RIVM rapport 340001001 Ranking van drugs

6.7 Ecstasy (MDMA)
Gemiddelde scores van het
Nederlandse expert panel Toxiciteit Verslaving Sociale schade Totale schade
Voor het individu (gebruiker) 1,3 0,6 1,2 1,06
Voor de gehele bevolking 1,3 0,6 1,1 1,03
Werking
Ecstasy is de populaire naam voor 3,4-methylenedioxymethamphetamine (MDMA). De belangrijkste
effecten van MDMA/ecstasy zijn euforie, een lekker, energiek, sociaal, extrovert en gelukkig gevoel,
verhoogde empathie, het gevoel dichter bij de ander te zijn, veranderde waarnemingen van kleuren en
geluiden, maar geen hallucinaties en ten slotte somatische symptomen, zoals verhoogde bloeddruk en
hartslag en verwijde pupillen. Na inname wordt MDMA snel opgenomen en wordt na
1–2 uur het maximale effect bereikt.
Net als andere amfetamine-analoga verhoogt MDMA de afgifte van dopamine en serotonine in de
hersenen (striatum, nucleus accumbens en prefrontale cortex). Door activatie van oxytocine systemen
in het brein, geeft MDMA haar karakteristieke sociale en seksuele stimulatie.
Acute toxiciteit
Acute bijwerkingen die het meest voorkomen zijn achtereenvolgens: gebrek aan eetlust, kaken op
elkaar klemmen, droge mond, dorst, rusteloosheid, hartkloppingen, problemen met de concentratie,
duizeligheid, het koud hebben en gevoelig zijn voor koude, sufheid, ritmische snelle oogbewegingen,
opvliegers, de mond niet kunnen openen, spierstijfheid, slapte, slapeloosheid, verwardheid, angst en
tremor. MDMA kan ook paniekaanvallen, delirium en een kortdurende psychose uitlokken, die weer
snel verdwijnen. Wat langer aanhoudende bijeffecten (tot 24 uur na gebruik) zijn gerangschikt naar
voorkomen: vermoeidheid, zware benen, droge mond, gebrek aan eetlust, slapeloosheid, dufheid,
slapheid, stijve spieren, gebrek aan energie, problemen met de concentratie en hoofdpijn. Resteffecten,
die nog 7 dagen na MDMA-gebruik kunnen optreden zijn vermoeidheid, geïrriteerdheid, angst, gebrek
aan energie, terneergeslagen gevoel, slapeloosheid, dufheid en stijve spieren.
Bij een zware intoxicatie kunnen symptomen optreden, zoals delirium, coma, epileptische krampen,
lage bloeddruk, aritmiën, hyperthermie (>40 °C) en nierfalen met rhabdomyolyse (afbraak van
spieren). Voorts zijn plotselinge hepatitis en levernecrose als bijwerking beschreven. De hyperthermie
of oververhitting is het resultaat van een direct effect van MDMA op het centrale
temperatuurregelcentrum en vernauwing van de bloedvaten in de huid. Het is ook gerelateerd aan de
verhoogde spieractiviteit tijdens het dansen, de hoge temperaturen op drukbezochte plaatsen en
dehydratatie (vochtverlies). Een fatale hartaanval kan het gevolg zijn en deels voortvloeien uit de reeds
genoemde symptomen.
Gedurende bijna 6 jaar (1996–2002) waren er in Engeland en Wales 202 fatale ongevallen die aan
MDMA-gebruik gerelateerd waren. De gegevens laten een stijgende trend zien; meer mannen dan
vrouwen waren het slachtoffer en driekwart was jonger dan 29 jaar. Slechts in een klein deel van de
gevallen (17%) was er sprake van enkel MDMA-gebruik; meestal was MDMA samen met andere
drugs gebruikt (alcohol, cocaïne, amfetamines of opiaten). In Nederland leidden in 2006 vier acute
intoxicaties met een psychostimulant tot een fataal ongeval, waarbij het overigens niet bekend is of het
MDMA, amfetamine of een andere psychostimulant betrof.
RIVM-rapport 340001001 47