Nota van wijziging

ZITTING 1962—1963 — 6471
Fiscale faciliteiten voor bezitsvorming met betrekking
tot effecten
NOTA VAN WIJZIGING
(Ingezonden 18 december 1962)
Nr. 9
In het ontwerp van wet worden de volgende wijzigingen aangebracht.
A. In de artikelen I tot en met IV van het ontwerp van
wet wordt telkens „uitsluitend kunnen worden uitgegeven tegen
betaling ten laste van een spaartegoed dat gevormd is in het
kader van een spaarregeling vallende onder de wet van 26
oktober 1961 (Stb. 459), houdende voorzieningen met betrekking
tot premiespaarregelingen en winstdelingsspaarregelingen
voor werknemers" vervangen door: uitsluitend kunnen worden
uitgegeven aan binnen het Rijk wonende natuurlijke personen
wier zuiver inkomen in de zin van het Besluit op de Inkomstenbelasting
1941 in het kalenderjaar voorafgaande aan dat van de
uitgifte, niet meer heeft bedragen dan een bij algemene maatregel
van bestuur te bepalen bedrag.
B. In de artikelen I tot en met IV wordt telkens aan „niet
duurzaam gehouden kunnen worden door een ander dan degene
aan wie zij zijn uitgegeven" toegevoegd: , of, na de ontbinding
van het huwelijk, door diens gewezen echtgenoot.
C. Artikel V wordt vervangen door:
Artikel V
De Minister van Financiën kan onder door hem te stellen
voorwaarden toestaan, dat tijdelijk wordt afgeweken van artikel
5, eerste lid, onderdeel 4, letter a, van het Besluit van Vennootschapsbelasting
1942.
Toelichting
Tijdens het mondeling overleg op 25 september 1962 tussen
de bijzondere commissie voor wetsontwerp 6471 (Fiscale faciliteiten
voor bezitsvorming met betrekking tot effecten) en
ondergetekenden is, naar aanleiding van de door vele leden
geuite bezwaren tegen de afbakening van het begrip kleine
spaarder door middel van de koppeling van de fiscale faciliteiten
van dit wetsontwerp aan bepaalde spaarregelingen, door
de ondergetekenden toegezegd de regeling op dit punt opnieuw
te overwegen. Het nadere beraad heeft er toe geleid, dat de
ondergetekenden besloten hebben deze koppeling los te laten
en in de plaats daarvan het begrip „kleine spaarder" af te bakenen
door het stellen van een inkomensgrens.
Zoals reeds werd opgemerkt in het verslag van het mondeling
overleg (stuk nr. 8, blz. 5, linkerkolom) is bij het opstellen
van de onderhavige regeling uitgegaan van de tot dan toe met
werknemersspaarregelingen opgedane ervaring, dat effecten
steeds worden gekocht ten laste van een in het kader van een
spaarregeling gevormd spaartegoed. En bij aankoop ten laste
van een dergelijk spaartegoed levert het voor een bijzondere
beleggingsinstelling geen enkele moeite op om te zorgen, dat
haar aandelen of deelnemingsbewijzen alleen in handen van
kleine spaarders komen. Een verklaring van de bank die bij
de aankoop van een dergelijk stuk haar bemiddeling verleent,
omtrent de herkomst van het aankoopbedrag is daartoe voldoende.
Er heeft zich echter na de indiening van het wetsontwerp
een nieuwe ontwikkeling voorgedaan, waardoor twijfel is ont-
I 6471 9

staan of de koppeling wel de meest juiste wijze van afbakening
van het begrip kleine spaarder is. Het Besluit prcmicspai:rrcgclingen
en winstdelingsspaarrcgelingcn heeft namelijk intussen
de mogelijkheid geopend, dat werknemers rechtstreeks periodieke
betalingen verrichten, betalingen dus die, hoewel niet
afkomstig uit een spaartegoed, toch voor een werkgeverspremie
in aanmerking komen. Nu is het weliswaar niet met zekerheid
te voorspellen, dat deze rechtstreekse betalingen ook voor de
aankoop van aandelen en dee'.nemingsbewijzen in bijzondere
beleggingsinstellingen een grote vlucht zullen nemen, doch wel
is gebleken, dat in de kringen van de nog op te richten bijzondere
beleggingsinstellingen grote belangstelling voor deze mogelijkheid
bestaat.
De ondergetekenden zijn van oordcel, dat de in het wetsontwerp
neergelegde koppeling een rem zou kunnen vormen voor
een ontwikkeling in deze richting, en daarmede voor de zozeer
wenselijke ontplooiing van de bijzondere beleggingsinstellingen.
