heidsgebouwen er levensbeschouwe- lijk neutraal ... - deMens.nu

Ik zat helemaal achteraan in de eerste kleuterklas.
De juf, een blije en in een bloemenjurk gegoten, vrij
gezette jongedame (ik herinner me een canyon van
een decolleté) las een vrolijk verhaaltje voor maar ik
lette niet op want ik moest heel, héél erg dringend
plassen. Rechts van mij zat een ander jongetje
voortdurend naar mij te glimlachen. Ik lachte samenzweerderig
terug. Blij dat ik niet de enige was
die niet naar de juf luisterde. Blij dat ik een vriend en
bondgenoot had gevonden in dit vreemde gebouw
waar mijn moeder me had achtergelaten.
Plots voelde ik hoe een deugddoende en bevrijdende
warmte zich in mijn broek verspreidde en terwijl
de eerste druppels veel te lang opgehouden plas
onder mijn stoel op de grond vielen, glimlachte mijn
nieuwe vriend nog breder. Ik lachte terug. Omdat we
allebei achteraan zaten, had niemand anders de plas
onder mijn stoel gezien. Spannend, nu hadden mijn
nieuwe vriend en ik ook al een geheim!
Opeens riep hij “juffrouw juffrouw!” en wees naar
mij: “hij heeft pipi gedaan hij heeft pipi gedaan...”
Het schaamteloze verraad. En hij bleef maar naar mij
glimlachen, met een uitdrukking alsof hij mij zonet
een dienst had bewezen. Ik vermoed dat de misantropie
toen stilletjes in mijn kinderziel is geslopen.
Als je vier bent, hoor je een heleboel woorden waarvan
de betekenis je volledig ontgaat. ‘Hoogconjunctuur’,
‘zoetwaterbassin’ of ‘condooms’ bijvoorbeeld.
Het kan ook om een nochtans eenvoudig en vaak
gebruikt woord gaan. Zoals ‘mensen’. Men staat er
niet bij stil, maar als je vier bent is zo’n woord vrij
abstract. Wist ik veel dat ik een ‘mens’ was. Voor
zover ik wist was ik ofwel ‘de kleine’, ofwel ‘de zoon
van Willy en Liliane’, soms ‘de kleine van Willy en
Liliane’ en meestal ‘ventje’. Niemand had mij ooit
‘een mens’ genoemd.
In datzelfde eerste kleuterklasje kwam een non af
en toe de juf een uurtje vervangen. Ze vertelde ook
verhaaltjes. Geen vertellingen over het grote dierenbos
of over Roodkapje. Meestal ging het over ‘god’
en ‘de mensen’. En over de zonde en de hemel en
de hel. Afgaande op de manier waarop die non over
‘mensen’ sprak, nam ik aan dat het hier een boosaardige
robotsoort betrof. Wist ik veel dat het eigenlijk
over mij ging. Ik vond het allemaal best
spannend wat ze vertelde en veel opwindender dan
de verhaaltjes van de juf. Als je een uk bent, spreekt
een minzaam voorgelezen Tiny op de boerderij nu
eenmaal minder tot de verbeelding dan het verhaal
van Sodom en Gomorra, op sinistere wijze verteld
door een in het zwart geklede en met een kap getooide
vrouw van middelbare leeftijd die haar
kromme, bleke en met levervlekken bedekte vingers
naar je uitsteekt om haar onheilspellende boodschap
kracht bij te zetten. “Wat waren die robotten
hufters en klootzakken”, dacht ik. Nu ja, de woorden
‘hufter’ en ‘klootzak’ kende ik als vierjarige natuurlijk
ook nog niet, wellicht dacht ik “wat waren
die robotten stouteriken!”
Toen ik na een tijdje eindelijk doorhad dat die angstaanjagende
nonnenverhalen helemaal niet over lugubere
mechanische wezens maar feitelijk over mezelf
en mijn ouders en over mijn vriendjes en mijn buurjongens
en -meisjes en over die leuke Nonkel Bob op
de televisie gingen, geloofde ik die non op slag niet
meer. Toen vond ik die ‘god’ ineens een stouterik.
Ik vraag me soms af, op momenten wanneer ik echt
niets beters te doen heb, of die non - mocht ze toen
mijn gedachten hebben gekend - de ironie hiervan
zou hebben ingezien. Ze voedde niet enkel mijn pas
ontloken misantropie maar ze leerde me om wantrouwig
te zijn én ze maakte me in een ruk door ook
immuun voor godsdienst.
Eigenlijk heb ik veel aan haar te danken.
deMens.nu Magazine | 19