pdf-version - E-thesis

lend. De verdediging betrof doorgaans de feitelijkheden van de zaak. Verweer door
middel van verwijzing naar de rechtsgeleerde doctrine kwam weinig voor. De citeerneiging
van de Maastrichtse advocaten was in strafrechtszaken klein. In de voor
onderzoek beschikbare archiefstukken zijn slechts twee gevallen aangetroffen
waarin de verdediging naar de rechtsgeleerde doctrine verwees. In geen van de
twee gevallen betrof het verwijzing naar een verlichtingsauteur of een hervormingsgezinde
auteur van vóór de Verlichting. Beide malen had de verwijzing met procestechnische
aspecten te maken. De auteurs waarnaar verwezen werd, waren van
lang voor de Verlichting. De beide zaken waarin naar de doctrine verwezen werd,
dienden voor het Brabants hooggerecht.
De eerste zaak speelde in 1763. Het betrof een aanklacht van de Brabantse
hoogschout tegen Geertruid Glabbeek. 107 Verdachte werd ervan beschuldigd dat zij
aanzette en gelegenheid bood, tot de uitoefening van prostitutie. De hoogschout
kon de ten laste gelegde feiten niet bewijzen, hetgeen ertoe leidde dat de verdachte
werd vrijgesproken. Het procesdossier van de zaak is bewaard gebleven. Slaat
men dit er op na, dan treft men in de salvatiën een aantal verwijzingen naar de
rechtsgeleerde doctrine. Alle verwijzingen hadden betrekking op de toelaatbaarheid
van verklaringen van getuigen die de verdachte kwaad gezind waren. De auteurs
waarnaar verwezen werd waren Baldus de Ubaldis (1327-1406), Joseph Mascard
(† 1586), Julius Clarus (1525-1575), Bartolus de Sassoferato (1314-1357) en
Prosper Farinacius (1544–1618). De tweede zaak waarin de verdediging naar de
rechtsgeleerde doctrine verwees betreft een proces dat de Brabantse hoogschout in
1778 tegen een zekere Daniël Hoffman aanspande. 108 Hoffman werd ervan beschuldigd
de ruiten van een pand aan de Maagdendries te hebben ingeslagen. De
door de verdediging gehanteerde verwijzingen treft men hier eveneens aan in de
salvatiën. Rechtsgeleerde auteurs waarnaar verwezen werd zijn Ulrich Huber (1636-
1694), Julius Clarus, (1527-1575) Joseph Mascard († 1586) en Antonius Matthaeus
II (1601-1654). De verwijzingen hebben allen, ook de verwijzing naar Matthaeus,
betrekking op de toelaatbaarheid tot de procedure van ongeschikt geachte getuigenverklaringen.
De zaak Hoffman rekte zich meer dan twee jaar uit. Ten langen
leste vroeg het gerecht advies aan raadspensionaris Pélerin. 109 Pélerin wees erop,
dat de aanklager de schuld van de verdachte op basis van het beschikbare bewijsmateriaal
niet kon bewijzen. Voor wat de rechtsdoctrine betreft baseerde Pélerin
107 BHG -33.1.
108 BHG -36 en 36a.
109 Pélerin, Memoriën, nr. 25
31