In de Champagne kan je prima afzien, maar als je ... - BIKE & trekking

XX BIKE & TREKKING
In de Champagne kan je
prima afzien, maar als je
wilt ook heerlijk toeren.

Champagne, Frankrijk
Bikes met bubbels
TEKST: LOET SPAANSTRA
FOTO’S: ERIK BOSCHMAN
Wie bij het horen van de naam ‘Champagne’ direct aan een fles met
bubbels denkt, heeft groot gelijk. Doen wij ook. Toch is Champagne meer
dan smakelijke mousserende wijn; het is ook de naam van een Franse regio.
Waar het prima mountainbiken is, zo ondervond B&t’s Loet Spaanstra.
De reis naar Sermiers, een dorp ten zuiden van Reims, verloopt voorspoedig.
De hemel is strakblauw en de temperatuur loopt op naar zomerse waarden. Het
landschap verandert van bosrijk naar agrarisch. Vooral de teelt van tarwe slokt
veel ruimte op. Het lijdt geen twijfel dat de bakermat van het stokbrood hier ligt.
Voorbij Reims worden de akkers meer divers en doemen ook de wijngaarden op.
Eenmaal aangekomen in Sermiers staan we te midden van de wijnbouw. Waar ik
ook kijk, overal zie ik in rijen geplante druivenstruiken die allemaal het predicaat
‘Appellation d’Origine Contrôlée’ dragen en de beste Champagne opleveren.
We zijn iets later dan gepland, maar het humeur van onze gids Pierre Labardie is
door de vertraging gelukkig niet nadelig beïnvloed. Sterker: hij staat te trappelen
om met ons op pad te gaan. Onder de stralen van een gloeiende zon maken
we ons gereed voor route Circuit de Sermiers, met een afstand van 18 kilometer
en 334 hoogtemeters. We peddelen achter onze Pierre aan over paden van
ingeklonken witte aarde. Het tempo zit er flink in. Ik wil vandaag echter meer
zien dan mijn voorband en de spierwitte ondergrond. Dat wit komt van de kalk
in de grond. En omdat op die kalk druiven erg goed groeien kunnen ze in de
Champagne zulke lekkere bubbeltjeswijn maken.
De mix van dicht bos en open wijngaarden maakt het biken in deze streek erg
afwisselend. Na een steile klim tussen de wijnranken duiken we het bos in, waar
we over spannend aangelegde singletracks de tocht vervolgen. Spannend en
mooi, met aan weerszijden van het pad dikke oude beuken en eiken. Ik geniet
met volle teugen en blijf lekker m’n eigen tempo rijden; voor een wedstrijd met
Sander en Yvonne is het te warm en te mooi. Ik wil de sfeer kunnen inademen!
Later opent het bos zich weer en klimmend en dalend volgen we het patroon
van de stoffige kalkwegen tussen de druiven. Op de hoogste punten zien we in
de verte de stad Reims liggen, met haar befaamde kathedraal. Het landschap is
een lappendeken van kleine dorpen, akkers met tarwe, gerst, maïs, koolzaad en
natuurlijk druiven. Volgens Pierre is een op de twee huizen een wijnhuis.
Nog onbekend bij bikers
Tijdens de tocht raak ik over het gebied in gesprek met Pierre. Hij vertelt dat
het gebied onder bikers nog onbekend is. Niet verwonderlijk, want pas in 2005
zijn er routes aangelegd door lokale clubs. Veel moet ik me daarvan echter niet
voorstellen, legt hij uit. Van hechte samenwerking is nauwelijks sprake. Pas vanaf
2010 ontstaat er toch meer samenhang, vooral door de enorme inzet van enkele
individuen. Er komen meer routes en de routeaanduiding verbetert zienderogen.
In de Champagne ligt de combinatie met een bezoek aan een wijnproeverij snel
voor de hand. Door de geleidelijk toenemende vraag naar zulke ‘bike & bubbels’
arrangementen ontstaat de behoefte aan een professionele opzet, zo vertelt
Pierre.
Ondertussen trappen we heel wat kilometers weg. Het is prima mogelijk om
van een vaste route af te wijken en kriskras je weg te zoeken tussen wijnvelden,
bos en landbouwgebied. Geen boer, wijnbouwer of boswachter zal je vragen
wat je in hemelsnaam aan het doen bent. Dat is even anders dan in Nederland,
waar niks meer lijkt te mogen. De Franse wet gaat echter nog een stap verder.
Wie hier na een tuimeling in de druivenranken belandt, doet er goed aan om zo
spoedig mogelijk op te krabbelen en met droge ogen zijn weg te vervolgen. Hier
geldt namelijk: ‘niet gezien is niet gedaan’. Uiteraard hebben parazeilers meer
voordeel van deze wet dan mountainbikers. Want zeg nu zelf: ‘Wat kunnen we als
tweewielers nu helemaal vernielen?’
Chambre d’hôtes
Wanneer de zon hoogte verliest, besluiten we terug te keren naar de auto’s. Korte
tijd later rijden we naar ons verblijf in de Champagnestad bij uitstek: Épernay.
Omdat we later zijn dan gepland, hebben we in overleg met Pierre besloten het
programma aan te passen door de champagneproeverij naar morgenochtend
te verplaatsen. De ontvangst bij de door ons gereserveerde Chambre d’hôtes
Au Coeur Des Vignes is formidabel. Een gezellig kletsende madame maakt ons
wegwijs in haar etablissement dat, hoe kan het hier anders, aan een druivenakker
BIKE & TREKKING XX

