese.
Eerste- en tweedejaarsmodules word in Afrikaans én in Engels aangebied
(parallelle sessies of intydse tolking). Vanaf die derde jaar word modules
in Afrikaans òf in Engels aangebied. Alle toets- en eksamenvraestelle en
werksopdragte word in Afrikaans én in Engels opgestel en studente mag
enige vraestel of opdrag in Afrikaans òf in Engels beantwoord.
Minimum toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Wiskunde 6
• Fisiese Wetenskappe 5
• Engels Huistaal 3 OF
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF
• Engels Eerste Addisionele Taal 4 saam met Afrikaans Huistaal 3, of
Afrikaans Eerste Addisionele Taal 5
• Afgesien van bostaande vereistes word aansoekers ook volgens keuringskriteria
gekeur.
• Aansoeke sluit 30 Junie; laataansoeke sluit 30 September.
Keuringskriteria
Alle voornemende eerstejaarstudente se aansoeke om toelating is aan
keuring onderworpe. ’n Keuringsformule word gebruik waarvolgens ses
matriekvakke (uitgesonderd Lewensoriëntering) gebruik word met Wiskunde
en Fisiese Wetenskappe wat dubbeld tel. Voorlopige keuring word op grond
van die Graad 11-prestasie gedoen en finale keuring nadat matriekuitslae
bekend is. Elke program het ’n beperkte aantal plekke beskikbaar.
Voornemende studente se keuring is afhanklik van hul posisie op die
betrokke program se keuringsrangordelys. Om ’n redelike kans vir keuring te
hê, behoort jou Wiskundepunt en gemiddelde punt bokant 75% te wees. Kyk
in ons Jaarboek Deel 11, bladsy 13, vir meer besonderhede.
Die uitslae van die Nasionale Normtoetse wat jy geskryf het, sal saam met
jou skoolresultate en ander tersaaklike inligting oorweeg word. Persoonlike
onderhoude mag deel van die keuringsproses uitmaak.
Verlengde Graadprogram vir Ingenieurswese
’n Verlengde Graadprogram vir Ingenieurswese is ingestel om studente
met ontoereikende skoolagtergrond te help om die BIng-program te
bemeester. Hierdie Verlengde Graadprogram bied ’n alternatiewe toegang
tot die programme in die Fakulteit Ingenieurswese. ’n Beperkte aantal
studente word gekeur vir hierdie Verlengde Graadprogram en voorkeur
word verleen aan studente uit voorheenbenadeelde gemeenskappe. Die
Verlengde Graadprogram beteken een ekstra jaar van studie, wat die
hoofstroomgraadprogramme voorafgaan. Studente wat hierdie ekstra jaar
suksesvol voltooi en aan die addisionele voorwaardes voldoen, word tot die
hoofstroomgraadprogramme van die Fakulteit Ingenieurswese toegelaat.
Nagraadse programme
- Nagraadse Diploma in Ingenieurswese
- MIng (Navorsing)
- MIng (Gestruktureerd)
- PhD
- DIng
BIng (Bedryfs)
Bedryfsingenieurswese is gerig op mense en tegnologiese stelsels met die
doel om ondernemings doeltreffend en dus meer mededingend te maak. In ’n
kleiner wordende wêreld waar handel geen grense ken nie, is internasionale
mededingendheid dié uitdaging van die 21ste eeu.
Gegradueerdes is verantwoordelik vir die optimale ontwerp, implementering,
bedryf, verbetering en bestuur van tegnologiese stelsels. Hierdie stelsels
bestaan gewoonlik uit mense, toerusting, inligting, kapitaal, prosesse en
prosedures, en bedryfsingenieurs verbeter die gehalte, produktiwiteit en
koste-doeltreffendheid van hierdie elemente deur optimering.
Die bedryfsingenieur word hiervoor toegerus deur onder meer Wiskunde,
Operasionele Navorsing, Ingenieursekonomie, Vervaardigingsprosesse
en -stelsels, Ergonomie en Produksiebestuur te bestudeer. Aangesien
bedryfsingenieurs altyd probeer om iets te verbeter - dit wil sê om dit te
transformeer, is hulle naas hierdie meer tegnologiese inhoud ook betrokke
by die mens binne die transformasieproses: dit is immers die persoon wat
uiteindelik gestalte moet gee aan die uitvoering van aktiwiteite en beheer het
27

28
oor die planne wat opgestel is. Projekbestuur tesame met kennisbestuur is
ook belangrik, want die mens en die kennis wat hy/sy het, word beskou as
die belangrikste hulpbron in enige onderneming en dit moet met sorg bestuur
word.
Met bedryfsingenieurs se sterk besigheidsfokus en tegnologiese basis is
hulle ewe tuis in die vervaardiging-, dienste- en finansiële sektor, en die
aanwending van bedryfsingenieurs in hierdie sektore neem jaarliks toe.
BIng (Chemies)
Die Departement Prosesingenieurswese bied die graad Chemiese
Ingenieurswese aan met keusevakke in mineraalprosessering. Chemiese
en mineraalprosesseringsingenieurs is gemoeid met die vervaardiging van
verbruikbare materiale en die ekstraksie van minerale op ’n industriële skaal.
Hulle ontwikkel die prosesse en ontwerp, vervaardig en bedryf die aanlegte
waarmee grondstowwe na produkte met ’n hoër ekonomiese waarde verwerk
word deur fisiese, termiese of chemiese veranderings. Die ontwikkeling
van prosesse waar biotegnologie ’n rol speel (insluitend bio-energie), die
outomatiese prosesmonitering en beheer van chemiese prosesseringsaanlegte,
asook omgewingsingenieurswese (omgewingsvriendelike prosesse en
afvloeiselbehandeling, bv. waterbehandeling) word al hoe belangriker.
Hierdie program rus studente toe met ’n breë kennis van Wiskunde, Fisika
en Chemie, asook Termodinamika, Oordragsverskynsels, Skeidingsprosesse,
Reaktorontwerp, Biotegnologie, Prosesbeheer, Ingenieursbestuur,
Kosteberaming en Ontwerp. Keusevakke in Mineraalprosessering fokus
spesifiek op die ontginning en ekstraksie van minerale soos goud, diamante,
steenkool, platinum en yster.
Chemiese ingenieurs werk in ’n reeks van bedrywe wat petrochemiese
aanlegte, metallurgiese aanlegte, aanlegte vir die vervaardiging van kunsmis
en sement, die voedselbedryf, biotegnologie en navorsingsinstansies insluit.
In Suid-Afrika werk baie chemiese ingenieurs vir groot maatskappye soos
Sasol, Anglo, BHP Billiton, SABMiller en Eskom, maar daar is ook heelwat
geleenthede in nuwe hoëtegnologie-maatskappye, terwyl daar ook al hoe
meer klein maatskappye is wat chemiese ingenieurs in diens neem.
BIng (Elektries en Elektronies)
Elektriese en elektroniese ingenieurs is verantwoordelik vir die opwekking,
transmissie en omsetting van elektriese krag; die inwin, verwerking en
verspreiding van inligting deur elektroniese stelsels; die ontwerp van
rekenaars en groot programmeringstelsels; en die beheer van elektriese en
meganiese stelsels.
Hierdie program lê ’n breë basis vir ’n groot verskeidenheid
werksgeleenthede. In die derde en vierde jaar word voortgebou op
wiskunde en die ingenieurswetenskappe van die eerste twee jaar
met ingenieurstoepassings op die gebiede van elektriese energie,
elektronika, elektromagnetiese stelsels, rekenaarstelsels, beheerstelsels,
telekommunikasiestelsels, informatika, robotika en seinverwerking.
Elektriese en elektroniese ingenieurs is gemoeid met die aanwending van elektriese
energie (ook hernieubare energiebronne) in bedrywe soos dié wat elektrisiteit
voorsien, fabrieke en chemiese aanlegte, myne, munisipaliteite, spoorweë en
hawens. Hulle werk ook waar elektroniese inligtingstelsels, soos rekenaars,
mikroverwerkers en rekenaarnetwerke, telefone, selfoonnetwerke, televisie,
satellietstelsels, radar en outomatiese vlugstelsels vir vliegtuie gebruik word.
BIng (Meganies)
Meganiese ingenieurs is verantwoordelik vir die daarstelling van verskeie
meganiese stelsels, vanaf vliegtuie en skepe tot mikromasjiene wat op
rekenaarskyfies geëts word. Daarbenewens vervul meganiese ingenieurs
ook ’n sleutelrol in die opwekking van energie deur steenkool- en
kernkragsentrales of die oes van hernieubare energie uit sonskyn en wind.
In die proses bestudeer, ontwikkel en ontwerp hulle masjinerie, aanlegte en
produkte van ’n wyd uiteenlopende aard. Meganiese ingenieurswese sluit ook
die vervaardiging, onderhoud en herstel van meganiese stelsels en aanlegte
in. Soos alle ingenieurs is meganiese ingenieurs dikwels betrokke by die
optimering van stelsels en prosesse en die bestuur van projekte wat miljoene
rand beloop.
In die derde en vierde jaar bou hierdie program voort op die basis van
wiskunde en die ingenieurswetenskappe van die eerste twee jaar met vakke
soos Sterkteleer, Beheerstelsels, Vibrasie en Geraas, Masjienontwerp,
Warmteoordrag en Energiestelsels. Studente kry ook ’n breë interdissiplinêre
basis met vakke soos Elektriese Aandrywing, Elektronika, Megatronika,
Projekbestuur en Omgewingsingenieurswese.
In Suid-Afrika werk meganiese ingenieurs in van die grootste
ondernemings, soos De Beers, Anglo, Sasol en Eskom, tot in klein
konsultasievennootskappe. Hulle tree dikwels op as program- en
projekbestuurders vir groot kapitaalprojekte soos byvoorbeeld die ontwerp
en oprigting van kragstasies en petrochemiese aanlegte. Baie meganiese
ingenieurs is ook goeie entrepreneurs wat hul eie besighede tot stand bring.
BIng (Megatronies)
Megatroniese ingenieurs ontwikkel en vervaardig masjiene en stelsels
wat moderne beheerstelsels benut om groter aanpasbaarheid, beter
werkverrigting, en/of laer koste te verkry. Megatroniese stelsels streef na die
optimale kombinasie van meganiese, elektriese en elektroniese substelsels
deur byvoorbeeld masjienonderdele, sensors en aktueerders te integreer
en dan met rekenaarstelsels te beheer. Tipiese megatroniese stelsels wat
ontwerp en ontwikkel word, span so wyd soos enjinbeheermodules, ABSremstelsels,
geoutomatiseerde monteerlyne, kunsharte, mediese toestelle en
verbruikersprodukte soos wasmasjiene.
Hierdie program is saamgestel uit modules van die BIng (Meganies)-
en BIng (Elektries en Elektronies)-programme. In die derde en vierde
jaar bestudeer jy vakke soos Elektronika, Elektriese Aandrywing,
Beheerstelsels, Rekenaarstelsels, Masjienontwerp en Megatronika. Verder
word velde soos Projekbestuur, Vibrasie en Geraas, Warmteoordrag en
Omgewingsingenieurswese gedek om ’n breë interdissiplinêre basis te lê.
Suid-Afrika het ’n volgehoue vraag na megatroniese ingenieurs. Sommige
megatroniese ingenieurs werk vir groot multinasionale korporasies, maar die
diverse opleiding van megatroniese ingenieurs maak hulle gesog by kleiner
ingenieursondernemings en lê ook ’n uitstekende basis vir entrepreneurs.
BIng (Siviel)
Siviele ingenieurs is betrokke by die ontwerp, konstruksie en instandhouding
van infrastruktuur soos watervoorsiening, lughawens, paaie, brûe, hawens,
myne, tonnels, damme en die strukture vir residensiële, kommersiële en
industriële toepassings.
Nadat ’n goeie fondament in wiskunde, chemie en die ingenieurswetenskappe
in die eerste twee jaar gelê is, bou die program in die derde en vierde jaar
daarop voort met vakke in Water-, Struktuur-, Vervoer- en Geotegniese
Ingenieurswese. Vakke soos Omgewingsingenieurswese en Ingenieursbestuur
gee jou ’n wye verwysingsraamwerk. Die vak Informatika ontwikkel die
rekenaar as ’n kragtige hulpmiddel vir die oplossing van probleme in siviele
ingenieurswese.
Daar is vele beroepsmoontlikhede vir siviele ingenieurs in die openbare
en privaat sektore, van plaaslike owerhede tot staatsdepartemente en van
raadgewende firmas tot konstruksiemaatskappye. Verskeie Suid-Afrikaanse
siviele-ingenieurswese-maatskappye is internasionaal aktief, en sommige is
deel van reuse globale maatskappye.
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.eng.sun.ac.za

FAKULTEIT
KRYGSKUNDE
vlootoffisier
navigator
menslikehulpbronbestuurder
EN VELE MEER...
29

30
PROGRAMGIDS
BMil in Menslike Organisasie-ontwikkeling
BMil in Organisasie- en Hulpbronbestuur
BMil in Tegnologie
BMil in Tegnologie en Verdedigingsbestuur
BMil in Veiligheid- en Afrikastudie
Die Fakulteit Krygskunde op Saldanha bied baccalaureus- en nagraadse programme toegespits op
nasionale sekerheid en verdedigingsaangeleenthede aan vir gekeurde offisiere van die Suid-Afrikaanse
Nasionale Weermag (SANW) en ander weermagte. Die onderrigprogramme is saamgestel om die
spesifieke belange van die SANW te dien en so relevant moontlik tot die behoeftes van weermagoffisiere
te wees. Spesialisering in verskeie vakdissiplines, na gelang van die student se voorkeur, is wel
moontlik, maar met inagneming van sy/haar weermagsdeel se behoeftes. Die minimum tydsduur vir die
baccalaureusprogramme is drie jaar.
Algemene toelatingsvereistes
• Aanbeveling van die Militêre Akademie Keurraad wat die toelatingsvereistes
soos bepaal deur die SANW in ag neem
• Nasionale Senior Sertifikaat soos gesertifiseer deur Umalusi met toelating
to baccalaureusstudie (kyk bladsy 3)
• Kyk ook die toelatingsvereistes by die betrokke programme
BMil in Menslike en Organisasie-ontwikkeling
Toelatingsvereistes
• Kyk algemene toelatingsvereistes
Die program fokus op die kennis, vaardighede en bevoegdhede wat jy nodig
het om effektief in die menslike hulpbron- en organisasie-ontwikkelingomgewing
te funksioneer.
Hoofvakke:
Bedryfsielkunde (Mil)
Openbare en Ontwikkelingsbestuur (Mil)
Ander vakke:
English Studies (Mil), Handelsreg, Militêre Bestuur,
Rekenaarinligtingstelsels (Mil), Strafreg en ander regsvakke, Militêre Etiek,
Militêre Leierskap
Nagraadse programme
- Honneursprogram in Bedryfsielkunde (Mil)
BMil in Organisasie- en Hulpbronbestuur
Toelatingsvereistes
• Wiskunde 3 of Wiskundige Geletterdheid 5
• Kyk ook algemene toelatingsvereistes
Die primêre fokus van hierdie program is om aan die militêre offisier
die kennis, denkwyses en vaardighede te verskaf om die hulpbronne en
organisatoriese omgewing van die SANW effektief te bestuur.
Hoofvakke:
Ekonomie (Mil)
Finansiële en Bestuursrekeningkunde (Mil)
Militêre Bestuur
Openbare en Ontwikkelingsbestuur (Mil)
Ander vakke:
Bedryfsielkunde (Mil), English Studies (Mil), Kontraktereg (Mil), Ouditering
(Mil), Rekenaarinligtingstelsels (Mil), Statistiek (Mil), Straf- en Militêre Reg
Nagraadse programme
- Honneurs- en magisterprogramme in Organisasie- en Hulpbronbestuur (Mil)
- Honneursprogram in Openbare en Ontwikkelingsbestuur (Mil)
BMil in Tegnologie
Toelatingsvereistes
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Kyk ook algemene toelatingsvereistes
Die primêre fokus van hierdie program is die ontwikkeling van die militêre
offisier se tegnologiese kennis en vaardighede soos toepaslik vir die militêre
omgewing.
Hoofvakke:
Fisika (Mil)
Lugvaartkunde (Mil) en Militêre Tegnologie (verpligtend vir alle SA
lugbemanning)
Militêre Geografie (verpligtend vir alle SA Leër-algemenediensoffisiere)
Rekenaarinligtingstelsels (Mil)
Seevaartkunde (verpligtend vir alle SA Vloot-gevegsoffisiere)
Wiskunde (Mil)
Ander vakke:
English Studies (Mil), Militêre Bestuur, Statistiek (Mil)
Nagraadse programme
- Honneurs- en magisterprogramme in Tegnologie
- Honneurs- en magisterprogramme in Militêre Geografie
- Honneurs- en magisterprogramme in Rekenaarinligtingstelsels
BMil in Tegnologie en Verdedigingsbestuur
Toelatingsvereistes
• Wiskunde 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Kyk ook algemene toelatingsvereistes
Die primêre fokus van hierdie program is om die integrasie van tegnologie,
verdediging en bestuur te bevorder en om aan die suksesvolle kandidate die
geleentheid te bied om effektief te funksioneer op hulle vlak in ’n tegnologie-
en verdedigingsbestuursomgewing en om hulle bevelvoerders of bestuurders
in die SANW te ondersteun in soortgelyke aangeleenthede.
Hoofvakke:
Militêre Bestuur
Militêre Geografie (verpligtend vir alle SA Leër-algemenediensoffisiere)
Lugvaartkunde (Mil) (verpligtend vir vlieëniers en navigators)
Rekenaarinligtingstelsels (Mil)
Seevaartkunde (verpligtend vir alle SA Vloot-gevegsoffisiere)
Militêre Geskiedenis of Militêre Strategie

