Seeds & Services Onderstam - augustus 2009 (.pdf 1 - Rijk Zwaan

onderstam augustus 2009
Samen zoeken naar de beste combinatie
Meerproductie en groeikracht met Emperador RZ
Kracht en generativiteit met Stallone RZ

Inhoud
Inkopper? ......................................................................... 2
Harry Augustijn uit Steenbergen:
“Alles draait om de juiste match” ...................................... 3
“Emperador RZ geeft meerproductie
én blijft krachtig doorgroeien” ........................................ 4/5
“Zelfde groeikracht en meer
generativiteit met Stallone RZ” ........................................ 6/7
61-074 RZ presteert prima onder aubergine .............................. 8
Adressen en telefoonnummers .................................................. 8
Colofon ....................................................................................... 8
2 onderstam | AUGUSTUS 2009
Uitgelicht
Inkopper?
Bij Rijk Zwaan steken we al een tijd lang
veel energie in de veredeling van succesvolle
onderstammen. Ook voor komend seizoen
kunnen we weer een betrouwbaar assortiment
aanbieden. Tegelijkertijd weten we echter, dat
het gaat om méér dan een goed assortiment:
cruciaal is de keuze van de juiste onderstam
voor de juiste situatie.
Het lijkt misschien een inkopper: kies de onderstam die
het meest bij uw eigen teelt past. Maar welke factoren
bepalen dan precies welke onderstam het meest geschikt
is? Naast feitelijke gegevens, zoals bedrijfstype, plant-
systeem en cultuurras, speelt het type teler hierbij een
belangrijke rol. ‘Ik ben een generatieve teler’, horen we
regelmatig van onze klanten. Maar vind maar eens twee
telers die precies hetzelfde verstaan onder generatief
en vegetatief. Ook bij Rijk Zwaan kunnen we hier niet
precies de vinger op leggen, maar is dat zo erg?
Er is nu eenmaal geen algemene handleiding uit te
schrijven voor de keuze van de juiste onderstam.
Maar des te belangrijker is het daardoor wél een
zo goed mogelijk beargumenteerde keuze te maken.
We proberen dan ook zo veel mogelijk mee te denken
met een teler en ervaringen uit te wisselen. Ervaringen
van telers, maar ook van onze veredelaars, die elke dag
weer meer bijleren over het gebruik van onderstammen.
Welke rol spelen bijvoorbeeld de glasopstanden? En
wat is de invloed van belichting?
In deze Seeds & Services Onderstam hebben we ervoor
gekozen zo nauwkeurig mogelijk mee te gaan in het
beslissingsproces van een aantal telers. Want ook al
kunnen we geen handleiding geven, we kunnen u wel
zo goed mogelijk informeren. Uiteindelijk leren we
toch het meest van elkaar.
Crop Teams Tomaat en Aubergine
H a r r y A u g u s t i j n , t e l e r o p h e t d e m o b e d r i j f
in Steenbergen:
“Alles draait
om de
juiste match”
Harry Augustijn ziet op het moment veel vraag
naar extra groeikracht.
De meest passende onderstam kiezen is een hele kunst. Maar als iemand hier gevoel voor heeft, is het wel
Harry Augustijn. In de demokas in Steenbergen ziet hij dagelijks hoe tientallen tomatenrassen zich gedragen
op verschillende onderstammen. “Uit de juiste onderstam kun je zóveel profijt halen!”
Dag en nacht is Harry Augustijn met
zijn tomaten bezig, maar voor Seeds
& Services maakt hij graag even tijd.
Hoewel hij, voor hij zijn licht laat
schijnen over het huidige aanbod
onderstammen van Rijk Zwaan, eerst
een waarschuwing geeft: “Alles draait
om de juiste match, dat kan ik niet
genoeg benadrukken. Ten eerste is het
belangrijk welke eigenschappen een
cultuurras heeft en wat een teler er
mee wil. Maar ook de teeltwijze en de
bedrijfsomstandigheden zijn van groot
belang.” Niet voor niets kijkt Augustijn
in zijn demokas niet alleen naar de
cijfertjes. “Natuurlijk wordt alles netjes
geregistreerd, maar het is minstens zo
belangrijk om te zien hoe een ras zich
gedraagt en reageert op een bepaalde
onderstam.”
