Brouwerskolkweg 2 - Gemeente Bloemendaal
Brouwerskolkweg 2 - Gemeente Bloemendaal
Brouwerskolkweg 2 - Gemeente Bloemendaal
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Brouwerskolkweg</strong> 2<br />
Straat en huisnummer : <strong>Brouwerskolkweg</strong> 2<br />
Postcode en plaats : 2051 ED Overveen<br />
Kadastrale aanduiding : E2236<br />
Complexonderdeel : <strong>Gemeente</strong>werf<br />
Naam object : Publieke Werken<br />
Bouwjaar : 1936<br />
Architect : J. de Jongh (directeur Publieke Werken)<br />
Bouwstijl : Traditioneel-functionalisme<br />
Oorspronkelijke functie : Kantoorgebouw Publieke Werken<br />
Huidige functie : Kantoorgebouw Publieke Werken<br />
Datum foto : 09-08-2010
Inleiding<br />
Het complex <strong>Gemeente</strong>werf is gesitueerd aan de <strong>Brouwerskolkweg</strong>, nabij de Zeeweg en<br />
de watertoren van Overveen. Tot het complex behoren naast het kantoorgebouw de<br />
<strong>Gemeente</strong>werf en de Prins Bernhardbrug.<br />
De Dienst Publieke Werken van de gemeente <strong>Bloemendaal</strong> gaat aan het begin van de<br />
20 ste eeuw op zoek naar geschikte huisvesting. Een grootschalig ontwerp uit de jaren<br />
twintig voor de bouw van een bestuurscentrum, raadhuis, school, politiebureau en<br />
dienst Publieke Werken aan de Zeeweg wordt afgeblazen vanwege de economische<br />
crisis in de jaren dertig 9<br />
.<br />
Het nieuwe complex is in 1935 ontworpen als Bureau voor Publieke Werken naar<br />
10<br />
ontwerp van de eigen directeur en architect J. de Jongh . Het omvat een kantoor aan<br />
de openbare weg met, op een afsluitbaar terrein daarachter, de gebouwen van de<br />
<strong>Gemeente</strong>werf. Ook de dienstwoningen aan de <strong>Brouwerskolkweg</strong> maken onderdeel uit<br />
van het bouwplan 11<br />
.<br />
Het pand is ontworpen in een traditioneel-functionalistische bouwstijl. Er is gekozen<br />
voor een functionalistische opzet met een in blokvormen bestaande, sterk horizontaal<br />
gelede bouwmassa met flauw hellende daken met zeer forse overstekken en stalen<br />
vensters en kozijnen. Hiermee toont de stijl verwantschap met het in 1909 door Frank<br />
Lloyd Wright ontworpen Robie House in Chicago. Door het gebruik van baksteen oogt<br />
het gebouw tevens traditioneel.<br />
Een belangrijke wijziging betreft de kopgevel aan de noordzijde waar een voormalige<br />
garage/stallingsruimte is omgebouwd tot kantoorruimte. Hierbij is een karakteristieke<br />
luifel verdwenen en de pui op de begane grond toegevoegd. In het interieur zijn<br />
aanpassingen in de indeling van de kantoorruimten uitgevoerd en zijn tochtdeuren in de<br />
gangen toegevoegd.<br />
Beschrijving<br />
Het kantoor heeft een rechthoekige plattegrond met risalerende hoekpaviljoens. Het is<br />
opgetrokken uit twee bouwlagen. Aan de voorzijde is dit als één bouwlaag met kelder<br />
vormgegeven. Het pand wordt overkapt door samengesteld schilddak dat gedekt is met<br />
gesmoorde Romaanse pannen. Het dak heeft zeer brede overstekken. Boven de<br />
hoekpaviljoens is de kap iets hoger opgetrokken. Centraal in het voordakvlak, boven de<br />
9 Bureau M & DM, Cultuurhistorische Verkenning <strong>Gemeente</strong>werf <strong>Bloemendaal</strong>, Amsterdam 2007<br />
10 <strong>Gemeente</strong> <strong>Bloemendaal</strong>, bouwarchief Brouwersolkweg 2, 2a, .dossiernr. 2126<br />
