Zoetwaterbel IJsselmeer, verzilting in delta - Vewin

More documents

Recommendations

Info

6 Kiest de overheid straks voor één plan voor de Afsluitdijk of worden elementen uit verschillende voorstellen gecombineerd? “Als we op de klassieke manier hadden gewerkt, hadden we zelf de plannen verzonnen en vervolgens aan de markt gevraagd of het te realiseren is en hoeveel het kost. We hebben nu gekozen voor een marktverkenning, waarbij in een vroegtijdig stadium de markt is gevraagd haar creativiteit en innovatievermogen in te brengen. De waterveiligheid, de zoetwaterfunctie van het IJsselmeer en de bereikbaarheid zijn onze randvoorwaarden. Daarnaast kijken we naar de mogelijkheden voor koppelingen op het gebied van natuur, recreatie en duurzame energie. Op basis van de ingediende plannen hebben we meer zicht op de haalbaarheid en betaalbaarheid van deze ambities en kan dus door het kabinet scherper richting gegeven worden aan de uitgangspunten voor de planstudie en de Europese aanbesteding, idealiter in de vorm van een concept-voorkeurs alternatief. In hoeverre dit samenvalt met de ingediende plannen, is nu nog niet te zeggen. Voor zover het voorkeursalternatief unieke ideeën uit de markt bevat, krijgen de partijen daar uiteraard een vergoeding voor.” We zitten er qua gespreksonderwerp en ligging nu toch dichtbij. Kunt u iets zeggen over het toekomstige beleid met betrekking tot de Waddenzee? “De Waddenzee is een uniek natuurgebied en we zijn de natuur de afgelopen vijftig jaar toch anders gaan waarderen. Het Waddenfonds heeft een enorme impuls gegeven aan de ontwikkeling van het gebied. We zijn een beetje afgestapt van het principe ‘Handen af van de Waddenzee’ – want dat betekende in de praktijk achteruitgang van de ecologische kwaliteit – naar meer natuurwaarden creëren. Stijgt de zeespiegel geleidelijk, dan moeten we zorgen voor een vitaal systeem dat zichzelf verandert. Stijgt de zeespiegel sterker, dan is de vraag: go with the fl ow of ga je de natuur actief naar je hand zetten? De dynamiek van het watersysteem is zo sterk, dat het hoogmoedig zou zijn te denken dat je dat kunt beheersen. Anderzijds beschikt Nederland over veel expertise op het gebied van waterbouwkundige werken. Maar het huidige beeld bij de Waddenzee is toch geënt op meegaan met de natuur. W A T E R S P I E G E L / D E C E M B E R 2 0 0 8 Op de korte termijn is het een kwestie van het natuurlijke systeem monitoren en beter leren begrijpen. Nee, geen grote waterstaatkundige werken dus.” Dan de zuidwestelijke delta. Door de zeespiegelstijging en het openzetten van sluizen neemt de verzilting toe, met negatieve gevolgen voor de hoeveelheid zoet water en de drinkwatervoorziening. Welk waterbeleid is verstandig, rekening houdend met ecologische belangen enerzijds en de behoefte aan zoet water voor de drinkwatervoorziening en landbouw anderzijds? “Er zijn verschillende problemen. De Westerschelde moet gewoon openblijven als doorvoerroute voor de haven van Antwerpen. Stijgt de zeespiegel, dan moet je dijken gaan versterken. De Oosterscheldekering heeft gevolgen voor de getijdendynamiek; het natuurlijke systeem is verstoord. Door de vermindering van het getij kalven de zandplaten af, waardoor de ecologische kwaliteit achteruitgaat. Dan sta je voor het dilemma of je die natuurwaarde wilt behouden of dat je zegt ‘weg is weg’ met die zandplaten. Anderzijds hebben we de kering niet voor niets. Haal je die weg, dan moet je landinwaarts dijken gaan bouwen. Maar dit is een vraag voor de lange termijn. De Oosterscheldekering voldoet sowieso tot 2050. Dus zijn we aan het verkennen of andere maatregelen mogelijk zijn om de achteruitgang van de natuur in de Oosterschelde te remmen, bijvoorbeeld door experimenten met zandsuppleties en erosiebestrijdende maatregelen.” Hoogheemraadschap Delfland maakt zich evenals de drinkwaterbedrijven zorgen over het laten verzilten van het Volkerak-Zoommeer en het openzetten van de Volkeraksluizen en Haringvlietsluizen. Via het Haringvliet kunnen dan problemen ontstaan bij de zoetwatervoorziening in Zuid-Holland via het Brielse meer. Is het laten verzilten van deze zoetwaterreservoirs wel zo verstandig? “Door de belasting van meststoffen en de geringe doorstroming is het ecologische probleem in het Volkerak-Zoommeer groot. Er is veel algengroei en je kunt er niet zwemmen. Dat kun je alleen oplossen als je het laat verzilten. Je moet je wel afvragen wat dat betekent voor de agrariers. Misschien moet je de zoetwatervoorziening voor de landbouw anders organiseren, met lokale waterberging en water-