Immers met betrekking tot dergelijke rechtstreekse betalingen,
kan de beleggingsinstelling — anders dan bij betalingen ten
laste van een spaartegoed — niet op eenvoudige wijze vaststellen
of de betaling geschiedt binnen het kader van een spaarregeling.
Hiertoe zou zij zelf een onderzoek moeten instellen,
hetgeen o.m. inhoudt, dat zij op de hoogte moet zijn van alle
werknemersspaarregelingcn, welke voor haar deelnemers gelden.
Daarnaast staat dan nog de moeilijkheid, dat de deelnemers
— anders dan bij betalingen ten laste van een spaartegoed
•—• wel eens grotere periodieke betalingen zouden kunnen
doen dan die, welke in het kader van de werknemersspaarregeling
passen. De instellingen mogen dan voor het meerdere
geen stukken afgeven waaraan de faciliteiten verbonden
zijn. Een en ander zou er toe kunnen leiden, dat de bijzondere
beleggingsinstellingen formeel wel, doch in feite niet zouden
kunnen worden gevoed door middel van rechtstreekse betalingen.
Dit betekent, dat het sparen in de vorm van specifieke
aandelen en deelnemingsbewijzen in feite ten achter zou staan
o.m. bij het sparen in de vorm van gewone effecten. Deze overwegingen
hebben de ondergetekenden tot de conclusie gebracht,
dat in het licht van de gewijzigde omstandigheden niet
langer kan worden vastgehouden aan de stelling, dat de koppeling
de eenvoudigst mogelijke oplossing geeft voor de vraag
hoe de faciliteiten in beginsel worden voorbehouden aan de
kleine spaarder.
Als nieuwe afbakening van het begTip kleine spaarder stellen
de ondergetekenden een inkomensgrens voor. Bij hun besluitvorming
hieromtrent hebben zij mede overwogen, dat een inkomensgrens
tegenover de twee in de memorie van antwoord vermelde
nadelen — namelijk de noodzaak van medewerking van
de belastingdienst en de wisselvalligheid van het inkomen —
toch ook niet geringe voordelen biedt.
In de eerste plaats denken zij daarbij aan de ruimere kring
van kleine spaarders die van de faciliteiten kunnen profiteren.
Zoals het wetsontwerp tot nu toe luidde, konden alleen werknemers
— en dan nog slechts die werknemers wier werkgever
een spaarregeling had waarin het effecten-sparen werd mogelijk
gemaakt — van de faciliteiten profiteren; thans kan iedere
werknemer, en ook iedere zelfstandige met een inkomen bencden
de inkomensgrens de faciliteiten deelachtig worden.
Weliswaar betekent het invoeren van een inkomensgrens zoals
ook verschillende leden in het mondeling overleg opmerkten,
anderzijds een zekere verenging van de werkingssfeer van de
wet, namelijk inzoverre de categorie werknemers met een inkomen
boven de inkomensgrens wordt uitgesloten. Zulks had
echter eigenlijk reeds in het huidige ontwerp het geval moeten
zijn. Deze onvolkomenheid is destijds echter geaccepteerd terwille
van een grotere overzichtelijkheid en hanteerbaarheid
van de regeling als geheel.
In de tweede plaats willen zij als voordeel noemen het gedeeltelijk
overbodig worden van voorzieningen ter overbrugging
van de aanvangsmoeilijkheden voor nieuw opgerichte
beleggingsinstellingen. Was het in de oorspronkelijke opzet
nog gewenst de mogelijkheid te openen een beroep te doen
2
op andere spaargelden van kleine spaarders dan die welke in
het kader van een spaarregeling zijn gevormd, bij het loslaten
van de koppeling der faciliteiten aan spaarregelingen
is een dergelijke overgangsregeling uiteraard overbodig.
In de derde plaats komt het de ondergetekenden voor, dat
de regeling in de thans gewijzigde vorm voor de spaarders
duidelijker zal zijn dan de eerst gekozen opzet. Zij wijzen er
in dit verband voorts op dat het rechtstreeks contact tussen
spaarder en beleggingsinstelling psychologisch gezien aantrekkelijk
moet worden geacht.
Wat voorts het aspect van de nieuwheid van de besparingen
betreft, zij opgemerkt dat zekerheid dat de faciliteiten alleen
aan nieuwe besparingen worden verbonden, alleen is te verkrijgen
door middel van een algehele vermogensregistratie.
