M - Vereniging tegen de Kwakzalverij

invloed heeft, door woord en daad als onze
medestrijder wil optreden, zal ons altijd ter
medewerking bereid vinden.
J. VAN BIEL.
Een zoogenaamd anti-alcohol-poeder.,
* Beeds sedert geruimen tijd werd weder een
nieuw en natuurlijk onfeilbaar middel tegen
dronkenschap in den handel gebracht, dat, zooals
het in de advertenties en reclames heet,,,beter
werkt dan alle praatjes over onthouding".
Het is Coza-poeder ; een naam die als iets
bijzonders indruk zal maken op elk, die niet weet
dat het eenvoudig bestaat uit gentiaanpoeder, kaU
moespoeder en dubbelkoolzure soda, zooals nagenoeg
alle andere middelen tegen dronkenschap, die
aan den man gebracht worden ; de waarde is
enkele centen, doch het geheimzinnig middel
wordt aan de goedgeloovigen en helaas ! altijd
ongelukkigen aangesmeerd voor 10 Mark (/ •6.)
De „Hamburger Nachrichten" had eene aanbeveling
'van dit poeder opgenomen en omdat
het adverteeren van kwakzalverijen daar ter
stede is verboden (gelijk bijna in geheel Duitschland),
wanneer daarbij tevens de naam van
ziekten of kwalen genoemd wordt waartegen
zij heeten te helpen, volgde een aanklacht tegen
den redacteur van dit blad van de zijde der
Hamburgische Medizinalbehörde".
De redacteur verweerde zich door te zeggen
niet te weten, dat drankzucht als een ziekte
beschouwd wordt en dat hij juist van meening
geweest was een goed werk te doen met de plaatsing.
Deze onwetendheid werd als verzachtende
omstandigheid in aanmerking genomen en de
redacteur tot slechts 25 Mark (/ 15 ) boete veroordeeld.
Deze laatste verontschuldiging zou in Nederland
niet meer opgaan, sedert Prof. WEFERS
BETTINCK op verzoek van den Centralen Gezondheidsraad
het bewerkte middel heeft onderzocht
en deze Raad het resultaat in zijn officieel orgaan
heeft gepubliceerd en doen mededeelen
aan alle nieuwsbladen hier te lande (Zie Maandblad
van Febr. en Maart 1904.)
Toch kan de firma, die het zaakje exploiteert,
juist in Nederland * gerust voortgaan met te
adverteeren en de menschen te bedriegen met
een valschen naam, met bedriegelijke verzekering
eener zoogenaamde onfeilbare genezing,
en daarvoor enorme prijzen bedingen ; zulke
praktijken toch zijn straffeloos hier te lande,
mits het. artikel, dat men wenscht aan te smeeren
slechts — juist omgekeerd als in Duitschland
— den naam gegeven wordt van „geneesmiddel"
-en nuttig in met name genoemde- ziekten-f-
Doux pays !
Goede voor beeld n Tan een paar Gezondheidsconimissiën.
* Wij lezen in het verslag over 1904 der gezondheidscommissie,
zetelende te Ter Neuzen en
omvattende de gemeenten : Axel, Hoek, Neuzen,
Overslag, Philippine, Sas van Gent, Westdorpe,
Zaamslag en Zuiddorpe, dat in de vergadering
van 17 Moi werd besproken eene advertentie
voorkomende in de Terneuzensche courant van
Donderdag 21 April, aldus luidende :
— Ondergeteekende, exploitant van het zoo
beroemde middel tegen Croup en Kinkhoest
en andere keelaandoeningen, heeft voor de prov.*
Zeeland als agent aangesteld, .de heer ~K. Haak,
van Sluishil, bij wien particulieren en wederverkoopers
zich voor den in- en verkoop kunnen
vervoegen. Chr. Maas, Nordhorn."
Besloten werd aan den heer K. Haak het
-volgende schrijven te zenden :
De Commissie, gelezen hebbende in de Terneuzensche
courant van 21 April j.1. uwe advertentie
: bekendmaking van den verkoop van eeD
middel tegen de zoo zeer gevaarlijke ziekte
croup, waardoor voor de lijders, bij de gebruikmaking
van dat middel, niet tijdig genoeg de
hoogst noodzakelijke geneeskundige hulp zal
worden ingeroepen, geeft u in overweging het
annonceeren te staken, daar de commissie anders
genoodzaakt zal zijn daartegen de noodige maatregelen
te nemen.
In het verslag over liet zelf de jaar eener andere
commissie, mede in Zeeland, namelijk u Huls
en omvattende de gemeenten Boschkapelle,,
Clinge, Grauw en Langendam, Hulst, Hengstdijk,
Honte nisse, St. Janssteen, Koewacht, Ossenisse
en Stoppeldijk, zien wij dat tot de administraties
van de lokale bladen het verzoek is
gericht om, zooveel mogelijk, zoogenaamde kwakzalversadvertenties
uit hunne advertentiekolommen
te weren, daar door het aanwenden van
die zoo druk geprezen middeltjes er gevaar zou
kunnen bestaan, dat eene ziekte verslecht of
althans de tijdige inroeping van medische hulp
wordt uitgesteld, zoodat eene ziekte daardoor
ongeneeslijk zou kunnen worden. Besultaat had
dit verzoek niet, moet d^ Commissie er echter
helaas bijvoegen ! \
Overgenomen uit „Hygienische Blätter.'"
