VOL 7 - N° 2 - UCL

More documents

Recommendations

Info

NOSO-info, vol.VII n°2, 2003 12 Voorwoord In Nederland zijn slechts ongeveer 1% van de S. aureusstammen MRSA’s. Wereldwijd bedraagt de resistentie daarentegen 20-55%. Nederland doet dan ook alle mogelijke inspanningen om deze lage resistentie, die te danken is aan strikte hygiënische maatregelen en een terughoudend antibioticumbeleid, te behouden. Er wordt met name een beleid van "search and destroy" gevoerd. In de praktijk betekent dit o.a. dat patiënten die vanuit een buitenlands ziekenhuis naar Nederland komen in strikte isolatie worden opgenomen totdat bewezen is dat ze MRSA-vrij zijn. Samenvatting De overname van patiënten uit buitenlandse ziekenhuizen is in Nederland gebonden aan voorschriften zoals isolatie en microbiële controle. Dit wordt gedaan om eventuele besmetting met MRSA vroegtijdig vast te stellen en kruisbesmettingen te voorkomen. Onder andere door de lange wachttijden en te weinig specialisten in de Nederlandse ziekenhuizen wordt steeds vaker beroep gedaan op buitenlandse ziekenhuizen. Zo ontstond er een samenwerking tussen een aantal Nederlandse ziekenhuizen en het UZA in Antwerpen. Het hanteren van de Nederlandse voorschriften stuitte op problemen naarmate het aantal overplaatsingen toenam. Specifiek traden capaciteitsproblemen op ten aanzien van de isolatiefaciliteiten en de personele inzet. De voorschriften van de betrokken Nederlandse ziekenhuizen en het UZA werden daarom aangepast. Intensief werd gecontroleerd of de oplossingen verantwoord waren. In dit artikel wordt beschreven hoe dat gedaan werd en wat de resultaten waren. Inleiding ORIGINEEL ARTIKEL MRSA zonder grenzen F. Van Laer, verpleegkundige-ziekenhuishygiënist, Universitair Ziekenhuis, Antwerpen en Margreet van Mier, hygiëniste, Streekziekenhuis Walcheren, Vlissingen (Nederland) (Met toestemming overgenomen uit Het Tijdschrift voor Hygiëne en Infectiepreventie, 2003;2:31-34. In het Belgische VRT (Vlaamse Radio en TV) televisieprogramma "Van Kapitaal Belang" werd op 4 februari 2002 de uitdrukking "Medische immigratie" gelanceerd. Hiermee werd kernachtig het fenomeen omschreven waarbij buitenlandse patiënten omwille van onvoldoende opvangcapaciteit in eigen land hun toevlucht zoeken in Belgische ziekenhuizen. In een krantenartikel van 2 februari 2002 werd uitgebreid ingegaan op de problematiek van de Britse gezondheidszorg: lange wachttijden voor de patiënten, te weinig artsen en verpleegkundigen,… Als gevolg hiervan is de National Health Service (NHS) druk op zoek naar geschikte Belgische en andere Europese ziekenhuizen 1 . Ook Nederlandse patiënten worden vanwege structurele problemen in de opvangcapaciteit frequent naar buitenlandse ziekenhuizen overgeplaatst. In het Universitair Ziekenhuis Gent zou tien tot twintig procent van de 1000 tot 1200 kinderen op medium care- en intensive care-afdelingen uit Nederland komen 2 . De keerzijde van dit, door de media genoemde "ziekenhuistoerisme", werd al vlug duidelijk naar aanleiding van het Volendam-drama. Als gevolg van onvoldoende isolatiekamers in Nederlandse ziekenhuizen diende de Nederlandse Gezondheidsinspectie (GHI) op zoek te gaan naar alternatieve quarantainemaatregelen 3,4 . Enkele slachtoffers van de Volendambrand die in Belgische en Duitse ziekenhuizen waren verzorgd bleken nadien besmet te zijn met MRSA (methicilline (oxacilline) resistente Staphylococcus aureus). Geschiedenis In Nederland is het beleid ten aanzien van overplaatsingen uit buitenlandse ziekenhuizen gebonden aan voorschriften zoals isolatie en microbiële controle van de overnamepatiënt. Dit wordt gedaan om