xlviii c. poensen, brieven over den islam uit de ... - OUDL Home

— 3L —
vertoonen zal, mogen wij als zeker aannemen; zeer waarschijnlijk
is het zelfs dat hier gelijk op Java, bijna overal dezelfde boeken
worden gelezen en verklaard; maar nadere bevestiging van deze zoo
gewettigde onderstelling blijft natuurlijk zeer gewenscht.
De Islam heeft geen Pinksterfeest gehad en zij, die Mohammed*
werk na zijn dood voortzetten, spraken niet „met andere tongen."
In zooverre heeft deze godsdienst, in weerwil van zijne ontzagwekkende
uitbreiding, nooit zijne Arabische afkomst verloochend: niet slechts
de Qonln, meer kerkboek dan wetboek voor de tegenwoordige
geloovigen, maar ook de gezaghebbende werken over geloofs- en
plichtenleer werden en worden in het Arabisch geschreven. Zij, die
in de door den Islam veroverde landen bestuurden en rechtspraken,
waren of van Arabische afkomst of bewoners des lauds, die zich
zoo spoedig en zoo veel mogelijk aan do overheerschers gelijkvormig
maakten. Mocht ook oen groot deel des volks zijne eigen taai blijven
spreken; de taai van den Qoran was en bleef de taai van Staat en
Kerk, welke twee in don Islam een zijn. Na een weinig aarzelens
giüg men dan ook zoover om het Arabisch te verklaren tot de éónige
taal, waarin do moslim zijne voorgeschreven godsdienstoefeningen
60 (4) mocht verrichten, m. a. w. ieder geloovige werd verplicht, minstens
vijfmaal daags eenige Arabische volzinnen op te zeggen. In de
werkelijkheid vervullen lang niet allen den eisch, namens Allah hun
gesteld om deze opgedreunde woorden ook te verstaan; en zoo zal
het blijven, zoolang willen en kunnon niet dezelfde boteekcnis
hebben. Maar men deinsde voor het stellen van zulke eischon niet
terug; geen wonder, dat de Islam er zelfs niet aan dacht, tot houger
geplaatsten: geleerden, voorgangers in den godsdienst, in hun eigen
taal te spreken. Wilden zij de eer en do voordeelen genieten, aan
meerder kennis van den Islam verbonden, zij moesten zich de moeite
getroosten, vóór alle dingen de heilige taal te ieereu. Voor den
katholieken geestelijke is kennis van het Latijn, voor den rabbijn
die van het Hebreeuwsch niet onontbeerlijker dan die van het
Arabisch voor den imam van den masdjid, den mosiimschen prediker,
den rechter, den faqieh.
De verhouding van wiilon en kunnen is bij hen geeno andere
dan bij de leekou; maar hun worden hoogere eisenen gesteld en
naar die mate staat ook hunne kennis boven die van het ,,profanurn
vulgus", waaronder zij leven. Arabische spraakkunst was dus van
den beginne af de grondslag van alle moslimsche studie; voor hen, wier
moedertaal eene andere was, bewerkte men slechts bij uitzondering
handboeken in hunne eigen taal, en dwong hen zelfs gewoonlijk