XX BIKE & TREKKING
(advertentie)
grenst. Na een snelle douche lopen we naar het restaurant, waar Pierre al weer
op ons wacht. In La Cave Champagne serveert het serieus kijkende personeel
ons een menu met drie gangen die elk vergezeld worden van een andere
champagne.
De volgende ochtend schuiven we met de andere gasten aan de ontbijttafel. Zo
gaat dat in een Chambre d’hôtes. De gastvrouw verzorgt een prima en calorierijk
ontbijt. Even later worden we opgehaald door Pierre en gaan we op weg naar een
champagneproeverij bij Le Gouive Père et Fils in Monthelon. We ontmoeten daar
ook de lokale gids voor de dag, Olivier Stennier, een drukke, maar vriendelijke
man. Hij lijkt wat onwennig in zijn rol van gids. Niet verbazingwekkend, want hij
neemt flink wat hooi op zijn vork met alle plannen die hij heeft met zijn jonge
bedrijf Pétillantes découvertes, waarmee hij in de regio mountainbiketochten
wil organiseren. Deze fietsende kok probeert het initiatief samen met enkele
plaatselijke ondernemers van de grond te tillen. Want Olivier kookt graag, maar
fietst nog liever. Geld verdienen als guide de VTT annex champagne-expert is zijn
grootste wens.
Water van het kerkhof
Na de proeverij kleden we ons om. We komen hier uiteindelijk om te
mountainbiken. Spoedig laten we de stad achter ons en rijden aan de zuidkant
een heuvel op. Olivier houdt de vaart erin. Over de temperatuur klaagt niemand.
Het is ruim 36 graden, maar de wind zorgt op deze hoogte voor aangename
verkoeling. Het is heerlijk weer voor een flinke tocht. We volgen aanvankelijk
de bekende landbouwpaden. Olivier is een goede gids; hij kent het gebied op
zijn duimpje. Via een zware beklimming over een bospaadje komen we op een
hooggelegen plateau dat ook door parazeilers wordt gebruikt.
Via een technische singletrack slingeren we langs bomen en vooral over talloze
boomwortels. Het is allemaal een kwestie van goed sturen en je gewicht
verplaatsen. Van afzetten, springen door je stuur op te trekken, tot flink
afremmen. Het heuvelland van Champagne is hier en daar licht bergachtig.
Beklimmingen kunnen behoorlijk steil zijn, dus dat vraagt wel de nodige
inspanning en enige ervaring met remmen als de top bereikt is. Een goede
en goed onderhouden mountainbike is wel een must. Het open landschap is
prachtig en afwisselend. Elke top biedt weer een nieuw uitzicht. Tussentijds
passeren we idyllische dorpjes, waar men zonder uitzondering bezig is met de
bereiding van champagne. Eenmaal vullen we op een kerkhof onze bidons. Het
blijft warm, dus water gaat er wel in. In Frankrijk vind je dat altijd op een kerkhof.
Hetzelfde water wordt gebruikt voor ’s werelds fijnste bubbelwijn, dus dat zit wel
goed.
Kansloze wedstrijd
Gaandeweg ontstaat er toch sportieve rivaliteit tussen Sander en Olivier. Reden
voor Olivier om iets meer risico’s te nemen. Wanneer hij bij een technisch
moeilijker en misschien zelfs gevaarlijker afdaling ‘attention’ roept, verdwijnt hij zelf
even uit beeld. Gehaast krabbelt hij op uit een diepe kuil en rijdt hij verder alsof
er niets gebeurd is. Tja, wie ‘onze’ Sander wil kloppen moet van goeden huizen
komen…
Als we de Marne naderen wordt het gebied vlakker. In een treintje volgen we in
hoog tempo over een schelpenpad langs een kanaal. Na al het klimmen en dalen
over technisch soms moeilijk te nemen hindernissen is het een verademing om
eens te knallen op het rechte eind. Olivier rijdt voorop, maar de laatste geeft het
tempo aan. Nu rijden we gezamenlijk, ondanks het toenemende hongergevoel
dat na uren toeren optreedt, met groot verzet naar ons einddoel.
Waar het kanaal de rivier in stroomt draaien we in een scherpe bocht naar links.
In zuidelijke richting beginnen we over hobbelig terrein aan de laatste kilometers
die ons van Épernay scheiden. Aan de rivier ligt zowel vergane glorie als actieve
industrie. Ook zo’n typisch aspect van mountainbiken: je rijdt altijd achterlangs
lijkt wel. Daardoor zie je niet de mooie façades en de gelikte entrees, maar de
naakte waarheid van de achterzijde. Eenmaal aangekomen in Épernay klimmen
we als racefietsers naar ons hooggelegen verblijf. Moe en zeer voldaan van zo’n
mooie, lange tocht pijnigen we nog eenmaal de benen.
Pierre biedt ons ’s avonds een maaltijd aan in een tot restaurant verbouwde
bank, Brasserie La Banque geheten. Naar het schijnt kun je ook in de kluis eten.
Volgens goed Frans gebruik is Olivier ook van de partij. In een mengelmoes
van Engels en Frans evalueer ik met hem de tocht van vanmiddag. Als ik hem
complimenteer en uitleg dat we er erg van genoten hebben, valt alle schroom
bij hem weg. Prima kerel, die Olivier! Zonder aarzeling wensen we hem aan het
einde van de avond veel succes met het ontsluiten van de Regio Champagne, in
het bijzonder rond Épernay. >>
Rechtsboven: Typisch Champagne. Glooiende heuvels met wijngaarden op de flanken en beboste toppen.
Midden links: Wie met een lokale gids op pad is moet flink wat tijd inruimen voor de lunch.
Midden rechts: Natuurlijk staat de hele regio vol met beroemde Champagne huizen, zoals hier van
Christian Patis.
Rechtsonder: Als 's middags de temperaturen oplopen zoek je het best de schaduw van het bos op.

