Feitendossier Tsjernobyl - Kernenergie

De noodkoeling van de kern zou
het ongeval hebben voorkomen,
maar deze was door het personeel
uitgezet.
Na onderzoek naar aanleiding
van het ongeval kwam er meer
aandacht voor de menselijke factor
bij de nucleaire veiligheid. Er waren
geen grote ontwerpveranderingen
in de Westerse reactors vereist,
maar de bedieningsinstrumenten
werden verbeterd en de opleiding
van het bedienend personeel werd
herzien. De reactor in Tsjernobyl
had daarentegen geen veiligheidsomhulling
zoals de Westerse
centrales of de modernere Russische
centrales na 1980.
Internationale inspanningen ter
verbetering van de veiligheid
Direct na het ongeval in Tsjernobyl
gaf de IAEA prioriteit aan de veiligheid
binnen kerncentrales, met
name in een aantal Oost-Europese
gebieden, waar de ontwerpen
gebreken bleven vertonen.
Organisaties als OESO, IAEA,
de Commissie van de Europese
Gemeenschap en de door EBRD
beheerde Nuclear Safety Account
hebben hulpprogramma’s opgezet
om de eerste generatie Russische
kerncentrales veiliger te maken door
Westerse veiligheidsnormen toe
te passen of door verbeteringen in
de centrales en de besturing ervan
door te voeren.
In de vijftien RBMK-reactors die in
Rusland en Litouwen nog in bedrijf
zijn, zijn wijzigingen aangebracht
om de gebreken weg te nemen.
Dit heeft onder meer geleid tot
een lager risico op een positieve
dampbelcoëfficiënt.
Terrorisme
Sinds de aanslag op het New Yorkse
World Trade Centre in 2001 leeft er
bezorgdheid over de gevolgen van
een aanslag met een groot vliegtuig
op een kerncentrale, met als
doel radioactief materiaal te laten
ontsnappen. Er zijn diverse onderzoeken
geweest naar de mogelijkheid
van soortgelijke aanslagen op
kerncentrales.
Uit deze onderzoeken blijkt dat
kerncentrales beter tegen deze
42
aanslagen zouden zijn bestand dan
welk ander bouwwerk dan ook.
Er is door het Amerikaanse Electric
Power Research Institute uitgebreid
onderzoek gedaan. Uit dit onderzoek,
dat werd uitgevoerd door
deskundige adviseurs en gefinancierd
door het Amerikaanse Department
of Energy, bleek dat de
Amerikaanse kerncentrales solide
43
zijn en de reactorkern tegen een
inslag van een groot commercieel
vliegtuig zullen beschermen.
Daarnaast zal door de grote
omvang van de constructies een
terroristische aanslag zelfs binnen
de (zeer goed beveiligde) centrales
niet leiden tot ontsnapping van
radioactiviteit.
Internationale schaal van nucleaire gebeurtenissen
Het IAEA en de OESO hebben in 1990 de internationale schaal van nucleaire
gebeurtenissen (INES) ontwikkeld voor het standaardiseren van kernincidenten
of -ongevallen en de communcatie aan de bevolking.
De verdeling loopt van 0 (zonder gevolgen voor de veiligheid) tot 7 voor
een grootschalig ongeval zoals in Tsjernobyl.
Three Mile Island kwam uit op 5, als ‘ongeval met extern risico’, hoewel er
geen schadelijke gevolgen waren. In 1980 vond in Frankrijk een niveau
4-ongeval zonder externe risico’s plaats. Ook in Japan vond in september
1999 in een brandstofverwerkingsbedrijf een niveau 4-ongeval plaats.
The Scale
7 Grootschalig ongeval (Tsjernobyl) 3 Ernstig incident
6 Ernstig ongeval 2 Incident
5 Ongeval met extern risico 1 Onregelmatigheid
4 Ongeval zonder extern risico 0 Geen betekenis voor de veiligheid
10