downloaden - Bureau Beke

Een ander probleem van de DSM-IV-TR is dat, in tegenstelling tot eerdere versies,
excessief seksueel gedrag of hyperseksualiteit niet als stoornis is opgenomen. Kafka
(2010) heeft een voorstel ingediend om de hyperseksuele stoornis opnieuw in de DSM-
V op te nemen. Bij hyperseksueel gedrag gaat het niet om strafbare seksuele activiteiten,
maar om de mate waarin iemand met conventionele vormen van seksueel gedrag (het
gaat met name om compulsief masturberen, afhankelijkheid van porno, promiscue
gedrag, cyber- en telefoonseks) gepreoccupeerd is. Een hoge mate van seksuele activiteiten,
gepaard gaande met een grote tijdsinvestering, is een aanwijzing voor hyperseksueel
gedrag. Dit gedrag wordt als een stoornis bestempeld wanneer personen onder
dergelijk gedrag gebukt gaan en wanneer de seksuele activiteiten ernstig interfereren
met hun dagelijkse bezigheden en sociale contacten. Seksuele preoccupatie wordt zoals
gezegd als belangrijke risicofactor gezien voor seksuele recidive (Hanson, 2006).
Over het geheel genomen heeft de huidige DSM-diagnose van pedofilie een beperkte
betekenis: het gaat alleen om een seksuele voorkeur voor prepubers. Deze afbakening
komt wel overeen met de Nederlandse wetgeving, waarbij seksueel misbruik van kinderen
onder de twaalf jaar zwaarder bestraft wordt dan dat van kinderen tussen de
twaalf en zestien jaar. In afwachting van de komende DSM-V is het gebruikelijk een
hyperseksuele stoornis te diagnosticeren als parafilie ‘Niet Anderszins Omschreven’.
Typologieën op basis van pragmatische clusters
Delictpleging kan aan de hand van verschillende demografische kenmerken worden
geclusterd. Een veelgebruikte clustering is het onderscheid tussen intrafamiliaire en
extrafamiliaire daders. Het seksueel misbruik start voor het merendeel in een langer
bestaande relatie tussen dader en slachtoffer, vaak in de persoon van ouder, stiefouder
of andere familierelatie, maar ook in substituut-ouderlijke rollen als leraar of sportleider,
waarbij er een mix bestaat van zorg en gezag, of in een tijdelijke zorgrol als
oppas. Ook veel daders zonder enige zorgfunctie blijken al enige tijd contact met het
kind te hebben gehad en vaak hebben ze ook een goede relatie met de ouders van dat
kind. Seksueel geweld tegen een minderjarige zonder enige relatie vooraf is atypisch.
Hieruit kan worden afgeleid dat seksuele delictpleging (maar dat geldt ook voor crimineel
gedrag in het algemeen) voorkomt in situaties die weinig afwijken van de normale
dagelijkse gang van zaken. Dat is ook een van de redenen waarom seksueel misbruik
langere tijd verborgen kan blijven. Het meeste seksuele misbruik van kinderen gebeurt
niet door onbekende en vreemde mannen, maar door mannen in eigen omgeving.
Een aantal cijfers kan dit illustreren. Finkelhor (1984) vond dat 95 procent van het seksueel
misbruik van meisjes en ongeveer 85 procent van dat van jongens gepleegd wordt
door volwassen mannen, van wie de meesten bekenden zijn van het kind. Er blijkt ook
een samenhang te zijn tussen de bekendheid van dader en slachtoffer met elkaar en de
leeftijd van het slachtoffer. Snyder (2000) vond dat het merendeel van de slachtoffers
(bijna twee derde) jonger was dan zestien jaar, waarbij de helft van deze groep jonger
dan twaalf jaar was. In het onderzoek werden drie categorieën van bekendheid en
35