M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
M - Vereniging tegen de Kwakzalverij
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
altijd precies op <strong>de</strong> hoogte is, gelooft, koopt ..<br />
en slikt. '<br />
Om nu tot <strong>de</strong> bestand<strong>de</strong>elen van <strong>de</strong> pastilles<br />
terug te keeren, erkennen wij volmondig, dat<br />
èn chloorzure potasch èn ipecacuanha geneesmid<strong>de</strong>len<br />
. zijn, dikwijls van groote waar<strong>de</strong> en<br />
die door <strong>de</strong> geneesheeren menigmaal bij gevallen<br />
van verkoudheid, keelpijn of zoo iets wor<strong>de</strong>n<br />
aangewend. Maar geen hunner zal verklaren,<br />
dat die mid<strong>de</strong>len onfeilbaar zijn „om op volkomen<br />
wijze verkoudheid, bronchitis, benauwdheid,<br />
influenza, kinkhoest en elke borstziekte te voorkomen<br />
en te genezen," Zij weten wel beter; zij<br />
zijn- overtuigd zich schuldig te maken aan leugen<br />
wanneer zij een <strong>de</strong>rgelijke verklaring afgeven.<br />
;<br />
De kwakzalver stoort zich aan zoo iets niet,<br />
zelfs- niet, wanneer zijne mid<strong>de</strong>len na<strong>de</strong>el kunnen<br />
veroorzaken ; en dit is bij <strong>de</strong> pastilles toch het<br />
geval. Nog daargelaten dat zij dit met alle<br />
kwakzalversmid<strong>de</strong>len gemeen hebben, dat zij het<br />
inroepen van tijdige geneeskundige hulp <strong>tegen</strong><br />
hou<strong>de</strong>n, b.v. dat men bij somwijlen hoogst gevaarlijke<br />
borstziekten zijn toevlucht zou beginnen<br />
te nemen tot Poncelet, in plaats van tot<br />
<strong>de</strong>n bevoeg<strong>de</strong>n geneesheer, zijn ook <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len<br />
zelve, niet onscha<strong>de</strong>lijk, Ipecacuanha is een<br />
sterk braakmid<strong>de</strong>l, waarvan het gebruik bij sommige<br />
ziekten van <strong>de</strong> a<strong>de</strong>mhalingsorganen, zelfs<br />
in ger-nge hoeveelheid, hoogst ernstige gevolgen<br />
kan na zich slepen en ook <strong>de</strong> chloorzure potasch<br />
mag slechts met groote voorzichtigheid inwendig<br />
wof<strong>de</strong>n gebruikt. Reeds menigmaal heeft het<br />
onoor<strong>de</strong>elkundig innemen van <strong>de</strong>ze laatste stof<br />
<strong>de</strong>n dood veroorzaakt.<br />
En nu mogen — volgens <strong>de</strong> advertentie — „een<br />
millioen personen het elk jaar openlijk uitroepen",<br />
dat niets met <strong>de</strong> Poncelet-pastillen vergeleken<br />
kan wor<strong>de</strong>n ; wij wenschen onze • waarschuwing<br />
te herhalen : Past op uw gezondheid !<br />
Haarlemmerolie naar keuze.<br />
Wij hebben voor ons een Leeuwar<strong>de</strong>r Courant<br />
van 9 Januari (een Courant die voortdurend<br />
allerlei kwakzalversadvertenties bevat) ; op <strong>de</strong><br />
eene bladzij<strong>de</strong> vin<strong>de</strong>n wij een advertentie van<br />
Marseille Tilly dat Oprechte Haarlemmerolie afkomstig<br />
is van <strong>de</strong> „Eenig geautoriseer<strong>de</strong>. en<br />
Koninklijk goedgekeur<strong>de</strong> fabriek". De firma verklaart<br />
daarbij : „Alle an<strong>de</strong>re is beslist namaak"<br />
en geeft <strong>de</strong>n raad : „Weigert ze dus als scha<strong>de</strong>lijk<br />
voor <strong>de</strong> gezondheid".<br />
Een kolom ver<strong>de</strong>r lezen wij -; „Vraagt <strong>de</strong><br />
wettig ge<strong>de</strong>poneer<strong>de</strong> Haarlemmerolie van GEBR.<br />
WAANING TILLY, Haarlem. Zij is <strong>de</strong> eenige olie<br />