Ander vakke:
Bedryfsielkunde (Mil), Ekonomie (Mil) of Veiligheidsreg (Mil), English Studies
(Mil), Fisika (Mil), Militêre Tegnologie, Statistiek (Mil), Wiskunde (Mil)
Nagraadse programme
- Honneurs- en magisterprogramme in Tegnologie
- Honneurs- en magisterprogramme in Militêre Geografie
- Honneurs- en magisterprogramme in Krygsgeskiedenis
- Honneurs- en magisterprogramme in Militêre Strategie
- Honneurs- en magisterprogramme in Rekenaarinligtingstelsels
BMil in Veiligheid- en Afrikastudie
Toelatingsvereistes
• Kyk ook algemene toelatingsvereistes
Die primêre fokus van hierdie program is die omgewing waarin die militêre
offisier funksioneer – histories, polities, strategies en sosio-ekonomies.
Hoofvakke:
Krygsgeskiedenis
Militêre Strategie
Politieke Wetenskap (Mil)
Ander vakke:
Bedryfsielkunde (Mil), English Studies (Mil), Ekonomie (Mil), Militêre Bestuur,
Militêre Geografie, Rekenaarinligtingstelsels (Mil), Veiligheidsreg (Mil)
Nagraadse programme
- Honneurs- en magisterprogramme in Militêre Strategie
- Honneurs- en magisterprogramme in Krygsgeskiedenis
- Honneurs- en magisterprogramme in Veiligheid- en Afrikastudie
- MPhil in Veiligheidsbestuur
Navrae
• Die Dekaan, Saldanha
Tel.: 022 702 3003
• Die Fakulteitsadministreerder, Saldanha
Tel.: 022 702 3085
• Kliëntedienssentrum, Stellenbosch
Tel.: 021 808 9111
E-pos: info@sun.ac.za
• Webwerf: www0.sun.ac.za/MilScience/
31

het jy
geweet
STELLENBOSCH
in 1918
5 KAMPUSSE
Universiteit
Stellenbosch
enigste
is die oudste dorp in Suid-Afrika
het die Universiteit Stellenbosch sy deure vir
503 studente en 39 dosente oopgemaak
Stellenbosch-kampus (hoofkampus):
Fakulteite AgriWetenskappe, Ingenieurswese,
Lettere en Sosiale Wetenskappe, Natuurwetenskappe,
Opvoedkunde, Regsgeleerdheid, Teologie en die grootste
deel van Ekonomiese en Bestuursweten s kappe
Bellvillepark-kampus: Universiteit van Stellenbosch
Bestuurskool en USB Bestuursontwikkeling Beperk
Tygerberg-kampus: Fakulteit Geneeskunde en
Gesondheidswetenskappe
Saldanha-kampus: Fakulteit Krygskunde
Worcester-kampus: Ukwanda Landelike Kliniese
Skool
is een van die top 4 navorsingsuniversiteite
in Suid-Afrika
verskyn op 3 wêreldranglyste vir universiteite
universiteit wat opleiding in bosbou, laserfisika,
polimeerwetenskap, wynkunde en wingerdkunde
aanbied

Leersentrum
Deurvloeikoers
van eerstejaars
hoop
projek
Stellenbosch
Universiteitskoor
2012
1 van 3
maties
rugby
klub
vir voorgraadse studente in die JS Gerickebiblioteek
eerste in Afrika
een van die hoogste in Suid-Afrika
grootste befondsingsveldtog in Afrika, verander lewens
met sy wetenskap-vir-die-samelewing-benadering
(www.diehoopprojek.co.za)
gekroon as wêreldkampioen in Wêreldkorespele
in Cincinnatti, Amerika
• swemmers Heerden Herman en Charl Bouwer is Maties se
Sportman van die Jaar en Sportman van die Jaar vir
Persone met Gestremdhede
• atleet Ilse Hayes is Maties se Sportvrou van die Jaar vir
Persone met Gestremdhede en kanovaarder Robyn Kime
Maties se Sportvrou van die Jaar
anatomie en morfologiese museums
in die wêreld
is die grootste in die wêreld

34
FAKULTEIT
lETTERE EN SO-
SIAlE wETEN-
SKAPPE
akteur
diplomaat
juweliersware-ontwerper
EN VELE MEER...

PROGRAMGIDS
Algemene programme
BA in Geesteswetenskappe*
BA in Sosiale Dinamika*
BA in Taal en Kultuur*
Gespesialiseerde programme
BA in Drama- en Teaterstudie
BA in Internasionale Studie*
B in Maatskaplike Werk*
BA in Menslike Hulpbronbestuur*
B in Musiek (BMus)
BA in Musiek (Rigtings: Algemeen en Musiektegnologie)
Diploma in Praktiese Musiek
Hoër Sertifikaat in Musiek
Hierdie Fakulteit se programme bied vir jou studierigtings te kus en te keur. En dié programme val nie
sommer uit die lug uit nie. Hulle is gebou op ’n 138 jaar lange tradisie wat baie spesifieke waardes
soos respek vir kennis en denke, verfyning van smaak, veeltaligheid, intellektuele gebalanseerdheid,
verdraag saamheid en grondigheid ontwikkel. Hulle is gerat vir Suid-Afrika se behoeftes in die 21ste eeu
en hou tred met die jongste internasionale denke oor die ekonomiese en sosiale toepaslikheid van ’n
opleiding in die lettere, kunste en sosiale wetenskappe. Hierdie programme sal jou toerus om jou plek
in die veeleisende arbeidsmark vol te staan deur jou ’n grondige vakkennis te gee, maar dit sal jou ook
algemene vaardighede aanleer soos denkvaardighede, kommunikasievaardighede, rekenaargeletterdheid
en die vermoë om probleme te herken en op te los. Al ons programme is keuringsprogramme. Waar ’n
program sy eie keuringsvereistes het, word dit by die program self genoem.
Verlengde graadprogramme (VGP's)
Studente word vir die VGP’s gekeur volgens die oordeel van die Fakulteit.
Kyk bladsy 7 vir meer inligting oor VGP’s.
AlGEMENE PROGRAMME
BA in Geesteswetenskappe
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Indien jy Sosio-Informatika as universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 4 of Wiskundige Geletterdheid 6
Die BA in Geesteswetenskappe is ’n driejarige program wat jou leer om
akademies veelsydig en buigsaam te wees en om in ’n groot verskeidenheid
beroepe aktuele probleme in Suid-Afrika op te los of te hanteer. Met
verdere opleiding kan jy beroepe soos onderwyser, sielkundige, joernalis en
stadsbeplanner oorweeg.
Programinhoud
Die vakke waaruit jy kan kies, is ingedeel in twee groepe (bane) tematies
verwante vakke. Die program word so opgebou dat jy uiteindelik op gevorderde
vlak twee vakke neem wat uit enige van die twee bane kom, tesame met (1)
nog ’n 24-kredietmodule of twee 12-kredietmodules van ’n derdejaarvak, of
(2) ’n metadissipline uit baan drie wat saamhang met daardie twee vakke. ’n
Metadissipline van ’n vakgebied analiseer en evalueer die vakgebied se metodes.
Die eerste baan handel oor die mens se denke, taal, kultuur en kuns (met
vakke soos Afrikaans en Nederlands, Afrikaanse Taalverwerwing, Algemene
Taalwetenskap, Antieke Kulture, Chinees, Duits, English Studies, Applied
English Language Studies, Filosofie, Frans, Sielkunde, Sportwetenskap,
Teaterwetenskap, Xhosa, Basiese Xhosa).
Die tweede baan het te doen met die mens en die samelewing (met vakke soos
Geografie en Omgewingstudie, Sportwetenskap, Sosio-Informatika, Filosofie,
Geskiedenis, Visuele Studies, Politieke Wetenskap, Sielkunde en Sosiologie).
BA in Ontwikkeling en Omgewing*
BA in Politieke, Filosofiese en Ekonomiese Studie (PPE)
BA in Regsgeleerdheid
Programme met Sielkunde
BA in Sosio-Informatika*
BA in Sportwetenskap
BA in Visuele Kunste
BA in Waarde- en Beleidstudie
* Hierdie programme word ook as verlengde graadprogramme
(VGP’s) aangebied. Kyk “Verlengde graadprogamme”
onder.
Die metadissiplines waaruit jy kan kies is Dimensies van Historiese Verstaan
en Wetenskaplike Taalondersoek as Speurwerk.
BA in Sosiale Dinamika
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Indien jy Sosio-Informatika as universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 4 of Wiskundige Geletterdheid 6
Indien jy Ekonomie as universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 5
Hierdie program berei jou voor vir werk in die sosiale sektors van die
arbeidsmark. Jy sal leer hoe die sosio-ekonomiese, maatskaplike en
politieke aspekte van die veranderende wêreld ontleed, geïnterpreteer,
begryp, verduidelik en beïnvloed kan word. Met hierdie kennis word jou
mededingendheid as potensiële toetreder tot die arbeidsmark verhoog
omdat jy leer om jouself in die veranderende omgewing te handhaaf, die
ingewikkelde prosesse van die dinamiese sosiale wêreld te begryp en die
volhoubaarheid daarvan te verhoog.
Programinhoud
Die sosiale wetenskappe waaruit jy jou twee hoofvakke kies is Ekonomie,
Geografie en Omgewingstudie, Geskiedenis, Politieke Wetenskap, Sielkunde,
Sosiologie en Sosiale Antropologie. Die ander drie eerstejaars- en twee
tweedejaarsvakke waaruit jy kan kies, sluit ’n verskeidenheid tale in, asook
Antieke Kulture, Sosio-Informatika, Openbare en Ontwikkelingsbestuur, en
Filosofie.
Hierdie vakke bied jou ’n volle spektrum van die veelvoudige dimensies
van sosiale dinamika. Hierdie dimensies sluit onder andere temas in
soos samelewingstrukture, idees oor sosiale verandering, prosesse van
verandering, die identiteit en diversiteit van mense, openbare beleid,
kommunikasie en inligting.
35

36
BA in Taal en Kultuur
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Hierdie driejarige program behels onderrig in ’n verskeidenheid moderne
en antieke tale en in die kultuurkontekste waarin hulle aangetref word.
Dit rus jou toe met kennis en vaardighede vir loopbane in die taal- en
kultuurprofessies, die media, die diplomatieke diens, die onderwys, die
uitgewersberoep, die toerisme en die vertalingsbedryf.
Programinhoud
Taalvakke wat jy kan volg, is Afrikaans en Nederlands, Afrikaanse
Taalverwerwing, Afrikatale, Algemene Taalwetenskap, Basiese Xhosa,
Bybelse Hebreeus, Chinees, Duits, Engels, Frans, Grieks, Latyn,
Applied English Studies en Xhosa. Benewens tale sluit die program ook
kultuurverwante vakke soos Antieke Kulture, Filosofie, Geskiedenis, Visuele
Studies, Sielkunde en Teaterwetenskap in. ’n Mens kan óf twee tale, óf ’n
taal en ’n kultuurvak as hoofvakke neem. Alle vakke, met uitsondering van
Afrikaanse Taalverwerwing en Basiese Xhosa, kan as hoofvakke gevolg
word as dit nie met ander vakke in jou rooster bots nie.
GESPESIAlISEERDE PROGRAMME
BA in Besluitneming en Kennisbestuur
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 5
• Wiskunde 5 of 6 (afhangende van jou modulekeuse; kyk opsies hieronder)
Hierdie denkleierskapprogram is nie ’n bloot teoretiese en filosofiese
program nie. Dit is ontwerp vir selfgemotiveerde mense wat leiding wil neem
deur helder, toekomsgerigte denke en wat wil leer om sulke denke toe te
pas binne die werklikheid van hedendaagse organisasies. Denke op sigself
lewer nie waarde nie. Denke moet oorgaan in aksies en daarom lei hierdie
program studente om die vaardighede te ontwikkel om gevorderde analises,
konstruktiewe beplanning en strategiese ontwerp te kan toepas.
Die program het ’n unieke tweedimensionele aanslag. Eerstens stel dit studente
bekend aan die vaardighede wat hulle nodig het vir organisatoriese besluitneming
soos visualisering, scenario-bou, besluitneminganalise en kennisbestuur.
Tweedens pas dit ’n ‘waardes’-perspektief toe op organisering, ekonomisering,
besluitskepping en denke binne organisasies en in die samelewing.
Baie leiers in die bedryfswese en samelewing begin met spesialisasie in ’n
spesifieke area maar vind dan, namate hulle in bestuurs- en leierskapposisies
vorder, dat hulle die menslike en sosiale insigte wat filosofie en die sosiale
wetenskappe bied, kortkom. Aan die ander kant vind studente wat begin
in die sosiale wetenskappe en wat in bestuursfunksies wil werk dikwels
dat hulle ’n moeisame pad moet loop om deur die bedryf aanvaar te word
en word dikwels gesien as mense wat nie soveel presisie in hul denke en
praktiese vermoëns het nie.
Studente in die Waarde- en Beleidstudieprogram het egter die
voordeel dat hul hoofvakke uit filosofie of een van drie ander vakke
uit die sosiale wetenskappe mag neem en een van vyf ekonomiese en
bestuurswetenskapvakke. Waarde- en Beleidstudie bied dus ’n breë en
soliede wegspringpunt vir loopbane in bestuur, met die mikpunt as leierskap
in organisasies. Vir meer inligting, kyk www.informatics.sun.ac.za/bws.
BA in Drama- en Teaterstudie
Keuring
• Aansoeke sluit 15 Augustus
• ’n Beperkte aantal kandidate word gekeur
• Keuringsvereistes en opdrag soggens beskikbaar by 021 808 2508
• Kandidate moet einde September beskikbaar wees vir oudisies en/of
onderhoude
• Alle oudisies en onderhoude word by die Dramadepartement in Stellenbosch
afgelê
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 4
Die opleiding in hierdie driejarige program lewer goed ingeligte, kreatiewe en goed
toegeruste teaterpraktisyns en navorsers. Gevolglik kan hulle ’n sinvolle bydrae in
die Suid-Afrikaanse konteks in die teaterbedryf en aanverwante terreine maak.
Programinhoud
In die eerste twee jaar fokus die program hoofsaaklik op drama en teater in die
tradisionele sin as verhooggesentreerde uitvoerende kuns. In die derde jaar fokus
die opleiding ook op die uitvoerende kunste en die vermaaklikheidsbedryf in
die breër sin. Die praktiese spesialiseringterreine word ondersteun deur ’n sterk
teoretiese basis, insluitend teksanalise, beginsels van teaternavorsing, basiese
bemarkings- en besigheidsvaardighede.
Daar is twee spesialiseringsterreine.
Toneelspel- en performance-opleiding: Toneelspel, beweging, stem en
spraak, verhooggrimering, teksskryf, kabaret, poppeteater, fisieke teater,
toegepaste teater, regie en/of toneelspel vir kamera en radio.
Tegniese en bestuursopleiding: Verhoog- en produksiebestuur, dekor,
rekwisiete, kostuums, beligting, klank, ontwerp, verhooggrimering,
videoproduksie en -redigering.
Die hoofvakke is Teaterwetenskap, Teatervaardighede en Teaterkuns.
Inligtingsvaardighede is verpligtend. In jou eerste jaar kies jy twee byvakke
uit Afrikaanse Taalverwerwing, Afrikaans en Nederlands, Antieke Kulture,
Duits, English Studies, Frans, Visuele Studies, Praktiese Musiekstudie,
Xhosa (basies of gevorderd), Geskiedenis of Sielkunde. In die tweede jaar
kan jy met een van die tale, Geskiedenis of Sielkunde voortgaan of jy kan
Teaterpraktyk neem.
BA in Internasionale Studie
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Engels Huistaal 4 of Engels Eerste Addisionele Taal 5
Die program se doel is om jou binne drie jaar ’n breë insig te gee tot die
kompleksiteit van politieke, kulturele en ekonomiese interaksie oor nasionale
grense, om jou sensitief te maak vir die rol wat identiteitsvraagstukke in die wêreld
speel en om jou voor te berei om ’n ingeligte en kritiese wêreldburger te word.
Hierdie opleiding skep vir jou verskeie moontlike werkgeleenthede soos die
diplomatieke diens; die internasionale kantore van die Departemente van
Arbeid, Handel en Nywerheid, en Verdediging; die Internasionale Afdeling
van die Parlement; die Nasionale Intelligensieagentskap; die toerismebedryf;
internasionale telekommunikasie; internasionale joernalistiek; internasionale
navorsingsinstansies; openbare skakelwerk; regionale en landwye instansies wat
handel en investering bevorder (bv. WESGRO); die hoofkantore en streekkantore
van internasionale organisasies soos die VN, die Wêreldhandelsorganisasie,
Amnesty International, die World Economic Forum; internasionale
hulporganisasies soos Save the Children en OXFAM; multinasionale
ondernemings; en die uitvoer- en invoerbedryf.
Eerste jaar: English Studies; Frans of Duits of Chinees;
Geskiedenis; Politieke Wetenskap; Besluitneming en Waardestudie en
Inligtingvaardighede.
Tweede jaar: Besluitneming en Waardestudie; Ekonomie; Frans of Duits of
Chinees; Geskiedenis; Sosiologie en Politieke Wetenskap.