11 De dienstwoningen aan de <strong>Brouwerskolkweg</strong> vallen buiten deze complexbeschrijving.
entree, zit een lage vijfruits dakkapel met breed overstek. Centraal op de nok staat een<br />
gemetselde schoorsteen.<br />
De gevels zijn gemetseld in halfsteens verband in een handvorm baksteen die boven het<br />
trasraam is witgesausd. Kozijnen, vensters en entreepartij zijn in staal uitgevoerd.<br />
Onderdorpels bezitten keramische lekdorpels.<br />
Alle gevels zijn symmetrisch ingedeeld.<br />
Centraal in de negen vensterassen tellende voorgevel bevindt zich de<br />
publieksontsluiting van het kantoorpand. Het bestaat uit een naar de verdieping<br />
leidende stenen trap die bekleed is met leisteen. De uitwaaierende trap wordt<br />
geflankeerd door een gebogen stalen leuning. De entree wordt door een natuurstenen,<br />
gefrijnde omlijsting omkaderd. De bovenrand heeft het opschrift Publieke Werken.<br />
Boven de stalen glasdeuren is een luifel aangebracht in de vorm van een natuurstenen<br />
balk. De brievenbus en deurbel zijn eveneens gevat in een hardstenen plaat.<br />
Links en rechts van de entree zitten twee vrijwel vierkante vensters met tweeruits<br />
bovenlichten. In de risalerende hoekpaviljoens zitten twee brede liggende vensters met<br />
zijlichten en vijfruits bovenlichten.<br />
In de plint bevinden zich acht smalle, horizontaal gelede keldervensters.<br />
De zijgevels bezitten op de begane grond vier vierkante vensters en op de verdieping<br />
twee brede, liggende vensters overeenkomstig die in de voorgevel.<br />
De achtergevel heeft centraal in de gevel een hoog monumentaal venster met<br />
ladderroeden verdeling en een glas-in-loodvoorstelling. Ter weerszijden zitten op de<br />
begane grond dubbele glasdeuren en vierkante vensters en op de verdieping brede,<br />
liggende vensters overeenkomstig die in de voorgevel. De deurpartijen worden<br />
afgesloten door een vlakke luifel waarbinnen de oorspronkelijke verlichtingsarmatuur<br />
nog aanwezig is.<br />
Interieur<br />
Via het transparante entreeportaal wordt de entreehal bereikt. Elke bouwlaag bestaat uit<br />
een langgerekte middengang die van paviljoen naar paviljoen loopt. De vertrekken van<br />
de middenvleugel grenzen aan deze gang. De entreehal staat in verbinding met het<br />
transparante trappenhuis die als een bordestrap is vormgegeven. Het trappenhuis is<br />
bevloerd met travertijnen traptreden. Lambrisering van entreeportaal, middengang en<br />
trappenhuis is lichtgeel gekleurd tegelwerk.<br />
In het centraal in het trappenhuis aanwezige monumentale venster is een glas-in-lood<br />
herdenkingsraam geplaatst met opschrift Bureau Publieke Werken 1920 en 1936. Het<br />
opschrift met de naam van de ontwerper en uitvoerder rechts onder is deels<br />
weggevallen achter de raamstijlen. Nog leesbaar is het opschrift Ontwerp en uitv. Schrier en<br />
de R[..]Haarlem.<br />
Op de begane grond en de verdieping zijn de oorspronkelijke toiletgroepen nog<br />
aanwezig. Ook de balustrade rondom de zoldertrap is oorspronkelijk. De kap is een<br />
gordingenkap.<br />
Op de hoeken van de voorgevel sluit een concave, lage, gemetselde muur aan die als<br />
een crescent een pleinvormige ruimte omsluit.<br />
Motivering voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst<br />
De monumentale waarden van het complex <strong>Gemeente</strong>werf zijn gelegen in de<br />
bijzondere complexmatige samenhang. Een complex bestaat uit verschillende<br />
elementen, veelal in één periode tot stand gekomen die met elkaar een ensemble<br />
vormen. De karakteristiek wordt gevormd door het samenspel van en de samenhang
tussen elementen: stedenbouwkundig plan, gebouwen, objecten, (semi)openbare ruimte,<br />
landschappelijke aanleg en beplanting.<br />
Het kantoorgebouw Publieke Werken bezit cultuurhistorische waarden als complexmatig<br />
onderdeel van de <strong>Gemeente</strong>werf.<br />
Het kantoorgebouw bezit stedenbouwkundige en situationele waarden vanwege de goed<br />
zichtbare ligging aan de <strong>Brouwerskolkweg</strong>. De oriëntatie op de straat en de zorgvuldig<br />
vormgegeven pleinvormige ruimte met middenplantsoen voor de hoofdentree<br />
versterken de situationele waarde.<br />
Er is sprake van landschappelijke waarden vanwege de inbedding van het complex in een<br />
natuurlijke groenstructuur.<br />
Er is sprake van architectuurhistorische waarden vanwege de kwaliteit van het ontwerp in<br />
traditioneel-funtionalistische stijl. Karakteristiek zijn de daken met brede overstekken,<br />
de stalen vensterpartijen en de representatief vormgegeven publieksentree in de<br />
voorgevel. In het interieur zijn het transparante trappenhuis en de langgerekte, centrale<br />
middengang kenmerkend. Dat geldt ook voor de ruimtelijke relatie die ontstaat door de<br />
transparante middenas die via de publieksingang en het trappenhuis met het<br />
monumentale venster naar de achtergelegen gebouwen van de <strong>Gemeente</strong>werf leidt.<br />
Het centraal in het trappenhuis aanwezige monumentale herdenkingsraam met<br />
opschrift Bureau Publieke Werken 1920 en 1936 is eveneens waardevol.<br />
Als kantoorgebouw van de Dienst Publieke Werken bezit het pand typologische waarde.<br />
Karakteristiek is eveneens dat het gebouw nog steeds als zodanig functioneert.<br />
Het exterieur en interieur zijn vrijwel oorspronkelijk behouden gebleven wat betreft<br />
structuur, indeling en aankleding.<br />
Het kantoorgebouw is vrijwel gaaf in hoofdvorm en in onderdelen.<br />
Beschermenswaardig zijn alle in de bovenstaande beschrijving omschreven onderdelen<br />
tenzij aangeduid als niet beschermenswaardig.<br />
Publieksentree voorgevel
Zijgevel (noord ) en achtergevel<br />
Trappenhuis<br />
Glas in lood herdenkingsraam in trappenhuis