Veel groeikracht
Dan is het tijd de onderstammen in te
duiken. Gevraagd naar Emperador RZ
is hij duidelijk: “Deze onderstam heeft
héél veel groeikracht. Een aantal
jaren geleden zagen we hier een
perfect voorbeeld van, toen het ras
Dometica RZ in de zomer telkens
wat te kort kwam. We hebben hem
toen op Emperador geprobeerd en
meteen schoot de productie met 3 à
4 kilo omhoog. Dat was nu precies
zo’n perfecte match waar ik het over
had!” Interessant is ook de rol die het
buitenklimaat speelt, bijvoorbeeld bij
Cappricia RZ. “Over het algemeen zie
je dat Emperador onder dit ras nog
beter presteert in gebieden met hogere
pieken op de dag en warmere nachten,
terwijl Cappricia-telers in gebieden
met mildere en groeizamere buitenomstandigheden
misschien meer baat
hebben bij Stallone RZ. Die onderstam
heeft ook veel groeikracht, maar
stopt de energie nog wat makkelijker
in zijn vruchten. Daarom is Stallone
ook aan te raden bij rassen die daar
over het algemeen wat meer moeite
mee hebben.”
Een relatief nieuwe onderstam is
tenslotte Bruce RZ. Augustijn: “Deze
heeft relatief nog wat meer groeikracht
en heb ik zelf leren kennen als
een onderstam met twee gezichten.
Bij een hoge plantbelasting gaat de
plant even generatief staan, dat
zie je bijvoorbeeld terug aan de
kopdikte. Terwijl bij een normale
plantbelasting toch zijn sterke
groeikracht tot uiting komt, maar
vergeleken met Emperador meer op
een vegetatieve manier. Bij supergeneratieve
rassen is Bruce dan ook
een hele goede keuze, omdat je
zonder al te veel inspanningen toch
veel groeikracht in huis kunt halen.”
Teeltbegeleiding
Toekomst
Harry Augustijn ziet op het moment
veel vraag naar groeikracht. “In het
segment tros grof zie je bijvoorbeeld
een trend naar wat generatievere rassen,
zoals Futuno RZ. Juist bij dat type
rassen is extra groeikracht welkom.
Bovendien lijken de zomers steeds
extremer te worden. Dan zijn een goede
groeikracht en uithoudingsvermogen
nog eens extra belangrijk. Daarnaast
blijven de teeltbedrijven zich ontwikkelen.
Nieuwe, hogere kassen zorgen
voor extra licht en door de opkomst
van WKK’s wordt er vergeleken met
vroeger veel meer CO 2 gedoseerd.
Maar daar tegenover staat juist weer
de wens van energiebesparing, wat
op veel bedrijven een grote rol speelt.
Uiteindelijk denk ik dan ook dat
bij de keuze van een onderstam de
teeltadviseurs een hele grote rol spelen.
Zij moeten de vertaalslag maken naar
individuele bedrijven.”
onderstam | AUGUSTUS 2009
3

Eric Geurts uit Oirlo
Emperador RZ onder Cappricia RZ
Henk Vandevelde uit Zedelgem (B)
Emperador RZ onder Admiro
Sander Solleveld uit Maasland
Maxifort onder Futuno RZ
5 m. poothoogte, 125 cm glas
5,70 m. poothoogte, 167 cm glas
5 m. poothoogte, 124,5 cm glas
Kasopstanden:
2,5 pl./m 2 (zomer: 3,4 st./m 2 )
2,23 pl./m 2 (zomer: 2,7 st./m 2 )
1,6 pl./m 2 (zomer: 3,3 st./m 2 )
Plantafstand:
geënt getopt op het 2 e blad
geënt getopt op het 2 e blad
1 op 1 geënt
Entmethode:
eind november
23 oktober 2008
12 november 2008
Zaaidatum:
5 en 15 januari 2009
17 december 2008
28 december 2008
Plantdatum:
vegetatief
generatief
vegetatief
Type teler:
‘Emperador RZ ge eft meerproductie
én blijft kracht ig doorgroeien’
Eric Geurts deed in 2008 zijn eerste ervaringen op met geënte
planten. Onder middelgrove trostomaat Cappricia RZ koos de
teler voor onderstam Emperador RZ. Een prima combinatie,
zo bleek aan het eind van de rit. Ook dit jaar heeft de teler dus
weer voor dit duo gekozen.