“ De mix van lekker biken
en culinair genieten is me
prima bevallen.”
- Loet Spaanstra, reisredacteur van BIKE & trekking
BIKE & TREKKING XX

Champagne
De magische bubbeldrank
“Hoe kun je nu de liefde bedrijven als je amper
champagne drinkt?”, vraagt champagneboer
monsieur Drappier. Ik had hem zojuist verteld dat
we in Holland erg weinig champagne drinken.
Hierna durfde ik het niet meer aan om te zeggen
dat de meesten het dan ook nog drinken met
een oliebol erbij. “Kom”, zegt hij en met een
klopje op mijn schouder beginnen we aan de
rond leiding door zijn champagnehuis.
Champagne wordt gemaakt van de beste
druiven. De kalkgronden aan beide zijden van
de Marne zijn een ideale ondergrond voor de
champagne druif. Champagne mag alleen champagne
heten als het uit de champagne streek
komt. Volgens Drappier is champagne een drank
voor elke dag. “Als je iets te vieren hebt of voor
bij je tranen. Bij het avondeten, of tijdens het
middag maal.” Drappier struint op z’n gemakje
door het huis. Geen kamertje en ruimte blijft
geheim. De trots van elk champagnehuis zijn de
oude, onder grondse kelders. Daar liggen tienduizenden
flessen champagne opge slagen om te
rijpen. Heel erg praktisch zijn deze kelders allang
niet meer. Een grote koel cel is veel handiger.
“Maar”, verduidelijkt de ondanks zijn leeftijd nog
immer gepassioneerde champagne boer, “bij
champagne gaat het om gevoel en traditie.”
Champagneroutes
Champagne is meer dan een wijn alleen. Het is
een gevoel en traditie waarop men trots is, en
dat kun je letterlijk en figuurlijk proeven. In de
regio zijn vijf verschillende champagneroutes
uitgezet, waarlangs de wijnboeren hun deuren
hebben opengesteld voor publiek. Een overzicht
van de routes is te vinden op de website van
Champagne-Ardenne.
I N F O
In de Champagne lijkt het mountain biken een
flinke ontwikkeling door te maken. Er worden
meer en meer routes aangelegd. Je kunt
Épernay goed als uitvalsbasis gebruiken. Met
de auto of de trein is Épernay prima bereikbaar.
Meer infor matie is verkrijg baar bij een office du
tourisme of de SNCF.
Champagne – Ardenne tourisme: tourismechampagne-ardenne.com
Office du Tourisme de Épernay: ot-epernay.com
SNCF: sncf.com
VTT-FFC: ffc.fr
Georganiseerde tochten: ‘Pétilliantes
découvertes’, e-mail Olivier Stennier
petillantesdecouvertes31@voila.fr (geen website).
XX BIKE & TREKKING
“ De grote variatie in routes
en landschappen had ik
vooraf niet verwacht.”
- Sander Bouwens, wedstrijdrijder en actiemodel.
Lijkt vlak, die paden, maar met een paar
glazen champagne en een uitgebreide Franse
lunch in de benen is het toch flink aanpoten...