deur: nico patrick swartz

opgerig het sover hul weermag seëvier. Onder hulle beheer word die po.lij die
municipium. 28
1.2.5 Die vorm/materie-motief
Net soos Aristoteles het Thomas Aquinas geleer dat alles uit vorm en materie bestaan.
Thomas Aquinas beweer dat die vorm die hoëre en die materie die laere deel in die
kosmos verteenwoordig. Hy het die analogie tot die verhouding kerk-staat deurgetrek
soos later in die verhandeling sal blyk. 29
28 Daniel J. Elazar, Covenant and Commonwealth, From Christian Seperation through the Protestant
Reformation. The Covenant Tradition in Politics, vol. II, Transaction Publishers, 1995, p. 24. In die
veldslag van Pydna in 168 v. C., het die Romeine geseëvier oor die geallieerde Griekse stadstate. Die
oorwonne state was gesloop en die Griekse konfederasies was ontbind.
29 J.A.L. Taljaard, Kursus in lewens- en wêreldbeskouingsleer en menslike samelewingsverbande. Pro
Rege Pers Bpk. Potchefstroom, 1963, p. 59. Wat verstaan die Rooms-Katolosisme onder natuur?
Hulle natuurbegrip neem hulle oor uit die Griekse Wysbegeerte, en veral dan uit die vorm-materie leer
van Aristoteles. Aristoteles het geleer dat alles wat bestaan uit vorm en materie bestaan. Die vorm is die
hoëre en die materie die laere deel. Hy bou die hele bestaande kosmos op uit vorm en materie, vanaf ‘n
eerste materie ( wat nie werklik bestaan nie ) tot die verbinding van materie met vorm ( en hieraan het alles
op aarde deel ) tot dit wat uit suiwer vorm bestaan nl. die geesteswêreld en sy god. Sodoende is die hele
wêreld ‘n hiërargie, want wat vir die een iets vorm is, is vir ‘n hoëre iets weer materie. Belangrik vir ons
doel is dat Aristoteles die kosmos en alles wat daarin werklik bestaan, sien as saamgestel uit vorm en
materie – niks wat ons hier waarneem, wat werklik bestaan, is nie uit vorm en materie saamgestel nie.
Tog was die vorm vir Aristoteles as die hoëre, die belangrikste, vandaar dan ook dat die intellektuele siel
van die mens, die geesteswêreld en god suiwer vorm was.
Hierdie vorm-materie skema van Aristoteles was onteenseglik heidens van aard, en nou probeer die
Rooms-Katolisisme om dit by die Goddelike Woordopenbaring aan te pas. Hier moet dan in ag geneem
word dat Rooms-Katolisisme ( oftewel Thomisme ) Aristotelisme nie sommer klakkeloos oorgeneem het
nie. Thomas het egter Rooms-Katolisisme gesuiwer van die Griekse, Averoïstiese en Joodse
beïnvloeding. En het vorendag gekom met ‘n Christelike perspektief. Alle wesens wat aan vergaan en
ontstaan onderworpe is, dus ook die mens, is dan volgens hierdie opvatting saamgestel uit vorm en
materie, maar in hierdie samestelling is hulle deur God geskape. Derhalwe is die mens as natuurlike wese
saamgestel uit materie en vorm, maar in hierdie samestelling is hulle deur God geskape. Derhalwe is die
mens as natuurlike wese saamgestel uit ‘n “ redelike siel “ en ‘n “ materie-liggaam “ . Die redelike siel wat
31