Derde jaar: Besluitneming en Waardestudie, Geskiedenis, Politieke
Wetenskap, Sosiologie en twee metamodules of Duits of Frans of Sosiale
Antropologie.
B in Maatskaplike Werk
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Hierdie vierjarige program rus jou toe met die nodige kennis, vaardighede
en begrip om probleme wat in die wisselwerking tussen mense en
hulle omgewing ontstaan, met ’n positiewe houding te benader en om
die betrokkenes te bemagtig om hulle probleme selfstandig te hanteer.
Die kwalifikasie lei tot ’n verskeidenheid beroepsmoontlikhede in
staatsdepartemente op nasionale, provinsiale en plaaslike owerheidsvlakke,
asook vrywillige welsynsorganisasies en nieregeringsorganisasies wat
maatskaplike werkers in diens neem.
Eerste jaar: Inligtingsvaardighede, Maatskaplikewerkteorie en
Praktykonderrig, Sielkunde en Sosiologie. Hierby kies jy een van die
volgende vakke: Afrikaans en Nederlands, Basiese Xhosa, English Studies,
Xhosa, Filosofie of Openbare en Ontwikkelingsbestuur.
Tweede jaar: Maatskaplikewerkteorie en Praktykonderrig, Sielkunde en
Sosiologie of Sosiale Antropologie.
Derde jaar: Maatskaplikewerkteorie en Praktykonderrig, Sielkunde of
Sosiologie of Sosiale Antropologie.
Vierde jaar: Maatskaplikewerkteorie en Praktykonderrig.
BA in Menslike Hulpbronbestuur
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
• Wiskunde 4
Indien jy Statistiek 186 as universiteitsvak wil neem, dan:
• Wiskunde 5
Hierdie driejarige program berei jou voor op ’n loopbaan in die bestuur van
menslike hulpbronne in organisasies, iets waaraan daar tans ’n besondere
behoefte in Suid-Afrika is. Jy sal leer om mense se gedrag, veral in
beroepsverband, te verstaan; om mense se werks- en lewensomstandighede
te verbeter; om die Suid-Afrikaanse werkomgewing te verstaan en
loopbaangeleenthede te identifiseer; om maatskaplike probleme te
identifiseer; om duidelik en sinvol met mense te kommunikeer; om menslike
hulpbronbeplanning, werwing en keuring professioneel te doen en om
arbeidsverhoudingsprobleme te hanteer.
Programinhoud
Eerste jaar: Inligtingsvaardighede, Bedryfsielkunde, Filosofie, Statistiek (of
Statistiese Metodes), plus ’n keuse van twee vakke uit Politieke Wetenskap,
Openbare en Ontwikkelingsbestuur, Sosiologie, Sielkunde, Besluitneming
en Waardestudie; plus een van die volgende vakke: Afrikaans en Nederlands,
Afrikaanse Taalverwerwing, Basiese Xhosa, English Studies (as jy ’n
Afrikataal as huistaal of as ’n matriekvak het, kies jy tussen die Afrikaanse
vakke en English Studies, anders neem jy Xhosa).
Tweede jaar: Bedryfsielkunde, Ekonomie, plus voortgesette studie in
twee van die volgende vakke: Openbare- en Ontwikkelingsbestuurder,
Politieke Wetenskap, Sosiologie of Sosiale Antropologie, Besluitneming en
Waardestudie, Sielkunde.
Derde jaar: Bedryfsielkunde, plus voortgesette studie in twee van die volgende
vakke: Openbare- en Ontwikkelingsbestuur, Politieke Wetenskap, Sosiologie of
Sosiale Antropologie, Sielkunde, Besluitneming- en Waardestudie.
Let wel: BA­studente wat gekeur word vir nagraadse studie in die Departement
Bedryfsielkunde sal na die HonsBComm­graad migreer. Vir
toelating tot die HonsBComm (Psig), wat tot registrasie as Bedryfsielkundige
kan lei, word Sielkunde as tweede hoofvak vereis, terwyl Openbare
en Ontwikkelingsbestuur as tweede hoofvak aanbeveel word met die oog
op die HonsBComm (Menslike Hulpbronbestuur).
B in Musiek (BMus)
Keuring
• Aansoeke sluit 31 Augustus
• Keuring op grond van ’n oudisie en teoretiese toets by die Departement
Musiek in die jaar voor studie, waartydens kandidate bewys van
die ondergenoemde standaarde in klassieke musiek moet lewer
• Inligting beskikbaar by mdn@sun.ac.za
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
• In die hoofinstrument (of sang) minstens ’n praktiese standaard in
klassieke musiek gelykstaande aan die Graad VII-eksamen en teoretiese
kennis gelykstaande aan enige van die musiekeksamineringsliggame
se Graad V-eksamen
Indien jy Wiskunde as universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 6
Hierdie vierjarige program bied jou akademiese en uitvoerende musiekopleiding.
Praktiese onderrig word aangebied in klavier en alle moderne orkesinstrumente, asook
sang, orrel, blokfluit, klavesimbel, kitaar en koordirigering. Daar is ruim geleentheid
vir groepmusiek-beoefening, bv. die US Simfonieorkes, die Collegium Musicum, die
Stellenbosch Simfoniese Blasers, Konsubrass, kore en talle kleiner ensemblegroepe.
Die program bied verskillende spesialisasiemoontlikhede. In die eerste twee jaar
neem almal dieselfde basisvakke (behalwe vir die praktiese hoofvak wat jy kies),
maar vanaf jou derde jaar kan jy deur keusemodules een van vyf spesialisasie-opsies
volg (elk met ’n spesifieke fokus op ’n wesenlike aspek van musiek): uitvoerende
kuns, musiekwetenskap, musiekopvoeding, musiektegnologie en komposisie.
As jy meer akademiese ondersteuning nodig het, neem jy na gelang van
jou geïdentifiseerde behoeftes, onder andere bykomende modules soos
Musiekvaardighede en Praktiese Musiekstudie: Voorbereidend, of jy kan selfs
die Departement Musiek se Hoër Sertifikaat as ’n volledige voorbereidende
jaar vir ’n her-oudisie doen.
Die onderskeie rigtings berei jou voor op ’n verskeidenheid beroepe soos
musiekopvoedkundige (dosent of onderwyser), uitvoerende kunstenaar
(solis, orkesspeler, sanger, koordirigent of begeleier), musiekregisseur,
musiekwetenskaplike, komponis, musiektegnoloog, musiekjoernalis of
musiekverwerker.
BA in Musiek
Keuring
• Aansoeke sluit 31 Augustus
• Keuring op grond van ʼn oudisie en teoretiese toets by die Departement
Musiek in die jaar voor studie, waartydens kandidate bewys van die
ondergenoemde standaarde in klassieke musiek moet lewer
• Inligting beskikbaar by mdn@sun.ac.za
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
• In die hoofinstrument (of sang) minstens ’n praktiese standaard in
klassieke musiek gelykstaande aan die Graad VII-eksamen en teoretiese
kennis gelykstaande aan enige van die musiekeksamineringsliggame
se Graad V-eksamen
37

38
Vir die baan Musiektegnologie, ook:
• Wiskunde 4
Indien jy Wiskunde as universiteitsvak wil
neem, ook:
• Wiskunde 6
Hierdie driejarige program bied jou ’n keuse
tussen twee bane: (1) ’n algemene baan wat
akademiese en uitvoerende musiekopleiding dek
en (2) ’n musiektegnologiebaan wat jou leer om
rekenaars en elektroniese apparaat in te span
om musiek te verwerk of te komponeer, en om
interaktiewe multimediastelsels te ontwerp.
Algemene baan
Akademiese en uitvoerende musiekopleiding
behels praktiese onderrig in klavier en in alle
moderne orkesinstrumente, asook sang, orrel,
blokfluit, klavesimbel, kitaar en koordirigering.
Daar is ruim geleentheid vir groepmusiekbeoefening,
byvoorbeeld in die US Simfonieorkes,
die Collegium Musicum, die Stellenbosch
Simfoniese Blasers, Konsubrass, kore en talle
kleiner ensemblegroepe. Benewens musiekvakke
kies ’n mens twee ander vakke waarvan een ’n
hoofvak tot die derde jaar is, uit Afrikaans en
Nederlands, Duits, English Studies, Applied
English Language Studies, Frans, Sielkunde,
Wiskunde en Xhosa.
Met hierdie kwalifikasie kan jy ’n privaat
musiekonderwyser, uitvoerende kunstenaar,
begeleier of koordirigent word. Verdere studie
kan jou toegang gee tot musiekverwante
beroepe soos musiekjoernalis (BPhil in
Joernalistiek), musiekterapeut (Sielkunde)
of hoërskoolonderwyser (Nagraadse
Onderwyssertifikaat (NOS) – kyk onder die
Fakulteit Opvoedkunde op bladsy 49). Nagraadse
studie in jou gekose hoofvak ontsluit ook ander
beroepsmoontlikhede.
Musiektegnologiebaan
Is jy lief vir musiek? Sal jy daarvan hou om rekenaars
en elektroniese apparaat in te span om musiek te
verwerk of te komponeer? Hierdie baan, wat ons
in samewerking met die Fakulteit Ingenieurswese
aanbied, leer jou die teoretiese en praktiese vaardighede
om met programmatuur soos ProTools (kyk by
www.digidesign.com/) en Csound (kyk by www.
csounds.com/) te eksperimenteer in ’n breë spektrum
musiekstyle – van populêr tot avant-garde. Jy leer ook
om interaktiewe multimediastelsels te ontwerp en te
ontwikkel vir musiekopvoerings, teater, opvoedkundige
vermaak, museumuitstallings of kunsuitstallings (kyk
by www.eyesweb.org/). Ons klankateljees en lokale is
goed toegerus. Kyk gerus ons webwerf by academic.
sun.ac.za/musteg/ onder “Facilities” en “Studios”.
Die BA in Musiek rus jou toe met die teoretiese
basis en praktiese vaardighede vir spesialisering op
nagraadse vlak. Jy word ook voorberei vir loopbane
waarin ’n kombinasie van musikale én tegniese
vaardighede hoog aangeslaan word. Moontlike
loopbane is dié van uitvoerende musikus, komponis
en verwerker, musiektegnoloog, klanktegnikus en
entrepreneur in omgewings waar multimediastelsels
interaktief gebruik word. Jy kan ook onderwys
gee in vakke soos Wiskunde, Musiek of Xhosa,
afhangende van jou newe-instrument en jou
keusemodules, nadat jy die vereiste professionele
kwalifikasie NOS (Nagraadse Onderwyssertifikaat)
verwerf het. (Lees meer oor die NOS onder die
Fakulteit Opvoedkunde op bladsy 49.)
Diploma in Praktiese Musiek
Keuring
• Aansoeke sluit 31 Augustus
• Keuring op grond van ’n oudisie en teoretiese
toets by die Departement Musiek in
die jaar voor studie, waartydens kandidate
bewys van die ondergenoemde standaarde in
klassieke musiek moet lewer
• Inligting beskikbaar by mdn@sun.ac.za
Toelatingsvereistes
• Skryf nie Nasionale Normtoetse nie
• ’n Nasionale Senior Sertifikaat (NSS)
• In die NSS minstens ’n 3 in elk van 4 skoolvakke
(uitgesonderd Lewensoriëntering)
• In die hoofinstrument (of sang) minstens
’n praktiese standaard in klassieke musiek
gelykstaande aan die Graad VII-eksamen en
teoretiese kennis gelykstaande aan enige van
die musiekeksamineringsliggame se Graad
III/IV-eksamen
Hierdie driejarige program bied jou gespesialiseerde
uitvoerende musiekopleiding met ’n akademiese
onderbou wat jou toerus om jou hoofinstrument
te onderrig. Praktiese onderrig word aangebied in
klavier en alle moderne orkesinstrumente, asook
in sang, orrel, blokfluit, klavesimbel, kitaar en
koordirigering. Daar is ruim geleentheid vir groepmusiek-beoefening,
bv. die US Simfonieorkes, die
Collegium Musicum, die Stellenbosch Simfoniese Blasers,
Konsubrass, kore en talle kleiner ensemblegroepe.
Hoër Sertifikaat in Musiek
Keuring
• Aansoeke sluit 31 Augustus
• Keuring op grond van ’n oudisie en teoretiese
toets by die Departement Musiek in
die jaar voor studie, waartydens kandidate
bewys van die ondergenoemde standaarde in
klassieke musiek moet lewer
• Inligting beskikbaar by mdn@sun.ac.za
Toelatingsvereistes
• Skryf nie Nasionale Normtoetse nie
• ’n Nasionale Senior Sertifikaat
• In die hoofinstrument (of sang) minstens ’n
praktiese standaard in klassieke musiek gelykstaande
aan die Graad V/VI-eksamen en
teoretiese kennis gelykstaande aan enige van
die musiekeksamineringsliggame se Graad
III/IV-eksamen
Hierdie eenjarige program rus jou toe om
’n bydrae te maak tot musiekprojekte in die
gemeenskap. Dit is ook goeie voorbereiding vir
die Diploma in Praktiese Musiek of vir een van
ons musiekgraadprogramme, mits jy aan die
toelatingsvereistes voldoen.
BA in Ontwikkeling en Omgewing
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Indien jy Sosio-Informatika as universiteitsvak
wil neem, dan ook:
• Wiskunde 4 of Wiskundige Geletterdheid 6
Indien jy Ekonomie as universiteitsvak
neem, dan ook:
• Wiskunde 5
Die driejarige program leer jou hoe gemeenskappe
werk, die prosesse van ontwikkeling en die
natuurlike omgewing. Dit lei jou tot begrip van
die wisselwerking tussen gemeenskappe, sosioekonomiese
ontwikkelingsprosesse en die natuurlike
omgewing, en die gevolge daarvan.
Die program kweek basiese en bestuursvaardighede
vir ondernemers en ook vir beroepe soos
bestuurders, beplanners en administrateurs in
die openbare en privaat sektors en in nasionale
en plaaslike owerhede. Loopbane is moontlik in
beroepsvelde soos gemeenskapsontwikkeling,
bevolkingsontwikkeling, stads- en streekbeplanning,
toerismebeplanning en -bestuur, hulpbronbeplanning
en -bestuur en omgewingsbeplanning en -bestuur.
Programinhoud
Dit is ’n ware interfakultêre program
wat jou toegang bied tot drie nagraadse
rigtings. Jy volg van jou eerste tot derde
jaar drie verpligte hoofvakke: Geografie
en Omgewingstudie, en Sosiologie uit die
Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe en
Openbare en Ontwikkelingsbestuur uit die
Fakulteit Ekonomiese en Bestuurswetenskappe.
Ekonomie is slegs op een van die eerste twee
jaarvlakke ’n verpligte vak en in jou tweede
jaar kan jy die spesiale Ekonomie-module vir
sosiaal-wetenskaplikes, waarvoor Wiskunde
nie ’n voorvereiste is nie, neem. In jou eerste
en tweede jaar moet jy een verdere vak kies
uit Geskiedenis, Filosofie, Sosio-Informatika
of taalvaardigheidskursusse (Afrikaans en
Nederlands, of English Studies, of Xhosa).
BA in Politieke, Filosofiese en
Ekonomiese Studie (PPE)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
• Wiskunde 5
Die kombinasie van politieke, filosofiese
en ekonomiese studie (PPE) is ’n gesogte
studieprogram aan die wêreld se voorste universiteite
(Oxford en Cambridge het dit beroemd gemaak) en
word vanaf 1999 vir die eerste keer in Suid-Afrika
deur die Universiteit Stellenbosch aangebied.
Hierdie driejarige program ontwikkel jou
vaardighede in kritiese en kreatiewe denke en

us jou toe met kennis van die filosofie en van
politieke en ekonomiese stelsels. Jy leer ook meer
oor interpretasie, sosiale navorsing, ekonomiese
verskynsels en tendense, politieke en ekonomiese
beleidsanalise en hoe om omstrede moreel-etiese
kwessies te beoordeel.
Die program fokus op die Suid-Afrikaanse
werklikheid en is veral gemik op mense wat wil
werk as bestuurders, joernaliste, sakelui, diplomate,
staatsamptenare of akademici. Verder bied die
PPE-kwalifikasie veral in die privaat sektor ’n groot
verskeidenheid werkgeleenthede.
Die program neem die vorm aan van ’n verrykte
BA-graad waarin jy al drie jaar Filosofie, Politieke
Wetenskap en Ekonomie, asook bykomende vakke
in jou eerste en tweede jaar volg.
Eerste jaar: Filosofie, Ekonomie, Politieke
Wetenskap en Inligtingsvaardighede. Kies twee uit
Afrikaans, Engels, Afrikatale, Xhosa, Duits, Frans,
Bedryfsielkunde, Ondernemingsbestuur, Openbare
en Ontwikkelingsbestuur, Sosiologie of Geskiedenis.
Tweede jaar: Filosofie, Ekonomie, Politieke
Wetenskap en een van die twee vakke wat jy in
die eerste jaar gekies het.
Derde jaar: Filosofie, Ekonomie en Politieke
Wetenskap.
BA in Regsgeleerdheid
Keuring
• Aansoeke sluit 30 Junie
• Skryf die Nasionale Normtoetse voor Junie
• ’n Beperkte aantal kandidate word gekeur
• Kyk ook “Algemene toelatingsinligting”
onder die Fakulteit Regsgeleerdheid op
bladsy 51
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
(sonder Lewensoriëntering)
• Huistaal 5
• Eerste Addisionele Taal 3
Indien jy Ekonomie as vak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 5
Die BA (Regsgeleerdheid)-graad alleen stel
jou nie in staat om as prokureur of advokaat
te praktiseer nie – dáárvoor moet jy ook
die LLB-graad verwerf. Die driejarige BA
(Regsgeleerdheid) bied egter ’n tweeledige
voordeel. Dit verryk jou insig in menslike
gedrag en sosiale kwessies en dit bied ook ’n
uitstekende basis vir ’n meer gevorderde studie
in die regte. Juis daarom ontvang jy met ’n BA
(Regsgeleerdheid) vrystelling van die eerste twee
jaar van die vierjarige LLB-program. Indien jy
’n regspraktisyn wil word, kan jy dán by die
LLB-program se laaste twee jaar inskakel en aan
die einde van jou vyfde jaar as student ’n LLB as
tweede baccalaureusgraad verwerf.
Die BA (Regsgeleerdheid) is so saamgestel dat jy
in al drie studiejare regsmodules neem.
Eerste jaar: Inheemse Reg, Inleiding tot die
Reg, Privaatreg en Skryfvaardighede. Buiten
hierdie verpligte regsmodules kies jy ’n aantal
nieregsmodules – minstens een daarvan ’n taal
en twee uit, onder andere, Ekonomie, Filosofie,
Politieke Wetenskap, Sielkunde of nog ’n taal. Jy
neem ook Inligtingsvaardighede.
Tweede jaar: Privaatreg, Romeinse Reg en
Strafreg. Jy sit twee van jou nieregsmodules voort.
Derde jaar: Staatsreg, Uitleg van Wette,
Strafprosesreg, Siviele Prosesreg en een en ’n
halwe nieregsmodule.
Programme met Sielkunde
Min onderwerpe in die lewe is meer fassinerend
as die mens self. Sielkunde is dié studie van
menslike gedrag. Om as sielkundige by die
Beroepsraad vir Sielkunde te kan registreer, moet
jy ’n voorgraadse kwalifikasie met Sielkunde as
hoofvak hê en dit opvolg met ’n Honneurs- en
Magisterprogram in die Sielkunde.
Die volgende programme bied Sielkunde as
hoofvak aan:
BA in Geesteswetenskappe
BA in Menslike Hulpronbestuur
B in Maatskaplike Werk
BA in Musiek (Algemene baan)
BA in Regsgeleerdheid
BA in Sosiale Dinamika
BA in Sportwetenskap
BSc in Menslike Lewenswetenskappe (kyk
Fakulteit Natuurwetenskappe)
BA in Sosio-Informatika
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
• Wiskunde 5
Indien jy Wiskunde as universiteitsvak wil
neem, dan ook:
• Wiskunde 6
Inligtingstelsels het ’n onbetwisbare deel van
ons wêreld geword en speel ’n noodsaaklike
rol in moderne organisasies. In hierdie vinnig
veranderende wêreld het ons ’n behoefde om
die ontploffing van informasie te verstaan en te
bemeester in die turbulente wêreld waarin ons
onsself bevind.
Hierdie program fokus nie net op ’n grondige
verstaan van tegnologie nie, maar voeg ook ’n
dieper verstaan van sosiale en organisatoriese
dinamika en kennisstelsels daarby.
Die program BA in Sosio-Informatika is uniek
in die Suid-Afrikaanse konteks aangesien dit,
tegniese vakke kombineer met vakke uit die sosiale
wetenskappe. Hierdie gebalanseerde benadering
inkorporeer elemente wat strek van modellering,
databasisontwerp en programmering tot sosiale
teorie, menslike kognisie, politiek en leierskap.
Deur informatika in sy geheel te beskou, bemagtig
hierdie program studente om die regte-wêreld
implikasies van die vakmateriaal te verstaan,
eerder as ’n blote akademiese studie.
Hierdie program is nie ontwikkel om jou vir net
een spesifieke rol op te lei nie (die realiteit is
dat jy waarskynlik talle in jou leeftyd sal vul!)
Inteendeel, dit stel jou bloot aan die wêreld van
werk in die Kennisekonomie.
Programinhoud
Verpligte vakke is Sosio-Informatika en sekere
modules uit Besluitneming- en Waardestudie.
Keusevakke kom uit ’n verskeidenheid rigtings
in die fakulteite Lettere en Sosiale Wetenskappe,
en Ekonomiese en Bestuurswetenskappe.
Hierdie sluit in Ekonomie, tale, Filosofie,
Politieke Wetenskap, Sielkunde, Statistiek,
Geo-omgewingswetenskap en Openbare- en
Ontwikkelingsbestuur. Raadpleeg gerus die
brosjure op ons webblad www.informatics.sun.
ac.za vir besonderhede.
BA in Sportwetenskap
Keuring
• Aansoeke sluit 30 Junie
• 80 studente word gekeur
• Voorlopige keuring op grond van jou graad
11-eindeksamen se gemiddelde as jy nog nie
matriek geskryf het nie
• Vul die Departement Sportwetenskap se
keuringsvraelys en mediesegeskiedenisvorm
in (beskikbaar by www.maties.com, of
by tel. 021 808 4818) en lewer saam met jou
aansoek om toelating in
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 4
• Wiskunde 3 of Wiskundige Geletterdheid 6
• Fisiese Wetenskappe 3 of Lewenswetenskappe
4
• Bywoning van en deelname aan sportpraktika
is verpligtend
Hierdie program bestudeer die ‘mens in beweging’
vanuit ’n fisiologiese, biomeganiese, sielkundige,
filosofiese, sosiologiese en ekonomiese
perspektief. Die sportwetenskapgedeelte van
die program het ’n teoretiese en praktiese
komponent. Die praktiese komponent gee ’n
mens ’n wye bewegingservaring en ontwikkel
jou afrigtingsvaardighede. Dit sluit byvoorbeeld
swem, atletiek, hokkie, netbal, rugby, krieket,
sokker, tennis, gimnastiek, dans en fiksheid- en
rekreasie-aktiwiteite in. Die teoretiese komponent
bestaan uit modules soos Biomeganika,
Motoriese Leer, Sportbeserings, Sportfisiologie,
Sportsielkunde, Piekprestasiesport en Aangepaste
Bewegingsaktiwiteite.
Die program bied vanaf die eerste jaar drie opsies: (1)
Sportwetenskap met Geo-omgewingswetenskappe,
(2) Sportwetenskap met Sielkunde en (3)
Sportwetenskap met English Studies.
39