waarop men ingeval van ziekte kan vertrouwen<br />
en die absoluut genezing aanbrengt."<br />
Op een an<strong>de</strong>re bladzij<strong>de</strong> wordt verklaart :<br />
„Dat BOOGAARD'S Oprechte Witte Haarlemmerolie<br />
het beste mid<strong>de</strong>l is enz.<br />
Tot zoover <strong>de</strong> advertenties. Tevens weten wij<br />
dat <strong>de</strong> firma C. DE KONING TILLY ook voor<br />
haar fabrikaat aanspraak maakt op <strong>de</strong>n titel :<br />
Oprechte ; en dat er nog meer fabrikanten zijn<br />
van dit mengseltje, die zeker ook even „oprechte"<br />
waar leveren, kan men in <strong>de</strong> rubriek „Rechtszaken",<br />
in dit no. zien.<br />
Het zou werkelijk voor <strong>de</strong> arme lij<strong>de</strong>rs aan alle<br />
mogelijke ziekten zijn om te wanhopen, wanneer<br />
zij uit al die aanbiedingen hun keuze moesten<br />
doen. "Zij kunnen echter gerust zijn, want zij<br />
zullen zich zelven een weldaad bewijzen, wanneer<br />
zij 'het gebruik van Haarlemmerolie nalaten.<br />
Hoe veelmalen ook, in al haar Oprechtheid,<br />
geroemd als het geneesmid<strong>de</strong>l bij uitnemendheid,<br />
is llét toch niets an<strong>de</strong>rs dan een gewoon kwakzalver<br />
smSd<strong>de</strong>l, een mengsel van zwavel-bevatten<strong>de</strong><br />
, lijnolie en terpentijnolie, van welk mengsel reeds<br />
dikwijls is aangetoond, dat het bij inwendig gebruik,<br />
hoogst scha<strong>de</strong>lijk kan werken.<br />
De waar<strong>de</strong> van <strong>de</strong>n Electro-Vigueur. ,<br />
In <strong>de</strong> Deutsche medizin. Wochenschrift komt het<br />
volgend bericht uit dé „Aertzlicher Verein < te<br />
Hamburg" voor :<br />
• „DR. TRÖMNER <strong>de</strong>monstreert een Electro^vigor-<br />
'gor<strong>de</strong>l, . welke' een van zijn patiënten, natuur-<br />
• lijk zon<strong>de</strong>r gevolg,' gebruikt had. De toestel had,<br />
ofschoon hij ongeveer 10 : „Nadat hij met azijnzuur van 33% gedrenkt<br />
was lever<strong>de</strong> <strong>de</strong> keten, direct met een galvanometer<br />
in contact, niet meer dan 2 milli-ampère<br />
stroom ; nadat <strong>de</strong> vochtige hand tusschen <strong>de</strong><br />
twee electro<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> gor<strong>de</strong>l was gebracht,<br />
kwam er slechts een stroom van 0.9 milli-ampère.<br />
Deze op zich zelf al zoo onbedui<strong>de</strong>n<strong>de</strong> stroom<br />
daal<strong>de</strong> nu bovendien nog zeer snel door polarisatie<br />
van <strong>de</strong> Volta'sche elementen, zoodat men<br />
na vier uur met <strong>de</strong> hand in 't geheel geen stroom<br />
meer kon waarnemen.<br />
„Na 24 uur met rust gelaten te zijn, lever<strong>de</strong> |<br />
<strong>de</strong> keten in direct verband met .<strong>de</strong> galvanometer<br />
slechts 0.1' milli-ampère; bij inlassching van j<br />
<strong>de</strong> hand 0.07 milli ampère. De kleine rheostaat \<br />
die aan een <strong>de</strong>r electro<strong>de</strong>n was aangebracht j<br />
was absoluut niet in staat <strong>de</strong> stroom te regu- i<br />
leeren. Wij hebben dus :<br />
„Een hoogst geringe, spoedig verdwijnen<strong>de</strong>,<br />
niet te reguleeren stroom, niet in staat eenige<br />
geneeskrachtige, werking uit te oefenen, gg&y<br />
„Dit is ook door Prof EULENBORG bij zijn<br />
on<strong>de</strong>rzoek bevon<strong>de</strong>n.<br />
„En wanneer nu toch <strong>de</strong> ter aanbeveling die-1<br />
nen<strong>de</strong> brochure beweert dat ,,<strong>de</strong> gor<strong>de</strong>l een]<br />
