Fietsen door het groene hart van Oostenrijk - BIKE & trekking

F A M I L I E F I E T S V A K A N T I E
Ennsradweg, Steiermark
Fietsen door
het groene hart
van Oostenrijk
TEKST EN FOTO’S: ARJAN KRUIK
Een fietsvakantie met de kinderen moet aan
een aantal belangrijke voorwaarden voldoen.
Niet te lang, niet te warm, niet te steil en
genoeg te doen onderweg. Redacteur Arjan
Kruik en zijn gezin kozen daarom afgelopen
zomer voor de Ennsrad weg in Steiermark.
Ze beleefden er een heerlijke vakantie.
Wie op fietsvakantie wil met kinderen zal het rustig
aan moeten doen. Althans, dat is mijn ervaring.
Leuk voor het logboek, lange afstanden maken,
maar kinderen zijn er meestal niet blij mee. Natuurlijk,
die willen best wel fietsen, maar niet de hele
dag. Het is tenslotte vakantie. En dan wil je ook
zwemmen, klimmen en andere spannende dingen
XX BIKE & TREKKING
doen. Wij kozen daarom afgelopen zomer voor
een fietsvakantie in Oostenrijk. Of meer precies:
voor de Ennsradweg, een fietsroute die de rivier
de Enns stroomafwaarts volgt. De Enns ontspringt
in de Hohe Tauern en mondt 280 kilometer noordoostelijker
in de Donau uit. De rivier - die in het
begin eigenlijk niet meer dan een beekje is - en de
gelijk namige fietsroute lopen door de deelstaten
Salz burger land, Steiermark en Oberösterreich.
Omdat we de dagafstanden willen beperken tot
maxi maal dertig tot vijfendertig kilometer en gezien
de beperkte tijd die wij tot onze beschikking hebben
- zes dagen - kiezen we ervoor alleen de eerste
helft van de Ennsradweg af te rijden, met Flachau in
Salzburgerland als startplaats en Admont in Steiermark
als eindpunt.
Een fietsroute als de Ennsradweg kan je ruwweg
op twee manieren fietsen: op de bonnefooi of
strak gepland via Steiermark Touristik. In het eerste
geval heb je alle bagage voor een week bij je op
de fiets en zie je in de loop van de dag wel waar
je zal eindigen. Met een gsm en de overzichtelijke
route- en hotelgids van de Ennsradweg bij de hand
is het vinden van een hotel of pension geen enkel
probleem; er is bij de meeste hotels ’s zomers toch
sprake van overcapaciteit. Voordeel: je zit nergens
aan vast en je kan je laten verrassen door wat zich
onderweg voordoet. In het tweede geval - strak
gepland via Steiermark Touristik - leg je alles van
tevoren vast. Daarmee heb je minder vrijheid, maar
weet je ’s ochtends al wel waar je ’s avonds zult
slapen. Bijkomend voordeel: je kunt dan ook gebruik

Zoals bij de meeste Oostenrijkse Flussradwege wisselt de Ennsradweg regelmatig van oever.
maken van de bagagevervoerservice, waarbij alle
bagage van hotel naar hotel gebracht wordt en je op
de fiets alleen het hoognodige bij de hand hebt. Wie
met kinderen reist, kan het best voor de geplande
variant kiezen. Je weet dan elke dag precies waar je
aan toe bent en je kan licht reizen. Zeker met kleinere
kinderen achterop een aanhangfiets zit je immers
helemaal niet te wachten op extra bagagekilo’s. Met
een zoon van elf en een dochter van vijf kiezen wij
daarom voor de expertise van Steiermark Touristik en
laten we een reisschema samenstellen.
Niet alleen fietsen
Eerdere fietsvakanties met onze kinderen leerden
dat je de dagafstanden beperkt moet houden. Niet
alleen omdat kinderen na zo’n dertig tot veertig
kilometer wel klaar zijn met fietsen, maar ook omdat
je met korte dagafstanden meer tijd overhoudt voor
andere dingen. En omdat er langs de route héél
veel andere dingen te doen zijn, plannen we voor
onze zesdaagse fietsvakantie dagafstanden van
gemiddeld dertig kilometer in, met op de derde
dag een dag zónder fietsen. Het aantal fietstassen
is beperkt; ik twee achtertassen en mijn vrouw
Simone twee achtertassen. Mijn elfjarige zoon
Sebastiaan fietst zelf op zijn mountainbike (met een
klein achtertasje), mijn vijfjarige dochter Berber zit
afwisselend achter mij of achter de fiets van mijn
vrouw op een aanhangfiets. Kan ze zelf meetrappen
als ze dat wilt, of gewoon rustig om zich heen
kijken. Zelf rijden we op mountainbikes die we
voorzien hebben van een achterdrager. Een échte
toerfiets is misschien geschikter. Aan de andere
kant: onze mountainbikebanden rollen wel lekker
licht op de gravelpaden waaruit een groot deel van
de route bestaat.