eventuele besmetting met MRSA vroegtijdig vast te stellen en kruisbesmettingen te voorkomen. Mede om de wachttijden in de Nederlandse ziekenhuizen te beperken wordt er op steeds grotere schaal samengewerkt met bijvoorbeeld ziekenhuizen in België. Vanwege het Nederlandse MRSA beleid geeft dit capaciteitsgevolgen ten aanzien van de isolatiefaciliteiten en personele inzet die daarbij nodig is. In december 1999 zochten enkele ziekenhuizen uit Breda en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) naar een praktische, doch ook verantwoorde oplossing ten aanzien van overplaatsingen van neonaten vanuit het UZA naar de ziekenhuizen in Breda en vice versa. Hierbij werd uitgegaan van de lage incidentie van MRSA in het UZA en het toepassen van een antibiotica- en isolatiebeleid om MRSA-verspreiding tegen te gaan. Voor de ziekenhuizen in Breda waren deze gegevens aanleiding om, afwijkend van het Nederlandse beleid een aangepast beleid te maken voor heropnames van neonaten uit het UZA. Een protocol werd uitgewerkt en geïmplementeerd. Enkele jaren voordien, in 1994, was er ook al een eerste contact geweest tussen de ziekenhuishygiënisten van het UZA en cardiologen uit Ziekenhuis Walcheren (ZW) in Vlissingen om cardiochirurgische patiënten vanuit ZW naar het UZA te verwijzen. Op dat ogenblik was er echter weinig
aanbod van Nederlandse patiënten zodat de uitwerking van de afspraken werd onderbroken. De problematiek van de Nederlandse cardiologische patiënten komt in 2001 opnieuw ter sprake als gevolg van een langdurig en nijpend tekort aan cardiologen in ZW. "Buur-ziekenhuizen" in Nederland bleken niet in staat te helpen om dit probleem op te lossen. Al vlug werden in het voorjaar van 2001 afspraken gemaakt tussen UZA, ZW en de Oosterschelde-ziekenhuizen (SOZ) in Goes, niet alleen ten aanzien van cardiologische patiënten en neonaten, maar ook ten aanzien van ICU/CCU patiënten van alle specialismen. Een protocol werd opgesteld waarbij in eerste instantie het protocol van het Ignatius Ziekenhuis in Breda 5 als leidraad gold. Analoog aan de afspraken tussen de ziekenhuizen uit Breda en het UZA, zijn ondertussen ten aanzien van neonaten ook al afspraken gemaakt tussen het UZA en het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse, het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam, het Franciscus Ziekenhuis in Roosendaal en het Albert Schweitzerziekenhuis in Dordrecht. Protocol Protocol ten aanzien van intensive care neonaten 5 (m.u.v. de Zeeuwse ziekenhuizen ZW en SOZ ) 1. Na overplaatsing van Nederlandse neonaten naar het UZA, vindt in het UZA wekelijks een bemonstering plaats op MRSA van keel, neus, liezen en perineum en alle huidletsels (dit wordt niet gedaan bij de niet- Nederlandse kinderen) 2. Zodra de neonaat naar Nederland overgeplaatst kan worden, neemt de behandelende arts van het UZA contact op met zijn/haar Nederlandse collega's en vult het bij de overname behorende registratieformulier in (inclusief kweekgegevens). 3. De behandelende arts in Nederland neemt vervolgens contact op met de afdeling Infectiepreventie in zijn / haar ziekenhuis. 4. Indien de MRSA inventarisatiekweken negatief zijn en op het moment van overplaatsing tot twee weken daarvoor, geen neonaten met MRSA of met verdenking van MRSA in het UZA aanwezig waren, behoeft de neonaat in het Nederlandse ziekenhuis niet in isolatie te worden opgenomen. 