M - Vereniging tegen de Kwakzalverij

vragen, maar veeleer eens die beste machine-olie werking hunner middelen kunnen aantoonen. Maar
te probeeren, waarmee uw tante onlangs haar naai­ wie geen kwakzalver is en alleen uit goedigheid
machine heeft bevochtigd toen de naald steken kwakzalverij zou willen* 'bedrijven, weet nu, dat hij
i—I oversloeg ?
daardoor zijn medemensen aan de grootste gevaren
Neen, ik zie u voor wijzer aan. En als een der kan blootstellen. En als hij aan den anderen kant
omstanders zich zulk een raad zou laten ontvallen, meent, dat zijn geweten bezwaard zou blijven, zoo
zoudfe ge" .hem jn koor uitlachen 1 Waarom? Hoe hij een middel, dat toch m
komt het, dat gij begrijpt, dat iedere raad van een
onbevoegde hier een dwaasheid is, en dat gij~ dat
t niet begrijpt als het die wondermadhine, het menschelijke
lichaam betreft ? Doordat gij van de
stoommachines veel of weinig, maar althan* iets
weet, genoeg althans, om te weten, dat gij niet in
staat zijt, er iets aan te doen als 't niet goed gaat,
en van de menschelijke machine weet gij veel te
weinig. Tracht van de samenstelling en de verrichtingen
van ons lichaam wat te weten te komen ;
als men sleehts onthield wat men op^ de lagere
school leerde, dan zou menigeen zich vàn gevaarlijke
bemoeiingen op geneeskundig gebied onthouden.
Gevaarlijk ! Ik noemde zooeven vallende ziekte,
tuberculose en kanker. Al deze ziekten zijn vatbaar
« voor behandeling. Men mag van een lijder aan
vallende ziekte nooit zeggen, dat er toch niets aan
te doen is en dat men daarom het middel van de
familie X. gerust eens kan probeeren. Want er zijn
gevallen, waar' wel wat aan te doen is. Al zullen
er zijn, die niet te genezen zijn, toch komen er ook
onder de ongeneeslijke gevallen een aantal voor,
waarbij men door zorgvuldige regeling der voedingswijze
en nauwlettende waarneming van de ziektel
'«-ersëhijnselen kan maken, dat het aantal aanvallen
l^rmindert en dat die aanvallen minder hevig zijn.
Als men nu weet, dat een hevige aanval met levensgevaar
kan gepaaid gaan en dat dikwijls het kort
op elkander doorstaan van zulke hevige aanvallen
de verstandelijke vermogens benadeelt, zal men inzien,
van hoeveel belang het is, den lijder aan vallende
1 ziekte tijdig toe te vertrouwen aan geneeskundige
behandeling. En tevens zal men begrijpen, dat met
het tamiliemiddel groot kwaad kan worden gesticht.
Hetzelfde is het geval met tuberculose. Dat weet
nu nagenoeg iedereen, dat er een aantal tuberculoselijders
zijn, die door een doeltreffende behandeling
kunnen worden genezen of zoodanig verbeterd, dat
3 zij weer flink werkzaam kunnen zijn. Maar dan ma«-,
zoodra men weet dat men met tuberculose te maken
heeft, geen tijd worden verzuimd met geheimzinnige
middeltjes. Ik zou haast denken, dat ieder ontwikkeld
mensch »dit tegenwoordig *wel weet. Maar als
het niet goed gaat ; ais • „de arme- kunst", gelijk
onze De Geneslet zegt, „weer vergeefs zocht naar
't kruid, dat nergens wast op aard", en de arme
zieke verloren is—och, dan is het niet zoo erg, als hem
de troost wordt geboden van een middeltje, waarvan
hij gelooft, dat het hem miß^liien kan helpen. Dan
pleegt de goedwillige kwakzalverij geen erger bedrog
dan de dokter, die zelf, tegen beter weten in,den zieke
telkens verzekert, dat hij hem nu wat nieuws zal
geven, wat dit of dat verschijnsel zeker zal verzachten,
en dat, als het met dien vermoeienden
hoest wat bçter gaat, de geheele toestand zal verbeteren.
