een vak apart - Gevangenispredikant.nl

Paus over interculturele Integratie
Bij gelegenheid van Wereld migranten-
en vluchtelingendag, 16 januari j.l.
verstuurde paus Johannes Paulus II een
boodschap over interculturele integratie.
In het document Erga Migrantes
Caritas Christi wordt integratie niet
gepresenteerd als assimilatie dat
migranten voorhoudt dat ze hun eigen
culturele identiteit moeten onderdrukken
of vergeten.
Nee, immigranten dienen contact met
anderen te gebruiken om hun eigen
‘geheim’ op het spoor te komen. Elkaar
leren kennen, een lang proces dat erop
gericht is samenlevingen en culturen te
scheppen, die meer en meer een reflectie
zijn van de veelzijdige gaven van God aan
mensen. Integratie zal ‘oprechte integratie’
moeten zijn, aldus de kerkvorst. De
rol van christenen kan er een zijn van
wederzijds begrip. “Als men coherent is,
zal een christen het evangelie aan de hele
schepping verkondigen (Mk. 16,15).
Zeebeving
Het is “schandalig” slecht gesteld met het
Britse gevangeniswezen. Dat stelt de
bisschoppenconferentie van Engeland en
Wales in een rapport over het Britse
strafbeleid. De bisschoppen roepen de
regering op het gevangeniswezen radicaal
te hervormen. Het rapport A Place of
Redemption werd in de gevangenis van
Brixton aangeboden door kardinaal
Cormac Murphy-O ÐConnor aan
staatssecretaris Paul Goggins van
strafzaken. Het document verwijt de
bewindvoerders dat de gevangenissen
overvol zijn. Gevangenen krijgen steeds
minder gelegenheid om studie en arbeid
te verrichten. Er dient een betere behandeling
voor drugsverslaafden te komen.
pagina 28 - Zandschrift Magazine - Voorjaar 2005
Natuurlijk zal hij dat doen in respect voor
anderen, altijd met de methode van de
caritas, zoals de H. Paulus de eerste
christenen al voorhield (Ef. 4, 15)... Als
‘wachters voor de morgen’ moeten
christenen, boven alles, luisteren naar de
schreeuw om hulp, die komt van een
aantal migranten en vluchtelingen.
Daarenboven dienen ze in actieve
betrokkenheid vooruitzichten van hoop
te organiseren naar een meer open en
ondersteunende samenleving. Het is aan
hen om Gods aanwezigheid in de
geschiedenis gestalte te geven, zelfs als
alles in duisternis lijkt te worden ontwikkeld”.
■
In Nederland is de JRS nauwelijks actief. De JRS-Europa directeur heeft daar wel een
verklaring voor. “In Europa werken minder dan honderd van onze mensen, van wie de
helft in Portugal en Italië. Vooral dáár zijn we nodig. Maar in Nederland hoeft de JRS niet
te zijn. Je hebt daar genoeg organisaties die voor vluchtelingen werken. Waarom zou je
dat nog eens over doen? Je kunt dan beter bijspringen op de plekken waar de nood het
hoogst is.” Eén van die plekken is Zuid Oost Azië, waar de zware zeebeving van 26
december 2004 meer dan 280.000 slachtoffers heeft gemaakt. De JRS kan daarbij een
beroep doen op medewerkers die al jaren werkzaam zijn voor politieke vluchtelingen op
Sri Lanka en in Atjeh. Stuyt: “Onze mensen daar zijn afkomstig uit die regio. Ze weten hoe
noodhulp werkt. Toen ik rond Nieuwjaar contact had met Cordaid, merkte ik dat de JRS
bekend is van eerdere contacten. De hulporganisatie heeft veel vertrouwen in onze inzet
ter plaatse.” Info: www.jrs.net (bron: rrk.nl).
“Toestand Britse gevangenissen schandalig”
Daarnaast pleiten zij voor een verbetering
van de geestelijke zorg, omdat een groot
percentage van de gevangenen te
kampen heeft met psychische problemen.
De maatschappij moet uiteindelijk
de rekening betalen, schrijven de
bisschoppen, want tweederde van de
veroordeelden vervalt weer in misdaad.
Er moet een verandering in attitude
komen rekening houdend met het doel
van straffen. Dat kan niet alleen punitief
zijn, maar zal ook hervormend en
rehabiliterend moeten zijn. Het rapport
roept ook de katholieke gemeenschappen
op meer betrokken te zijn op gevangenissen
en haar vrijwilligers. (Bron: o.a.