“Ik heb Cappricia één jaar
ongeënt geteeld en toen bleek
het een behoorlijk sterke groeier
te zijn. Dat is dan ook de
belangrijkste reden waarom ik
Emperador heb gekozen: die
zorgt voor een goede balans
tussen plant en vrucht. Over
het algemeen ben ik wel een
teler die graag wat overhoudt.
Je zou me wat dat betreft wel
een vegetatieve teler kunnen
noemen. Maar zelfs met
een generatieve onderstam
als Emperador, moet je bij
Cappricia blijven oppassen
dat hij in de herfst niet te
groeikrachtig wordt, zo heb ik
Henk Vandevelde is voorzitter van Tomabel en streeft met
zijn telers de beste kwaliteit na. Met Emperador RZ en fijne
vleestomaat Admiro realiseerde hij tot en met week 29 een
productie van 32,2 kilo. Een veelbelovende tussenbalans,
want zo hoog had de teler nog nooit gezeten.
“Vorig jaar teelde ik Admiro op
Maxifort. Die teelt vond plaats in
de oude kas. Dit jaar teel ik deze
vleestomaat op Emperador in de
nieuwe kas, dus beide teelten zijn
eigenlijk niet goed met elkaar te
vergelijken. Bovendien heb ik dit
jaar meer temperatuur gegeven
en is dit het eerste jaar dat we
zoveel CO 2 kunnen doseren.
Duidelijk is in ieder geval dat we
nog nooit zo’n hoge productie
hebben gerealiseerd. We hebben
nog nooit de 30 kilo gehaald bij
de start van week 30. Meestal
zaten we rond 29 kilo, terwijl dat
nu 32,2 kilo was. We hopen dit
jaar op de 60 kilo uit te komen.
Sander Solleveld is bedrijfsleider bij De Bruyn Tomaten
in Maasland, waar afgelopen jaar een volledige kas
werd volgeplant met Futuno RZ. Dit ras voor tros grof
presteert erg goed en valt vooral op door zijn
generativiteit. De teler is nog op zoek naar de meest
geschikte onderstam.
“Bij de keuze van een onderstam
moet er een klik zijn tussen het
cultuurras, de onderstam én de
teler. Zo houd ik zelf van tempo
maken en heb ik een relatief
nieuwe kas staan. Daardoor krijg
ik toch wat meer licht binnen
en kan ik door de poothoogte
van 5 meter goed sturing geven.
Bovendien heb ik veel CO 2 tot
mijn beschikking, en daarmee
nog eens extra generativiteit
in huis. Omdat Futuno ook
erg generatief is, zoek ik in
grote lijnen dan ook een sterke
onderstam met veel groeikracht.
gemerkt. Ik heb dan ook gekozen voor
geënt getopt. Maar dat is ook
uit kostenoverwegingen geweest,
want één op één enten was voor
mij geen optie.”
Even wennen
“Het was wel even wennen, die geënte
planten. Een nadeel van enten en
toppen is dat de eerste trossen wat
later en onregelmatiger aan de plant
komen. Je komt door enten bovendien
wat later in productie. Vooral
vanaf augustus levert het enten op
Emperador echter veel voordeel op.
De bedoeling is in de eerste week van
december te gaan ruimen.”
Mooie wortelvorming
“Ik heb Emperador gekozen naar
aanleiding van positieve berichten
van collega’s. Die vertelden dat deze
onderstam zorgt voor meer kilo’s
en hier kan ik inmiddels helemaal
in meegaan. Emperador geeft een
mooie meerproductie én blijft goed
doorgroeien. Dat is ook te zien aan
de mooie wortelvorming. De mat zit
vol met sterke wortels, wat een
positief gegeven is. De planten staan
Er mag bij mij best een hoop geweld
onder, want ik wil door kunnen tot
de kerst.”