We starten in het skiplaatsje Flachau en rijden
vervolgens via Radstadt, Schladming, Gröbming
en Wörschach naar Admont, met in Schladming
een extra overnachting omdat we daar een
rustdag hebben laten inplannen. Over de eerste
twee fietsdagen kan ik kort zijn: nat. Het weer in
Oostenrijk is al weken van slag, met hittegolven
en lange regenperiodes die elkaar afwisselen.
Aangezien de laatste hittegolf zich twee dagen
eerder terugtrok, zitten we nu met regen. Niet zo nu
en dan een buitje, maar non-stop plenzen. Natuurlijk
kan je je kleden tegen regen, maar echt lollig >>
BIKE & TREKKING XX

XX BIKE & TREKKING

Linksboven: Vaak loopt de Radweg
over rustige, autovrije grindweggetjes.
Linksonder: Wie het fietsen zat is, kan
een frisse duik nemen in één van de
vele zwemmeertjes langs de route.
Onder: De Enns loopt ook door het
Gesäuse een spectaculair klovenlandschap
dat sinds 2002 Nationaal
Park is.
is het niet, ook al omdat het zicht op de om ringende
bergen door de laaghangende bewolking nogal
beperkt is. We zien het eerste zonnetje van onze
fiets vakantie op de dag dat we niet fietsen. Wat
overigens geen straf is, want het alternatief is zeker
zo leuk: een Alpinsteig “durch die Höll” boven in
het Unter tal ten zuiden van Schladming. Deze Steig
loopt via stalen trappen en steigers langs de Riesachwaterval,
die zich in tweede tredes 140 meter naar
beneden stort. Vanwege de fijne water nevel die
dat oplevert is een regenjas geen over bodige luxe!
Tweede hoogtepunt - letterlijk - is de vijftig meter
lange hangbrug die boven de bovenste waterval
gespannen is. Wie geen hoogte vrees én een paar
stevige schoenen heeft, kan de Steig nemen.
Met een glas Almdudeler en een haus gemachte
Schokotorte op het zonnige terras van de Gfölleralm
Hütte kan je - na ruim drie honderd hoogtemeters
klimmen - bijkomen van de inspanning.
Fout rijden kan (bijna) niet
Als we vroeg in de ochtend van onze vierde
fietsvakantiedag weer op de fiets springen, blijkt het
voordeel van korte dagetappes. Al na een kilometer
of vijftien passeren we, bij het plaatje Aich, een
mooie Badesee. En omdat het kwik inmiddels al
“ Wie de rivier de Enns door
Steiermark volgt, begrijpt waarom
deze deelstaat het groene hart van
Oostenrijk genoemd wordt.”
hard naar de dertig graden gaat, lijkt ons dat een
mooie plek voor een korte zwempauze. Die korte
pauze wordt bijna een hele dag. Wat wil je, met de
kinderen in het water, pa en ma met een mooi boek
aan de waterkant en een gezellig restaurantje aan
de plas. Dan gaat de tijd snel. Kan ook makkelijk,
want tot de volgende overnachtingsplaats in het
dorpje Gröbming is het nog maar tien kilometer
trappen. Fluitje van een cent en bovendien zo aan
het eind van de dag minder warm. Alleen met een
beetje venijn in de staart: om vanuit het dal naar
Gröbming - dat op een plateau ligt - te komen,
moeten iets meer dan honderd tamelijke steile
hoogtemeters overwonnen worden. En dat levert ter
afsluiting toch nog een hoop zweetdruppels op.
