Deelrapport

drugproblematiek is 48 . Het Actieplan bevat een weinig samenhangende opsomming van
tien punten aan de hand waarvan deze algemene doelstelling geconcretiseerd wordt. De
oprichting van de MSOC’s wordt aangekondigd, naast andere initiatieven zoals
bijvoorbeeld de verbetering van de opleiding van het gevangenispersoneel m.b.t. de
problematiek van de drugverslaving, het opzetten van een uitwisselingsprogramma voor
injectiespuiten en de bestemming voor het RIZIV 49 van de opbrengst van de
tegeldemaking van vermogensvoordelen die in beslag werden genomen bij de strijd tegen
de drughandel.
Volgens het Actieplan situeert de opdracht van de MSOC’s zich op twee gebieden. Op
medisch gebied zullen de MSOC’s de kwaliteit van het leven van de druggebruiker
trachten te verbeteren door aan hun behoeften inzake behandeling te beantwoorden, 1)
door de schade die het druggebruik betekent voor de volksgezondheid (aids, hepatitis), te
verminderen en 2) door het voorschrijven van substitutiebehandelingen, vaak de meest
aangewezen therapie voor cliënten die aan heroï ne verslaafd zijn en vaak tot de meest
marginalen behoren. Op sociaal gebied bestaat het doel van de MSOC’s hierin dat ze de
druggebruikers opnieuw in de maatschappij trachten in te passen en hen weer trachten op
te nemen in het beroepsleven (i.e. hulp op het vlak van schulden, loonbeheer, huisvesting,
sociale dekking, het zoeken naar een baan, enz.). Uiteindelijk beoogt men de deelneming
aan langdurige therapeutische programma’s te bevorderen, die moeten leiden tot het
stoppen met het druggebruik. Anderzijds kan worden gehoopt dat de verbetering van
sociale en medische levensomstandigheden van de druggebruikers zal bijdragen tot een
vermindering van het eventuele misdadige gedrag.
2. Parlementaire werkgroep Drugs (1997)
In 1997 stelde de parlementaire werkgroep Drugs haar verslag voor 50 , dat het resultaat
was van anderhalf jaar hoorzittingen en vergaderingen, waarbij zowel beleidsmensen als
mensen van het werkveld, academici en gebruikers betrokken werden. Het was de eerste
keer dat de drugproblematiek in een parlementair document op globale wijze benaderd
werd, vanuit de optiek dat het beleid zich niet enkel dient te richten op de middelen en het
middelengebruik, maar op de gehele sociale context. Op het ogenblik van het neerleggen
van het verslag (juni 1997) was de oprichting van enkele MSOC’s reeds een feit. Het
verslag van de parlementaire werkgroep Drugs kan strikt genomen dus niet beschouwd
worden als een beleidsdocument dat geleid heeft tot de oprichting van de Medisch-
Sociale Opvangcentra. Nochtans is het belangrijk enkele inhoudelijke aspecten ervan toe
te lichten in deze bijdrage, aangezien er naast preventie, wetenschappelijk onderzoek en
repressie zeer nadrukkelijk aandacht besteed wordt aan (laagdrempelige) hulpverlening
en de verdere uitbouw en ondersteuning van harm reduction initiatieven zoals de
MSOC’s.
Men stelt vast dat de hulpverlening vooral op de nulde en de eerste lijn nog hiaten
vertoont, die moeten opgevuld worden door een betere ondersteuning van de initiatieven
inzake harm reduction en straathoekwerk. Een soepele financiering van deze
48 KABINET VAN DE EERSTE MINISTER, Actieplan Toxicomanie-Drugs, Brussel, 2 februari 1995.
49 RijksInstituut voor Ziekte- en InvaliditeitsVerzekering.
50 Verslag namens de werkgroep belast met het bestuderen van de drugproblematiek, Parl. St. Kamer 1996-
97, nr. 1062/3.
16