40
As ’n mens hierdie graad verwerf het, kan jy jouself verder kwalifiseer
as onderwyser (opsies 1 en 3) of jy kan werk as sportafrigter,
kondisioneringsafrigter, fiksheidsinstrukteur, sportorganiseerder,
sportnavorser of in verwante beroepe wat byvoorbeeld te doen het met
programme in aangepaste bewegingsaktiwiteite. Jy kan ook gekeur word vir
nagraadse studie in Biokinetika, Sportwetenskap of Kinderkinetika.
BA in Visuele Kunste
Keuring
• Aansoeke sluit 30 September
• Keuring op grond van ’n voorgeskrewe portefeulje (bel 021 808 2508
soggens vir inligting)
• Lewer jou portefeulje in teen 30 September
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60%
• Huistaal 4
• Eerste Addisionele Taal 3
Hierdie vierjarige program bied ’n dinamiese en progressiewe, professionele
opleiding met ’n keuse uit drie strome: skone kunste, visuele kommunikasieontwerp
of juweliersware- en metaalontwerp. ’n Groot verskeidenheid
keuses binne die breë raamwerk van die visuele kunste vorm deel van die
programaanbod, soos byvoorbeeld teken, grafiese ontwerp, illustrasie,
boekkuns, skilder, beeldhou, fotografie, drukkuns, nuwe media (digitale
beeldvorming en multimedia), juwelierswareontwerp en metaaltegniek.
Vanaf jou eerste jaar spesialiseer jy in die stroom waarvoor jy gekeur is. ’n
Verskeidenheid addisionele voorgraadse vakke vorm deel van die program. ’n
Opwindende vierjarige visuelestudievak met ’n sterk fokus op kontemporêre
visuele kultuur is ook ingesluit.
Die program berei jou voor vir beroepe soos professionele kunstenaar,
grafiese ontwerper, illustreerder, juweliersware-ontwerper, kunskritikus
of kunsakademikus. Ander verwante beroepe is verhoogontwerper,
boekontwerper, museumbeampte, kunshandelaar, kunsbestuurder
op verskillende terreine (bv. kunsgalerye, publieke en korporatiewe
versamelings, en streek- en nasionale kunsrade), kunsentrepreneur,
gemmoloog en tegniese kunsproduksiewerker.
Die program rus jou ook toe met vaardighede wat betrekking het op
filmproduksie, kunsdireksie, fotografie, multimedia, die massaproduksie van
juweliersware en kliëntrekeningbestuur in die advertensiewese.
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.sun.ac.za/lettere

wETENSKAPPE
FAKULTEIT NATUUR-
geoloog
ekoloog
biochemikus
entrepreneur
EN VELE MEER...
41

42
PROGRAMGIDS
Programme in biologiese wetenskappe
BSc in Biodiversiteit en Ekologie*
BSc in Menslike Lewenswetenskappe*
BSc in Molekulêre Biologie en Biotegnologie*
BSc in Sportwetenskap*
Programme in fisiese wetenskappe
BSc in Aardwetenskap*
BSc in Geoinformatika*
BSc in Chemie*
BSc in Fisika*
Die Fakulteit het besonder hoë vakkundigheid ontwikkel deur, onder andere,
’n sterk groei in sy navorsingsaktiwiteite. Daar word nou probeer om
navorsing en onderrig nader aan mekaar te bring en om studente op hoogte te
hou van die jongste ontwikkelings in hulle gekose rigtings.
Die onderrigprogramme vir die BSc-graad word verdeel in biologiese, fisiese
en wiskundige wetenskappe. Hierdie breë rigtings word verder verdeel in
programme met ’n meer spesifieke fokus en vir sommige van die programme
kan ’n mens ’n kombinasie van vakke kies om die programinhoud saam
te stel. Laasgenoemde variasies in ’n program staan bekend as strome of
fokusse. Voorbeelde hiervan is die stroom tekstiel-en polimeerwetenskap of
die stroom chemiese biologie in die graadprogram BSc in Chemie.
Die eerste jaar van ’n BSc-program word gewy aan die bou van ’n basiese
platform van kundigheid en vaardigheid in een van die breë rigtings. Studente
wat agterstande op skool ondervind het, kan moontlik ’n ekstra jaar aan die
begin van ’n program doen waarin voorbereidende modules aangebied word
as deel van ’n verlengde graadprogram (VGP).
Benewens vakspesifieke kundigheid verwerf al ons studente ook
nuttige vaardighede deur vakke soos Rekenaarvaardigheid en
Wetenskapkommunikasievaardigheid.
Waar enigsins moontlik, word studente aangemoedig om hulle BSc-studie
op te volg met ’n honneursgraad wat hulle in staat sal stel om erkenning as
professionele wetenskaplikes te bekom en om ook hulle beroepsgeleenthede
te verbeter.
Studente wat na voltooiing van hul BSc-graad as hoërskoolonderwysers wil
kwalifiseer, kan die Nagraadse Onderwyssertifikaat (NOS) in die Fakulteit
Opvoedkunde volg. ’n Mens moet jou graadprogram se vakke egter so kies
dat jy twee skoolvakke kan aanbied. Kyk “Nagraadse Onderwyssertifikaat”
op bladsy 49.
Vir alle studente het die Fakulteit ’n tweeledige doel, naamlik om hulle in
staat te stel om ’n goeie wetenskapsbasis in hulle gekose rigting te bemeester,
en om van hulle nuttige en gesogte werknemers te maak. Uiteindelik moet
die leiers en werkskeppers van môre uit die studente van vandag kom.
Algemene toelatingsinligting
Vir studente wat vanaf 2013 by die Universiteit kom studeer, geld ’n nuwe
toelatingsbeleid. Hier volg ’n samevatting daarvan. Lees meer daaroor op die
Fakulteit se webwerf by www.sun.ac.za/science.
• Die sluitingsdatum vir alle aansoeke is 30 Junie van die jaar wat studie
voorafgaan.
• Al ons studieprogramme is onderworpe aan keuring op grond van
vasgestelde minimum vereistes en die hoeveelheid studente wat per
program geakkommodeer kan word.
Programme in wiskundige wetenskappe
BSc in Wiskundige Wetenskappe*
* Hierdie programme word ook as verlengde graadprogramme
(VGP’s) aangebied. Kyk bladsy 7.
Die Fakulteit het besonder hoë vakkundigheid ontwikkel deur, onder andere, ’n sterk groei in sy
navorsingsaktiwiteite. Daar word nou probeer om navorsing en onderrig nader aan mekaar te bring en
om studente op hoogte te hou van die jongste ontwikkelings in hulle gekose rigtings.
Keuring
• Om as voornemende student in ons Fakulteit oorweeg te word, moet
jy ’n keuringspunt (KP) van minstens 65% behaal en ook aan die program
van jou keuse se vereistes vir Wiskunde en Fisiese Wetenskappe
voldoen.
• Ons gebruik jou finale Graad 11-punte om oor voorwaardelike keuring
te besluit. (Voorwaardelike keuring beteken dat jy gekeur word op die
voorwaarde dat jou finale NSS-uitslae steeds aan die bogenoemde vereistes
voldoen. Eers dan kan ons jou finaal tot die Universiteit toelaat.)
As jy egter aansoek doen nadat jy reeds matriek geslaag het, word jou
NSS-uitslae gebruik om jou KP te bereken.
• Jou KP word soos volg bereken:
- Jou beste taalpunt, jou verdubbelde Wiskunde-punt, asook jou
prestasie in vier ander vakke (Lewensoriëntering uitgesluit) word
saamgetel en deur 7 gedeel.
KP = (beste taalpunt + (Wiskunde x 2) + vak 1 + vak 2 + vak 3 + vak 4) – 7
- Indien Fisiese Wetenskappe een van jou program se vereistes is, moet
dit een van die vakke in die formule wees.
• Bloot omdat jy voldoen aan die minimum toelatingsvereistes van ’n
program, beteken nie dat jy gewaarborg is om gekeur of voorwaardelik
gekeur te word nie. Dit hang steeds af van hoeveel aansoeke per
program ontvang word en van hoeveel plekke beskikbaar is. Sorg dus
dat jy hard werk, veral as jy vir ’n program aansoek doen wat baie
aansoeke trek.
• Indien jy net-net nie aan die minimum vereistes voldoen nie, kan jy
oorweeg word vir een van die BSc Verlengde Graadprogramme. Kontak
me Wilma Wagener by ww@sun.ac.za of 021 808 3063 vir meer
inligting hieroor.
PROGRAMME IN BIOlOGIESE wETENSKAPPE
Die Fakulteit Natuurwetenskappe bied vier programme in biologiese
wetenskappe aan. Die leerplanne van die programme strek oor drie jaar, en jy
kry ’n BSc-graad as jy hulle suksesvol afhandel.
In die eerste jaar van al die programme neem alle studente modules
in Chemie, Fisika, Wiskunde, Biologie, Rekenaarvaardigheid en
Wetenskapkommunikasievaardigheid. In die Menslike Lewenswetenskappeprogram
se Biologie met Sielkunde-stroom neem jy ook Sielkunde,
terwyl jy in die Biologie-stroom Anatomie as ’n keusemodule het. In die
Sportwetenskapprogram neem jy Kinesiologie by wat modules in Anatomie
en Sportprakties insluit.
In jou tweede en derde jaar spesialiseer jy verder in jou gekose program,
wat ook kan lei tot nagraadse studie in een van jou hoofvakke, byvoorbeeld
Biochemie, Plantkunde, Dierkunde, Genetika, Mikrobiologie, Fisiologiese
Wetenskappe, Sportwetenskap of Biokinetika.
Hierdie programme reflekteer moderne tendense in die biologie en laat
jou toe om binne perke jou eie kurrikulum volgens jou belangstellings en
behoeftes saam te stel.

Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Fisiese Wetenskappe 4
Indien jy Wiskunde en Fisika as universiteitsvakke neem, dan ook:
• Wiskunde 6
Indien jy Wiskunde (Bio) en Fisika (Bio) as universiteitsvakke neem,
dan ook:
• Wiskunde 5
Vir die BSc in Sportwetenskap:
• Vul ons keuringsvraelys en mediesegeskiedenis-vorm in en lewer
hulle saam met die Universiteit se amptelike aansoekvorm in (ons vorms is
beskikbaar by www.maties.com of by 021 808 4818 of by wf1@sun.ac.za)
BSc in Biodiversiteit en Ekologie
Hierdie program verskaf ’n breë opleiding oor die diversiteit, oorsprong
en funksie van organismes in verhouding tot hul omgewing. Dit bied
’n konseptuele oorsig oor ekologie, evolusie, dier- en plantvorme en
funksies, biologiese veranderinge op ’n globale skaal (klimaatsverandering,
indringerspesies, besoedeling en antropogeniese faktore) en
herstelmeganismes (toepassings).
Die program verskaf ook toepaslike generiese en wetenskaplike vaardighede,
onder meer in gesproke en geskrewe kommunikasie, numeriese en statistiese
tegnieke, navorsingsmetodologie, probleemoplossing, die evaluasie en
sintetisering van wetenskaplike inligting, asook rekenaarvaardighede.
Met hierdie opleiding kan studente ’n groot verskeidenheid van loopbane
oorweeg, onder meer as bioloog, of ekoloog in die privaat, publieke of
akademiese wêreld. Die program lei ook tot nagraadse studie in plantkunde,
dierkunde of genetika.
BSc in Menslike Lewenswetenskappe
Hierdie program vorm die basis van jou opleiding in ’n rigting met fisiologie
as fokus en waarin die klem op liggaamsfunksionering op verskillende vlakke
val. Die program bied twee strome waaruit jy een kies.
Biologie: Fisiologie in kombinasie met Biochemie en Genetika, waar jy
leer van fisiologiese sisteme en organe tot op molekulêre vlak, vorm die
breë vakkundige basis van hierdie stroom. Jy ontwikkel eksperimentele en
algemene vaardighede wat lei tot loopbaanmoontlikhede in eksperimentele
en toegepaste fisiologiese dienste binne die privaat, publieke en akademiese
sektor. Hierdie stroom lei tot nagraadse studie in Fisiologiese Wetenskappe,
Biochemie, Genetika, Mikrobiologie en Anatomie.
Biologie met Sielkunde: In hierdie stroom, wat gebaseer is op Fisiologie
in kombinasie met Sielkunde, bestudeer jy die interaksie tussen die
mens se psigiese en fisiologiese prosesse. Jy leer ook vaardighede aan
in laboratorium- en eksperimentele tegnieke, toetsing van fisiologiese
parameters en evaluering van sielkundige funksionering. Hierdie opleiding
bied loopbaanmoontlikhede in die privaat, akademiese en gemeenskapsektor.
Nagraadse studie in Fisiologiese Wetenskappe, Sielkunde, Genetika en
Biochemie kan hierop volg.
BSc in Molekulêre Biologie en Biotegnologie
Hierdie BSc-program vorm die basis vir ’n loopbaan as molekulêre
selbioloog en biotegnoloog in die privaat, openbare of akademiese sektor.
Mikrobioloë, biochemici, genetici en biotegnoloë is soos speurders wat
ontrafel presies hoe mikroskopiese klein selle, soos menslike selle of giste,
bakterieë, fungi en virusse werk. Hulle gebruik dan hierdie kennis om
siektevrye gewasse, nuwe medisynes of toetse vir siektes te ontwikkel,
of te bepaal watter ensieme of bakterieë nuttig in die industrie of die
mynbousektor gebruik kan word.
Die program gee jou ’n breë, vakkundige agtergrond om die werking van
enige lewende organisme op molekulêre vlak te verstaan. Saam met hierdie
teoretiese opleiding doen jy baie laboratoriumwerk, wat jou eksperimentele
en algemene vaardighede ontwikkel.
Jy kan die kernvakke Biochemie, Genetika en Mikrobiologie aanvul met
ander vakke wat jou bv. insig sal gee in hoe selle en organismes werk, wat
van toepassing is op die mens, plante- of diereryk.
Jy kan nagraads verder studeer in enige van die bogenoemde kern- of
aanvullende vakke.
BSc in Sportwetenskap
Die fokus van hierdie program is ‘die mens in beweging’. Dit word bestudeer
vanuit ’n fisiologiese, biomeganiese, sielkundige, motoriese, filosofiese,
sosiologiese en ekonomiese perspektief.
Die program rus jou toe met die kennis en vaardighede om op
bewegingsverwante terreine te kan werk soos liggaamlike opvoeding in
die onderwys, sportafrigting, sporttegnologie, sportbestuur, sportfisiologie,
die fiksheidindustrie, biokinetika en sportnavorsing, en om persone met
gestremdhede te help.
Die inhoud van die sportwetenskapgedeelte van die program sluit onder
andere modules uit die volgende vakgebiede in: toegepaste anatomie,
biomeganika, motoriese leer, sportsielkunde, sportetiek, sportbeserings,
programontwikkeling, aangepaste bewegingsprogramme, en die
fiksheidsbedryf. Hierbenewens volg jy ook onder andere, Biochemie,
Biologie en Fisiologie.
Die program duur drie jaar en lei tot die nagraadse programme HonsBSc in
Biokinetika, Sportwetenskap of Fisiologiese Wetenskappe.
PROGRAMME IN FISIESE wETENSKAPPE
Hierdie breë rigting sluit programme in Chemie, Fisika en Aardwetenskap in.
Sou jy jou verder as hoërskoolonderwyser wou bekwaam, kan jy afhangende van
jou vakkeuse na voltooiing van jou BSc-graad ’n Nagraadse Onderwyssertifikaat
(NOS) in die Fakulteit Opvoedkunde volg (kyk bladsy 49).
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT (kyk bladsy 4)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4
• Fisiese Wetenskappe 4
• Wiskunde 6
BSc en HonsBSc in Aardwetenskap
Spesifieke toelatingsvereistes
Soos hierbo, MAAR indien jy Wiskunde (Bio) en Fisika (Bio) as universiteitsvakke
neem, dan:
• Wiskunde 5
Suid-Afrika, met sy rykdom aan minerale en besonderse oeroue
rotsformasies, is enige geoloog se droom. Ons praktiese en
teoretiese onderrig in onder andere mineralogie, petrologie en geoomgewingswetenskap
maak ons studente hoogs in aanvraag in die
werkplek. Hierdie program bied die nodige opleiding om as professionele
aardwetenskaplike te kan praktiseer. Dit lei ook na nagraadse studie in die
veld.
Eerste jaar: Geo-omgewingswetenskap, Aardwetenskap-veldvaardighede,
Rekenaarvaardigheid, Chemie en Wetenskapkommunikasievaardigheid, met
Fisika, Fisika (Bio), Wiskunde, Wiskunde (Bio) en Biologie as keusevakke.
Tweede jaar: Geologie, Aardwetenskap-veldvaardighede,
Omgewingsgeochemie, en Rekenaarvaardigheid is verpligtend. Keusevakke
is Biologie, Chemie, Geografiese Inligtingstegnologie, Geografie en
Omgewingstudie, en Wiskunde.
Derde jaar: ’n Verskeidenheid keusemodules word saam met Geologie,
Aardwetenskap-veldvaardighede en Rekenaarvaardigheid as verpligte vakke
geneem.
Honneursjaar: Jy kan fokus op Algemene Geologie, Petroleumgeologie of
Omgewingsgeochemie.
43

