Feitendossier Tsjernobyl - Kernenergie

Twee werknemers vonden de dood
bij de eerste explosie. Achtentwintig
brandweerlieden en hulpdienstmedewerkers
stierven binnen drie
maanden aan de acute gevolgen
van een zeer hoge dosis straling en
één aan een hartstilstand.
Sinds 1986 zijn er gevolgen geweest
voor de gezondheid op de lange
termijn. Deze kunnen zich ook in de
toekomst blijven voordoen. Volgens
een rapport dat in 2005 door het
Internationaal Atoom Energie
Agentschap werd gepubliceerd zal
het dodental door blootstelling
aan de straling na het ongeval
uiteindelijk oplopen tot vierduizend.
In het rapport wordt ook gesteld
dat de gevolgen voor de volksgezondheid
niet zo groot zijn als eerst
werd gevreesd.
Tot medio 2005 waren er minder
dan vijftig sterfgevallen direct
aan de straling na het ongeval
toegeschreven. Het ging hierbij
vrijwel uitsluitend om intensief
blootgestelde reddingswerkers
van wie er velen binnen enkele
maanden na het ongeval overleden
en een aantal pas in 2004 overleed.
In 1986 werd een constructie
gebouwd om de overblijfselen van
de verwoeste reactor in te sluiten.
De constructie, die aanvankelijk
de ‘sarcofaag’ werd genoemd, is
overhaast binnen zeven maanden
gebouwd en raakt in verval. Om het
risico van instorting te verkleinen,
worden werkzaamheden uitgevoerd
om de meest kwetsbare delen van
de constructie te stabiliseren en te
versterken.
Een conceptontwerp voor een
nieuwe, boogvormige constructie,
bekend als de New Safe Confinement
(NSC), is goedgekeurd en
momenteel worden de offertes
beoordeeld. Dit enorme bouwwerk,
dat een ontwerplevensduur heeft
van 100 jaar, zal op afstand van de
sarcofaag worden gebouwd om de
werknemers minder aan straling
bloot te stellen. Zodra hij is voltooid
zal hij in één dag over de sarcofaag
worden geschoven. Hierdoor zal
de sarcofaag van de weersomstandigheden
en de externe omgeving
worden afgeschermd en wordt
6
gezorgd voor veilige omstandigheden
voor de toekomstige ontmantelingswerkzaamheden
die binnen de
constructie plaats zullen vinden.
Het Fonds Insluiting Tsjernobyl dat
wordt beheerd door de European
Bank for Reconstruction and
Development, is in 1997 opgericht
om de sarcofaag stabiel en veilig te
maken voor het milieu. Het project
zal naar verwachting 731 miljoen
euro gaan kosten. De afronding van
de belangrijkste bouwprojecten is
gepland voor 2008.
De hele stad Pripjat (met 49.360
inwoners), die op vier kilometer
afstand van de installatie ligt, was
binnen 36 uur na het ongeval
geëvacueerd. In totaal zijn ongeveer
350.000 mensen ten gevolge van
het ongeval verhuisd.
Alle vier de reactoren bij Tsjernobyl
zijn inmiddels gesloten en de instal-
7
latie is niet meer in bedrijf.
De laatste reac tor, reactor 3, werd
op 15 december 2000 uitgeschakeld.
Er zijn nog 15 RBMK-kerncentrales
in bedrijf: In Rusland 14 en één in
Litouwen. Volgens de planning zal
de Litouwse RBMK tegen 2009
worden uitgeschakeld als voorwaarde
voor de toetreding van Litouwen
tot de Europese Unie. Al deze
RBMK-reactoren hebben wijzigingen
ondergaan om de gebreken die
het ongeval bij Tsjernobyl veroorzaakten
weg te nemen.
2