Verschillende proeven
“Omdat het ras nog relatief
nieuw is voor mij, doe ik op het
moment proeven met verschillende
onderstammen. Daarbij kijk ik niet
alleen naar de opbrengst, want het
gaat er ook om wannéér je die kilo’s
oogst. Voor mij staat wel vast dat
ik één op één ga enten en ook aan
het plantsysteem verander ik
niets. Mijn hele teeltstrategie en
Je hebt dan extra productie en de
plant maakt sterkere trossen aan.
Een nadeel van de extra groeikracht
is alleen dat je wat extra blaadjes uit de
kop moet weghalen. Verder heeft het
enten ook invloed op de trossnoei.
We zijn langer doorgegaan met
6 vruchten, om de plant in het gareel
te houden. Pas in week 29 zijn we
naar 5 vruchten gegaan en dat is drie
weken later dan we gewend waren.
Tenslotte snoeien we ook de laatste
3 trossen weer op 6 vruchten.”
er ook sterk bij, zelfs in de warme
periode. Daarna zijn ze wel iets
fijner geworden, mede door de
zware trossen die onderaan de plant
hangen. Als die eraf zijn, zullen de
planten wel weer bijtrekken. Ik heb
inmiddels alle vertrouwen in de
kracht van Emperador.”
druppelsysteem zijn nu immers
op elkaar afgestemd. Binnenkort
neem ik in ieder geval een kijkje in
de demokas van Rijk Zwaan in
Steenbergen. Daar staat Futuno op
Emperador RZ en die onderstam lijkt
op papier heel geschikt voor mijn
situatie. Volgens mijn teeltadviseur
laat hij net wat extra groeikracht
zien, en dat is precies wat ik zoek.”
week 14
week 11
eind maart
Eerste productie:
33 kilo
37 kilo
38,7 kilo
Productie t/m week 31:
±120 gram
152 gram
160 gram
Gem vruchtgewicht:
Als gevolg van het enten
heeft Eric Geurts meer trossen
op 6 gesnoeid
Op Emperador RZ haalt
Henk Vandevelde dit jaar
topproducties
Voor extra groeikracht kiest
Sander Solleveld voor één
op één enten
4 onderstam | AUGUSTUS 2009
onderstam | AUGUSTUS 2009 5

Dick Breugem uit Bleiswijk
Stallone RZ onder Arvento RZ
Teun Varekamp uit De Lier
Stallone RZ onder Brioso RZ
Dirk van der Kaaij uit Vierpolders
Stallone RZ onder Sunstream
5 m. poothoogte, 125 cm glas
4,5 m. poothoogte, 112,5 cm glas
5,75 m. poothoogte, 167 cm glas
Kasopstanden:
2,5 pl./m 2 (zomer: 3,3 st./m 2 )
2,5 pl./m 2 (zomer: 3,75 st./m 2 )
2,5 pl./m 2 (zomer: 5 st./m 2 )
Plantafstand:
1 op 1 enten
geënt getopt op het 2 e blad
geënt getopt op het 2 e blad
Entmethode:
3 november 2008
29 oktober 2008
begin april 2009
Zaaidatum:
10 december 2008
18 december 2008
22-23 mei 2009
Plantdatum:
vegetatief
licht vegetatief
generatief
Type teler:
‘Zelfde groeik racht en meer
generativiteit m et Stallone RZ’
Dick Breugem had vorig jaar al een goed jaar met losse
tomaat Arvento RZ op onderstam Emperador RZ. In
samenspraak met teeltadviseur Kees de Jong, koos hij dit
jaar toch voor onderstam Stallone RZ op zijn hele bedrijf.
Een keuze die hem tot nu toe bijzonder goed bevalt.
“Over Stallone was vorig jaar
nog weinig bekend. Hij stond
in de demokas van Rijk Zwaan.