44
Hierdie verskillende tipes breë vakkundige
rigtings wat die basis vir opleiding bied,
kan studente lei tot uitdagende loopbane, op
nasionale en internasionale vlak, in mynbou,
eksplorasie, toegepaste mineralogie, en
omgewingswetenskappe. Moontlike werkgewers
sluit in die Raad vir Geowetenskappe,
Mintek, die WNNR, die omvangryke Suid-
Afrikaanse mynbou- en eksplorasiebedryf en
’n verskeidenheid plaaslike en internasionale
geologiese en omgewingswetenskapkonsultante.
BSc en HonsBSc in Geoinformatika
Spesifieke toelatingsvereistes
Soos hierbo, MAAR indien jy Wiskunde (Bio)
en Fisika (Bio) as universiteitsvakke neem, dan:
• Wiskunde 5
Toegepaste wetenskaplike beroepe soos
omgewingskonsultante, die mynbousektor en
ingenieursfirmas gebruik toenemend geografiese
inligtingstegnologie om ruimtelike inligting
digitaal vas te lê, te manipuleer, te ontleed,
te modelleer en kartografies voor te stel. Die
hoofdoel van hierdie program is om jou die nodige
kennis van en insig in die wetenskaplike grondslae
van geoinformatika te gee in terme van ruimtelike
inligting, rekenaarvaardighede, geografiese
inligtingstegnologie en karteringsvaardighede
sodat jy kan help om geografiese inligtingstelsels
(GIS), aardwaarneming (afstandwaarneming) en
globaleposisioneringstelsels (GPS) effektief in die
onderskeie professionele rigtings en vakgebiede te
ontwikkel en toe te pas.
Hierdie driejarige program is gerig op die
teoretiese, metodologiese en praktiese aspekte
van geoinformatika. Die vierjaarprogram (m.a.w.
honneurs ingesluit) voldoen ook aan die vereistes
vir registrasie as ’n professionele Geografiese
Inligtingswetenskaplike (GIW).
Eerste jaar: Geo-omgewingswetenskap,
Rekenaarvaardigheid en Wetenskap kommunikasievaardigheid,
met Rekenaarwetenskap, Wiskunde
of Wiskunde (Bio), Biologie, Chemie, Fisika of
Fisika (Bio) as keusevakke.
Tweede jaar: Geografiese Inligtingstegnologie,
Geografie en Omgewingstudie, Sake-etiek,
Wetenskaplike Berekening, Statistiese Metodes
en ’n keuse uit Rekenaarwetenskap of Sosio-
Informatika.
Derde jaar: Geografiese Inligtingstegnologie
en Wetenskaplike Berekening, met ’n keuse uit
Rekenaarwetenskap of Sosio-Informatika.
Honneursjaar: Jy kan fokus op
Afstandswaarneming, Omgewingstoepassings of
die gebruik van GIS in rampstudies.
As professionele GIW kan jy ’n loopbaan op die
volgende terreine of by die volgende instansies
volg: omgewingskonsultgroepe, beplannings- en
ingenieursfirmas, programmatuurontwikkeling-
en rekenaarkonsultgroepe, alle vlakke van
die regering gemoeid met hulpbron- en
infrastruktuurbestuur, agentskappe betrokke
by natuurlikehulpbronontwikkeling en by
menslike-ontwikkelingsprogramme, eksplorasie
van minerale en mynwese, bemarking,
nutsmaatskappye en diensverskaffers. Ten slotte
sal jy by tersiêre opleidingsinstansies as dosent
en/of navorser kan werk.
BSc en HonsBSc in Chemie
Die BSc-program bied jou drie strome om van
te kies, naamlik chemie en polimeerwetenskap,
chemiese biologie of tekstiel- en
polimeerwetenskap. Die drie strome se eerste
studiejaar stem grootliks ooreen, maar Biologie
is ’n verpligte module vir chemiese biologie. Die
BSc neem drie jaar om te voltooi en die HonsBSc
nog een jaar.
Chemie en polimeerwetenskap
Die doel van hierdie stroom is om chemici en
analitiese chemici op te lei vir enige sektor van die
nywerheid wat van chemie gebruik maak en ook
om persone ’n breë chemie-gebaseerde tegniese
agtergrond te gee vir ’n groot verskeidenheid van
beroepe waarby chemie betrokke is. Dit is verder
gerig op die verwerwing van ’n diepgaande kennis
van polimere as die basis vir ’n verskeidenheid
materiale en van gevorderde sintetiese en
analitiese tegnieke vir polimere.
Eerste jaar: Verpligte modules
is Fisika, Wiskunde, Chemie,
Wetenskapkommunikasievaardigheid en
Rekenaarvaardigheid. Hierby kies ’n mens uit
(1) Biologie, (2) Geo-omgewingswetenskap, (3)
Toegepaste Wiskunde, Waarskynlikheidsleer en
Statistiek, of (4) Rekenaarwetenskap.
Tweede en derde jaar: Chemie en twee modules
wat volg op modules wat in die eerste jaar geneem
is. Met die uitsondering van die keusemodules
word hierdie twee jaar byna uitsluitlik aan
opleiding in Chemie en Polimeerwetenskap gewy.
Klem word gelê op die aanwending van chemie in
die verwerking van grondstowwe in die mynbou,
in die aanwending daarvan in mineraalveredeling,
metaalekstraksie, in die petrochemiese, bou-, verf-,
polimeer-, brisantstof-, landbou-, tekstiel- en
farmaseutiese nywerheid, asook in die nywerheid
vir die vervaardiging van papier en huishoudelike
en kosmetiese middels. Daar word veral aandag
gegee aan die monitering van besoedeling en
metodes om besoedeling te verhoed en te bestry.
Analitiese chemici word aangestel vir
proseskontrole in ’n chemiese aanleg, die
ontwikkeling van nuwe analitiese metodes,
die ontwikkeling van produksieprosesse, die
beplanning van ’n nuwe aanleg, die bedryf
van ’n chemiese aanleg, die onderwys, die
bemarking van onder andere chemikalieë,
wetenskaplike instrumente en komponente vir
’n chemiese aanleg. Hulle word ook aangestel
as omgewingswetenskaplikes. Hierdie stroom
bied ook vir jou die basis vir verdere studie in die
patent- en omgewingsreg.
Hierdie stroom kan opgevolg word met HonsBSc
in Chemie wat bestaan uit gevorderde modules in
byvoorbeeld analitiese tegnieke, organiese, fisiese
en anorganiese chemie en ’n navorsingsprojek. Dit
kan ook lei tot ’n HonsBSc in Polimeerwetenskap
waarin klem gelê word op gevorderde aspekte van
polimeerchemie en -analise, materiaaleienskappe
en toepassings in die Suid-Afrikaanse industrie.
Persone met enige van hierdie twee kwalifikasies
kan onder andere ook navorsing doen by
nywerheids- en navorsingsinstansies.
Chemiese biologie
Die doel van hierdie stroom is om wetenskaplikes
voor te berei vir ’n loopbaan in sektore van die
chemiese nywerheid wat hoofsaaklik te doen het
met die meer organiese en biochemiese aspekte
van chemie. Die stroom sal jou ook voorberei vir
nagraadse opleiding en ’n navorsingsloopbaan in
Organiese Chemie en/of in Biochemie.
Eerste jaar: Chemie, Biologie, Fisika,
Wiskunde, Rekenaarvaardigheid en
Wetenskapkommunikasievaardigheid.
Tweede en derde jaar: Chemie en Biochemie.
Die enigste modules wat nog bykom, is
Rekenaarvaardigheidmodules in die tweede en
derde jaar asook Mikrobiologie in die tweede jaar.
In Suid-Afrika is daar ’n tekort aan goed opgeleide
chemici met opleiding in Organiese Chemie en
Biochemie. Talle groot en klein maatskappye se
voortbestaan hang af van chemici wat prosesse en
die kwaliteit van grondstowwe en vervaardigde
produkte moet beheer. Staatslaboratoriums soos
die forensiese laboratoriums in Kaapstad en
Pretoria, Sasol en vervaardigers van plaagdoders
asook farmaseutiese en kosmetiese produkte, bied
beroepsmoontlikhede vir chemici met opleiding in
Organiese Chemie en Biochemie.
Dié BSc-stroom kan opgevolg word met HonsBSc
in Chemie en/of Biochemie.
Tekstiel- en polimeerwetenskap
Die tekstielbedryf in Suid-Afrika ontwikkel
vandag vinnig en bied opwindende loopbane
vir jong wetenskaplikes. Hierdie beroepsgerigte
stroom fokus op funksionele tekstiele.
In die eerste plek kry jy ’n deeglike,
wetenskaplike kennis van tekstiele deur
die bestudering van onderwerpe soos
veselwetenskap, polimeermodifikasies,
tekstielstofgedragseienskappe en die
vervaardiging, kleur, bedrukking en afwerking
van tekstielstowwe. ’n Deeglike studie van
natuurwetenskapvakke soos Chemie en
Polimeerwetenskap bied ’n uitstekende onderbou
hiervoor en ondersteun jou tekstielkennis in die
evaluering en ontwikkeling van tekstielprodukte.
In die tweede plek leer jy bestuurs- en
besigheidsvaardighede aan wat gesog is in
die tekstiel- en tekstielverwante industrieë.
Boonop ontwikkel jy jou kreatiewe, analitiese en
probleemoplossingsvaardighede.

Eerste jaar: Verpligte modules is
Fisika, Wiskunde, Chemie, Wetenskapkommunikasievaardigheid
en Rekenaar vaardigheid.
Hierby kies ’n mens uit (1) Biologie, (2)
Geo-omgewingswetenskap, (3) Toegepaste
Wiskunde, Waarskynlikheidsleer en Statistiek, of
(4) Rekenaarwetenskap.
Tweede en derde jaar: Tekstielwetenskap,
Chemie, Toegepaste Chemie en
Rekenaarvaardigheid en ’n keuse van
bykomende modules uit die natuurwetenskappe,
of uit bestuurswetenskappe soos Ekonomie,
Ondernemingsbestuur en Finansiële Bestuur.
Met hierdie kwalifikasie kan jy in die
tekstielbedryf of polimeerwetenskapindustrie
werk as ’n produkontwikkelaar, tegniese
verkoopsbestuurder, produksiebestuurder,
kwaliteitsbestuurder of aankoper, of jy kan jouself
verder bekwaam deur een van ons nagraadse
programme te volg.
BSc en HonsBSc in Fisika
Hierdie program lewer afgeronde fisiese
natuurwetenskaplikes met die nodige tegniese
en algemene vaardighede om fisikaverwante
probleme in die industrie of op navorsings- en
ontwikkelingsvlak aan te pak, te fokus op die
onderwys en tersiêre onderrig van wetenskap
en tegnologie of verdere nagraadse studie en
intensiewe navorsing voort te sit.
BSc-leerplan
Kernfisikastroom, die stralings- en
gesondheidsfisikastroom, en die laserfisika
(fisiese rigting)-stroom: In die eerste
drie jaar neem jy ’n kombinasie van
voorgeskrewe modules uit Fisika, Wiskunde,
Wetenskapkommunikasievaardigheid
en Rekenaarvaardigheid. Daarby kies jy
modules uit Chemie, Rekenaarwetenskap,
Waarskynlikheidsleer en Statistiek, en Toegepaste
Wiskunde.
Laserfisika (biologiese rigting)-stroom: In
die eerste twee jaar neem jy ’n kombinasie
van voorgeskrewe modules uit Biochemie,
Biologie, Chemie, Fisika, Rekenaarvaardigheid,
Wetenskapkommunikasievaardigheid en
Wiskunde. In die derde jaar neem jy Fisika,
Fisiologie en Dierefisiologie, Toegepaste
Wiskunde en Rekenaarvaardigheid, en kies jy
tussen Biochemie en Chemie.
Teoretiesefisikastroom: In die eerste drie jaar
neem jy ’n kombinasie van voorgeskrewe modules
uit Fisika, Rekenaarfisika, Wiskunde, Toegepaste
Wiskunde, Wetenskapkommunikasievaardigheid
en Rekenaarvaardigheid.
Die eerste drie jaar van die program fokus op
die vier fundamentele bene van Fisika, naamlik
klassieke meganika, kwantummeganika, statistiese
fisika en termodinamika en elektromagnetisme,
en het ten doel om jou ’n stewige basis in Fisika
te gee.
HonsBSc-jaar
Die vierde jaar (die HonsBSc-jaar) bied
spesialisopleiding vir ’n loopbaan in kernfisika,
laserfisika, stralings- en gesondheidsfisika, of
teoretiese fisika.
Kernfisika
Die HonsBSc-jaar in hierdie stroom rus jou
toe met algemene en meer gespesialiseerde
vaardighede vir verdere nagraadse studies of ’n
beroep in omgewings waar kernfisiese tegnieke
gebruik word om ’n wye spektrum van probleme
te ondersoek. Sulke omgewings is byvoorbeeld
die navorsings- en ontwikkelingsterrein van
die nywerheid waarby instansies soos Sasol,
Iscor, die Suid-Afrikaanse Buro vir Standaarde
(SABS), Eskom, die Suid-Afrikaanse
Kernkrag Koöperasie (NECSA), die Nasionale
Kernkragreguleerder (NKR) en die Wetenskaplike
en Nywerheidnavorsingsraad (WNNR) betrokke
is, energiebronontsluiting en -benutting en
enige vakgebied waar kernfisiese beginsels
gebruik word. Basiese en toegepaste navorsing
in kernfisika, soos wat by die versnellersentrum
iThemba LABS uitgevoer word, bied ook ’n
interessante werkgeleentheid.
Laserfisika
Weens die vinnige uitbreiding van die gebruik van
lasers is daar wêreldwyd ’n aanvraag na opgeleide
fisici met spesialiskennis oor optika, lasers en
lasertoepassings. Die doel van hierdie stroom is
om studente voor te berei vir nagraadse studie en
beroepe waarin lasers en optika in die navorsing
en industrie toegepas word.
Lasers word innoverend oor ’n breë front gebruik.
Alle telekommunikasie is afhanklik van lasers
en optiese veseltegnologie, en deesdae is geen
internettoegang moontlik sonder lasers nie!
Mikro-elektronika, bv. in selfone, word met
lasers vervaardig. In mediese sorg word lasers
gebruik om visie te korrigeer, oogtoestande wat
tot blindheid kan lei te genees, velsiektes te
behandel en chirurgie binne die liggaam te doen
met ’n endoskoop. Nuwe materiale en medisyne
word ontwikkel deurdat laserlig gebruik word om
molekules te verander. In die beskerming van ons
omgewing maak lasers dit moontlik om skadelike
stowwe vinnig en selfs op ’n afstand op te spoor.
Hoëdrywinglasers kan in die toekoms die weg
baan na fusie as ’n bykans onuitputbare bron van
skoon energie. Die aanwending van lasers in die
verdedigingsindustrie dra by tot ons veiligheid.
Stralings- en gesondheidsfisika
As ’n stralingsfisikus kan jy as hospitaalfisikus
of stralingsbeheerbeampte werk by instansies
waar stralingsgevare gemonitor word,
byvoorbeeld by die Departement van Gesondheid,
kernkragsentrales en uraanmyne.
Leerplan: Vir hierdie stroom volg jy
voorgeskrewe spesialismodules by Tygerberg en
iThemba LABS wat Stralingsbeskerming, Fisika
in Radioterapie en Fisika in Kerngeneeskunde
insluit. Dit word ondersteun met Beeldverwerking
uit Toegepaste Wiskunde. ’n HonsBSc in Fisika
met hierdie stroom gee ook toegang tot verdere
nagraadse studie in fisika.
Teoretiese fisika
Hierdie stroom berei jou intensief voor vir die
navorsingsterrein van komplekse sisteme en
vir die toepassing van die kwantumveldeteorie,
byvoorbeeld in die fisika van biologiese stelsels,
gekondenseerdemateriefisika en deeltjiefisika.
Nagraadse studie sal jou voorberei vir ’n loopbaan
as ’n professionele teoretiese fisikus.
Aangesien hierdie stroom komponente van
Statistiese Fisika insluit, staan dit in noue
verband met ’n aantal ander vakgebiede en
het dit verskeie raakvlakke met die breë veld
van informasietegnologie. Van die tegnieke
wat bestudeer word, word reeds toegepas in
die biologiese en ekonomiese wetenskappe, en
in geologie. Aangesien die kurrikulum fisieswiskundig
van aard en rekenaarintensief is, kan jy
met vertroue uitsien na beroepsmoontlikhede in
die privaat sektor waar daar ’n steeds groeiende
vraag is na die probleemoplossingsvaardighede
waaraan hierdie stroom baie aandag gee.
PROGRAMME IN wISKUNDIGE
wETENSKAPPE
Die breë area wiskundige wetenskappe
bestaan uit wiskunde, toegepaste wiskunde,
wiskundige statistiek, finansiële wiskunde,
rekenaarwetenskap, operasionele navorsing en
biowiskunde. Enige van hierdie dissiplines kan
as fokus gekies word vir die BSc-program in
Wiskundige Wetenskappe.
Al die BSc-programme lei na drie jaar tot ’n
graad. ’n Vierde studiejaar in die fokus van jou
keuse kan lei tot ’n HonsBSc-graad. Sou jy jou
verder as hoërskoolonderwyser wou bekwaam,
kan jy met die regte vakkeuse na voltooiing van
jou BSc-graad ’n Nagraadse Onderwyssertifikaat
(NOS) in die Fakulteit Opvoedkunde volg. Kyk
“Nagraadse Onderwyssertifikaat” op bladsy 49.
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en
MAT (kyk bladsy 4)
• Afrikaans of Engels (Huistaal of Eerste Addisionele
Taal) 4
• Wiskunde 6
• 4 in enige ander skoolvak uit die lys van
universiteitstoelatingsvakke (kyk bladsy 3)
Indien jy graag Chemie of Fisika as
universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Fisiese Wetenskappe 4
BSc en HonsBSc in Wiskundige
Wetenskappe
Studente wat die BSc in Wiskundige Wetenskappe
volg, neem almal Wiskunde, Rekenaarvaardigheid
en Wetenskapkommunikasievaardigheid in hul
eerste jaar. Die fokus wat jy kies, bepaal jou
ander vakke. Dit is egter moontlik om een van
die vakke in al die fokusse te vervang met ’n
ander, niewiskundige een van jou eie keuse.
(Byvoorbeeld jy kan Ekonomie kies as jy op
Finansiële Wiskunde wil fokus.) Raadpleeg gerus
’n programadviseur wat jou kan help om jou
45