bijzon<strong>de</strong>r vernuftig verzonnen metho<strong>de</strong>" is, dat I<br />
<strong>de</strong> stroom sterk genoeg is, „om elke zenuw met !<br />
eleGtrische kracht te verzadigen, dat hij con-1<br />
stant en reguleerbaar is en alle pijn genezen :<br />
kan," dan zijn dat grove, gewetenlooze leugens j<br />
die slechts erop berekend zijn het publiek, uit<br />
te zuigen."<br />
Uit <strong>de</strong> praktijk van een kwakzalver,^<br />
* In Duitschland komen, zooals wij reeds meer- |<br />
malen gemeld hebben, gedurig aanklachten <strong>tegen</strong> j<br />
kwakzalvers voor <strong>de</strong> rechtbanken. Ie<strong>de</strong>reen mag,<br />
daar te lan<strong>de</strong> ' geneeskunst uitoefenen, maar!<br />
niemand mag zich daarbij een titel geven, die<br />
| hem, on<strong>de</strong>r welken naam ook, als geneeskundige '<br />
; aanwijst, tenzij hij dien titel langs wettelijken j<br />
'weg en in Duitschland zelf, verworven heeft, j<br />
De uitvin<strong>de</strong>r van een zoogenaamd oscillatie.-1<br />
apparaat werd onlangs -dan ook veroor<strong>de</strong>eld, !<br />
omdat hij zich in het ' openbaar had betiteld j<br />
als „directeur van het oscillatie-instituut," een<br />
op zich zelf geheel onverslaanbare qualificatie,,<br />
maar in zoover dui<strong>de</strong>lijk een, geneeskundige!<br />
benaming omdat het bewuste oscillatieapparaat \<br />
in het openbaar en per advertentie werd aan- ;<br />
geprezen als heilzaam ter genezing van allerlei |<br />
ziekten en gebreken, op <strong>de</strong> wijze ongeveer als I<br />
<strong>de</strong> beruchte Herculesgor<strong>de</strong>ls, Voltakruizen enz. |<br />
Tegelijkertijd werd <strong>de</strong>ze zoogenaam<strong>de</strong> natuur- '<br />
geneeskundige MISTELSKI door enkele personen<br />
aangesproken tot scha<strong>de</strong>vergoeding wegens toe- •<br />
gebracht na<strong>de</strong>el bij <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling van patiënten.<br />
In één geval werd hij veroor<strong>de</strong>eld tot j<br />
1000 M. boete, een straf gemakkelijk te dragen,<br />
wanneer men nagaat, dat <strong>de</strong> man, voor enkele |<br />
jaren in een paar kleine kamertjes begonnen,!<br />
thans een huis bewoont, waarvoor hij eenige"!<br />
; duizen<strong>de</strong>nMarken huur betaalt. Om in <strong>de</strong> toekomst j<br />
aan vervolging te ontkomen, heeft hij thans <strong>de</strong><br />
! ook hier Jte lan<strong>de</strong> gebruikelijke metho<strong>de</strong> aange- !<br />
gegrepen om een bevoegd arts aan zich te ver- j<br />
! bin<strong>de</strong>n ; zekere Dr. FERD. WAGNER ontvangt !<br />
j daarvoor 8000 M. per jaar. Èen vroegere assistent<br />
verklaar<strong>de</strong> voor <strong>de</strong>n rechter, dat hij belast was<br />
>met het hou<strong>de</strong>n van het zoogenaam<strong>de</strong> „Journaal<br />
! van genezingen" en op bevel van JVIISTELSKI I<br />
, meermalen ' personen als genezen heeft geboekt',<br />
\ die volstrekt niet hersteld waren.<br />
Und so wird's gemacht !<br />
Altijd duiken er weer nieuwe kwakzalvers<br />
op, altijd blijkt, dat hun manoeuvres, met enkele<br />
variaties, <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> zijn ; hon<strong>de</strong>rd malen wordt<br />
| bewezen, dat heel hun praktijk en streven er op<br />
MS;; gericht' om zich -ée verrijken<br />
mark waard was, 150<br />
mark gekost en 'was sie<br />
1 <strong>de</strong> firma SPETTER en Co., eigenares van bovengenoem<strong>de</strong><br />
apotheek, o.a. in verschillen<strong>de</strong> Rotterdamsche<br />