Stallone toonde niet minder
groeikracht dan Emperador
en liet een generatieve inslag
zien. Dat was iets wat we
wilden, omdat we één op één
enten. Zo gaan de planten
iets makkelijker generatiever
staan. Die verwachting is
uitgekomen: de meerproductie
is zelfs hoger dan we hadden
gedacht. Tot en met week
29 oogstten we zo’n 2,5 kilo
meer. Natuurlijk hebben
we dit jaar wel betere lichtomstandigheden
gehad dan
De teelt van cocktailtomaat Brioso RZ verloopt bij
Teun Varekamp heel anders dan vorig jaar. Toen vocht
de teler de hele teelt tegen het blad, terwijl het gewas
nu veel meer in balans staat. Onderstam Stallone RZ
draagt hier zeker aan bij.
“Onze kas in De Lier is 10 jaar
oud en Brioso is aan de vegetatieve
kant. Daarom gingen we
op zoek naar een generatieve
onderstam, die voldoende
groeikracht heeft. We kwamen
toen uit bij Stallone. We streven
naar minder extreme groei en
meer tomaten, daarbij past ook
onze keuze voor enten toppen:
vorig jaar hadden we nog één
op één geënte planten. Ook
in andere opzichten hebben
we onze teeltwijze aangepast.
Zo hebben we de eindafstand
vergroot. Vorig jaar hadden we
vier koppen per m 2 , dit jaar is de
eindafstand 3,75 stengels per m 2 .
Dirk van der Kaaij is teler en mede-directeur van
verkoopbedrijf Red Star, gespecialiseerd in diverse
smaaktomaten met productiebedrijven in Nederland,
Engeland en Spanje. Mini-pruimtomaat Sunstream
profiteert op dit moment volop van de kracht van
Stallone RZ.
“De combinatie van Stallone
met de mini-pruimtomaat staat
op ons bedrijf in Vierpolders,
op een oppervlakte van 48.000
m 2 . De teelt tot nu toe ziet er
prima uit. De planten zijn na
de Hemelvaart in een lege kas
geplant. Er is gestart op een
afstand van 50 centimeter. Toen
is gelijk een kopdief aangehouden
bij de eerste tros, waardoor
de stengelafstand is verdubbeld
naar 5 stengels per m 2 . Dit om
de tomaten niet te grof te laten
worden. Het is de eerste keer
dat we op Stallone telen, maar
vorig jaar. Maar dan nog zitten
we relatief hoog.”
Generatieve inslag
“De generatieve inslag was al vanaf
het begin van de teelt te zien. Het uit
zich in een stabiele groei en zetting
tot nu toe. Ik moet zeggen dat we
met ons stookregime ook iets meer
generatief hebben gestuurd en dat we
de extra kop twee weken later hebben
aangehouden - in week 9 in plaats
van in week 7. Het resultaat is dat we
sterke planten hebben en dat onze
totaalproductie tot nu toe vrij goed
Ook hebben we minder hard gestookt.
Dit alles heeft geresulteerd in een
goede teelt met meer evenwicht in het
gewas. Daarbij is de productie hoger
dan vorig jaar, terwijl we juist minder
stengels hebben staan.”
Voldoende groeikracht
“De planten hebben zeker voldoende
groeikracht om de productie vol te
houden. Ze hebben mooie wortels.
Het is natuurlijk lastig te zeggen waar
dat precies aan toe te wijzen is, maar
onze indruk is in ieder geval dat de
onderstam Stallone zeker niet tekort-
hoewel de teelt van mini-pruimtomaat
Sunstream op onderstam Stallone
nog jong is, hebben we er een goed
gevoel over.”
Jaarrond
“De productie tot nu toe, tot en
met week 30, is wat hoger dan wat
Sunstream realiseert op de andere
onderstammen, die we in proeven op
dezelfde locatie hebben staan. Dat is
duidelijk een positieve verbetering.
Stallone past bovendien bij ons omdat
het een sterke onderstam is en wij
generatieve telers zijn. Bovendien
is. Ik schrijf dat trouwens ook toe aan
het virusvrij houden van het gewas.
We gaan heel serieus om met het
hygiëneprotocol. Als het gewas gezond
en virusvrij blijft, gaat de hergroei in
de komende periode ook goed en zal
het weinig moeite kosten de grofheid
op de vrucht te houden. De laatste
vijf weken is de grofheid duidelijk
beter dan vorig jaar. Als dit allemaal
doorzet, is de kans groot dat we in het
najaar een goede productie krijgen.”
schiet. Volgend jaar kiezen we hem
weer en houden we onze teeltwijze
ongeveer hetzelfde. We oogsten nu
meer en de bladeren van de planten
zijn kleiner. Daar zijn we blij mee.