46
kurrikulum te beplan (kyk “Navrae” hieronder of skakel die Departement
Wiskundige Wetenskappe by tel. 021 808 3282).
Hieronder volg ’n oorsig van die verskillende fokusse.
Fokus: Wiskunde
’n Graad met hierdie fokus rus jou toe met ’n grondige kennis van die
aard, omvang en toepassingsmoontlikhede van wiskunde. Jy sal nagraadse
studie in wiskunde kan voortsit, of ’n loopbaan kan volg waarin wiskundige
kundigheid en insig noodsaaklik is. Dit sluit beroepe in die industriële
en besigheidsektor in. Daarby kan jy ook ’n hoërskoolonderwyser word,
mits jy die nodige professionele opleiding voltooi het (kyk “Nagraadse
Onderwyssertifikaat” op bladsy 49).
Fokus: Toegepaste wiskunde
Hierdie fokus lei jou op as ’n gegradueerde wat oor genoegsame kennis van
wiskundige metodes en rekenaartegnieke beskik om verskeie kwantitatiewe
en kwalitatiewe probleme uit die wetenskap en tegnologie op te los. Met
hierdie teoretiese en tegniese agtergrond in verskeie toepassings, soos die
modellering van dinamiese prosesse, beeldverwerking, rekenaarsekuriteit,
numeriese metodes en vloeimodellering, sal jy die arbeidsmark in die
nywerheid, bankwese en rekenaarbedryf met sukses kan betree.
Fokus: Wiskundige statistiek
Die doel van hierdie fokus is om jou op te lei as ’n kundige wat in staat is
nie net om die inligting wat in data opgesluit lê, uit te haal, te ontleed en te
interpreteer nie, maar ook om hierdie hele proses te beplan. Hierbenewens
word jy ook voorberei om ’n loopbaan te kan volg waarin ’n sterk wiskundigstatistiese
agtergrond vereis word, soos in die bank- en versekeringswese. Ten
slotte sal jy met hierdie kwalifikasie ook ’n loopbaan as hoërskoolonderwyser
kan volg na die nodige professionele opleiding. (Kyk “Nagraadse
Onderwyssertifikaat” op bladsy 49.)
Fokus: Rekenaarwetenskap
Hierdie fokus lei jou op as ’n gegradueerde met ’n breë kennis van
rekenaarwetenskap (insluitend programmering, rekenaarstelsels, databasisse,
netwerke, bedryfstelsels en gelyklopende programmering) wat jou in staat
stel om suksesvol verder daarin te studeer, om ’n beroep in die nywerheid
as programmeerder te aanvaar of om ’n professionele onderwyskwalifikasie
te verwerf om rekenaarwetenskap op hoërskool te kan aanbied. (Kyk
“Nagraadse Onderwyssertifikaat” onder die Fakulteit Opvoedkunde.) ’n
Rekenaarwetenskapgraad is ’n internasionale kwalifikasie waarmee jy met gemak
vir enige maatskappy ter wêreld sal kan werk of navorsing doen. Daar is ’n groot
verskeidenheid maatskappye wat tegniese rekenaarspesialiste nodig het, van
finansiële instansies soos banke wat sekuriteit moet waarborg, tot maatskappye
wat mobiele oplossings vir selfone ontwikkel. Persone met ’n belangstelling
in die besigheidswêreld kan as entrepreneur ’n eie besigheid begin wat
rekenaaroplossings verskaf, of kan as onafhanklike konsultant of kontrakteur werk.
Fokus: Biowiskunde
Hierdie program voorsien in die groeiende behoefte van velde soos
molekulêre biologie, sisteembiologie, bioinformatika en ekologie aan
navorsers met ’n sterk wiskundige agtergrond wat presiese modelle vir
eksperimentele data kan ontwikkel en analiseer.
Danksy vakke soos Wiskunde, Biowiskunde: Wiskundige Toepassings
in Biologie en Medisyne, Toegepaste Wiskunde, Wiskundige Statistiek,
Fisika, Biologie, Chemie, Biochemie en Genetika sal jy ontwikkel in ’n
wetenskaplike met ’n skerp wiskundige brein wat ook ’n goeie begrip het van
navorsingsprobleme en konsepte in die mediese en biologiese wetenskappe
van vooruitskattings oor die invloed van MIV/vigs, malaria en tuberkulose
tot die effek van klimaatsverandering op Suid-Afrika.
As biowiskundige sal jy kan werk vir farmaseutiese maatskappye, die regering,
gesondheidsorganisasies, in die landbou- en omgewingsektor of as navorser.
Fokus: Finansiële wiskunde
Die doel van hierdie fokus is om ’n goeie begrip van die aard, omvang en
toepassingsmoontlikhede van wiskunde in die finansiële sektor te ontwikkel.
Jy kan, met die goedkeuring van die Departement Wiskundige Wetenskappe,
enkele modules by ander departemente volg om jou vir ’n loopbaan in die
finansiële sektor voor te berei.
Fokus: Operasionele navorsing
Operasionele Navorsing (ON) is ’n multidissiplinêre, wetenskaplike
benadering tot besluitneming. Die oogmerk is om die beste oplossings vir
komplekse probleme te vind deur die gebruik van skaars hulpbronne ten
beste toe te wys.
Deur ON in die tweede en derde jaar van jou BSc-program in Wiskundige
Wetenskappe te neem, sal jy kans kry om in jou beroep die kundigheid te
integreer wat jy opdoen deur Rekenaarwetenskap, Toegepaste Wiskunde,
Wiskunde en Wiskundige Statistiek te studeer. Die doelwitgeörienteerde
benadering van hierdie fokus met sy sinergistiese styl lewer graduandi wat
gesog is in die arbeidsmark.
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.sun.ac.za/science

OPVOEDKUNDE
47
FAKULTEIT
onderwyser
skoolhoof
sportafrigter
EN VELE MEER...

48
PROGRAMGIDS
Onderwyseropleiding vir die Grondslag- tot Senior
Fase
BEd (Algemene Onderwys en Opleiding)
Onderwyseropleiding vir die Senior en Verdere
Onderwys- en Opleidingsfase
Nagraadse Onderwyssertifikaat (NOS)
Nagraadse en sertifikaatprogramme
In die Fakulteit streef ons daarna om deur navorsing, onderrig en gemeenskapsdiens onderwysers en
opleiers te lewer wat by uitstek kan voorsien in die uiteenlopende onderwysbehoeftes van die breë
gemeenskap. Só maak ons ’n deurslaggewende bydrae tot die ontwikkeling van die Suider-Afrikaanse
gemeenskap se menspotensiaal.
Wanneer ons akademiese programme beplan, neem ons veral die Suid-
Afrikaanse onderwysprioriteite in ag. Deur kurrikula vir onderwyseropleiding
te ontwikkel wat met die huidige onderwysbehoeftes rekening hou, verseker
ons dat ons afgestudeerde studente met vertroue tot die onderwyspraktyk kan
toetree.
In ons programme maak ons voorsiening vir brongebaseerde leer (resourcebased
learning) en vir ’n verskeidenheid aanbiedingsmetodes (bv.
residensieel; internetgebaseerde leer; interaktiewe telematiese uitsendings en
inbelsessies). En omdat hulle versprei is oor die voorgraadse én nagraadse
vlakke bied hulle lewenslange leergeleenthede.
Alhoewel BEd (Algemene Onderwys) die enigste voorgraadse program
is wat ons aanbied, kan jy wel voorgraadse programme in ander fakulteite
opvolg met nagraadse studie in Opvoedkunde (kyk by “Nagraadse
Onderwyssertifikaat” hieronder).
As jy egter nie aan die toelatingsvereistes van universiteitsprogramme
voldoen nie – en dus normaalweg nie by ’n universiteit sou kon studeer nie
– maar jy het ’n erkende, driejarige onderwyskwalifikasie, kan jy tans vir ’n
Gevorderde Onderwyssertifikaat (GOS) inskryf. Hier het jy selfs ’n keuse.
Jy kan ’n program volg wat jou leierskapvaardighede as skoolhoof verbeter.
Of jy kan ’n program volg wat jou vaardighede in jou eie vakrigting verbeter
met die oog daarop om onderrig in die Senior en/of Verdere Onderwys en
Opleidingsfase (VOO-fase) te gee.
’n Vierjarige onderwyskwalifikasie gee jou nog in 2014 toelating tot die
nagraadse program HonsBEd. Daar is ’n verskeidenheid studieterreine in die
Opvoedkunde waaruit jy dan kan kies.
ONDERwYSEROPlEIDING VIR GRONDSlAG-
(GRAAD R INGESlUIT) TOT SENIOR FASE
BEd (Algemene Onderwys)
Keuring
• Aansoeke sluit 30 Junie
• Plek vir 230 studente. Van hierdie plekke word 70 gereserveer vir
studente wat voorheen benadeel is en 20 vir diskresionêre gevalle
• 150 plekke word toegeken volgens die beste gemiddelde prestasies in
die graad 11-eindeksamen, of die graad 12-eindeksamen indien dit al
afgelê is. Kandidate met ’n gemiddelde van 70% en hoër se aansoeke
word vroeër verwerk
• Vir meer inligting, kyk “Riglyne vir keuring: BEd-program” op ons
webwerf onder “Studente-informasie” of raadpleeg die Fakulteit se
jaarboek
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n Gemiddelde van minstens 55% vir die NSS of IEB (Lewensoriëntering
uitgesluit)
• Wiskunde 3 OF Wiskundige Geletterdheid 5 (of voor 2008 in
Wiskunde Standaardgraad ’n slaag)
EN
Leerders wat in Afrikaans skoolgegaan het:
• Afrikaans (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 5
• Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 OF Xhosa (Huistaal of
Eerste Addisionele Taal) 4
OF
Leerders wat in Engels skoolgegaan het:
• Engels (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 5
• Afrikaans (Huistaal of Eerste Addisionele Taal) 4 OF Xhosa (Huistaal
of Eerste Addisionele Taal) 4
Toelatingsvereistes vir die ou Matrikulasiesertifikaat
Vir die toelatingsvereistes volgens die ou Matrikulasiesertifikaat (tot
2007), skakel ons Kliëntedienssentrum by 021 808 9111.
Hierdie voltydse vierjarige program lei tot ’n BEd (Algemene Onderwys)graad
vir onderwysers in die Algemene Onderwys- en Opleidingsfase. Jy kan
in een van twee rigtings spesialiseer:
(1) die Grondslagfase (grade R tot 3) óf
(2) die Intermediêre Fase (grade 4 tot 6) en die Senior Fase (grade 7 tot 9).
Die hoofdoel van die program is om onderwysers op te lei wat in staat is om
leerders vir die eiesoortige eise van ons tyd voor te berei. Maar jy ontwikkel
ook vaardighede wat verskeie ander beroepsmoontlikhede vir jou kan ontsluit,
soos kommunikasiekundige, gemeenskapsontwikkelaar, skakelbeampte en
beroepe wat op kliëntediens, bemarking en verkope gerig is. Met verdere
opleiding kan jy ook ’n remediërende onderwyser of ’n opvoedkundige
sielkundige word.
Die program het ’n vaste struktuur en bestaan uit akademiese en
professionele vakke wat in die eerste studiejaar dieselfde is vir albei
spesialiseringsrigtings. In die eerste studiejaar neem jy vakke by sowel die
Fakulteit Opvoedkunde as die Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe.
Hierdie vakke is almal verpligtend: Kurrikulumstudie, twee van die
taalmodules Afrikaans en Nederlands, English Studies en Xhosa; Wiskunde
(Ond); Natuurwetenskappe (Ond); Sosiale Wetenskappe (Ond); Ekonomiese
en Bestuurswetenskappe (Ond); Onderrig en Leer (Teorie en Praktyk);
Ontwikkeling en Leer; en Inligtingsvaardighede.
Onderrig en Leer maak vanaf die eerste jaar ’n belangrike deel van die
program uit. Vanaf die tweede jaar spesialiseer jy in die Grondslagfase of
die Intermediêre en Senior Fases. In die derde en die vierde studiejaar kan
jy ’n verdere keuse maak uit sekere vakke vir die Intermediêre en Senior
Fase. Die vakke vir die Grondslagfase is vas en dek die teorie en praktyk van
al die leerprogramme van grade R tot 3.
Aangesien die program tot ’n graad lei, gee dit jou toegang tot die Fakulteit
se nagraadse graadprogramme tot op doktorale vlak. Kyk nagraadse
programme.

ONDERwYSEROPlEIDING VIR DIE SENIOR EN
VERDERE ONDERwYS- EN OPlEIDINGFASE
Nagraadse Onderwyssertifikaat (NOS)
Jy kan jou ook as hoërskoolonderwyser bekwaam deur eers ’n graad uit
’n ander fakulteit te verwerf. Twee van die vakke (een tot op minstens
tweedejaarsvlak en een tot op derdejaarsvlak) van so ’n voorgraadse
program moet só gekies word dat jy minstens twee toepaslike skoolvakke
kan onderrig. (Vir die verskillende kurrikulumspesialiserings (skoolvakke)
se vereistes, kyk die Fakulteit se Jaarboek onder “NOS”.) Daarna skryf jy in
vir ons eenjarige Nagraadse Onderwyssertifikaat (NOS). Hierdie program is
gefokus op die opleiding van opvoeders vir veral die Verdere Onderwys- en
Opleidingsfase (VOO).
Voorgraadse programme wat toegang tot NOS gee
Fakulteit AgriWetenskappe:
BScAgric met skoolvakke
Fakulteit Ekonomiese en Bestuurswetenskappe:
BComm met skoolvakke
Ander B-grade met skoolvakke
Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe:
BA met skoolvakke
BA met Sportwetenskap as ’n hoofvak
Fakulteit Natuurwetenskappe:
BSc met skoolvakke
BSc met Sportwetenskap as ’n hoofvak
Nagraadse en sertifikaatprogramme
- Gevorderde Onderwyssertifikaat (GOS)
- GOS: Natuurwetenskappe (Sekondêr), Fisiese Wetenskappe
- GOS: Wiskundige Geletterdheid
- GOS: Wiskundige Wetenskappe
- GOS: Inligtingstegnologie
- GOS: Lewenswetenskappe
- GOS: Onderwysbestuur en Leierskapontwikkeling (Skoolhoofskap)
- GOS: Rekenaartoepassingstegnologie
- NGDip (HO): Nagraadse Diploma in Hoëronderwys in Onderrig en Leer
- HonsBEd (rigtings: Opvoedkundige Ondersteuning, Kurrikulumstudie,
Onderwysbestuur, Opvoedingsbeleidstudie, Opvoedkundige Sielkunde of
Taalopvoeding)
- HonsBSc in Sportwetenskap (rigtings Sportwetenskap of Biokinetika)
- MEd (navorsingsprogram of kursuswerk) (rigtings: Kurrikulumstudie,
Opvoedingsbeleidstudie of Opvoedkundige Ondersteuning)
- MEdPsig (Opvoedkundige Sielkunde)
- MPhil (twee rigtings: Hoër Onderwys of Onderwys en Opleiding vir
Lewenslange Leer)
- MSc in Sportwetenskap
- PhD
- PhD (Psig) (Opvoedkundige Sielkunde)
- DEd
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: academic.sun.ac.za/education/
49