Ook de vijfde fietsvakantiedag begint met een
korte rit. Even buiten Gröbming ligt namelijk het
gloednieuwe Abenteurpark Gröbming. Mijn zoon
had dit klim- en tokkelpark al op internet gespot,
niet gaan was dus geen optie... Overigens, hij
had nog gelijk ook, want de tussen de bomen
gespannen parkoersen zijn geschikt voor het hele
gezin, met routes voor alle leeftijden en niveaus. En
maximale veiligheid voor de deelnemers. Zo had
niet alleen mijn zoon een superdag, maar ook mijn
vijfjarige dochter.
Na een heerlijke lunch in het oude centrum van
Gröbming wordt het - de middag is al weer een
eind voorbij - toch wel tijd wat kilometers te gaan
maken. Ook nu loopt de route over al dan niet
verharde speciale fietspaden en autoluwe wegen.
Door de graslanden in het vlakke dal, door de
bossen langs de randen van het dal en door
prachtige historische dorpen als Stein en Öblarn.
Net als de dagen ervoor valt ons ook nu weer op,
dat verkeerd rijden zo goed als onmogelijk is: elke
plek waar de Ennsradweg van richting verandert
is duidelijk gemarkeerd met een groen bordje.
Toch rijden we verkeerd, maar dat ligt meer aan
de uitgebreide wegwerkzaamheden die langs de
route plaatsvinden dan aan de routebouwers. En
het levert bovendien weer een leuke verrassing op.
Want als we niet fout gereden waren, zouden we
ook nooit langs de Putterer See gekomen zijn. En
deze Badesee bij het dorpje Aigen is dankzij de
aanwezigheid van een warmwaterbron een heerlijke
zwemplek. En dus stallen we de fietsen en wisselen
we wederom de fietsbroek voor een zwembroek.
Tijd zat, het is nog geen drie kilometer fietsen naar
het hotel in Wörschach en de keuken sluit pas rond
half negen... >>
BIKE & TREKKING XX

XX BIKE & TREKKING

Geheel links: Verkeerd rijden is
uitgesloten. De hele Ennsradweg
is buitengewoon goed gemarkeerd.
Links: Via een smalle kloof komt
de Enns het Gesäuse binnen. Aan
de herrie (Gesäuse = gesuis) die
de kolkende rivier hier maakt,
hebben het achterliggende dal en
het gelijknamige natuurgebied hun
naam te danken.
Geheel linksonder: Het is beslist
de moeite waard een extra dag
uit te trekken voor het beklimmen
van de spannende Alpinsteig
langs de Riesachwaterval, boven
Schladming.
Linksonder: Altijd fijn, zo’n klein
hulpmotortje achter de fiets.
Onder: Ansichtkaartmotief in
optima forma.
Twee keer watergeweld
Direct na aankomst in Wörschach gaat het mis.
Windvlagen en donderslagen kondigen slecht
weer aan en zo rond negen uur begint het te
plenzen. Niks om je zorgen over te maken als je
aan een Wienerschnitzel mit Pommes zit, maar
wel vervelend als je de volgende morgen op pad
wilt voor de langste etappe van de week en het
nog stééds regent. We stellen het vertrek tot
tien uur uit, maar dan vetrekken we toch maar.
Het weerbericht geeft namelijk tot het eind van
de middag geen verbetering op. Ingepakt in
regenjassen en -broeken peddelen we door het
gordijn van water. En het is nog zoeken naar de
route ook. Door hevige regenval van twee weken
eerder en de daaropvolgende extreem hoge
waterstand is een fietsbrug over de Enns zodanig
beschadigd. En moeten we een alternatieve route
ten zuiden van de Enns volgen, zo horen we
voor vertrek van de hoteleigenaar. Ook nu weer
is de Umleitung geen straf. Ondanks de immer
neerstortende regen genieten we van de glooiende
en slingerende bosweg die ons naar eindpunt
Admont brengt. Ook onze kinderen lijken geen
last te hebben van de overvloedige nattigheid.
Wel jammer; gedurende de gehele weg komen
we geen enkel Gasthaus tegen waar we kunnen
eten en drogen. Ondanks dat het nog maar drie
kilometer naar Admont is, slaan we bij een bordje
Bikerrast daarom toch een klein zijweggetje in: het
is wel even genoeg geweest. Tijd voor een lunch.
En ook hier heeft het toeval leuke dingen in petto.