stoombooten is opgehangen. On<strong>de</strong>r<br />
het opschrift: „Zieken' Geneest U zelf' wor<strong>de</strong>n'<br />
in dit biljet o.m. mid<strong>de</strong>len aangebo<strong>de</strong>n <strong>tegen</strong>:<br />
klierachtige kin<strong>de</strong>ren, alle zenuwkwalen, alle<br />
maagkwalen, bloedarmoe<strong>de</strong>, rheumatiek, Y<br />
ten koste van<br />
ongelukkigen en goedgeloovigen en altijd toch<br />
j vin<strong>de</strong>n zij nieuwe slachtoffers.<br />
————————— ^SL^<br />
Wat <strong>de</strong> Volksapotheek, Jonk er fransstraat 701<br />
te Rotterdam^ zooal annonceert.<br />
er ~ j<br />
rekkingen, verstuikingen, zwaren en langd. hoest,,<br />
huidziekte, keelziekte, verzwakte mannen 'en]<br />
vrouwen, longtering en zw. borst, tand- of mondziekten,<br />
gal, verstopping en slechte stoelgang,<br />
onzuiver bloed, kink- en slijmhoest, diarrhé,<br />
bran<strong>de</strong>r ige oogle<strong>de</strong>n, haaruitval en> haarroos,^<br />
galsteen, ratten en. muizen, zweetvoeten, zwaarlijvigheid,<br />
bedwateren en nog meer.<br />
Het kan zóó, wij zullen maar niet meer opnoemen.<br />
Tegen al <strong>de</strong>ze kwalen wor<strong>de</strong>n <strong>de</strong> mid<strong>de</strong>len,<br />
waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> meest beken<strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len,<br />
met opgaaf van prijs, aanbevolen.<br />
't Is wel te betreuren, dat bij ons te lan<strong>de</strong><br />
nog geen wet bestaat die aan dit aanprijzen<br />
van mid<strong>de</strong>len — met vermelding van <strong>de</strong> ziekte<br />
waar<strong>tegen</strong> zij heeten te helpen — paal en perk!<br />
stelt. Menigeen, die zoo'n biljet leest, <strong>de</strong>nkt<br />
„ik kan het altijd probeeren" en loopt er zoo<br />
in tot scha<strong>de</strong> van zijn gezondheid en beurs.<br />
Uit <strong>de</strong> Pers.<br />
(Vervolg.)<br />
De Nieuwe Arnhemsche Courant van 4 Decern-,<br />
ber 1904 bevat een rubriek: „Sprokkelingen op<br />
medisch en hygiënisch gebied door Dr. KLAÜS/J<br />
waaraan wij het volgen<strong>de</strong> ontleenen :<br />
Wijzen<strong>de</strong> op <strong>de</strong> aanschrijving van <strong>de</strong>n Minister;<br />
van Justitie in Beieren (ook in 't vorig n°. van ons<br />
MbL opgenomen), gericht tot <strong>de</strong> procureurs-generaal<br />
<strong>de</strong>r gerechtshoven, waarin zij aangemaand wor<strong>de</strong>n<br />
te be<strong>de</strong>nken : „dat <strong>de</strong> kwakzalverij is gewor<strong>de</strong>n tot<br />
een be<strong>de</strong>nkelijken misstand in het openbaar leven,<br />
waarvan <strong>de</strong> bestrijding in het algemeen belang »V,<br />
gaat <strong>de</strong> schrijver aldus voort :<br />
„Misschien is dit belang allen niet dui<strong>de</strong>lijk en<br />
daarom wil ik trachten het gevaar <strong>de</strong>r kwakzalverij<br />
hier na<strong>de</strong>r toe te lichten. Daarvoor is 't noodig <strong>de</strong><br />
wijze, waarop <strong>de</strong> medicus tracht <strong>de</strong>n zieke te gç4J<br />
nezen in grove trekken te schetsen.<br />
„Beseffen<strong>de</strong> dat 't onmogelijk is iemand te genezen<br />
zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>n juisten aard en <strong>de</strong> oorzaak <strong>de</strong>r kwaal,<br />
te kennen, begint <strong>de</strong> medicus met 't stellen <strong>de</strong>r<br />
diagnose. Dit is een zeer gecompliceerd werk. dat<br />
takt en ervaring, maar vooral een voldoen<strong>de</strong> kennis<br />
<strong>de</strong>r geneeskun<strong>de</strong> eischt. De medicus tracht door een)<br />