Niet alleen een inkomensgrens, maar ook de in het wetsontwerp
opgenomen koppeling laat een zekere mogelijkheid bestaan
dat met oude besparingen van de tegemoetkomingen
wordt geprofiteerd. Vooral spreekt zulks omdat het systeem
van de koppeling moet worden aangevuld met een overgangsregeling
voor niet in het kader van een spaarregeling gevormde
besparingen van kleine spaarders. Ook echter indien
zou moeten worden aangenomen dat een inkomensgrens in
iets meerdere mate dan de koppeling zou leiden tot het begunstigen
van oude besparingen, dan zou dit aspect alleen niet
beslissend kunnen zijn voor de keus. Koppeling en inkomensgrens
zijn beide een benaderingswijze van hetzelfde probleem.
Aan elke benaderingswijze zijn echter voor- en nadelen verbonden,
die tegen elkaar dienen te worden afgewogen. De
ondergetekenden nu zijn van oordeel dat aan dit mogelijke
nadeel van een inkomensgrens niet een zodanig gewicht kan
worden toegekend dat daardoor de balans ten gunste van de
koppeling zou doorslaan.
De onderdelen A en C van de nota van wijziging strekken
er dan ook toe de koppeling te vervangen door een inkomensgrens,
en de daarmede overbodig wordende overgangsregeling
te doen vervallen.
Wat de hoogte van de inkomensgrens betreft waarmede het
begrip „kleine spaarder" zo goed mogelijk kan worden benaderd
— een objectieve exacte aanduiding lijkt niet wel
mogelijk — ligt het voor de hand deze in het onderhavige
geval en in de algemene premiespaarregeling op eenzelfde
bedrag vast te stellen. Nu echter de parlementaire behandeling
van het binnenkort in te dienen ontwerp van een algemene
premiespaarregeling nog moet volgen, is nog niet bekend op
welk bedrag de inkomensgrens in deze spaarregeling zal worden
bepaald. Aangezien de ondergetekenden aannemen dat
ook het Parlement er de voorkeur aan zal geven deze aangeiegenheid
in breder verband te bezien, stellen zij voor de inkomensgrens
in het onderhavige geval bij algemene maatregel
van bestuur vast te stellen.
Inmiddels laat het zich aanzien dat het voorliggende ontwerp
van wet eerder kracht van wet zal verkrijgen dan het
nog in te dienen ontwerp van de algemene spaarregeling. De
ondergetekenden zijn daarom voornemens te bevorderen dat
direct na het tot stand komen van het thans aanhangige
voorstel deze grens wordt bepaald op f 12 000. Voor de keuze
van dit bedrag vinden zij steun in de suggestie van die leden
van de Commissie Algemene Premiespaarregeling van de
Sociaal-Economische Raad die zich in het concept-advies,
opgesteld naar aanleiding van de adviesaanvrage van de eerste
ondergetekende, voorstander van de inkomensgrens in de algemene
premiespaarregeling betoonden.
Deze leden noemen namelijk eveneens een inkomensgrens
van f 12 000 en de ondergetekenden zijn van oordeel dat hiermede
onder de huidige omstandigheden stellig een redelijke
benadering van het begrip „kleine spaarder" wordt bereikt.
Tenslotte hebben de ondergetekenden het zowel in het voorlopig
verslag (blz. 4, rechterkolom, vraag 7) als in het mondeling
overleg (verslag, blz. 5, rechterkolom) ter sprake gebrachtc
punt van de overgang van de effecten na overlijden

van de houder op diens weduwe, nader overwogen. Zij zijn
daarbij tot de conclusie gekomen dat de wet niet noodzakelijk
een bescherming behoeft te bevatten van de bijzondere belcggingsinstellingen
tegen de moeilijkheden welke aan een
dergelijke overgang zijn verbonden, doch dat het anderzijds
niet juist zou zijn de bijzondere beleggingsinstellingen er toe
te dwingen die overgang mogelijk te maken. De onder 13 opgenomen
wijziging laat derhalve de bijzondere belcggingsinstellingcn
de mogelijkheid in hun statuten of reglementen
te bepalen dat bij beëindiging van het huwelijk het aandeel
of dcelncmingsbewijs zo nodig wordt overgeschreven op naam
van de andere echtgenoot. Dit geldt zowel bij beëindiging van
3
het huwelijk door overlijden, als bij beëindiging door een andere
oorzaak. Voorts laat de tekst ruimte zowel voor een
overgang van de aandelen of deeincmingsbewijzen van de
man op de vrouw, als omgekeerd.
De Staatssecretaris van Algemene Zaken,
N. SCHMELZER.
De Staatssecretaris van Financiën,
VAN DEN BERGE.