Pluspunt is ook dat de trossen wat
groter zijn. Daardoor kunnen we
makkelijk op 10 of 11 vruchten
snoeien. Met het vruchtgewicht
blijven we netjes onder de 42 gram,
wat prima is voor cocktailtomaten.”
hebben we een sterke belichtingsinstallatie
met een capaciteit van
15.800 lux, wat een extra generatieve
inslag geeft. Als de rest van de
teelt ook zo goed uitpakt, zullen
we de combinatie met Stallone het
hele jaar continueren en flink
uitbreiden. Als we de belichtingsinstallatie
maximaal willen
benutten, zullen we namelijk naar
twee teelten per jaar moeten.”
week 12
week 11
week 28 (jaarrond)
Eerste productie:
44,1 kilo
27,3 kilo
4,6 kilo
Productie t/m week 31:
102 gram
40-41 gram
20-23 gram
Gem vruchtgewicht:
Dick Breugem houdt met Stallone RZ
grofheid op de vrucht
Teun Varekamp schakelde
dit seizoen over naar enten toppen
De belichting zorgt bij Dirk van der Kaaij
voor extra generativiteit
6 onderstam | AUGUSTUS 2009
onderstam | AUGUSTUSR 2009
7

8
61-074 RZ
presteert prima
onder aubergine
In Zevenbergen beproeft Rijk Zwaan in
samenwerking met Greenbrothers op 3500 m 2
verschillende auberginerassen en onderstammen.
De vier belangrijkste combinaties zijn Jaylo RZ
op Beaufort, Jaylo op 61-074 RZ, Gabriella RZ
op Beaufort en Gabriella op 61-074 RZ.
Onderstam 61-074 RZ lijkt een schot in de roos.
Tot nu toe laat onderstam 61-074 RZ bij alle cultuurrassen
een voller gewas en iets meer scheutgroei zien. Ook de
productie ligt bij deze onderstam hoger, gemiddeld zo’n
3 procent. De potentie van 61-074 RZ is duidelijk groot.
Nu is het afwachten of deze onderstam zich ook in het
najaar staande weet te houden naast Beaufort. In de
demokas bij Greenbrothers heeft elke combinatie drie
teeltgoten tot z’n beschikking, vanaf de gevel tot aan het
betonpad, zodat er twee weegpaden beschikbaar zijn.
Alleen de meest ervaren mensen mogen in het gewas
werken en op zaterdag komt er een medewerker speciaal
terug voor allerlei planttellingen en registraties.
week 27
Gabriella RZ
op 61-074 RZ
Gabriella RZ
op Beaufort
Jaylo RZ op
61-074 RZ
Jaylo RZ op
Beaufort
Plantbelasting
(per m 2 )
onderstam | AUGUSTUS 2009
Gemiddeld Productie (kg/m
vruchtgewicht (g)
2 )
cumulatief
14,3 319 32,7
13,1 318 31,8
7,6 340 29,8
9,6 347 28,9
Teeltadviseurs/vertegenwoordigers
Rijk Zwaan Nederland B.V.
ronald van den Bulk,
Geesteren (n-nL)
Mobiel +31 (0)6 51310630
r.van.den.bulk@rijkzwaan.nl
Kees de Jong, Bleiswijk (ZH)
Mobiel +31 (0)6 53298990
k.de.jong@rijkzwaan.nl
Peter reinders, Panningen (L)
Mobiel +31 (0)6 51166128
p.reinders@rijkzwaan.nl
Zaadhandel Hollandia NV België
Gaston Jacobs, Berlaar-Gestel
Mobiel +32 (0)475 456443
g.jacobs@hollandia.be
Accountmanagers Benelux
accountmanager plantenkwekers
Peter reinders, Panningen
Mobiel +31 (0)6 51166128
p.reinders@rijkzwaan.nl
Peter van schie, de Lier (ZH)
Mobiel +31 (0)6 27885103
p.van.schie@rijkzwaan.nl
John Verbruggen, rijkevoort (nB)
Mobiel +31 (0)6 20247174
j.verbruggen@rijkzwaan.nl
Ben Zwinkels, Waddinxveen (ZH)
Mobiel +31 (0)6 53298994
b.zwinkels@rijkzwaan.nl
Rijk Zwaan Nederland B.V.