50
FAKULTEIT
REGSGElEERDHEID
Staatsaanklaer
notaris
BelastingregProkureur
EN VELE MEER...

PROGRAMGIDS
LLB (Vierjarig)
LLB (as tweede, driejarige B-graad)
BRekLLB
BA (Regsgeleerdheid)
BComm (Regsgeleerdheid)
Die Fakulteit Regsgeleerdheid het ’n lang en trotse tradisie van voortreflike regsopleiding. Sedert sy
ontstaan in 1921 het die Fakulteit van Suid-Afrika se voorste regsgeleerdes gelewer. Onder sy oudstudente
tel hy ook sakelui en politici naas regters, advokate en prokureurs.
As kenners op hul vakgebied, bly die dosente in voeling met strominge in
die Suid-Afrikaanse samelewing en met die ontwikkeling in ons regstelsel
en in dié van ander lande. Só sorg hulle dat die regsonderrig op Stellenbosch
aktueel, markverwant en loopbaangerig is.
Hieronder gee ons eers algemene toelatingsinligting en, daarná, meer
inligting oor die programme waaruit voornemende studente kan kies.
Algemene toelatingsinligting en keuring
• Aansoeke sluit 30 Junie
• ’n Beperkte aantal kandidate word gekeur
• Kandidate word gekeur op grond van ’n keuringspunt. Die keuringspunt
word saamgestel uit ’n mens se skoolgemiddelde (80% van die
keuringspunt) en jou Nasionalenormtoets-gemiddelde (20% van die
keuringspunt)
• Skryf die Nasionale Normtoetse voor die einde van Junie (kyk bladsy 4)
• Alle aansoekers wat voldoen aan ons programme se minimumvereistes,
soos hieronder uiteengesit, word in ’n akademiese rangorde
geplaas en kom in aanmerking vir keuring
• Vir nadere besonderhede, kyk “2. Keuringsbeleid: voorgraadse programme”
in die Fakulteit Regsgeleerdheid se Jaarboek, Deel 8
LLB (Vierjarig)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL voor die einde van Junie
• Behaal in die Nasionale Senior Sertifikaat (NSS) (sonder Lewensoriëntering)
’n gemiddelde van minstens 60%
• Afrikaans of Engels Huistaal 5
Indien jy Ekonomie as universiteitsvak neem, dan ook:
• Wiskunde 5
Hierdie program is daarop gemik om, oor vier jaar, aan studente ’n deeglike
insig te gee in al die vertakkings van die regswetenskap wat vir ’n loopbaan
in die regte noodsaaklik is. Voordat die regsberoep hulle formeel tot sy
geledere sal toelaat as prokureur of advokaat, moet LLB-gegradueerdes
egter ook die vereiste praktiese opleiding ondergaan en die toepaslike
toelatingseksamen suksesvol aflê.
Eerste en tweede jaar: ’n Mens neem vier verpligte regsmodules en
twee nieregsmodules waarvan ten minste een ’n taal moet wees. In jou
eerste jaar neem jy ook verpligte jaarmodules in Skryfvaardighede en
Inligtingsvaardighede. In die tweede jaar sit jy net een nieregsmodule voort.
Derde en vierde jaar: Die fokus is uitsluitlik op regstudie. In die tweede
semester van die vierde jaar word jy toegelaat om vier regsmodules te kies,
waarvan een ’n skripsie kan wees. Jou keuse is onder meer uit die volgende
modules: Gevorderde Arbeidsreg, Arbitrasie en Bemiddeling, Mededingingsreg,
Versekeringsreg, Gevorderde Familiereg, Internasionale Privaatreg, Immateriële
Goederereg, Rekeningkunde vir Regstudente, Vervoerreg en Internetreg. Hierdie
keuse laat jou toe om in beperkte mate te spesialiseer.
LLB (as ’n tweede, driejarige B-graad)
Toelatingsvereistes
• Enige baccalaureusgraad van ’n Suid-Afrikaanse universiteit met ’n
gemiddelde van minstens 60% in die finale jaar
Hierdie driejarige program is in 1999 ingestel vir nagraadse studente wat hul
eerste baccalaureusgraad op ’n ander gebied as die regte behaal het, met ’n
gemiddelde van 60% in hul finale jaar van die betrokke baccalaureusgraad.
Die program stel studente bekend aan al die vertakkings van die
regswetenskap wat vir ’n loopbaan as regspraktisyn noodsaaklik is.
BRekLLB
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 70% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele
Taal 5
• Wiskunde 6 OF Wiskunde 5 en Rekeningkunde 6
Sedert 2001 bied die BRekLLB aan studente die kans om binne vyf jaar ’n
unieke graad te verwerf wat uit ’n LLB-graad én ’n BRek-graad bestaan.
Studente wat hierdie program volg, word aan sowel die noodsaaklike
vertakkings van die regswetenskap as aan die grondslae van finansiële
rekeningkunde, bestuursrekeningkunde, belasting en ouditkunde
bekendgestel. Na verdere beroepsgerigte opleiding kan hierdie studente dus
kwalifiseer as geoktrooieerde rekenmeesters of as regspraktisyns.
BA (Regsgeleerdheid)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL voor die einde van Junie (kyk
bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Huistaal 5
• Eerste Addisionele Taal 3
Indien jy Ekonomie as universiteitsvak wil neem, dan ook:
• Wiskunde 5
Indien jy ’n universiteitsvak uit ’n ander fakulteit wil neem, maak
seker dat jy aan sy toelatingsvereistes voldoen
Die BA (Regsgeleerdheid)-graad alleen stel jou nie in staat om as prokureur
of advokaat te praktiseer nie – daarvoor moet jy ook die LLB-graad verwerf.
Die driejarige BA (Regsgeleerdheid) bied egter ’n tweeledige voordeel. Dit
verryk jou insig in menslike gedrag en sosiale kwessies en dit bied ook ’n
uitstekende basis vir ’n meer gevorderde studie in die regte. Juis daarom
ontvang jy met ’n BA (Regsgeleerdheid) vrystelling van die eerste twee jaar
van die vierjarige LLB-program. Indien jy ’n regspraktisyn wil word, kan jy
dán by die LLB-program se laaste twee jaar inskakel en aan die einde van jou
vyfde jaar as student ’n LLB as tweede baccalaureusgraad verwerf.
Die BA (Regsgeleerdheid) is so saamgestel dat jy in al drie studiejare
regsmodules neem.
Eerste jaar: Inheemse Reg, Inleiding tot die Reg, Privaatreg en
Skryfvaardighede. Buiten hierdie verpligte regsmodules kies jy ’n aantal
nieregsmodules – minstens een daarvan ’n taal en twee uit, onder andere,
Ekonomie, Filosofie, Politieke Wetenskap, Sielkunde of nog ’n taal. Jy neem
ook Inligtingsvaardighede.
Tweede jaar: Privaatreg, Romeinse Reg en Strafreg. Jy sit twee van jou
nieregsmodules voort.
51

52
Derde jaar: Staatsreg, Uitleg van Wette, Strafprosesreg, Siviele Prosesreg en
een en ’n halwe nieregsmodules.
BComm (Regsgeleerdheid)
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL en MAT
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 60% (sonder Lewensoriëntering)
• Afrikaans Huistaal 4 OF Engels Huistaal 4
• Engels Eerste Addisionele Taal 5 OF Afrikaans Eerste Addisionele
Taal 5
• Wiskunde 5
Die BComm (Regsgeleerdheid)-graad alleen stel jou nie in staat om as
prokureur of advokaat te praktiseer nie – jy moet ook eers die LLB-graad
verwerf. Die driejarige BComm (Regsgeleerdheid) verskaf egter ’n deeglike
agtergrond in die ekonomiese wetenskappe wat jou voorberei vir ’n loopbaan
in die sakewêreld of in kommersiële reg en lê ook ’n deeglike basis vir ’n
meer gevorderde regstudie. Trouens, beskik ’n mens reeds oor die BComm
(Regsgeleerdheid), is jy geregtig op vrystelling van die eerste twee jaar van
die vierjarige LLB-program. Indien jy ’n regspraktisyn wil word, kan jy dán
by die LLB-program se laaste twee jaar inskakel en aan die einde van jou
vyfde jaar as student ’n LLB as tweede baccalaureusgraad verwerf.
Die BComm (Regsgeleerdheid) is so saamgestel dat jy in elk van die drie
studiejare regsmodules volg en nieregsmodules.
Eerste jaar: Die regsmodules Inleiding tot die Reg, Privaatreg en
Skryfvaardighede, en die nieregsmodules Ondernemingsbestuur, Ekonomie,
Finansiële Rekeningkunde, Bedryfsielkunde, Beleggingsbestuur,
Renterekening, Inligtingstelsels en ’n taal van jou keuse.
Tweede jaar: Privaatreg, Romeinse Reg, Strafreg en ook Ekonomie en
Finansiële Rekeningkunde.
Derde jaar: Staatsreg, Uitleg van Wette, Siviele Prosesreg en Strafprosesreg.
Jy kies een uit Ekonomie, Finansiële Rekeningkunde en Belasting.
Nagraadse programme
- Nagraadse Diploma in Belastingreg
- Nagraadse Diploma in Intellektuele Goederereg
- LLM in Internasionale Handelsreg (gedoseerd)
- LLM in Intellektuele Goederereg (gedoseerd)
- LLM Algemeen (gedoseerd)
- LLM (Tesis) (navorsing)
- LLD
Navrae
Kliëntedienssentrum
Tel.: 021 808 9111
Faks: 021 808 3822
E-pos: info@sun.ac.za
Webwerf: www.sun.ac.za/law

FAKULTEIT
TEOlOGIE
predikant
jeugwerker
gemeenskapswerker
EN VELE MEER...
53

54
PROGRAMGIDS
BTh* (Baccalaureus in die Teologie) (Algemeen en met
Spesialisasie Jeugwerk)
BDiv* (Baccalaureus Divinitatis)
* Hierdie programme word ook as verlengde graadprogramme
(VGP’s) aangebied. Kyk bladsy 7.
Die Fakulteit Teologie het ontwikkel uit die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NGK) se Kweekskool,
gestig in 1859. Sedert 2000 is die Fakulteit nie langer ’n Seminarium van een Kerkgenootskap nie en
lei predikante vir die NGK, die Verenigende Gereformeerde Kerk (VGK) in Suider-Afrika, die Uniting
Presbyterian Church in Southern Africa en die Anglican Church of Southern Africa volgens ooreenkoms
op. Christelike gereformeerde teologie is die uitgangspunt van onderrigprogramme wat aan ’n volle
spektrum studente uit verskeie denominasies en lande gebied word.
Onderrig is tweetalig in Afrikaans én in Engels (T-spesifikasie of
dubbelmedium) volgens die behoeftes van die studente. Die opleiding en
onderrig word, soos die navorsing, wetenskaplik benader. Dit word aangevul
deur ’n praktiese, gemeenskapsgerigte klem op maatskaplike vraagstukke
soos MIV/vigs, armoede, geweld, ekologie en geregtigheid.
Die Fakulteit Teologie is die kleinste een aan die Universiteit – wat beteken
dat ons gasvry, energiek en kreatief is, maar nog steeds kan verseker dat ons
wetenskaplike teologie met integriteit beoefen.
Toelatingsvereistes
• Skryf die Nasionale Normtoetse AQL (kyk bladsy 4)
• ’n NSS-gemiddelde van minstens 50% (sonder Lewensoriëntering)
• ’n 4 in elk van vier skoolvakke uit die lys van aangewese universiteitstoelatingsvakke
(kyk bladsy 3)
Alle studente wat ’n NSS-gemiddelde van tussen 50 en 55% behaal, sal op
die verlengde graadprogram (VGP) geplaas word. Die modules van die eerste
jaar word dan oor twee jaar versprei.
BTh (Baccalaureus in die Teologie)
Die BTh-graad is ’n drie-jarige program wat mense oplei as jeugwerkers,
dienswerkers, beraders en gemeenskapswerkers.
Die inhoud van die program sluit modules in uit die vakke Ou Testament, Nuwe
Testament, Kontekstuele Hermeneutiek, Dogmatiek, Etiek en Kerkgeskiedenis,
Homiletiek, Jeugwerk, Missiologie, Gemeenskapsontwikkeling en Pastoraat.
Studente kan kies om in Jeugwerk te spesialiseer.
BDiv (Baccalaureus Divinitatis)
Die vierjarige BDiv-graad is gemik op opleiding vir die kerklike bediening,
spesifiek vir predikante.
Die inhoud van die program sluit modules in uit die vakke Ou
Testament, Nuwe Testament, Kontekstuele Hermeneutiek, Dogmatiek,
Etiek en Kerkgeskiedenis, Homiletiek, Jeugwerk, Missiologie,
Gemeenskapsontwikkeling en Pastoraat. Sommige kerke vereis studie van
die twee grondtale van die Bybel, naamlik Hebreeus en Grieks, sowel as ’n
Suid-Afrikaanse taal anders as die moedertaal.
Opleiding van predikante
Studente wat predikante in die NGK of VGK wil word, gaan voort om die
MDiv en die Nagraadse Diploma in Teologie (Christelike Bediening)
te verwerf. Hierdie programme fokus op die prakties-teologiese opleiding
van bedienaars, leraars, predikante, Christelike leiers, dienswerkers,
pastorale hulpverleners en pastorale terapeute vir die gemeentelike
bediening. Dit bied professionele opleiding en ontwikkel bedienings- en
kommunikasievaardighede. Die inhoud fokus op die volgende temas:
Bybelse Studies, Kerk-wees, Erediens en Prediking, Christelike Leierskap en
Spiritualiteit, die Kerk in die Samelewing en Pastorale Hulpverlening.
Ons nagraadse programme
- Nagraadse Diploma in Teologie: Hierdie brugprogram gee studente uit
ander dissiplines en studente met onvoldoende teologiese kwalifikasies
toegang tot nagraadse programme in teologie.
- Nagraadse Diploma in Teologie in Godsdiens en Kultuur: Hierdie program
funksioneer saam met die MPhil in Godsdiens en Kultuur.
- MDiv en Nagraadse Diploma in Teologie (Christelike Bediening): Hierdie
programme berei studente voor vir die kerklike bediening.
- Magister (MTh)- en doktorale (PhD) graadprogramme word in alle
dissiplines aangebied.
Navrae
Tel.: 021 808 3255
E-pos: mariekeb@sun.ac.za
Die Fakulteitsekretaris (Mnr Shirle Cornelissen)
Tel.: 021 808 4850
Faks: 021 808 3822
E-pos: shirle@sun.ac.za
Webwerf: academic.sun.ac.za/theology/

Sentrum vir Voornemende Studente (SVS)
Daar is só ’n groot verskeidenheid studieprogramme om van te kies, dat dit
’n mens behoorlik kan oorweldig wanneer jy besluite oor jou loopbaan moet
neem. By die SVS verstaan ons hierdie onsekerheid, en daarom is die adviseurs,
sielkundiges en ander dienste wat ons aanbied juis daar om jou in hierdie
uitdagende tyd te help om ’n ingeligte besluit te maak – veral wat jou studieloopbaan
as ’n Matie betref. Ons deure by Victoriastraat 45 is oop vir voornemende
studente en hul ouers (kyk nommer 7 op die Kampuskaart agterin). Kom klop
gerus aan indien jy raad nodig het!
Dienste aangebied
Ons SVS-adviseurs verwelkom uitnodigings van skoolhoofde en onderwysers,
waar die betrokke adviseur ’n interaktiewe inligtingsessie met
belangstellende leerders by hul skole kan aanbied. Die adviseurs aanvaar ook
graag uitnodigings na loopbaanuitstallings en oueraande. Skoolgroepe,
asook voornemende studente en hul ouers, kan per afspraak reël vir ’n
kampusbesoek en gespreksessie met een van ons adviseurs, om ’n tikkie van
student-wees te ervaar, en die Universiteit se fasiliteite te besigtig.
By die SVS bied ons ook loopbaanvoorligting aan (geregistreerde professionele
sielkundiges lewer die diens). Hierdie diens speel ’n belangrike ondersteuningsrol
om leerders te help om ’n ingeligte loopbaankeuse te kan maak.
Die diens wat op die Stellenbosch-kampus en by skole aangebied kan word
(mits daar voldoende belangstelling is), bestaan uit:
• Vakkeusevoorligting vir graad 9-leerders (sluit psigometriese assessering
en individuele terugvoersessie in)
• Loopbaanvoorligting vir graad 11- en 12-leerders (sluit psigometriese assessering
en ’n individuele terugvoersessie in)
Die gewilde Opedag word vanjaar deur die SVS op Vrydag, 2 Augustus 2013
aangebied. Dit is die ideale geleentheid om ’n voorsmakie van die kampus- en
studentelewe te kry. Kom praat met kundige personeel oor sake soos studieprogramme,
die finansiële ondersteuning wat die Universiteit bied en verblyfopsies.
Vir meer inligting oor verdere geleenthede by SVS, besoek gerus ons webtuiste
by www.maties.com.
Navrae
Tel.: 021 808 2923 / 4709
Faks: 021 886 4365
E-pos: maties@sun.ac.za
Webwerf: www.maties.com
Sentrum vir Studentesake
Die Sentrum vir Studentesake streef daarna om die ervaring by die Universiteit
Stellenbosch ’n ryk en bevredigende een vir al ons studente te help
maak. Dit doen die Sentrum deur die samewerking van verskeie onderafdelings
en eenhede. Terselfdertyd werk die Sentrum doelbewus saam met
die akademiese personeel en met ander ontwikkelings- en steundienste vir
studente. In alle gevalle is die breë oogmerke dieselfde: om te help verseker
dat die leer-en-leef-ervaring van ons studente op die beste moontlike manier
ontvou en dat die individuele groei van ons studente holisties is. Die ontwikkeling
en ondersteuning van studente word daarom op ’n verskeidenheid
van terreine aangepak. Die uiteinde is dat ons help om landsburgers van
Suid-Afrika te lewer wat gebalanseerde en afgeronde individue is, en goed
toegerus is om plaaslik en globaal diensbaar te wees.
Navrae
Die Studentedekaan
Privaat Sak X1, Matieland 7602
Tel.: 021 808 2222
Faks: 021 808 4806
E-pos: studentedekaan@sun.ac.za/ lmacmast@sun.ac.za
Webwerf: www.sun.ac.za/studentesake
Sentrum vir Studentevoorligting en -ontwikkeling
(SSVO)
Die SSVO ondersteun studente met sowel hulle persoonlike, akademiese en
loopbaanontwikkeling as hulle emosionele gesondheid. Hierdie diens word
gelewer deur die medewerking van spesialiste uit verskeie terreine van die
Sielkunde en verwante dissiplines, (geregistreerde sielkundiges, ’n psigiater,
’n dieetkundige en ’n leesspesialis). Die Sentrum se dienste is dinamies,
individu-gerig en beskikbaar vir ingeskrewe studente.
Streng vertroulikheid
Al ons sielkundige en ander fasiliteerders is formeel geregistreer as professionele
praktisyns. Ons kliënte het dus die waarborg van professionele
vertroulikheid.
Werkswinkels
Deur ons gereelde werkswinkels, wat tred hou met die jongste navorsingsbevindings
en plaaslike behoefte-analises, kan studente spesifieke lewensvaardighede
ontwikkel, soos studievaardighede of stresbeheer.
Akademiese voorligting en loopbaanontwikkeling
Studente ontvang professionele leiding met die ontwikkeling van generiese
akademiese vaardighede sodat hulle optimaal binne die universiteitsomgewing
kan funksioneer. Loopbaanontwikkelingswerk word ook deurlopend
aangebied en kan onder andere help met die keuse van toepaslike graadprogramme.
By die Loopbanekantoor kan studente leiding ontvang oor, byvoorbeeld,
hoe om ’n loopbaan te ontwikkel, hoe om werk te soek, hoe om ’n curriculum
vitae op te stel en hoe om indiensnemingsonderhoude te hanteer.
Die Loopbanekantoor organiseer die jaarlikse loopbaanuitstallings. Elk van
die 3 loopbaanuitstallings is ’n besonderse geleentheid vir studente om met
maatskappye te netwerk en meer inligting oor die wêreld van werk in te win.
Die Loopbanekantoor se dienste is deel van die OMEGA-program (akroniem
vir ‘Ontwikkelingsmeganismes vir Effektiewe Graadafronding’).
Individueel en professioneel
Terapeutiese hulp word verleen indien studente uitdagings ondervind met
aanpassingsprobleme, depressie, angs, verhoudings, gesinsprobleme, middelmisbruik
en ander sielkundige of psigiatriese probleme. Ons bied ook ’n
24-uur-krisisdiens.
Spesiale leerbehoeftes (gestremdhede)
Om al bogenoemde dienste optimaal aan al ons studente te kan voorsien, het
die SSVO ’n kantoor vir studente met spesiale leerbehoeftes (gestremdhede).
55