5. De resultaten van de MRSA-inventarisatiekweken worden met de ontslagbrief meegegeven. Mochten er op het moment van overplaatsing kweken nog niet bekend zijn dan worden deze achteraf per fax doorgegeven aan de behandelende arts 6. Zodra in één van de betrokken ziekenhuizen zich een MRSA-probleem voordoet op de afdeling neonatologie, dan wordt dit direct doorgegeven aan de afdelingen Infectiepreventie / Ziekenhuishygiëne van de betrokken ziekenhuizen. Er is sprake van een MRSA-probleem wanneer één neonaat in het betrokken ziekenhuis of binnen twee weken daarvoor gekoloniseerd of geïnfecteerd is (geweest) met MRSA. NOSO-info, vol.VII n°2, 2003 Een aangepast protocol voor alle patiënten uit de Zeeuwse ziekenhuizen ZW en SOZ 6 Een aangepast protocol werd opgesteld in samenspraak met de ziekenhuizen in Vlissingen en Goes en heeft betrekking op zowel neonaten als volwassen patiënten. De noodzaak voor dit tweede (gewijzigd) protocol had te maken met de haalbaarheid: een groot aantal volwassen Zeeuwse Nederlandse patiënten kunnen in het UZA op iedere willekeurige afdeling terechtkomen zodat het maken van afspraken met betrekking tot screening in het UZA een onmogelijke zaak bleek. De veelal kortdurende hospitalisaties (1 à 2 dagen) van Nederlandse cardiologische patiënten en de hoge turn-over stelde organisatorisch niet alleen praktische problemen, zoals tijdig screenen vóór ontslag uit het UZA, maar resulteerde ook in een belangrijke verhoging van de werklast voor zowel het UZA als het ZW-personeel (verpleegkundigen én analisten). Daarom werd de volgende werkwijze overeengekomen tussen het UZA, ZW en SOZ : 1. Indien de patiënt langer dan 48 uur in het UZA heeft gelegen wordt hij bij ontslag uit het UZA gescreend op MRSA. (Het Nederlandse GHI-bulletin geeft < 24 uur aan alsmaatstaf). 2. Wekelijks geeft de dienst ziekenhuishygiëne van het UZA via e-mail aan de afdelingen Infectiepreventie van ZW en SOZ door : - op welke afdelingen in het UZA er MRSA voorkomt; - de opname- en ontslagdatum van de MRSA-patiënten (gekoloniseerd of geïnfecteerd); - of de MRSA-patiënten geïsoleerd verpleegd worden en zo ja vanaf welke datum; - welke kweken positief waren; - of het een Nederlandse patiënt betrof die MRSA positief bleek te zijn; - of er Nederlandse patiënten onbeschermd in contact zijn geweest met een MRSA- patiënt (op dezelfde afdeling gelegen); - eventueel epidemiologische bijzonderheden. 3. De dienst ziekenhuishygiëne van het UZA geeft de uitslag van positieve (of verdachte) kweekuitslagen van Nederlandse patiënten onmiddellijk door aan ZW en SOZ (telefonisch en via e-mail). 4. Bij aankomst van de Nederlandse patiënt in het ZW of SOZ gaat de patiënt niet in isolatie indien : - eventuele inventarisatiekweken van de overnamepatiënt negatief zijn geweest - én er geen onbeschermd contact is geweest met andere MRSA-patiënten in het UZA. Het komt voor dat in het UZA geen kweken zijn afgenomen omdat men dat bijvoorbeeld vergeten is. In ZW worden dan geen extra maatregelen genomen indien de overnamepatiënt geen onbeschermd contact heeft gehad met andere MRSA-patiënten uit het UZA. Deze informatie is beschikbaar door het wekelijkse contact zoals beschreven bij punt 2 5. Bij aankomst in het Nederlandse ziekenhuis worden 2 13
Page 1 and 2: 2 4 8 8 9 12 16 20 21 23 24 SARS IN
Page 3 and 4: gekend. Studies toonden aan dat het
Page 5 and 6: uit meerdere lagen. Een degelijk ma
Page 7 and 8: pneumonie en septicemie). • Ander
Page 9 and 10: ORIGINEEL ARTIKEL 1. Inleiding Het
Page 11: Discussie: Bij het uitvoeren van ee
Page 15 and 16: zorgen. Bij 15 van de 20 ontslagen
Page 17 and 18: component en 87% aan minstens één
Page 19 and 20: NOSO-info, vol.VII n°2, 2003 Tabel
Page 21 and 22: WETENSCHAPPELIJKE AGENDA NOSO-info,
Page 23 and 24: RICHTLIJNEN VOOR DE AUTEURS 1. Noso

VOL 7 - N° 2 - UCL

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?