Het been moet weg. ]$en is op het
gebied van de kwakzalverij aan alle mogelijke
en onmogelijke mededeelingen gewend. Het geval,
in. het volgende bericht, toont echter dat zelfs
het ongelooflijkste nog plaats kan vinden. De
Tägliche Rundschau van 9 April 1905 meldt :
De 16-jarige zoon van zekeren M. viel bij een
vechtpartij zoo ongelukkig, dat hij zijn linkerbeen
brak. De vader ging met den jongen naar
een schrijnwerker in het dorp, die den naam
had beenbreuken te kunnen genezen. Deze bezag
het toegebrachte letsel en in zich zelf mompelend :
„de breuk is kort — daar helpt niets meer aan
— het been moet weg", haalde hij een scherp
slagersmes en scheidde met eenige flinke sneden
het been van het lichaam. De toestand van den
geamputeerde is hopeloos.
Zieken, die geen geneesheer meer kan
helpen, nam de 23-jarige kastenmaker SCHWA­
GER te Hochspeyer in behandeling. Hij liet o.a.
een zieke, die aan keel- en longtering leed, dagelijks
14 koppen thee en een halven liter urine
drinken. Deze, wien genezing binnen 4 weken was
beloofd, stierf vijf dagen na het~begin der kuur.
Een vrouw, lijdende aan longen en hart, die
op dezelfde wijze werd „behandeld", stierf reeds
na 3 dagen.
De kastenmaker, wegens deze feiten vervolgd,
werd vrijgesproken. Daar, naar het oordeel
der deskundigen, de urine-goochelaar zwak
van geestvermogens was, oordeelde de rechter,
hoezeer hij de handeling van den kwakzalver ook
als zwendel beschouwde, dat hij in zijn „kunst"
geloofd had en zich derhalve niet bewust was,
dat hij tegen de wet had gehandeld.
Heerlijke gevolgen van de vrijheid aan iedereer
om de geneeskunde uit te oefenen !
üit de Pers.
In het Mei-nummer van Boon's Geïllustreerd
Magazijn bespreekt Dr. H. PINKHOF, op de
volgende wijze wat men naar zijn opvatting
moet denken van de kwakzalverij, vooral zooals
deze zich in onzen tijd voordoet.
„Wat • moet men kwakzalverij noemen en wat is
een kwakzalver ? Deze twee begrippen gaan niet
geheel s urnen, evenmin als diefstal en dief. Als
iemand één keer steelt onder zeer versch oonbare
omstandigheden, dan L? zijn handeling in ieder geval
een diefstal, doch het zon zeer verkeerd zijn, hem
nu eens en vooral dief te. noemen. Maar omgekeerd
zijn er menschen, die men (als het niet verboden
was) gerust veer dieven zou kunnen uitmaken.
terwijl him handelingen, hoe ook af te keuren, niet
letterlijk met den naam diefstal kunnen worden
bestempeld. Zoo zou ik kwakzalverij willen noemen :
iedere handeling of raadgeving; strekkende om
zieken of gewonden te behandelen, welke geschiedt
door een persoon, die de daartoe noodige kennis
niet bezit. Ieder, die niet in de geneeskunde heeft
gestudeerd, en daardoor geheel en al mist de kennis,
uoodig om den toestand van den zieke of gewonde
te beoordeel«, n en de uitwerking van zijn handelingen
of raadgevingen te begrijpen, en niettemin raad
geeft, of handelingen verricht, oefent kwakzalverij
uit. Tenzij het handelingen of raadgevingen zijn,
waarvoor hem door een geneeskundige de noodige
kennis is verstrekt, zooals een verpleger of verpleegster,
die, 200 noodtj, enkele verrichtingen op zich
mag nemen, welke tot het gebied van den geneesheer
behooren ; de in een cursus wèl onderrichte
mannen en \ rouwen, die eerste hulp bij ongelukken
verleenen ; de huismoeder, die door den dokter is
ingelicht omtrent bepaalde ver-chijn-ekn, die bijl
haar kinderen kunnen voorkomen en de middelen«
(Ü3 zij in dit geval mag aanwenden. I Mier die buiten 1
deze omstandigheden van geneeskundigen raad. dient, ;
maakt zich schuldig aan kwakzalverij en dit is een J
verkeerde handeling, gelijk ik straks uitvoerig zal •
aantoonen, maar hij is nog niet altijd een kwak-M
zal ver, wat in mijn oogen een zeer verachtelijk M
mensch is, doch kan een braaf, welwillend en eer- •
biedwaardig persoon zijn. Een kwakzalver zou ik; : :|
willen noemen iemand, die zijn beroep maakt vanl
het behandelen van zieken, evenals een geneesheerJ
Maar, terwijl bij den geneesheer op den voorgrond
staat, te doen, wat hij kan om den zieke te genè-|
zen, en eerst in de tweede plaats de noodzakelijk' .
heid komt, om door de behandeling van zieken zijn
levensonderhoud te vsrdienen, is bij den kwakzalver ;|
het streven om aan de zieken geld te verdienen de
hoofdzaak en kan het hem voistrekt niet schelen
of de zieke beter wordt. Als nu een dokter, zooals J
helaas vvel eens voorkomt, naast een kwakzalver,
gaat zitten tegen een zekere belooning en den zieken, p 1
die den kwakzalver komen raadplegen een receptjè
meegeeft, waardoor dan de kwakzalver wordt gedekt
tegen vervolging, dan pleegt hij geen kwakzalverij,j
maar hij is toch een kwakz ilver.
Er is dus goedbedoelde en kwaadb^doelde kwajsl
zalverij. De eerste is intusschen volstrekt niet ongevaarlijk,
en ik zou ieder, die zich daaraan we Ineens
schuldig maakt, — zij zullen onder mijn iez^fs^bök
wel voorkomen — ernstig willen raden, hun uëi-J
hebberij te laten varen. In uw familie is bekend '
een middeltje tegen kinkhoest, dat indertijd door 4!
iemand ie aangeraden, die het