xlviii c. poensen, brieven over den islam uit de ... - OUDL Home

— 39 —
dit gebied nader onderzoek in te stellen en onze nog gebrekkige
kennis aan te vullen.
,,Dus leeren die honderden moerids, die de soerau's bezoeken,
allen Arabisch?" zoo hoor ik menigeen twijfelend vragen. Ook al
hebben wij niets dat gelijkt op een statistisch overzicht van de
60 (13) vorderingen dezer Maleisehe studonten, er is toch genoeg, dat dien
twijfel rechtvaardigt en ons noopt om die vraag ton minste schouderophalend
te beantwoorden. Hetgeen verschillende ambtenaren ons
nu en dan omtrent de kennis der „geleerde" Inlanders mededeolen,
moge het ook niet altijd op zorgvuldig verzamelde on vergeleken
gegpveus berusten, stemt zeker onze verwachtingen dienaangaande
niet bijzonder hoog. De Maleier, die eenigo mededeelingeu omtrent
hot soerau-onderwijs voegde bij de mij toegezonden leerbookjos,
stelt zelfs als regel omtrent de Arabische kitabs, dat „de moerids
ze slechts lezen, terwijl alleen de goeroe den zin verstaat on
verklaart." Is dit juist, dan moeten wij aannemen dat deze goeroe's,
voor zoover zij niet, gelijk Toeankoe Sjech Siloengkang hunne
kennis als hadji in Arabiö opdoen, onder leiding van dezulken gevormd
worden en dus als het ware eene keurbende uit de volleerde
moerids vormen. Ook omtrent do geleerdheid der goeroe's in het
algemeen maken wij ons echter geene illusiön. Maar tevens willen
wij waarschuwen voor verkeerde gevolgtrekkingen, die steeds maar
al te lichtvaardig uit dergelijke feiten worden afgeleid; mogen daartoe
de volgende opmerkingen dienen!
De Arabische taalkunde wordt, gelijk wij boven reeds opmerkten
en straks nader zullen zien, in landen als O.-Indiö, ja eigenlijk in
alle moslimsche landen, niet om haarzelve beoefend. Men leert die
spraakkunst niet uit geleerde liefhebberij of dorst naar kennis, maar
omdat men de gewijde boeken, in de eerste plaats de fiqhboeken
wil verstaan. Zulke boeken nu zijn in het eenvoudigste Arabische
proza geschreven, zij vormen uit een taalkundig oogpunt beschouwd
de gemakkelijkste lectuur, die men zich denken kan. Zij zijn
meerendeels opzettelijk geschreven om door menschen van zeer
middelmatig verstand en geheugen geraadpleegd te worden. Bovendien
zijn den meesten Mohammedanen, ook die in O.-Indië wonen,
een groot deel der fiqh-onderwerpen door hunne opvoeding
reeds min of meer bekend, terwijl hunne eigen taal vele in dit vak
voorkomende kunstwoorden uit het Arabisch eenvoudig overnam.
Men denke aan woorden als adat en sarat, përloe, soenat,
wadjib, paseq, nikah, talaq enz., en, wat de onderwerpen betreft,
aan hetgeen de fiqh leert omtrent de vijf pilaren van den Islam,