downloaden - Bureau Beke

vaders van de mannen vertonen openlijk seksueel grensoverschrijdend gedrag jegens
bijvoorbeeld de moeder, maar in sommige gevallen ook richting de vrouw als ze op
bezoek is bij haar schoonouders. Veel mannen hebben in elk geval op jonge leeftijd al
ervaringen (passief dan wel actief) met seksueel afwijkend gedrag.
De vrouwen omschrijven de gezinnen van de mannen als kil, maar constateren ook dat
de mannen erg aan hun moeder hangen en afhankelijk van hen zijn, soms tot ver in
de volwassenheid. In die gevallen zou kunnen worden gesproken van een symbiotische
relatie. Een te hechte c.q. benauwende moeder-zoonband is volgens Lehnecke (2009)
een voedingsbodem voor het plegen van zedendelicten. Het proces van hechting is
problematisch verlopen voor de mannen; een belangrijke factor voor het ontstaan van
seksueel afwijkend gedrag (onder andere Marshall & Barbaree, 1990). Van een aantal
mannen weten de vrouwen dat zij op jonge leeftijd al seksueel afwijkend gedrag vertoonden
en zich schuldig hebben gemaakt aan zedenmisdrijven (misbruik van zusjes).
Onttrekken aan contacten
Het beeld dat oprijst uit de verhalen van de vrouwen en dat deels bevestigd wordt door
de informatie uit de klinische praktijk is dat de mannen niet hebben geleerd om voor
zichzelf op te komen. Het aangeleerde gedragspatroon is het (steeds meer) in zichzelf
terugtrekken en vermijdend gedrag vertonen. De meeste mannen verkeren in hun
jeugd in een sociaal isolement. Tekenend is dat zij door leeftijdgenoten worden gepest
en/of moeite hebben om aansluiting te vinden bij leeftijdgenoten. Deze vroege ervaringen
gaan na verloop van tijd onlosmakelijk deel uitmaken van de persoonlijkheid
van de mannen. De hobby’s en vrijetijdsbesteding van de mannen zijn te typeren als
‘solistische activiteiten’, zoals computeren. Ook het werk van de mannen is niet zelden
als solistisch te typeren (ICT-sector, chauffeur). Het is niet zo dat de mannen elk contact
met andere volwassenen (willen) mijden, in bijvoorbeeld werksituaties ontkomen
ze daar niet aan, maar ze lijken zich daarin niet prettig te voelen. De vrouwen hebben
diverse voorbeelden gegeven waaruit blijkt dat de mannen die contacten zo veel
mogelijk zouden willen beperken. Ze vinden het bijvoorbeeld vervelend als de vrouw
bezoek bij hen thuis uitnodigt. De mannen houden zich dan bezig met het verzorgen
van drankjes en opruimen of gaan weg.
Contact opzoeken
Finkelhor (1984) noemt verschillende factoren die kunnen leiden tot het seksueel misbruik
van kinderen. Een daarvan is wat hij ‘emotionele congruentie’ noemt. Dit betekent
dat er een emotionele behoefte bestaat om met kinderen om te gaan (seksuele
opwinding is een andere factor). Die behoefte is er niet of minder met volwassenen.
In termen van de pathways van Ward en Siegert (2002; zie hoofdstuk 3) heet dat de
intimiteits- en seksuele route. Dit komt duidelijk naar voren in de interviews met de
vrouwen. Waar de mannen zich niet prettig voelen in het contact met volwassenen,
zoeken zij juist het contact met minderjarigen op. Het eerdergenoemde voorbeeld van
178