M - Vereniging tegen de Kwakzalverij

I zonder succes bleef en zich verschillende pern
sonen onder behandeling van den waterkijker
stelden. De resultaten waren echter voor enkelen
hoogst treurig.
Ongeveer tegelijk met bovenstaande mededeeling
kregen wij inzage van een kaart waarop geschreven
stond :
svdokter b d jong water onder zoeker gratis
,jVoor min vermögende zitting 8-12 en 2-6 hoef-
„kade 913 f den haag."
Aan de achterzijde was de kaart onbeschreven;
blijkbaar -was hier een wit papier overgeplakt
pa daardoor heen kon men de volgende gedrukte
aankondiging lezen.
>' A - Jonge jan, urine onderzoek gratis. Spreek-
Vïfcur van (onleesbaar) Hugo de Grootstraat
„No. 87 Rotterdam."
Nu ging ons een licht op. A. JONGEJAN was
voor ons geen onbekende ; reeds in 1899 was
in het 3iaandhlad de aandacht op hem gevestigd.
Ten einde de zekerheid te verkrijgen of deze
z.g. Dr. DE JONG, die nu in den Haag woonde,
diezelfde persoon was als ALBERTUS JONGEJAN,
vroeger woonachtig te Qud-Beierlamd en daarna
te Rotterdam,, riepen wij de hulp in van den heer
Hoofdcommissaris van Politie te 's-Gravenhage,
de heer VERSTEEG, die ons ten hoogste verplichtte
met toezending van de twee volgende rapporten :
,,13 October 1905. De zich noemende Docter
„de Jong, genaamd Albertus Jongejan is geboren
„te Scheveningen, 17 Juli 1836. „Hy woont
„sedert 2 maanden Prinsengracht No. 146."
(In een advertentie van DOCTER DE JONG
in „De Wachter" was dit adres ook opgegeven.)
V,19 October 19Ö5. Albertus Jongejan, geboren
„te Scheveningen, 17 Juli 1836, woont niet meer
„Prinsengracht 146, doch' is, volgens bekomen
^inlichtingen, Maandag 16 Oct. j.1. vertrokken
„haar 'Antwerpen. De goederen zijn door den
„verhuizer 'gebracht naar het Hollandsche Spoorstation
alhier met bestemming „Station restant
„Antwerpen". De vrachtbrief was ten name
'„Lena ' den Ouden. Lena den Ouden woonde
i,mèt Jongejan samen."
Er bestaat dus geen twijfel omtrent de identiteit
Van den zich noemenden Docter de Jong.
Vermoedelijk zal de man zelf ^ hebben begrepen,
dat dit zijn optreden toch wat al te kras was en
'heeft hij zijn patiënten in den steek gelaten.
Nederland is'hem dus kwijt; maar daar de Docter
misschien lust kon krijgen van uit het buitenland
bok 'nog'zijne zegeningen over Neerlands bewoners
uiuie storten,'kan''hét "misschien 1 toch geen
k!waâd, nóg even in herinnering te brengen, wat
wij in Januari 1899 over hem schreven :
' „E e n nieuwe wonderdokter. Te
Oitd-Bèierland heeft zich een nieuwe wonderdokter
gevestigd. De man noemt zich JONGEJAN,
beweert uit een klooster te. Rome te zijn ontvlucht
en daarna als scheepsdokter vele jaren de
zee bevaren te hebben, en daar zooveel kundigheden
te hebbeh opgedaan, dat thans geen enkele
geneeskundige in. zijne schaduw kan staan. Hij
heeft zijn intrek genomen bij een gebrekkigen
man in een achterbuurt, en bereidt daar ook
zijn ' geneesmiddelen. Reeds hebben zich eenige
personen onder ' zijne' ' behandeling gesteld.
Omtrent dezejï persoon wordt nog nader het
Volgende aan 'de'"N". Rott. Ct. gemeld :
' ,,Het 'getal van zijne patiënten onder den
| minderen stand neemt aanmerkelijk toe. Behalve
-dat hij personen aan huis bezoekt, zit het woonvertrek
van zijn kostbaas dagelijks vol patiënten.
Hij' zingt dan psalmen en spreekt zulke hartroerende
gebeden uit, dat verscheiden zieken
zitten te schreien.—Biv ieder geneesmiddel dat
hij klaar maakt spreekt hij een gebed uit.
,,Wonderen Vertelt hij' van de genezingen
die aan Hem te danken fcijh. Onder anderen is,
zegt hij, eett'dame te Katêndrecht hem zôo dankbaar
' • voor de genezing 1 van een ziekte die ongeneeslijk
se neen, dat'zïj hem een legaat Van / 150.00
gemaakt heeft ;• dïe dame 'is thans 88 jaar'oud:
„Bij zijn kostbaas betaalt hij geen kostgeld,
doch als Vergoeding' "zal hij hem van dé'rhéumatièk.
waaraan hij reeds jaren lijdt, genezen.