56
Koste
Die sessies vir ingeskrewe studente is gewoonlik gratis. By ontwikkelingsprogramme
vir groepe vra ons wel geringe geldelike bydraes (om die onkoste
te help dek). Psigometriese assesserings word ook teen ’n geringe fooi
gedoen. Vrystelling hiervan sal oorweeg word by skriftelike voorlegging van
goeie redes.
Ligging
Aanmeldingskantoor op Stellenbosch-kampus: Victoriastraat 37 (kyk nommer
8 op die Kampuskaart agterin)
Aanmeldingskantoor op Tygerbergkampus: Studentesentrum, 2de vloer
Afsprake
Stellenbosch-kampus: Maandae tot Vrydae, 08:00 tot 16:30.
Tel. 021 808 4707
Tygerberg-kampus: Maandae tot Donderdae, 09:00 tot 14:00 en Vrydae
08:00 tot 13:00. Tel. 021 938 9590
24-uur-krisisdiens: Selfoon 082 557 0880
Webwerf: www.sun.ac.za/counselling
Biblioteek- en Inligtingsdiens
Inligting is onontbeerlik vir studie en navorsing. Om voortreflike inligtingsbronne,
-fasiliteite en -dienste te verskaf is dan ook waartoe die Biblioteek-
en Inligtingsdiens hom verbind.
Naas die JS Gericke-Biblioteek, sentraal op die Stellenbosse kampus, behels
die Biblioteek- en Inligtingsdiens vyf biblioteke wat oor drie kampusse
versprei is: die Ingenieurs- en bosboubiblioteek, Musiekbiblioteek, Teologiebiblioteek
en Geneeskunde-en-gesondheidswetenskappe-biblioteek en die
Bellvilleparkkampus se Inligtingsentrum. Elkeen bied studie- en navorsingsfasiliteite
van hoë gehalte; elkeen staan oop vir alle studente en personeellede
van die Universiteit.
Die ses biblioteke huisves gesamentlik sowat ’n miljoen items, waaronder
boeke, tydskrifte, gedrukte musiek en oudiovisuele items. Deesdae bestaan
ons biblioteekmateriaal egter vir die grootste gedeelte uit elektroniese boeke,
elektroniese tydskrifte en artikels in aanlyndatabasisse. Alle biblioteekmateriaal,
hetsy in papier- of elektroniese formaat, is op die Biblioteek se webwerf
toeganklik.
Een van die gewildste bestemmings in die JS Gericke Biblioteek is die
Leersentrum. In hierdie kontemporêre en stimulerende omgewing kan studente
studeer, navorsing doen en in groepe saamwerk met die voordeel van
hoëtegnologie-hulpmiddels. In die elektroniese klaskamer word daar gereeld
opleiding gegee in verskeie inligtingsverwante vaardighede.
Vroeg in die jaar bied elke biblioteek ’n spesiale program aan om nuwe studente
te help oriënteer as doeltreffende biblioteekgebruikers. Aanbiedings en
werksessies om inligtingsgeletterdheidsvaardighede op te skerp word dwarsdeur
die jaar gehou. Die opgeleide personeel is ook die heel tyd beskikbaar
om studente by te staan om relevante akademiese inligting op te spoor en dit
korrek aan te wend.
Volledige inligting oor al ons bronne, dienste en fasiliteite is op ons webwerf
te kry.
Navrae
Tel.: 021 808 4385
Webwerf: library.sun.ac.za
Kampusgesondheidsdiens (KGD)
’n Omvattende mediese diens vir die kampusgemeenskap word te Claassenstraat
7 in Stellenbosch, tussen Metanoia en Heemstede, gehuisves. Die
diens voorsien in die gesondheidsbehoeftes van personeel en studente en
word in vier fokusareas gelewer: huisartskunde, voorkomende geneeskunde
en gesondheidsbevordering, sport en oefeningsgeneeskunde en beroepsgeneeskunde.
Professionele vertroulikheid word gehandhaaf. ’n Soortgelyke
diens word in die Studentesentrum op die Tygerberg-kampus aangebied.
KGD se werksaamhede behels:
• Konsultasies by verpleegkundiges of geneeshere
• Algemene mediese ondersoeke
• Mediese siftingstoetse
• Gesondheidsvoorligting
• Gratis MIV/vigs-berading en -toetsing
• Immunisasieprogram vir volwassenes
• Reisgeneeskundekliniek
• Sportbeseringskliniek
• Noodbehandeling van alle skerpvoorwerpbeserings
• Hantering en verwysing van emosionele probleme
Diensure is weeksdae tydens kantoorure (08:00 tot 17:00). Koste word gehef
teen die minimum aanbevole etiese tarief. Vir alle na-ure behoeftes word studente
aanbeveel om Medi Clinic (Stellenbosch) of die Stellenbosch-hospitaal
te besoek.
Navrae
Stellenbosch: tel. 021 808 3496
Tygerberg: tel. 021 938 9590
Sportgeneeskundediens (SUSPI)
’n Sportrehabilitasiediens, wat fisioterapeute en sportwetenskaplikes insluit,
word deur die Stellenbosch Universiteit Sportprestasie-instituut (SUSPI) op
Coetzenburg aangebied. Die kantoor is geleë oorkant die hoofparkeerarea
langs die Universiteit se gimnasium.
SUSPI se werksaamhede behels:
• Konsultasies vir alle spier-skelet-beserings deur sportfisioterapeute
• Rehabilitasie van sportbeserings
• Spier-skelet-ondersoeke (voor die seisoen begin)
• Netwerk van verwysing na toepaslike spesialiste in sportgeneeskunde
• Sportspesifieke toetsing en oefenprogramme

Fooie word gehef teen die minimum ingekontrakteerde mediesefondstariewe
en kan nie op studenterekenings gesit word of met kaartfasiliteite betaal word
nie. Diensure is Maandae tot Vrydae van 08:00 tot 17:00.
Navrae
Sportfisioterapie: tel. 021 808 3392
E-pos: sportmed@sun.ac.za
Webwerf: www.suspi.co.za
Taalsentrum
Die Taalsentrum verskaf taalondersteuning en -dienste volgens die Universiteit
se Taalbeleid en -plan. Dit bestaan uit vyf eenhede: die eenhede vir
Afrikaans en Engels, vir isiXhosa en vir Dokumentontwerp, die Skryflaboratorium
en die Taaldiens. Hierdie eenhede is daar om jou te help, veral op die
ondergenoemde gebiede.
Akademiese geletterdheid
Dit is veral vir eerstejaarstudente moeilik om gewoond te raak aan die hoeveelheid
en ingewikkeldheid van voorgeskrewe materiaal en die akademiese
skryfstyl van ’n universiteit. Deur ons taalondersteuningskursusse as deel
van jou eerstejaarsprogram te volg, kan jy sonder sukkel akademies geletterd
word wat tot studiesukses sal bydra.
Taalverwerwing vir tweede- of vreemdetaalsprekers van Afrikaans,
Engels en Xhosa
Deur taalverwerwingskursusse help ons jou om enige van bogenoemde tale
aan te leer, van beginners- tot gevorderde vlak. Die beginnersvlakke fokus
hoofsaaklik op luister en praat, terwyl die meer gevorderde vlakke op lees en
skryf konsentreer, hoewel al vier die taalvaardighede geïntegreerd aangeleer
word.
Professionele kommunikasie
In enige beroep is goeie kommunikasievaardighede ’n moet. Ons kursusse
in professionele kommunikasie fokus op die ontwerp van uiteenlopende
dokumenttipes vir verskillende beroepsomgewings (o.a. verslae, bemarkingsmateriaal,
webdokumente, korrespondensie en beleidstukke).
Ontwikkeling van skryfvaardighede
Benewens die akademiese geletterdheidskursusse wat op skryfvaardigheidsontwikkeling
fokus, het ons ook die Skryflaboratorium wat ekstra hulp
met jou skryftake in ’n vriendelike en informele omgewing bied. In ons gratis
individuele skryfkonsultasies gee ons aandag aan jou besondere skryfprobleme.
Groepkonsultasies en werkswinkels oor wetenskaplike skryfvaardighede
word ook aangebied.
Taaldienste
Teen mededingende tariewe voorsien ons in al jou redigeer-, vertaal- en
tolkbehoeftes in ’n verskeidenheid tale.
Navrae
Me Beire Kramer, tel. 021 808 2155
Webwerf: www.sun.ac.za/taalsentrum
Kampussekuriteit
Kampussekuriteit, ’n onderafdeling van Fasiliteitsbestuur, lewer ’n belangrike
bydrae om die Universiteit se kampusse veilig te maak. ’n Span US- en
kontrakpersoneel verrig dienste soos patrollering en bied ’n doeltreffende
reaksievermoë aan personeel, studente en besoekers op die verskillende
kampusse. Dit skep ’n stelsel waarin studente en personeel primêr self verantwoordelikheid
neem vir hul eie veiligheid.
Steun met persoonlike beveiliging
Elke individu neem verantwoordelikheid vir eie veiligheid. Die beste misdaadvoorkoming
is om blootstelling te verminder of selfs heeltemal te vermy.
Studente wat hoërisikogedrag openbaar, stel hulself bloot en dra by tot ’n onveilige
kampus. Hul gedrag skep geleentheid vir misdade en lok misdadigers
na die kampus. Hoërisikogedrag is onder andere:
• Om snags alleen of in swakverligte areas te stap of te parkeer.
• Om in die vroeë oggendure op straat te wees, selfs in groepies.
• Om veral snags op straat te stap onder die invloed van alkohol of dwelmmiddels.
• Om kamerdeure en vensters ongesluit of oop te laat.
• Om waardevolle items, soos skootrekenaars, tablette of duur elektroniese
toerusting, te vertoon of onnodig saam te dra.
• Om waardevolle items in motors te laat.
• Om duur en gesogte sportfietse en fietsslotte van swak gehalte op kampus te
gebruik.
Sigbare patrollies
Sekuriteitspersoneel patrolleer die strate van die sentrale kampus, ook bekend
as die Groenroete, bedags en snags. Gebruik liewer die besigste en mees
verligte strate as om stil agterstrate, kortpaaie of ompaaie te gebruik.
24-uur-dienskamer
Dit is dag en nag, elke dag van die jaar oop en baie sentraal op die hoek van
Merriman- en De Beerstraat geleë (nommer 6 op die Kampuskaart agterin
hierdie prospektus). Hier kan studente stop, navraag doen, veilig wag om
’n vriend te ontmoet en ook misdaad, risiko’s en verdagte omstandighede
aanmeld.
24-uur-opskamer
Vir algemene navrae en die aanmelding van risiko’s.
Kontak ons
Noodnommer (24 uur): tel. 021 808 2333 (Slegs nood)
Stellenbosch 24-uur-opskamer: tel. 021 808 4666
Tygerberg 24-uur-opskamer: tel. 021 938 9507
57

58
ONDERSTEUNINGSDIENSTE
1 Administrasie, Blok A
2 Administrasie, Blok B
3 Administrasie, Blok C
4 JS Gericke-biblioteek
5 Neelsie Studentesentrum
6 Kampussekuriteit
7 Sentrum vir Voornemende Studente
8 Sentrum vir Studentevoorligting en
-ontwikkeling: Ontvangs
9 Ontwikkelingskantoor
10 Loopbanekantoor
11 Akademiese Voorligting en Loopbaan -
ontwikkeling
12 Terapie en Persoonlikheidsontwikkeling
13 Akademiese Steun
14 Sentrum vir Onderrig en Leer
15 Kampusgesondheidsdiens
16 Maties Sport
17 DF Malan-gedenksentrum
18 Ou Konservatorium
18 Buro vir Ekonomiese Ondersoek
19 US Kunsgalery
20 Eben Dönges-sentrum (Sasol Kunsmuseum)
21 Telematiese Dienste
22 Taalsentrum (Crozierstraat-huise)
23 WAT, Banghoekweg 115
24 Matie Gemeenskapsdiens, Lückhoff Skool
25 US Voertuigvloot
26 Regshulpkliniek
27 IT Studentehulpsentrum
28 TAS-IT
29 Informasietegnologie
30 Fasiliteitsbestuur
31 Aankope en Voorsieningsdienste
SPORTGERIEwE
33 Danie Craven Stadion
34 Coetzenburg Atletiekstadion
35 Coetzenburg Tennisbane
36 PSO Klubhuis
37 Hokkieklubhuis en -velde
38 Swembad
39 US Gimnasium
40 Koshuistennisbane
41 Ou Mutual Sportsentrum
42 Tennisbane
43 Heidehof Rugbyvelde
AKADEMIESE GEBOUE
44 Afrika Sentrum vir MIV- en Vigsbestuur
45 Voedselwetenskap
46 PO Sauer
47 Siviele Ingenieurswese
48 Elektriese / Elektroniese Ingenieurswese
49 Prosesingenieurswese
50 Meganiese en Bedryfsingenieurswese
51 Ingenieurswese, Algemeen
52 Kennissentrum
53 JC Smuts – Biologiese Wetenskappe
54 De Beers – Chemie
55 Mike de Vries
56 Chemie – eerstejaars
57 Anorganiese Chemie
58 CGW Schumann
59 Van der Sterr
60 Rekeningkunde en Statistiek
61 JS Marais
62 Polimeerwetenskap
63 Visuele Kunste
64 JH Neethling
65 AI Perold
66 Merensky
67 Bedryfsielkunde
68 Kweekhuis
69 Natuurwetenskappe
70 Kamer van Mynwese
71 RW Wilcocks
72 Ou Hoofgebou
73 HB Thom-teater
74 CL Marais-biblioteek
75 Joernalistiek
76 GG Cillié
77 Lettere en Sosiale Wetenskappe
78 Lombardi
79 Konservatorium (Universiteitskoor)
80 Teologiese Kweekskool
81 Paul van der Bijl-laboratoria
82 Welgevallen Proefplaas
83 Agronomie
84 Sportwetenskap
VROUEKOSHUISE
85 Huis Neethling
86 Monica
87 Harmonie
88 Heemstede
89 Huis ten Bosch
90 Lydia
91 Minerva
92 Nerina
93 Erica
94 Nemesia
95 Serruria
96 Tinie Louw-eetsaal
96 amaMaties-hub
97 Sonop (Huis van Niekerk)
98 Irene
MANSKOSHUISE
99 Eendrag
100 Helshoogte
101 Simonsberg
102 Huis Visser
103 Huis Marais
104 Dagbreek
105 Majuba
106 Wilgenhof
107 Helderberg
GEMENGDE KOSHUISE
108 Metanoia
109 Academia
110 Concordia
111 Goldfields
112 Huis McDonald
UNIVERSITEITSHUISE EN
wOONSTEllE
113 Lobelia
114 Crozierhof
115 Huis de Villiers
116 Waldenhof
Fakulteite (in kleur)
en departemente
KAMPUSKAART
Afrikaans en Nederlands 77
Afrikatale 77
AGRIWETENSKAPPE 45, 46, 53,
55, 61, 64, 78, 81–83
Aardwetenskappe 70
Agronomie 83
Algemene Taalwetenskap 77
Antieke Studie 77
Bedryfsielkunde 67
Bewaringsekologie en Entomologie 61
Biochemie 53
Bos- en Houtkunde 46
Chemie en Polimeerwetenskap 54–57, 62
Drama 73
EKONOMIESE EN BESTUURSWETENSKAPPE
58–60, 67
Engels 77
Filosofie 77
Fisika 66
Fisiologiese Wetenskappe 55
Genetika 53
Geografie en Omgewingstudie 70
Geskiedenis 71
Grondkunde 78
Hortologie 78
INGENIEURSWESE 47–52
Inligtingwetenskap 77
Instituut vir Wynbiotegnologie 64
Instituut vir Plantbiotegnologie 69
Joernalistiek 75
Landbou-ekonomie 61
LETTERE EN SOSIALE WETENSKAPPE 63, 70,
71, 73, 75, 77, 79
Maatskaplike Werk 77
Mikrobiologie 53
Moderne Vreemde Tale 77
Musiek 79
NATUURWETENSKAPPE 51, 53–57, 59,
62, 65, 66, 69, 70
Ondernemingsbestuur 58
Openbare en Ontwikkelingsbestuur 59
OPVOEDKUNDE 76, 84
Plant- en Dierkunde 69
Plantpatologie 78
Politieke Wetenskap 77
REGSGELEERDHEID 72
Rekenaarwetenskap (Wisk. Wet.) 51
Rekeningkunde 59
Sielkunde 71
Sosiologie en Sosiale Antropologie 77
Sportwetenskap 84
Statistiek en Aktuariële Wetenskap 60
TEOLOGIE 80
Toegepaste Wiskunde 51
Veekundige Wetenskappe 55
Visuele Kunste 63
Voedselwetenskap 45
Wingerd- en Wynkunde 64
Wiskunde (Wiskundige Wetenskappe) 59
Parkering

www.maties.com
ISBN: 978-0-7972-1394-4
Redakteur: Mattie van der Merwe
Ontwerp en produksie: GStudio, www.gstudio.co.za
Drukkery: SUN MeDIA
Fotograe: Werner Roux