'Maar daarom, als het zoover is, dat de
dokter zelï wordt gedwongen, mensehlievende kwakzalven!
te bedrijven, word dan althans openlijk zijn
medeplichtige, als u een geheim middel wordt aan
de hand gedaan. Kan dit geen kwaad, hij zal u
onder deze omstandigheden stellig niet verbiedt n
het toe te passen. Waarom u een korten tijd van
hoop te ontrooven ?
P B j kanker is het gevaar, gelegen in het gebruik
van geheime middelen, het allergrootst. Kanker kan
worden genezen, doch alleen, indien zoo vroeg mogelijk
de ziek geworden deelen door middel van een
operatie worden verwijderd. Wel zijn er eenige betrekkelijk
goedaardige vormen van kanker, die onder
den invloed van in- of uitwendige geneesmiddelen
tot stilstand, ja tot genezing kunnen komen, doch
om te beoordeelen of er in een bepaald geval van
zulk een minder kwaadaardigen kanker sprake is,
daartoe is een nauwkeurige kennis der ziekte noodig,
die niet ééi leek kan bezitten. Iedere week die
• • wordt verspild met het probeeren van geheime
middelen, kan maken, dat een nog te opereeren
kanker zich ontwikkelt tot een, die door operatie
Kniet meer voor goed te genezen is. De geneesmiddelen,
..'.'•'waarvan de geneesheer het op wetenschappelijke
gronden mogelijk acht, dat zij op den kanker een
gunstigen invloed kunnen uitoefenen, worden door
hem alleen beproefd.in' gevallen, waarin geen hoop
meer bestaat, dat- eén operatie redding kan brengen.
Zooveel te'meer moeten „geheime middelen", wier
werking men niet kent, worden achterwege gelaten
in gevallen waar een operatie nog mogelijk is. De
gevallen, waarvan men weet te verhalen, dat het
„geheime middel" heeft geholpen, waren óf goedaardige
gevallen, of in het geheel geen kanker ;
want het is een gewone kunst van de kwakzalvers,
I om onschuldige ziektegevallen uit te maken voor
• zeer gevaarlijke, opdat zij de wonderbaarlijke uit­
: sschiin goed zou kunnen
doen, aan den zieke onthield, wel dan is er
geen bezwaar om aan den dokter mede te deelen,
wat men op het hart heeft. Deze zal dan het middel
door een schei- of plantkundige doen onderzoeken
en als er iets goeds aan' is, zal hij er gaarne gebruik
van maken, terwijl men, als het kwaad kan
of noch goed noch kwaad kan doen, dit dan meteen
weet.
Maar als. ik den liefhebberij-kwakzalver goed door
zijn vest heen kijk, zie ik, dat hij in die openhartigheid
toch niet veel zin heef:. Als een „geheim -
middel" in de gewone artsenijschat der geneeskundigen
zou terecht komen, dan zou de bekoring van
bet geheimzinnige er af zijn. En die trek naar het
geheimzinnige is het juist, die, meer nog dan de
zucht om den evenmensen te helpen, de grond is
der goedwillige kwakzalverij. Het is heel iets anders,
of een middel van „de nonnetjes" komt, of
dat hetzelfde middel van een dokter komt. vVat
op het gebied van geneeskundig bijgeloof ook onder
zoogenaamd geavanceerde klassen wordt beleefd, is
niet te gelooven voor wie het niet dagelijks bijwoont.
Een ring, gemaakt van een schroef van
een doodkist, olie waarin een kikker levend is gekookt,
een kooi met een tortelduif in bëd, een pakje
met pieren om den hals gelegd, dat zijn in veler
oogen louter krachtige geneesmiddelen bij. allerlei
ziekten. Was de naastenliefde en niet de trek naar
het geheimzinnige de voornaamste drijfveer van
onzen dilettant, dan zou hij toch er op gesteld moeten
zijn, dat ook de officieele geneeskunst kennis
kreeg van zijn middel, zoodat geheel de lijdende
menschbeid er van kon genieten.