Katholiek Nederland). ■
Jezuïeten steunen
uitgeprocedeerden
Steun aan uitgeprocedeerde asielzoekers
in gesloten centra. Dat is de komende drie
jaar het speerpunt van het vluchtelingenwerk
van de jezuïetenorde in Europa. De
wereldwijd opererende Jesuit Refugee
Service (JRS) bestaat in 2005 vijfentwintig
jaar. Sinds afgelopen zomer is de
Nederlander Jan Stuyt s.j. directeur van de
Europese JRS-afdeling. Hij maakt zich
zorgen over de vluchtelingen die Nederland
uit moeten. “Denk aan gezinnen en
alleenstaanden die niets strafbaars
gedaan hebben en toch opgesloten zijn in
een grenshospitium of in het Justitieel
Centrum Willem II in Tilburg.” Nederland
is niet het enige Europese land waar
asielzoekers van hun vrijheid worden
beroofd. “Overal in Europa zijn er gesloten
centra gekomen”, zegt Stuyt. “In sommige
landen kun je wel 18 maanden vast zitten
zonder veroordeling en zonder strafbaar
feit te hebben begaan. Dat criminelen
worden opgesloten en uitgezet is één
ding. Maar dat moeders met kleine
kinderen in zulke centra zitten, dat is
onbegrijpelijk. Dat moet anders kunnen.”
Geen gevangenis voor
diefstal in het Vaticaan
Het Vaticaan heeft voor het eerst in zijn
geschiedenis misdaadcijfers bekendgemaakt.
In 2002 werden in het pauselijke
stadstaatje 608 misdrijven gerapporteerd.
Meer dan 90 procent van de daders kon
niet worden gearresteerd. Het gaat vooral
om diefstal. Miljoenen pelgrims en
toeristen bezoeken ieder jaar het Vaticaan
en vormen een aantrekkelijke prooi
voor zakenrollers en tasjesdieven.
Behalve diefstal zijn er ook enkele
gewelddadige incidenten gemeld.
De daders komen er met een geldboete
redelijk gemakkelijk vanaf. In Vaticaanstad,
dat 0,44 vierkante kilometer omvat,
bestaan geen gevangenisstraffen. Ook
heeft het geen gevangenis. De beveiliging
van Vaticaanstad is voornamelijk in
handen van de zogeheten Zwitserse
Garde. Het korps telt bijna honderd
gardisten. Sinds 1994 gelden financiële
straffen voor misdadigers in Vaticaanstad.
Zo wordt een diefstal uit een
supermarkt gestraft met een boete van
drie keer de waarde van het gestolen
goed. ■
Project streeft naar verbondenheid met gedetineerden
“Tralies uit de weg” aan tweede editie toe
MECHELEN - ʻTralies uit de wegʼ is in het
vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen
aan zijn 2de editie toe. Met een reeks
gespreksgroepen streeft dit project naar
wederzijdse verbondenheid tussen
gedetineerden en mensen van buiten
de gevangenis. Vanuit evangelische
inspiratie wil het voor gevangenen
ruimte scheppen voor zingeving en
levenskwaliteit. Tegelijk is het een
concrete invulling van de zorg voor een
gemarginaliseerde groep in de samenleving.
In 2001 opgestart in Brugge, ging het
gevangenisproject een jaar later ook in
het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen
van start. Dit gebeurde vanuit een
samenwerking tussen de Katholieke
Aalmoezeniersdienst bij het gevangeniswezen
en het Centrum voor Christelijk
Vormingswerk (CCV), met ondersteuning
van de Interdiocesane Dienst voor
Gezinspastoraal. Tot nu toe werd het
project georganiseerd in de Centrale
gevangenis en in de Hulpgevangenis van
Leuven en in de Gevangenis van Mechelen.
Het concept is eenvoudig. Vier tot zes
vrijwilligers en evenveel gedetineerden
vormen samen een gespreksgroep, onder
leiding van een gespreksleider en in
aanwezigheid van de gevangenisaalmoe-
Netwerk JRS
De JRS is eind 1980 opgericht als een
activiteit van de jezuïeten. De massale
uittocht van Vietnamese bootvluchtelingen
in 1979 maakte diepe indruk op de
toenmalige algemene overste van de
orde, Pedro Arrupe. Hij riep enkele
provinciale oversten op om de helpende
hand te bieden.
