downloaden - Bureau Beke

3 Pedoseksueel gedrag:
een literatuurverkenning
Zedendelicten maken veel emotie en reactie los bij het publiek, zeker als het seksueel
misbruik van een kind betreft. Hierbij valt het regelmatig op dat het etiket ‘pedofiel’
vrij gemakkelijk wordt toegepast – als een soort catch-all term die van toepassing zou
zijn op iedere dader die een kind misbruikt. In werkelijkheid is echter sprake is van een
grote heterogeniteit onder deze daders. In dit hoofdstuk worden de begrippen pedofilie
en pedoseksualiteit verhelderd en wordt aan de hand van cijfers nader ingegaan op het
voorkomen van seksueel misbruik. Ook het verschil tussen seksueel geweld en seksueel
misbruik komt aan bod, alsmede de strategieën die daders van seksueel misbruik
hanteren in hun delictpleging. Vervolgens worden verschillende classificatiesystemen
besproken die pogen de heterogeniteit onder de pedoseksuele daders terug te brengen
tot betekenisvolle typologieën. Aandacht wordt besteed aan de classificatie van routes
tot delictpleging aan de hand van psychologische kenmerken van pedoseksuele daders.
Het hoofdstuk wordt afgesloten met een beschrijving van ideeën over hoe heden ten
dage gedacht wordt over een effectieve behandeling van zedendelinquenten.
3.1 Pedofiel of pedoseksueel?
Seksueel misbruik van kinderen komt in alle sociaaleconomische lagen en etnische
groeperingen van de samenleving voor. Sommige pedoseksuele daders misbruiken
alleen kinderen binnen het eigen gezin of de eigen familie (intrafamiliaire daders),
terwijl anderen hun slachtoffers juist daarbuiten zoeken (extrafamiliaire daders). Weer
een andere groep kiest slachtoffers zowel binnen als buiten de grenzen van het gezin.
Er zijn daders die jonge kinderen misbruiken die de puberteit nog niet hebben bereikt,
anderen geven juist de voorkeur aan kinderen bij wie de secundaire geslachtskenmerken
zichtbaar beginnen te worden. Daarnaast richt de ene groep daders zich op meisjes
als slachtoffers, een andere groep vergrijpt zich aan jongens en weer andere daders
misbruiken zowel jongens als meisjes. Sommige daders hebben een geschiedenis van
seksueel misbruik vanaf hun adolescentie, terwijl andere daders het eerste seksuele
delict plegen tussen hun 30e en 40e jaar. Hoewel er bij een pedoseksueel delict sprake
is van ongewenst seksueel gedrag, is seksualiteit niet voor iedere dader het hoofdmotief
of de belangrijkste reden voor het misbruik. De sterkste motivatie voor het
misbruiken van kinderen is het hebben van een seksuele voorkeur voor minderjarigen
boven volwassenen. Men spreekt dan van pedofilie. Het betrouwbaarste instrument
23