aanvoer van elders. Je moet je zelf ook de vraag stellen of je overal in Nederland alles moet kunnen telen. Als de overheid besluit tot het laten verzilten, moeten de getroffenen een overgangstermijn en alternatief worden geboden. In zijn algemeenheid moet je een debat voeren over in hoeverre gebruikers mee moeten betalen aan zoetwatervoorziening, met een differentiatie tussen verschillende soorten gebruikers en gebieden en de beschikbaarheid van alternatieven. Moet voor iedereen overal in Nederland zoet water altijd beschikbaar zijn? Wat betreft een eerste levensbehoefte als drinkwater natuurlijk wel. Maar voor industriewater zou dat anders kunnen liggen.” Stel dat de overheid besluit de zoete wateren in de delta te laten verzilten. Worden we dan voor ons zoet water – essentieel voor de drinkwatervoorziening en de landbouw – niet te zeer afhankelijk van het IJsselmeer? “Het IJsselmeer blijft een belangrijk voorraadbekken en wordt in de toekomst wellicht nog belangrijker als het ook een functie krijgt in de zoetwatervoorziening in West-Nederland. Maar dat is niet het enige. Wat doen we bijvoorbeeld met de grote hoeveelheid zoet water die via de rivieren de zee instroomt? We moeten naar het grote geheel kijken. Waar hebben we zoet water? Waar hebben we genoeg buffers en opvangcapaciteit zodat we het water doelmatig gebruiken? Het is een gecompliceerd probleem, want anderzijds moeten de rivieren genoeg water afvoeren om het binnendringen van zout zeewater tegen te gaan. Dat is ook belangrijk met het oog op de land- en tuinbouw in Zuid- Holland. Het is dus vooral een verdelingsvraagstuk, dat bekeken moet worden in termen van maatschappelijke kosten en opbrengsten. Wat kosten de voorzieningen voor transport van zoet water vanaf het IJsselmeer? En moeten we ons niet afvragen of Zuid-Holland nog de juiste plaats is voor tuinbouw? Het is een belangrijke economische sector voor de Nederlandse export. De zorgen over het Brielse meer nemen we serieus.” Terug naar het drinkwater. In het ontwerp van het Besluit Kwaliteitseisen Monitoring Water (AMvB Doelstellingen) heeft het ministerie van VROM de temperatuurnorm voor oppervlaktewater bestemd voor de bereiding van drinkwater op 25°C gehouden. Staatssecretaris Huizinga (VenW) gaf deze zomer aan niet voor een Nederlandse ‘Alleingang’ te kiezen bij een doelstelling voor de watertemperatuur. Levert dit geen gevaar op vanuit het oogpunt van de drinkwaterbereiding en volksgezondheid? “Voor oppervlaktewater is het streven 25°C, ook vanwege de microbiologische risico’s voor drinkwaterbereiding bij overschrijding van die norm. Maar bij de implementatie van de KRW heeft de Nederlandse overheid na veel wikken en wegen besloten in de AMvB de mogelijkheid voor de betreffende waterbeheerders in de regio op te nemen om daarvan af te wijken, mits goed beargumenteerd. Als het rivierwater tijdens een hete zomer met relatief weinig afvoer met een temperatuur van 27°C Nederland binnenkomt, boven de norm dus, hebben we een probleem. Dan zou je alle bedrijven die koelwater lozen op de rivieren, moeten afsluiten. Dat kan niet en dus biedt de AMvB de nodige ruimte. Gelukkig komt deze situatie niet vaak voor, want we hebben liever geen negatieve gevolgen voor de ecologie en microbiologie van het water. In internationaal verband besteden we veel aandacht aan onderhandelingen over de watertemperatuur.” Tot slot het natuurbeleid met de Ecologische Hoofdstructuur, het tegengaan van de verdroging en het Europese netwerk van Natura 2000-gebieden, met de bijbehorende eisen aan gebruiksfuncties. Is het niet wat teveel van het goede en komt de grondwaterwinning niet in de knel? “Laat ik vooropstellen dat de ecologische kwaliteit belangrijk is, maar tegelijkertijd dat drinkwaterwinning en waterveiligheid de twee belangrijke pijlers zijn van het waterbeleid. En bij de ruimtelijke ordening is water een sturend element. Teveel van het goede? De Ecologische Hoofdstructuur, een netwerk van aaneengeschakelde Nederlandse natuurgebieden, heeft veel overlap met Natura 2000, het natuurbeleid onder Europese vlag. Waterwinning is van groot belang, maar je hebt ook te maken met verdroging: zeker in Oost-Nederland een probleem. Je moet het integraal bekijken en een maatschappelijke afweging maken. Er is soms sprake van een clash van verschillende belangen en waarden. Ik sluit niet uit dat je bepaalde winpunten van grondwater, waar verdroging een groot probleem is, moet sluiten.” W A T E R S P I E G E L / D E C E M B E R 2 0 0 8 7
Page 1 and 2: Opinieblad van de Vereniging van wa
Page 3 and 4: VOORWOORD Tien uur van Amsterdam en
Page 5: W A T E R S P I E G E L / D E C E M
Page 9 and 10: problematiek. Op het symposium werd
Page 11 and 12: gen sluiten. Nu hebben we een goede
Page 13 and 14: umdoelstellingen van de Verenigde N
Page 15 and 16: eeld mensen die alleen maar afsluit
Page 17 and 18: te maken voor de toekomst. De strat
Page 19 and 20: ‘Gevoel van urgentie ontbreekt’
Page 21 and 22: geld; overgewicht komt vaker voor i
Page 23 and 24: is nuttig voor Vitens en de andere
Page 25 and 26: ten met de veiligheidsregio’s, oo
Page 27 and 28: De afzetgroei wordt volgens Palmen
Page 29 and 30: in een eigen laboratorium op het te
Page 31 and 32: Corus en DSM Corus Group levert opl

Zoetwaterbel IJsselmeer, verzilting in delta - Vewin

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?