Nu zal mij worden tegengeworpen, dat menige
dokter* den leek zal uitlachen, die met een „geheimmiddel"
komt aandragen, en dat geloof ik ook wel,
want er is reden genoeg voor. Maar dan moet
men niet rusten, voordat men den man heeft gevonden,
die het onderzoek wil instellen. Natuurlijk
zijn een aantal middelen ;óó onzinnig, dat ook de
meest tolerante dokter er 1 voor zon bedanken, om
zijn tijd'en moeite of die van anderen aan het onderzoek
daarvan te vermorsen. Maar de geneeskunde
heeft het nimmer versmaad, middelen en
geneeswijzen, die bij leeken in zwang waren, naar
hun waarde of onwaarde 1 BOEKBESCHOUWING.
Geneeskundige Encyclopaedic voor
;h e t huisgezin. All. 10, uitgave : Scheltema
en Holkema's boekhandel. -"^j
Ook deze aflevering bevat, even als de voorgaande,
veel behar tens waardige wenken. Wij brengen,
als voorbeeld, een enkele onder de o gen van
onze lezers. rJWÊ '^-^T
Onder het hoofdstuk „Valbnde Ziekte" (Epilepsie)
vinden wij o. a. het volgende :
„De epilepsie is een gen eslijke ziekte. Dikwijls
zelfs geneest zij zo-der dat een bepaald? behandeling
werd toegepast. En dit feit verklaart hoe
soms schijnbaar goede resultaten worden verkregen
door kwakzalvers ; we word m herinnerd aan de
middeleeuwen : beenasch van eksters die in de 2
nachten na Kerstmis zijn geschoten, fijn gemalen
hennepgaren, allerlei handopleggingen en tooverform
ulieren ! Eén middel slechts heeft dn to=ts tot
op heden doorstaan : het broom. Dit is echter geen
onschuldig middel, en het moet streng worden veroordeeld,
dat het broom zeer dikwijls zonder geneeskundig
voorschrift wordt gebruikt. Nog strenger
moest worden opgetreden tegen die kwakzalvers,
die hit broom, in geheim middelen verwerkt, de
wereld insturen ea dan op hnn prospectussen tegen
het gebruik van het broom, „dit gevaarlijk vergif",
waarschuwen. Broom mag slechts vorden toegepast
onder voortdurende controle van den geneesheer
en met strenge opvolging van zijn verdere voorschriften
omtrent de te \ olgen levenswijze. Dan
alleen kan het de genezing bevorderen. Veel
epileptici konden genezen, wanneer ze dezen raad
ter harte namen."
BOEKBESCHOUWING.
L. D. te A. De vraag over Scmatogeen vindt gij op een
andere plaats in dit blad beantwoord. -jft » .• «HSh *,- wj
C. A. S. te 0. H. Wij kunnen u op 't oogenblik niet
nader inlichten ; zooals gezegd, kennen wij de samenstelling
der pastilles niet. Wilt gij ons enkele ter onderzoek zenden ?
N. te 's-G. Wij danken u voor uw briefkaart ; het boek is
besteld. g?*»g*%^
Toezender van Apeldoornsch Weekblad. Ook u betuigen wij
onzen dank. Wïj zullen omtrent. deze zaak inlichtingen inwinnen,
pgjiir^
R. W. C. E. H. te B. Aan uw verzoek isjvoldaan.
ADVERTENTIEN.
te onderzoeken. Tal van
geneesmiddelen, die wij aan het plantenrijk ontleenen,
zijn oorspronkelijk middelen geweest, die de
landbevolkiug bij bepaalde ziekteverschijnselen had HOTEL DUICOMMERCE
toegepast, en waarvan het nut door langdurige ondervinding
was bevestigd. Ook van wilde volken te Leiden^
heeft de geneeskunde gaarne willen leeren.
wordt H.H. Medici ten^zeerste aanbevolen.
Zóó zijn wij gekomen aan onze beste overzeesehe
geneesmiddelen. Tk wil slechts twee voorbeel­
JH. DE «RAUW, Prop.
den noemen, betreffende geneesmiddelen, die aan
ieder bekend zijn: kinine;' het kjva-cxtract en tal-
tegen de Kwakz. ligt ter lezing.
looze andere middelen zijn ontleent aan de bast
van,den kina-boom. die r