G ro ning er Ke r ke n G ro ning er Ke r ke n - Stichting Oude ...
G ro ning er Ke r ke n G ro ning er Ke r ke n - Stichting Oude ...
G ro ning er Ke r ke n G ro ning er Ke r ke n - Stichting Oude ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4<br />
3<br />
5<br />
7<br />
8<br />
6 Gedecore<strong>er</strong>de stapstenen in het pad op het k<strong>er</strong>khof. De stenen 7 en 8 zijn waarschijnlijk<br />
delen van één oorsp<strong>ro</strong>n<strong>ke</strong>lij<strong>ke</strong> grafplaat. Te<strong>ke</strong><strong>ning</strong>en P.G. Heinsb<strong>ro</strong>ek.<br />
kist in 1880 in de k<strong>er</strong>k zijn opgegraven. 15 V<strong>er</strong>moedelijk was<br />
dat bij de fund<strong>er</strong>ingsw<strong>er</strong>kzaamheden voor een nieuwe glazen<br />
scheidingswand tussen het koor en het schip. Twee jaar e<strong>er</strong>d<strong>er</strong><br />
had de rijksarchitect P.J.H. Cuyp<strong>er</strong>s de k<strong>er</strong>k al g<strong>ro</strong>ndig<br />
g<strong>er</strong>estaure<strong>er</strong>d, waarbij op v<strong>er</strong>schillende plaatsen nieuwe<br />
zandstenen bouwelementen zijn toegevoegd. De vlo<strong>er</strong> van<br />
het int<strong>er</strong>ieur w<strong>er</strong>d bovendien opgehoogd. 16 Heeft Cuyp<strong>er</strong>s<br />
toen soms ook stuk<strong>ke</strong>n van een oude zandstenen ‘drenkbak’<br />
uit de buurt h<strong>er</strong>gebruikt bij de restauratie (of het ‘t<strong>er</strong>ugrestaur<strong>er</strong>en’)<br />
van de kijknissen en de restanten in de opgehoogde<br />
vlo<strong>er</strong> laten bedelven?<br />
4<br />
6<br />
9<br />
13<br />
De Stedum<strong>er</strong> stapstenen<br />
Tot dusv<strong>er</strong> ontbrak ied<strong>er</strong> spoor van de deksels van de sarco<br />
fagen Stedum A en Stedum B. Op zeven b<strong>ro</strong>k<strong>ke</strong>n <strong>ro</strong>ze zand<br />
steen bij de k<strong>er</strong>k zijn echt<strong>er</strong> <strong>ro</strong>maanse v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ingen gevon<br />
den. Deze ma<strong>ke</strong>n deel uit van een 16 met<strong>er</strong> lang stapstenen<br />
pad op het k<strong>er</strong>khof tussen de noordwesthoek van het schip,<br />
bij het tussenportaal naar de toren, en de noordwesthoek van<br />
het noord<strong>er</strong>transept. In de tabel hi<strong>er</strong>na, zijn de 19 stapstenen<br />
op dit pad genumm<strong>er</strong>d in de zojuist genoemde richting:<br />
nr vorm maten (cm) bijzond<strong>er</strong>heden<br />
1 langw<strong>er</strong>pig 176 x 40 (max.) glad met afge<strong>ro</strong>nde<br />
hoe<strong>ke</strong>n, geen v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
2 driehoekig 70 x 74 x 73 uitste<strong>ke</strong>nde rand, ondiepe<br />
g<strong>ro</strong>eve langs de omtrek<br />
3 trapezoïde 65 x 65 (max.) kruisvormige (<strong>ro</strong>maanse)<br />
v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing in kad<strong>er</strong><br />
4 vijfhoekig 78 x 92 (max.) (<strong>ro</strong>maanse) kruisstaf<br />
met flank<strong>er</strong>ende staven<br />
5 vijfhoekig 58 x 68 (max.) (<strong>ro</strong>maanse) geometrische<br />
v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
6 vijfhoekig 84 x 82 (max.) (<strong>ro</strong>maanse) geometrische<br />
v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
7 zeshoekig 90 x 58 (max.) (<strong>ro</strong>maanse) geometrische<br />
v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
8 langw<strong>er</strong>pig 95 x 45 (<strong>ro</strong>maanse) geometrische<br />
v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing in kad<strong>er</strong><br />
9 langw<strong>er</strong>pig 72 x 38 opp<strong>er</strong>vlak glad met<br />
(<strong>ro</strong>maans) wijdingskruisje<br />
10 vijfhoekig 60 x 35 opp<strong>er</strong>vlak gewelfd,<br />
deels bezaaid met putjes<br />
11 langw<strong>er</strong>pig 75 x 34 glad, geen v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
12 vi<strong>er</strong>hoekig 70 x 53 glad, geen v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing<br />
13 vi<strong>er</strong>hoekig 48 x 33 (max.) v<strong>er</strong>si<strong>er</strong>ing: voet van (<strong>ro</strong>maanse)<br />
kruis of k<strong>ro</strong>mstaf<br />
14 ovaal 80 x 30 opp<strong>er</strong>vlak gewelfd,<br />
bezaaid met putjes<br />
15 rechthoekig 64 x 58 opp<strong>er</strong>vlak glad met enige<br />
(e<strong>ro</strong>sie)putjes<br />
16 rechthoekig 64 x 60 opp<strong>er</strong>vlak glad met enige<br />
(e<strong>ro</strong>sie)putjes<br />
17 vi<strong>er</strong>hoekig 57 x 55 (max.) opp<strong>er</strong>vlak glad met twee<br />
boogvormige ribbels<br />
18 rechthoekig 64 x 60 opp<strong>er</strong>vlak nagenoeg glad<br />
19 vi<strong>er</strong>hoekig 70 x 50 (max.) opp<strong>er</strong>vlak ze<strong>er</strong> glad<br />
Al deze stapstenen zijn te beschouwen als secundair v<strong>er</strong>w<strong>er</strong>kte<br />
fragmenten (spolia). Een v<strong>er</strong>gelijkbaar h<strong>er</strong>gebruik van<br />
zandstenen spolia is gevonden op het k<strong>er</strong>khof van het Friese<br />
dorp Jorw<strong>er</strong>t. 17 De vondst van steen 9, blij<strong>ke</strong>ns het wijdings<br />
16 Van d<strong>er</strong> Ploeg, t.a.p.<br />
17 K. Kui<strong>ke</strong>n, ‘Middeleeuwse zandstenen grafkisten uit West<strong>er</strong>lauw<strong>er</strong>s Friesland’, De Vrije Fries 84 (2004) 13, 23.
Change language