gesprek <strong>de</strong> klachten van <strong>de</strong>n patiënt te vernemen,<br />
daarbij tevens op <strong>de</strong>n toestand van diens geestvermogens<br />
letten<strong>de</strong>. Daarna on<strong>de</strong>rzoekt hij volgens<br />
bepaal<strong>de</strong> metho<strong>de</strong>n <strong>de</strong>n zieke, ten ein<strong>de</strong> "eventueele<br />
afwijkingen i<strong>de</strong>r verschillen<strong>de</strong> organen te kunnen<br />
constateeren. Voor dit on<strong>de</strong>rzoek kan hij dikwijls<br />
niet <strong>de</strong> hulp van diverse instrumenten en scheikundige<br />
reagentia ontberen [thermometer, oog-, keel-,<br />
oorspiegel, microscoop, stoffen en toestellen voor<br />
on<strong>de</strong>rzoek van urine, faeces,^ braaksels, etc], daarbij<br />
letten<strong>de</strong> op familie-antece<strong>de</strong>nten, erfelijkheid, vroeger<br />
doorstane ziekten of ongelukken, etc, etc Is<br />
het hem aldus gelukt <strong>de</strong>n aard <strong>de</strong>r ziekte vast té<br />
stellen, dan moet hij bij <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling we<strong>de</strong>r met tal<br />
van omstandighe<strong>de</strong>n rekening hou<strong>de</strong>n, ['t gestel van<br />
<strong>de</strong>n patiënt, <strong>de</strong> leeftijd, het geslacht, <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
of 't feit dat sommige geneesmid<strong>de</strong>len niet<br />
verdragen wor<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> sociale omstandighe<strong>de</strong>n en<br />
't milieu van <strong>de</strong>n zieke].<br />
„Overwogen dus <strong>de</strong> uitkomsten van het on<strong>de</strong>rzoek,<br />
gelet op al <strong>de</strong> bovengenoem<strong>de</strong> omstandighe<strong>de</strong>n,<br />
bepaalt <strong>de</strong> geneesheer ein<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling.<br />
Allereerst tracht hij al wat scha<strong>de</strong>lijk is voor <strong>de</strong>n<br />
patiënt, te verwij<strong>de</strong>ren ; hij overweegt of <strong>de</strong> zieke!<br />
tehuis verpleegd kan wor<strong>de</strong>n, dan wel of opname<br />
in een ziekenhuis gewenscht of noodig is ; hij geeft<br />
aan, welke houding 't meest geschikt is, hij let op<br />
ventilatie en verwarming van 't zieken vertrek, hij<br />
schrijft leefregel en dieet voor, hij wijst er speciaal<br />
op welke spijs of drank, of gewoonten scha<strong>de</strong>lijk<br />
zijn ; hij geeft zich rekenschap of soms operatie al<br />
dan niet noodig is, en of men gerechtigd is <strong>de</strong><br />
operatie te verschuiven, zon<strong>de</strong>r gevaar te loopen dat<br />
<strong>de</strong> gunstige tijd daarvoor verstrijkt. .Wanneer dit<br />
aJJes. geregeld is [hetgeen gewoonlijk als 't voornaamste<br />
<strong>de</strong>el <strong>de</strong>r behan<strong>de</strong>ling moet beschouwd wor<strong>de</strong>n],<br />
dan pas schrijft <strong>de</strong> medicus zoo noodig nog<br />
geneesmid<strong>de</strong>len voor, daarbij we<strong>de</strong>r letten<strong>de</strong> ep leef *<br />
tijd en constitutie van <strong>de</strong>n zieke. Uit 't opgesom<strong>de</strong><br />
De heer C. J. VAN LEDDEN HULSEBOSCH te blijkt dus, dat voor een goe<strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling nood<br />
f Iqc.ht.st een paar weken | Amsterdam had <strong>de</strong> goedheid voor ons een photor zakelijk is, tallooze factoren in aanmerking, te ne<br />
gebruikt.<br />
| grafie te maken van een groot biljet, dat doo- men en daar rekening me<strong>de</strong> te hou<strong>de</strong>n.