3D-Bulletin - Nederlandse Vereniging Voor Stereofotografie

More documents

Recommendations

Info

34 had gelet, veertien jaar geleden, hij geen reden zou hebben gehad de originaliteit van zijn onderzoek te betwisten. Hij wees er ook op dat die lezing was besproken in het Athaeneum, de Literary Gazette en andere uitgaven. Ook dat zijn Stereoscoop toen werd gemaakt en verkocht door de belangrijkste opticiens in Londen. 3D-Bulletin nummer 187 - verenigingsseizoen 2009 - 2010 “Wat voor instrument Mr. Elliot ook gemaakt heeft dertien jaar geleden, het was dus nadat mijn experimenten uitgebreide publiciteit hadden gekregen.” De redactie van het blad schreef er onder dat zij na de publicatie van het vorige nummer een brief van Mr. Elliot hadden ontvangen waarin hij schreef dat, als hij zich gerealiseerd had dat Prof. Wheatstone zijn Stereoscoop al in 1838 had getoond, hij zijn opmerking niet gemaakt zou hebben. Elliot heeft er verder nooit iets over geschreven, maar zijn stadsgenoot Brewster des te meer. In diens vier jaar later verschenen boek “The Stereoscope” (enz) wordt aan Elliot toegeschreven dat hij als eerste (in 1834) een stereoscoop had “bedacht” (contrived), hoewel hij die pas maakte in 1839. Belangrijker was dat Brewster ook de stereotekening afdrukte die Elliot in 1839 had gemaakt. Over die tekening schreef Brewster dat Elliot een doorzichtige tekening van een landschap met drie afstanden had gemaakt. Het verst was de maan en een spiegeling van de maan in een waterstroom. De separatie van de twee manen en van hun reflecties was circa 2½ inch. De tweede afstand was “een oud kruis op ongeveer honderd voet afstand” en de derde afstand een dorre boomtak op dertig voet van de kijker. Een arm van het kruis raakte de maan in de rechter afbeelding en bedekte een derde van de maanschijf in de linker afbeelding. De boomtak raakte in één afbeelding een heuvel in de achtergrond maar was er op de andere afbeelding een stuk van verwijderd. Uit meting van de separatie van de manen in Brewsters boek is te berekenen dat de buitenmaat van Elliots stereotekening in het origineel ongeveer 10 bij 5 cm was. Brewster schreef in zijn boek van 1856: “Een, zij het zeer onvolkomen, landschap bestaande uit drie afstanden was in reliëf te zien. Het was een gedurfde onderneming om deze tweeogige afbeelding volgens stereoscopische principes te tekenen.” Hoewel Brewster hier dus de betekenis van het stereoscopisch afbeelden schijnt te begrijpen, ligt de nadruk in zijn verdere commentaar vooral op Elliots Figuur 5. Elliots Stereotekening 1839 - 1856.
veronderstelde prioriteit in het uitvinden van een “stereoscoop”. En zo is het sindsdien al anderhalve eeuw gegaan. Wheatstone zei later dat jaar, in het Timesdebat, over Elliots stereotekening dat Brewster aan dat éne experiment van Elliot overdreven aandacht had gegeven en dat in die tekening geen enkel ruimtelijk lichaam was weergegeven maar slechts drie verschillende vlakke afstanden. Inderdaad zijn verschillende van Wheatstones stereotekeningen (gepubliceerd in 1838) wel afbeeldingen van ruimtelijke voorwerpen (solid bodies) die hij weergaf als “outline” figuren. D.w.z. draadmodellen. Hij deed dat om te vermijden dat het stereoscopisch effect toegeschreven zou worden aan secundaire dieptefactoren zoals schaduw. Overigens was in één van zijn stereotekeningen wel schaduw aanwezig, namelijk in de afbeelding van een poortgebouw. Die tekening krijgt zelden aandacht hoewel het de oudste stereoafbeelding van een structuur is die in werkelijkheid zou kunnen bestaan (d.w.z. een afbeelding van een reëel “voorwerp”, natuurlijk of door mensen gemaakt). Maar het is geen erg overtuigende afbeelding en hij werd snel vergeten toen Daguerre en Talbot hun fotografische procédés bekend hadden gemaakt, een half jaar na Wheatstones publicatie van zijn stereotekeningen, en toen daarmee stereofoto’s werden gemaakt. Wheatstones tekeningen waren bestemd voor de spiegelstereoscoop. Bij het bekijken daarin worden de afzonderlijke linker en rechter figuren horizontaal gespiegeld en dus “getransponeerd”. Hier heb ik dat al gedaan voor het poortgebouw, de weergave daarvan is dus LR, voor evenwijdig stereokijken. Maar de andere tekeningen moeten gekruist bekeken worden. Brewster schrijft ook dat Elliot in 1823 een essay had geschreven voor “the Class of Logic” van de universiteit van Edinburgh; “On the means by which we obtain our knowledge of distance by the Eye”. Dus hoe we afstan- Figuur 6. Enkele stereotekeningen van Wheatstone 1838. 35 3D-Bulletin nummer 187 - verenigingsseizoen 2009 - 2010
Page 1 and 2: 3 Seizoen 2009 - 2010 3D-Bulletin N
Page 3 and 4: 4 3D-Bulletin nummer 187 - verenigi
Page 9 and 10: 10 3D-Bulletin 3D-Bulletin nummer 1
Page 11 and 12: 12 3D-Bulletin nummer 187 - verenig
Page 13 and 14: Verenigingsdagen Programma 156e ver
Page 15 and 16: Fig.4. Testplaatje met foto.jpg (36
Page 17 and 18: 2. Op de computermonitor kun je de
Page 19 and 20: len”) verplaatsen zich ongeloofli
Page 21 and 22: “Varia” door Luk de Rop 23 3D-B
Page 23 and 24: Ontwerpen in 3D met Google SketchUp
Page 25 and 26: van een consumenten- of professione
Page 27 and 28: Zodra ik mij realiseerde dat beide
Page 29 and 30: Fig.9 en 10. Strepen in de nacht. A
Page 31: Maar nu over de stereoscopie. Figuu
Page 35 and 36: “W1 plaatjes” door Jan Meijerin
Page 37 and 38: Grafiek 2. Convergentie afstand. Fu
Page 39 and 40: Samenvatting. De uit elkaar gehaald
Page 41 and 42: genomen goed georganiseerd. De orga
Page 43 and 44: “Mensen in Gmunden” door Abram
Page 45 and 46: woord Mode (Modus). Voor deze conve
Page 47 and 48: eraan gerelateerde deel in het beel
Page 49 and 50: Figuur 10. Het stereoresultaat van
Page 51 and 52: U kunt een aantal van mijn oude con
Page 53 and 54: 55 3D-Bulletin nummer 187 - verenig
Page 55 and 56: Projectieproblemen met Pictures to

3D-Bulletin - Nederlandse Vereniging Voor Stereofotografie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?