Een ' armen man, die wegens verlamming der
beenen niet meer kan loopen, ^eeft hij beloofd
te zullen genezen. 1 Imaken der geneesmiddelen ; toen hij uit het Zulks klinkt voorzeker anders, doch tot deze
klooster ontvluchtte, nam hij het geheim recep­ verantwoording gevoelde Jhr. POMPE geen roeping,
tenboek mede en bestudeerde dat boek goed ; maar schrijft in het Volksblad als antwoord
vandaar zijn bekwaamheid." * op de hem door anderen en mij gedane uitnoodi-
Twee maanden later" konden wy het volgende giiig de exploitatie te staken : „van eenigen
berichten :
steun of belangstelling of medewerking bij de
„lilan. meldt uit Oud-Beierland het volgende behandeling van arme zieken zag ik tot heden
aan de N. Rott. Ct. :
geen «schijn," een meening, die zeker slechts
,,Dezer dagen werd ter gemeente-secretarieI weinigen met hem zullen deelen.
alhier aangifte gedaan van het overlijden van Bezwaarlijk kan verder de mededeeling, dat
een bewoner van den Zinkweg, die onder behan­ Tuberculophobine is „eene samengestelde bedeling
was geweest van den wonderdokter JONGE­ reiding uit verschillende planten, waarvan enkele
JAN ; (zie ons Maandblad van Januari j.1.) tevens onbekend zijn" de opgaaf eener juiste samen­
werd overgelegd een bewijs van overlijden, afgestelling heeten.
geven door dien wonderdokter. De secretaris j Laat mij hier herinneren aan de woorden van
dezer gemeente zeide met dat bewijs geen genoe­ Dr. G. W. BRTJTNSMA in zijn „Open brief" aan
gen te kunnen nemen, en verwees de aangevers Jhr. Mr. A. F. DE SAVORNIN LOHMAN (Mbld.
naar dr. Hers, die, als belast met de armen prac- 1 Jan. 1902) dien stàatman uitnoodigend, niet
tijk in die wijk, het lijk eerst moest schouwen. eenige, maar slechts een enkel geneesmiddel
Dr. Hers verklaarde alleen dan tot lijkenschouw te noemen, dat iemand in Nederland zou be­
te zullen overgaan, indien door den burgemeester zitten en waarvan de werking aan de academie
daartoe '- schriftelijk bevel zou worden "gegeven. onbekend is.
De burgemeester weigerde een dergelijk bevel, Zou men voorts niet denken, dat bijaldien
en heeft de zaak in handen van den officier van aan zulk eene onbekendheid kon worden geloofd,
justitie te Dordrecht, gesteld, aan wien tevens over Tub er culophobine bij het debat over tu­
het door den wonderdokter afgegeven bewijs berculose op het jongste congres voor Sociale hy­
is opgezonden.
giëne te 's-Gravenhage of te Parijs zou zijn ge­
Later werd nog het volgende bericht : zwegen ?
„De wonderdokter Jongejan heeft deze ge­ Al die onverwachts opduikende middelen wormeente
verlaten, zonder adres achter te laten. den dan ook vrij wel met een sceptisch oog be­
Van zijne wonderbaar lij ke genezingen is niets schouwd, zelfs kan de N.R.Ct. (6 Oct. 1905) zich
gebleken ; zelfs zijn kostbaas is niet hersteld. niet weerhouden, melding makend van Prof.
De vrouw, die volgens hem twee magen had Behring's proeven, daar aan toe te voegen —
en die hij van één maag zou verlossen, *is er ook „We zullen moeten afwachten en intus sehen
niet beter op geworden. .
onze verwachting vooral niet hoog spannen."
In deze gemeente had hij het vertrouwen En zeker niet ten onrechte, als men leest wat
grootendeels verloren ; hij werd dan ook alleen Dr. PIJNAPPEL in het Handelsblad van 20 Oct,
nog maar geconsulteerd door patiënten van schrijft, over hetgeen dporr he^n op het Parij sehe
buiten." **» "— * r ' ' $> -
congres werd vernomen. Prof. BEHRING deed
Sedert dien tijd hebben wij dien man uit het voor een internationaal medisch gehoor te
oog verloren tot dat hij dezer dagen — en wel Parijs uitvoerig verslag van zijne proeven, de
quasi-gepromoveerd — ^reer te voorschijn kwam. heer POMPE houdt zijn middel geheim. Daarom
moet ik ten slotte nog herhalen, den heer POMPE
volkomen vrijheid gunnende welke geneesmidde­
Tuberculophobine.
