2005 - Anselmus Colloquium

FARMACODYNAMIE
Over leeftijdsafhankelijke effecten op het gebied van receptordichtheid en bindingsaffi
niteit van receptoren voor geneesmiddelen, is slechts weinig bekend.
Veelal worden specifi eke pediatrische veranderingen, die niet op farmacokinetische
gronden verklaarbaar zijn, toegeschreven aan farmacodynamische verschillen.
Voorbeelden van farmacodynamische verschillen in de pediatrie zijn een verlaagde
behoefte aan cyclosporine als immunosuppressivum bij jonge kinderen, mogelijk
ten gevolge van een nog onontwikkeld immuunsysteem en de andere gevoeligheid
voor chemotherapeutica binnen de verschillende leeftijdscategorieën.
Daarnaast is zijn er veel voorbeelden van bijwerkingen van geneesmiddelen die
specifi ek zijn voor de pediatrische populatie. Bekend is bijvoorbeeld de verhoogde
gevoeligheid voor extrapiramidale bijwerkingen bij kinderen bij gebruik van antipsychotica.
Dit zou mogelijk verklaard kunnen worden uit een verhoogde dichtheid
van cerebrale D2-receptoren. Andere voorbeelden van specifi eke pediatrische
bijwerkingen van geneesmiddelen zijn het optreden van onrustig, agressief gedrag
na toediening van benzodiazepines bij kinderen, het optreden van psychische
bijwerkingen na toediening van het anticholinergicum deptropine of de verkleuring
van de tandmatrix bij gebruik van tetracyclines.
CONCLUSIE
Toename van de kennis over leeftijdsafhankelijke ontwikkelingen in farmacokinetiek
en farmacodynamie is nodig om tot een effectief en veilig geneesmiddelgebruik
bij kinderen te komen.
LITERATUUR
Johnson TN. The development of drug metabolising enzymes and their infl uence on the
susceptibility to adverse drug reactions in children. Toxicology 2003; 192: 37-48.
Kearns GL et al. Developmental pharmacology- drug disposition, action, and therapy in
infants and children. NEJM 2003; 349: 1157-67.
Lingen van RA et al. Pharmacokinetics and metabolism of rectally administered paracetamol
in preterm neonates. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 1999; 80: F59-63.
Stephenson T. How children’s responses to drugs differ from adults. Br J Clin Pharmacol
2005; 59: 670-73.
24 ANSELMUS COLLOQUIUM