Burgemeester Crezeelaan 40
Postbus 40, 2678 ZG De Lier, Holland
Telefoon +31 (0)174 53 23 00, Fax +31 (0)174 53 21 63
E-mail sales@rijkzwaan.nl Internet www.rijkzwaan.nl
Zaadhandel Hollandia NV
Westkaai 8, 2170 Merksem, België
Telefoon +32 (0)3 647 06 07, Fax +32 (0)3 647 06 85
E-mail info@hollandia.be Internet www.hollandia.be
seeds &services
Peter scheire, Zele
Mobiel +32 (0)475 258735
p.scheire@rhollandia.be
accountmanager trade & retail
maarten van der Leeden
Mobiel +31 (0)6 12984807
m.van.der.leeden@rijkzwaan.nl
Wilt u reageren op artikelen uit deze RZ Seeds & Services?
Stuur dan een e-mail naar m.de.veen@rijkzwaan.nl.
Uw reactie wordt zeer op prijs gesteld.
Er bestaan verschillende niveaus van specialisatie in interacties tussen planten en ziekten of plagen. Het
identificeren van dergelijke specialisatie vereist ingewikkelde analysemethodes. Vaststellen of een plant al
of niet is aangetast door een specifieke belager, kan afhangen van de gebruikte analysemethode. Het is belangrijk,
in het algemeen, te benadrukken dat de specialisatie van belagers van tijd tot tijd en van plaats tot
plaats kan variëren, af hankelijk is van milieufactoren en dat nieuwe biotypes van plaagveroorzakers of fysio’s
van pathogenen kunnen ontstaan die resistentie kunnen doorbreken.
Immuniteit: een plantenras wordt niet aangetast door een specifieke plaag of ziekte.
Resistentie: het vermogen van een plantenras om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of
ziekte te beperken alsmede de schade die zij veroorzaakt in vergelijking met vatbare plantenrassen onder
vergelijkbare milieuomstandigheden en plaag- of ziektedruk. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige
ziektesymptonen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk.
twee niveaus van resistentie worden gedefinieerd:
Hoge resistentie (Hr): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte
onder normale plaag- of ziektedruk sterk in vergelijking met vatbare rassen. Deze plantenrassen kunnen
echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk.
Intermediaire resistentie (Ir): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of
ziekte, maar kunnen meer symptomen vertonen in vergelijking met hoog resistente rassen. Intermediair resistente
plantenrassen zullen minder ernstige ziektesymptomen of schade vertonen dan vatbare plantenrassen
onder vergelijkbare milieuomstandigheden en/of plaag- of ziektedruk.
Vatbaar: het onvermogen van plantenrassen om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte
te beperken.
- Indien in een resistentiecode t.a.v. een bepaald ras wordt verwezen naar bepaalde biotypes of stammen
waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat geen resistentie wordt geclaimd tegen andere
biotypes of stammen van dezelfde plaag of ziekte.
- Indien in een resistentiecode niet wordt verwezen naar biotypes of stammen waartegen resistentie wordt
geclaimd, dan betekent dit dat resistentie alleen wordt geclaimd tegen bepaalde niet nader gespecificeerde
biotypes of stammen.
Beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en elke andere informatie in welke vorm dan ook over bijvoorbeeld
de houdbaarheidsdatum, zaai-, plant-, en oogstdata, afkomstig van Rijk Zwaan zijn zo nauwkeurig mogelijk
afgestemd op ervaringen in proeven en praktijk. Rijk Zwaan aanvaardt echter in geen enkel geval op grond
van zulke beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en informatie aansprakelijkheid voor afwijkende resultaten
in het geteelde product. De koper is zelf verantwoordelijk voor de juiste opslag van de zaden en dient
zelf te beoordelen of de zaken en teeltadviezen geschikt zijn om voor de beoogde teelten respectievelijk
onder de lokale omstandigheden te worden gebruikt.