Zoetwaterbel IJsselmeer, verzilting in delta - Vewin
Zoetwaterbel IJsselmeer, verzilting in delta - Vewin
Zoetwaterbel IJsselmeer, verzilting in delta - Vewin
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
‘Gevoel van urgentie ontbreekt’<br />
Rob Oudkerk over leefstijl en strijd tegen overgewicht<br />
Huisarts en oud-politicus Rob Oudkerk is s<strong>in</strong>ds maart lector Leefstijlverander<strong>in</strong>g aan De<br />
Haagse Hogeschool. De cijfers over stijgende aantallen mensen – vooral k<strong>in</strong>deren – die<br />
kampen met (ernstig) overgewicht, zijn alarmerend. Desondanks constateert Oudkerk<br />
dat overgewicht geen “momentum” heeft; het gevoel van urgentie om het probleem<br />
tegen te gaan, ontbreekt. Bovendien is het beleid nog te versnipperd en is niet<br />
wetenschappelijk bewezen welke aanpak werkt bij het bevorderen van een gezonde<br />
leefstijl. “We leven <strong>in</strong> een dik makende maatschappij die we zelf gecreëerd hebben.”<br />
Op zijn werkkamer <strong>in</strong> De Haagse<br />
Hogeschool liggen vier geplastifi -<br />
ceerde folders met afbeeld<strong>in</strong>gen van<br />
tussendoortjes, met daaronder de vermeld<strong>in</strong>g<br />
van de lichamelijke activiteit die nodig<br />
is om dat te verbranden. Zo staat één frituurhapje<br />
(120 kilocalorieën) gelijk aan achttien<br />
m<strong>in</strong>uten grasmaaien en een toastje met vis<br />
(35 kcal) aan tien m<strong>in</strong>uten rustig roeien. En<br />
wie graag een kwartiertje wandelt, kan met<br />
een gerust hart een tomaatje met garnalencocktail<br />
(25 kcal) verorberen. Verkle<strong>in</strong>woorden<br />
als ‘buikje’ of ‘kroketje’ zijn gebruikelijk<br />
als overgewicht ter sprake komt, weet<br />
huisarts en oud-politicus Rob Oudkerk,<br />
s<strong>in</strong>ds maart lector Leefstijlverander<strong>in</strong>g bij<br />
jongeren aan De Haagse Hogeschool.<br />
Wat is voor Oudkerk de uitdag<strong>in</strong>g van het<br />
lectoraat Leefstijlverander<strong>in</strong>g? “Mijn <strong>in</strong>tuïtie<br />
zei me dat het goed aansloot bij mijn roots:<br />
mijn werk als huisarts en <strong>in</strong> het verleden<br />
als politicus. Overgewicht is een medisch<br />
én sociaalmaatschappelijk probleem. In<br />
mijn huisartsenpraktijk <strong>in</strong> Amsterdam heb<br />
ik heel wat ‘dik spul’ zien langskomen.”<br />
Oudkerk voorspelt dat overgewicht en<br />
ernstig overgewicht (obesitas) <strong>in</strong> sociaalmaatschappelijk<br />
opzicht en uit oogpunt<br />
van de gezondheidszorg <strong>in</strong> 2025 hét grote<br />
probleem zal zijn. “Groter dan de kredietcrisis<br />
nu en met onbeheersbare gevolgen. Er<br />
ligt een enorme uitdag<strong>in</strong>g; dit is een groter<br />
probleem dan honger <strong>in</strong> de wereld.”<br />
Statistieken<br />
Alle cijfers en statistieken wijzen op een<br />
stijgend aantal mensen – <strong>in</strong> alle leeftijdscategorieën<br />
en vooral <strong>in</strong> Westerse landen<br />
– dat kampt met (ernstig) overgewicht.<br />
In zijn <strong>in</strong>augurele rede ‘365 Dwaze Dolle<br />
Dagen’ noemde Oudkerk cijfers van de<br />
wereldgezondheidsorganisatie WHO,<br />
volgens welke 1,6 miljard volwassenen <strong>in</strong><br />
de wereld overgewicht hebben en m<strong>in</strong>stens<br />
400 miljoen volwassenen ‘obees’ zijn. Ander<br />
verontrustend voorbeeld: Nederland telt<br />
momenteel zo’n 500.000 te dikke jongeren,<br />
15 tot 18 procent van de jongeren onder de<br />
achttien jaar is te zwaar en van die groep<br />
lijdt 10 procent aan ernstige vormen van<br />
vetzucht. Volgens het Centraal Bureau voor<br />
de Statistiek (CBS) lijkt de trend van overge-<br />
wicht op de lange termijn zich nog steeds<br />
voort te zetten.<br />
“Positief van de meest recente cijfers van<br />
het CBS is dat het probleem van overgewicht<br />
bij volwassenen stabiliseert. Maar<br />
bij k<strong>in</strong>deren neemt het nog steeds toe.<br />
Buitengewoon zorgelijk.” Niet voor niets<br />
betitelt Oudkerk overgewicht bij (jonge)<br />
k<strong>in</strong>deren als een vorm van k<strong>in</strong>dermishandel<strong>in</strong>g.<br />
Belangrijke oorzaak van het<br />
probleem is volgens Oudkerk de “dik<br />
makende maatschappij die we zelf gecreeerd”<br />
hebben. Overal zijn de gelegenheden<br />
en verlokk<strong>in</strong>gen om te consumeren aanwezig<br />
<strong>in</strong> deze ‘obesogene’ omgev<strong>in</strong>g.<br />
Conditioner<strong>in</strong>g<br />
“Het is ook een kwestie van conditioner<strong>in</strong>g.<br />
‘Wie zoet is, krijgt lekkers’, horen k<strong>in</strong>deren.<br />
Als je ziet wat er voor de feestdagen weer<br />
allemaal <strong>in</strong> de Albert Heijn ligt”, verzucht<br />
Oudkerk. En, schertsend, met het oog op de<br />
strijd tegen overgewicht: “Eigenlijk moeten<br />
we dat hele S<strong>in</strong>terklaasfeest verbieden.”<br />
Met een anekdote illustreert Oudkerk de<br />
huidige overconsumptie. “Vroeger sneed<br />
mijn moeder een kle<strong>in</strong>e reep Milky Way <strong>in</strong><br />
stukjes en legde die op een schoteltje. Nu<br />
liggen er schalen vol met repen, van k<strong>in</strong>g<br />
size tot ultimate size.”<br />
De cijfers tonen de omvang van de problematiek<br />
duidelijk aan, maar overgewicht<br />
heeft volgens Oudkerk geen “momentum”.<br />
“Het gevoel van urgentie om het aan te<br />
pakken, ontbreekt. Als ik tegen een vijftien-<br />
W A T E R S P I E G E L / D E C E M B E R 2 0 0 8 19
Change language