len hij overigens voor zijne patiënten wenseht
voor te schrijven, dat ik slechts opgekomen
Het Volksdagblad van 2 Oct., mij van be­ ben tegen het exploiteeren van een ge»
vriende zijde toegezonden, bevat onder het hoofd heimmiddel door een geneeskundige, een feit,
,,De strijd tegen de tering" een uitvoerig schrijven waartegen steeds is gestreden en waardoor ook
van Jhr. J. L. C. POMPE VAN MEERDERVOORT thans onze Vereeniging zich op den weg van den
te Apeldoorn; ten deele een repliek op het door heer POMPE heeft geplaatst.
mij * geschrevene in het September-nummer en,
"Dat "hrj een andere meening is. toegedaan, is
waarbij de aanwezigheid van gentiaan in ï ubercülö-
thans voldoende gebleken, terwijl ik ten overphobine
wordt ontkend. Men zal zich herinneren
vloede nog laat volgen — van welwillende zijde
dat ik schreef : „het middel bleek geheel van
werd hierop mijn aandacht gevestigd — dat
•plantaardigen aard. te zijn, stoffen met specifiekej
Jhr. J. L. C. POMPE VAN MEERDERVOORT, daar
eigenschappen vermocht ik niet aan te toonen,
wijdsch betiteld als oud-hoofd-officier van ge­
negatief waren ook de uitkomsten bij vergelijking
zondheid bij de Kon. Ned. Marine en professor
met middelen voor gelijke doeleinden aanbevolen,
aan de medische Universiteit in Japan — toen­
doch physisch, zoowel als chemisch bood het een
maals woonachtig in Nieuwpoort (België) — de
groote overeenkomst aan met een aftreksel van
eenige Nederlandsche geneeskundige is,, van wien
gentiaan"
in een der boekjes der firma van Dam een attest;
Welnu ik grondde die uitspraak op geconsta­ voor Sanguinose wordt gevonden; ondanks zijn
teerde verhoudingen en reacties, ook aange­ alcoholgehalte met vertrouwen door hem ook
geven door prof. Dr. H. WEFERS BETTINK bij voor klierachtige kinderen aanbevolen.
zijn bekend onderzoek van het middel tegen dron­ 's-Gravenhage, October 1905.
kenschap van het Institut du Zexa (Ph. Wkbld.
jg. 41 no. 4) en bevind mij dus in goed gezelsehap,
J. VAN RlEL.
zoodat, bijaldien de aangetoonde bitterstof niet
stamt van Gentiana lutea, zulks van een broertje
of zusje moet zijn die van gelijke physischchemische
geaardheid, ook in medische werking
Toezicht op Geheim middelen.
wel niet zeer zullen afwijken.
Onjuist is verder de bewering, dat een verzoek * In Pruisen bestaat een lijst van samenge­
om repliek door mij vrij. wel met „een weigering" stelde geneesmiddelen, zoogenaamde spécialité's,
zou zijn beantwoord, daar dr. POMPE verzuimt waarvan de verkoop niet of alleen onder zekere
te laten volgen, wat ik hem verder schreef en voorwaarden wordt toegestaan. Aan deze lijst
aldus luidt: ,,In hoofdzaak ben ik opgekomen wordt niet meer de hand gehouden en de minis­
tegen het feit, dat een Nederlandsche geneester heeft aan de Regeeringspresidenten in de
kundige," die vroeger op andere-wijze de aan­ provincie en aan het HoofçLder politie in Berlijn
dacht op zich wist te vestigen, thans een geheim- een nader onderzoek gelast, met opdracht hem
middel exploiteert en door aflevering tevens wat al deze middelen \ betreft, in te lichten om­
zijne wettehjke bevoegdheid overschrijdt. trent het volgende-:
Wenseht gij deze houding zakelijk te verde­ Zijn door clen fabrikant de%éstanddeelen van
digen of tegenover mij als onderzoeker de juist.e\ het middel en hunne verhouding bekend gemaakt
samenstelling der tuberculophobine te publi- en zijn daaronder volgens uw oordeel sterkwerceeren,
dan zal, naar ik vertrouw tegen opname | kende stoffen aanwezig. ?
van een stuk bij, den Redacteur wel geen bezwaar Zijn er bewijzen voor de juistheid dezer
In het kjftoster te Rome, ver­ bestaan, in welk geval ik zoo noodig niet onge­ opgaaf en zijn dienaangaande ambtelijke of
telt hij, was hij steeds behulpzaam bij het klaar: neigd ben gunstig te adviseeren."
overigens vertrouwbare onderzoekingen gedaan \