Eigenaresse van de Bikerrast - type: tafels met
transparant plastic zeil, siergordijntjes met kant -
“ Heel lange dag afstanden
rijden is eigenlijk zonde:
naast fietsen is er onder weg
nog zóveel meer te doen.”
is een omaatje, dat ons en de kinderen helemaal
in de watten legt. “Was ist die kleine Maus doch
nass...” Maar dat droogt wel weer, want als we
de gastvrije dame verlaten is het opgehouden
met regenen. En nog geen kwartier later rijden we
Admont binnen.
Wat nu? De tip van Steiermark Touristik was een
bezoek aan de beroemde Benedictijner Abdij, met
de grootste kloosterbibliotheek ter wereld. Maar
dat is binnen en nu het niet meer regent, zijn we
liever buiten. We rijden daarom Admont weer uit in
de richting van das Gesäuse. Met een totale lengte
van zeventien kilometer is het Gesäuse een van de
langste en meest indrukwekkende bergkloven van
Europa. De kloof heeft z’n naam te danken aan het
geluid dat de Enns - boven de kloof nog een brede
en rustig door een vlak dal stromende rivier -
veroorzaakt als die zich schuimend en razend een
weg door de smalle ingang van de kloof zoekt, de
Gesäuse Eingang. Het Gesäuse en de omringende
bergen zijn in 2002 uitgeroepen tot Nationaal
Park, maar veel zien we daar helaas niet van. De
dag loopt namelijk tegen z’n einde en we sturen
daarom weer terug naar Admont om intrek te
nemen in het laatste hotel van onze fietsreis.
De volgende dag brengt een taxibus ons en onze
fietsen naar Flachau, waar onze auto geparkeerd
staat en waar we onze fietsvakantie begonnen.
Een vreemde ervaring; in nog geen anderhalf uur
rijden we het hele Ennstal weer uit! En omdat we
nu over een drukke doorgaande weg rijden, is de
landschappelijke ervaring veel minder intens dan
op de heenreis. En daarmee is gelijk weer duidelijk:
wie fietst, ziet meer.
I N F O
B&t boekte de fietsvakantie langs de
Ennsradweg via Steiermark Touristik. Wij
fietsten nog niet de helft van de totale
route, maar wie langere dagafstanden
aflegt kan in een week probleemloos de
gehele Ennsradweg afrijden. Het all-in
programma dat Steiermark Touristik
aanbiedt start in Radstadt, omvat zeven
overnachtingen, een routeoverzicht, een
veerbootovertocht over de Donau van
Enns naar Mauthausen, de terugreis
per trein van Linz naar Radstadt en een
service hotline (ook in het weekend).
De prijs per persoon is €425.-, aanreis
op zaterdag of zondag. Wie met meer
dan vier personen reist, kan op elke
gewenste dag de fietsreis starten!
www.steiermark-touristik.com
Handige brochure
Steiermark Tourismus geeft een handig
klein boekje uit met alle basisinfo over
de Ennsradweg tot aan het stadje Steyr,
inclusief kaartmateriaal (klein!) en een
overzicht van fietsvriendelijke hotels,
inclusief hun ligging langs de route.
www.steiermark.com
Zelf regelen
Wie zelf z’n programma wil
samenstellen, kan terecht op de
officiële website van de Ennsradweg.
Die biedt alle info die je nodig hebt,
plus een handige interactieve kaart met
routeplanner.
www.ennsradweg.com
Fietsen
B&t reed de Ennsradweg met
eigen fietsen. Denk aan voldoende
versnellingen. Want hoewel de
Ennsradweg per saldo daalt, omvat de
route toch een aantal klimmetjes die
terugschakelen naar het binnenblad
noodzakelijk maken. Wie niet met fietsen
wil zeulen, kan beter fietsen huren. Kijk
daarvoor op:
www.ennsradweg.com
Kaarten
Zoals we al schreven is verkeerd
rijden bijna onmogelijk. Toch is een
goede kaart erg praktisch. Zoals B&t
zelf ook ervoer, kunnen er redenen
zijn (wegwerkzaamheden, een
weggespoelde brug) dat alleen het
volgen van de groene routebordjes niet
volstaat. De verschillende regio’s geven
allemaal kaarten uit, maar die beslaan
niet de gehele route. Wie de complete
route wil, moet het Bikeline kaartboekje
‘Ennsradweg’ van de Duitse uitgeverij
Esterbauer nemen.
www.esterbauer.com
Andere handige websites
www.flachau.com
www.radstadt.com
www.schladming-dachstein.at
www.gesaeuse.at
BIKE & TREKKING XX