Hier kwam het wereldwijde initiatief van
de JRS uit voort. De JRS is nu actief in
vijftig landen en telt ruim 500 medewerkers.
Onder hen zijn ongeveer 100
jezuïeten, 85 andere religieuzen en meer
dan 300 leken. In de loop der jaren is de
JRS fors gegroeid. Dat hangt samen met
de toename van het aantal vluchtelingen
en ontheemden. Volgens statistische
gegevens van de UNHCR, de vluchtelin-
zenier. Vrijwilligers en gedetineerden
ontmoeten elkaar op de eerste plaats als
‘medemens’. De gelijkwaardigheid van
mensen is het basisprincipe van de
bijeenkomsten. Elke gespreksgroep kent
een cyclus van vier tot zes bijeenkomsten,
afhankelijk van de gevangenis. De
bijeenkomsten duren telkens twee uur en
vinden plaats buiten het rechtstreekse
oog van het bewakingspersoneel.
De gespreksonderwerpen zijn diepmenselijke
thema’s, die een brug slaan tussen
‘mensen van buiten’ en ‘mensen van
binnen’. Ze worden doorgaans gekleurd
door de ervaringen van de deelnemers,
die overigens alleen mekaars voornaam
kennen. Voor heel wat gevangenen is het
een openbaring dat mensen van ‘buiten’
bereid zijn naar hen te luisteren, met hen
te praten, hen nabij te zijn. Ze zijn verrast
niet beoordeeld of veroordeeld te
worden. Voor hen is de gespreksgroep als
een ‘vrijplaats’ waar ze kunnen en mogen
zijn wie ze zijn. Emoties als pijn, verdriet,
woede of wrok kunnen zij uiten zonder
zich sterk te moeten houden voor hun
omgeving.
De vrijwilligers krijgen op hun beurt de
kans om kennis te maken met een
ongekende wereld waarover zoveel
vooroordelen bestaan. Ze krijgen de kans
genuanceerd te kijken naar en te praten
genorganisatie van de Verenigde Naties,
was het totale aantal vluchtelingen eind
2002 opgelopen tot ruim twintig miljoen.
Sinds 1990 opereert de JRS ook in Europa.
“Dat heeft te maken met het feit dat er de
laatste decennia van de vorige eeuw
steeds meer vluchtelingen en migranten
naartoe zijn gekomen”, licht Stuyt toe.
“Erkende vluchtelingen worden in
Europa gelukkig goed opgevangen. De
problemen ontstaan in de tijd vóórdat ze
de erkenning hebben gekregen – als ze
nog asielzoeker zijn, tijdens de jarenlange
procedure – of als het asielverzoek wordt
afgewezen, terwijl de mensen niet terug
kunnen naar hun land.” De JRS biedt in
Europa hulp aan groepen die net zijn
aangekomen en aan mensen die illegaal
met medemensen, die ze al snel achter
‘de dader’ ontdekken. Ze zien dat de
realiteit vaak veelkeuriger is dan de
bestaande clichés. Vrijwilligers hebben
voor de (kerk)gemeenschap bovendien
een ‘profetische’ waarde: op de plaatsen
waar zij komen, in hun alledaagse leven,
kunnen zij tegen de gangbare opvattingen
ingaan en als waarachtige getuigen
optreden. Meer info, teksten en getuigenissen
van gedetineerden en vrijwilligers
is te vinden op de website www.gezinspastoraal.be,
klikken op ‘Tralies uit de
weg’.
Bron: (RKnieuws.net) ■
zijn geworden. “In beide groepen zitten
mensen die wij beschouwen als echte
vluchtelingen, maar die niet als zodanig
zijn erkend”, aldus Stuyt. “Tussen
vluchtelingen en illegalen is geen
waterdichte scheiding.”
Het integratieprobleem van allochtonen
is de laatste jaren in Nederland in volle
omvang duidelijk geworden. Stuyt: “De
Kerk is voor christelijke migranten een
geweldige manier om te integreren. Je
leest in de kranten alleen maar over
moskeeën die integratie blokkeren. Maar
er staat nooit wat over de positieve rol die
de Kerk speelt voor christelijke migranten.
Ga maar eens kijken in Amsterdamse
parochies!” ■
Zandschrift Magazine - Voorjaar 2005 - pagina 29